Tijd voor het échte linkse tegengeluid
Tayfun Balçik
Afgelopen zaterdag was ik op het Marxisme Festival in Amsterdam. Ik heb er gemengde gevoelens aan overgehouden. Enerzijds was ik boos vanwege alle onrechtvaardigheid in de maatschappij die ter sprake kwam, aan de andere kant had ik toch gevoelens van nieuwe hoop en energie. Want ik heb bijzondere mensen ontmoet die juist wel iets proberen te doen om de status-quo te doorbreken. Hieronder volgt een verslag van de dag zoals ik die heb beleefd.
Ik ben naar drie lezingen geweest, de een nog onthutsender dan de ander: fascisme in Griekenland (Vicky Ioannidi), racisme in Nederland (Rob Witte) en het neoliberale gezicht van Rutte II (Zihni Özdil).
Openlijk antisemitisme
Bij de lezing over Griekenland werd duidelijk hoe snel het land afglijdt naar een onhoudbare situatie, waarbij vreemdelingen de facto vogelvrij worden verklaard. Dit is allemaal het werk van een nazistische partij: de Gouden Dageraad. Een partij die bekend staat om haar openlijke antisemitisme en haat tegen immigranten. Niet onbelangrijk is het feit dat de daad ook bij het woord wordt gevoegd: migranten en mensen die zich verzetten zijn hun leven niet zeker.
Er hebben immers al gewelddadige uitbarstingen plaatsgevonden, vooral in de grote steden Athene en Thessaloniki. We waren, als publiek, natuurlijk gechoqueerd. Er moet wat gebeuren, “waarom doet de overheid niks” werd er terecht gevraagd. Het antwoord: de overheid is medeplichtig. Partijleden van de Gouden Dageraad en sympathisanten zitten ‘gewoon’ in het overheidsapparaat, vooral bij de politie en in het leger.
Op de vraag hoe de Gouden Dageraad zich wil laten gelden te is de onderzoeker Vicky Ioannidi duidelijk: er worden nazi-methoden toegepast, dus ze willen op gewelddadige wijze de macht grijpen. Is er dan geen verzet? Die is er wel. Van linkse groeperingen. Maar ze lijken geïsoleerd. De negatieve berichtgeving in de media over Griekenland en Grieken in het algemeen maakt het moeilijk om dit isolement te doorbreken en is juist de oorzaak van het groeiende gevaar van de Gouden Dageraad. In tegenstelling tot de linkse beweging zijn zij veel meer in contact met fascistische groeperingen in het buitenland, zoals de British National Party. Het was deprimerend om dit te horen, maar het was slechts het begin van wat nog allemaal zou komen.
‘On-Nederlands’ fenomeen
Rob Witte’s presentatie over racisme in Nederland ‘Al eeuwenlang een gastvrij volk’ was een korte inleiding op de opkomst van het racistische gedachtegoed in de publieke discours van Nederland. Witte zegt dat racisme van oudsher als een ‘on-Nederlands’ fenomeen wordt beschouwd. Hoewel dit op onterechte aannames is gebaseerd, was er tot het einde van de jaren zestig – ten gevolge van de Tweede Wereldoorlog – toch wel een ‘brede maatschappelijke afkeuring’ van racisme, aldus Witte.
Vanaf het begin van de jaren zeventig gaat het fout. De komst en de zichtbaarheid van de ‘gastarbeider’ maakte racistische krachten, die dus al dan niet aanwezig waren, los. Racisme wordt in de jaren zeventig en tachtig, zoals Witte het noemt, ‘sozialfähig‘. Dit betekent concreet groeiende weerzin tegen minderheden in de maatschappij. Er zijn onder andere rellen in Twente, waar Spanjaarden en Italianen in elkaar worden geslagen, in Rotterdam wordt Turkse restauranthouders het leven zuur gemaakt en Surinamers worden op de arbeidsmarkt gediscrimineerd.
Met andere woorden, je viel met name bij de autochtone onderklasse niet buiten de boot als je racistisch was. Het werd ‘maatschappelijk’. Alhoewel zulke ideeën ook in de achterkamertjes van de politiek werden besproken was men nog te huiverig om zich publiekelijk te associëren met racisme.
Racisme werd acceptabel
Begin jaren tachtig gaat rechts zich dan ook moderniseren: eventuele verbanden met het gevoelige nazi-verleden, die het publiek zou kunnen leggen, moesten koste wat kost voorkomen worden. Men ging, wat dat betreft, heel bewust te werk. Zo werden in dit tijdsgewricht ook de eerste successen behaald. Hans Janmaat van de racistische Centrumpartij komt in de Tweede Kamer.
In de jaren negentig werd het ‘sozialfähige‘ racisme ‘salonfähig‘, dat wil zeggen:racisme werd in de hogere regionen van de maatschappij acceptabeler gemaakt. ‘Nette mensen’, zoals Frits Bolkestein van de VVD, zetten hele groepen apart door systematisch de veronderstelde ‘joods-christelijke beschaving’ van Nederland te benadrukken. Dit werd gecontrasteerd met de ‘vreemde’ en bovenal ‘gevaarlijke’ islam.
In 1991 was het dan zo ver. Er werd een heus Nationaal Debat gehouden over de integratie van minderheden met het enige resultaat dat het minderhedendebat in de sfeer van problematisering, criminalisering, marginalisering én islamisering terecht kwam.
Clash of civilizations
Na 9/11 wordt het racisme onderdeel van de ‘dominante discours’. Maar zoals Witte met klem benadrukt, begon het dus al veel eerder. Pim Fortuyn was degene die de koppeling maakte tussen allerlei sociaal-economische problemen die inherent zijn aan migratieprocessen met ‘de’ islam. In navolging van de politicoloog Samuel Huntington kwam de nadruk te staan op een zogenaamde ‘clash of civilizations‘.
Geert Wilders is slechts het moderne gezicht van extreem-rechts. Hij is de zesde representant van een rechtse continuüm in de recente Nederlandse geschiedenis. De huidige situatie in Nederland geeft aan dat hij de gevestigde orde in zijn greep heeft. Je hebt in Witte’s woorden Wilders niet meer nodig om rechts beleid uit te voeren.
Wilders’ vrijspraak is een belangrijk cesuur in het gevestigd raken van racisme in Nederland. Het is niet Wilders die nu druk opvoert ten opzichte van minderheden, maar Lodewijk Asscher van de PvdA. Je hebt, om een ander voorbeeld te noemen, Wilders niet meer nodig om illegaliteit strafbaar te maken.
Moslims horen er niet bij
Uit recent onderzoek blijkt bovendien dat racistisch geweld tegen moslims vaker voorkomt dan racistisch geweld tegen joden (Monitor Racisme & Extremisme, negende rapportage, p.33). Maar de manier waarop hiermee in de politiek en media wordt omgegaan is schandalig. Bij uitingen van antisemitisme is de maatschappelijke verontwaardiging groot, want Joodse Nederlanders zijn van ons, daar blijf je met je vingers van af. Moslims horen er niet bij, dus is die verontwaardiging er niet.
Deze houding draagt bij aan het probleem van racisme. Het groeit en bloeit. Er wordt al dan niet willens en wetens een monster gecreëerd. Dat monster is geen incident, het is structureel aanwezig.
Oorlog tegen de verzorgingsstaat
Zihni Özdils lezing was een ware aanklacht tegen een kabinet dat de oorlog lijkt te hebben verklaard aan de verzorgingsstaat en alles afbreekt om winsten voor de hogere klassen te maximaliseren.
Het is in Özdils woorden ‘vijf voor twaalf’. Bijstandmoeders worden geproblematiseerd, terwijl de kosten van de bijstand in totaal slechts 0,8 procent van het bruto binnenlands product uitmaken. Dit terwijl alle grote bedrijven die in de high-tech zitten wel gesubsidieerd worden, maar waarvan de stelling, dat ze ook tot werkgelegenheid zouden leiden, niet wordt bewezen met cijfers.
Het tegengestelde is juist het geval: de werkloosheid stijgt als nooit tevoren. De afbraak van het zorgstelsel is werkelijk dramatisch. Het is nationaal bekend dat we minder zorg krijgen terwijl we steeds meer moeten betalen. Het eigen risico is verhoogd naar 350 euro. Ieder jaar stijgen weer de maandelijkse premiekosten.
Racistische afleidingsretoriek
Zulke cijfers komen extra hard aan als blijkt dat zorgverzekeraars 1,4 miljard winst hebben gemaakt in 2012. U hoort het goed, u krijgt minder zorg, hetgeen tot winstmaximalisatie leidt bij de zorgverzekeraars.
Maar het vreemde hieraan is dat dit allemaal niet tot sociale ophef leidt. Özdïl verklaart het ontbreken hiervan als volgt. Hij heeft geconstateerd dat bij iedere bezuinigingsbericht op systematische wijze racistische afleidingsretoriek wordt toegepast in de media en politiek. Dat betekent dat we bijvoorbeeld geen armoedebat houden maar wel tijd hebben voor een Marokkanendebat!
Elke keer wordt in de media iets negatiefs over allochtonen opgeworpen, waardoor het debat over bezuinigingen ondergesneeuwd raakt. Dan is het weer een Turkse jongen (een allochtoon is nooit een Nederlander als hij iets negatiefs doet) die zich antisemitisch heeft uitgelaten of een Marokkaan die ‘weer’ de mist in is gegaan.
Geen wrokgevoelens
En hoe meer ik luisterde over het neoliberalisme, hoe bozer ik werd. Die boosheid heeft te maken met de haast uitzichtloze situatie waarin veel mensen uit de onderklasse zich bevinden. Werklozen, ‘illegalen’ en verslaafde mensen ondergaan elke dag de vernedering ten gevolge van het neoliberale wanbeleid.
Maar ik weiger om wrokgevoelens toe te laten. Ik onderdruk ze elke dag, want er gebeuren ook positieve dingen. Het gevoel dat ik heb overgehouden aan het Marxisme Festival wil ik vasthouden. Met name het sentiment, dat de onderklasse het niet meer pikt, is belangrijk.
Tegen al die mensen die in de knel zitten, wil ik het volgende zeggen: wat jij voelt of meemaakt is niet jouw schuld. Het is een structureel probleem, dat alleen op structurele wijze opgelost kan worden. Zwart en wit moeten de handen ineenslaan. Als ik hoor hoe ‘de boze witte man’ zich uitspreekt over bepaalde zaken dan kan ik niet anders dan concluderen dat dit ook bij de ‘zwarte’ man speelt.
Echt links tegengeluid
Er zijn problemen en er wordt gewezen naar ‘de ander’ als oorzaak. Terwijl het in wezen om materiële en geestelijke armoede gaat. Racisme is, zoals Zihni het verwoordt, een noodzakelijk onderdeel van het neoliberalisme. De onderklasse wordt door zulke primitieve gedachtes gespleten, waardoor ze geen echte vuist kunnen maken tegen mensen die profiteren van ons lijden.
Het wordt tijd dat we dit allemaal inzien en bij elkaar komen om het echte linkse tegengeluid te organiseren.
Tayfun Balçik is historicus, gespecialiseerd in de moderne geschiedenis van Turkije en die van Amsterdam-West.
Tayfun Balçik, 02.05.2013 @ 11:09
25 Reacties
op 02 05 2013 at 19:03 schreef Niels van Lobberegt:
Sorry, maar ik kan personen die Pim Fortuyn in 2013 nog steeds in de extreem-rechtse hoek duwen niet serieus nemen.
op 02 05 2013 at 19:37 schreef Sasha Berkman:
fijn dat je er bent!
op 02 05 2013 at 20:18 schreef jan:
Met het tweede gedeelte van het betoog ben ik het 100% eens! Samen ten strijde!
op 02 05 2013 at 21:03 schreef marten:
Ik kan een historicus die nog in Marx gelooft niet serieus nemen. Er zijn natuurlijk misstanden, en die moeten ook aangepakt worden, maar daar hebben we de Marxisten en hun theorietjes niet voor nodig. Kom maar eens met bewijzen voor de paranoïde theorie dat we bewust van de bezuinigingen afgeleid worden door racistische retoriek. Onder het Marxisme zal werkloosheid, verslaving en immigratieproblematiek net zo goed blijven bestaan, omdat deze meer oorzaken hebben dan alleen ‘het systeem’, oorzaken als luiheid, gemakzucht, hebberigheid en domheid. En als ik straks 90% belasting mag betalen emigreer ik liever naar Duitsland.
op 02 05 2013 at 21:29 schreef marten:
correctie: naar Engeland. Mijn geliefde wil niet mee naar Duitsland
op 02 05 2013 at 22:01 schreef betwister:
Het is wel opvallend dat in Nederland gediscussiëerd werd over hoofddoekjes (kopvoddentax) terwijl intussen banken failliet gingen.
Met het gevolg dat nu geprobeerd wordt om de verliezen te laten betalen uit de pensioenpotten. (er is geopperd dat pensioenfondsen kunnen “investeren” in slechte hypotheken).
Maar ik denk niet dat dit een bewuste afleiding was. Anders kunnen we “so you think you can dance” ook beschouwen als een afleidings-actie.
op 03 05 2013 at 02:44 schreef MNb:
“dat de onderklasse het niet meer pikt”
“je viel met name bij de autochtone onderklasse niet buiten de boot als je racistisch was”
Zolang de onderklasse racistisch blijft zal ze het blijven pikken.
“het echte linkse tegengeluid te organiseren”
Daar zit ik al zo’n 30 jaar op te wachten. Niet alleen de PvdA van Samson en Asscher faalt, GL en SP net zo goed.
op 03 05 2013 at 09:59 schreef Marthijn Uittenbogaard:
In de VS zit al ruim 1% van de bevolking vast. De rijke 1% wordt daar steeds rijker en de massamedia heeft zondebokken nodig. Joden, zigeuners en homoseksuelen waren dit vroeger. En verontwaardigde hysterische aandacht voor de ‘goede zeden’…
It’s the money. De massamedia is in handen, en via advertenties extra afhankelijk, van de rijke 1%.
De VVD speelt ook deze fascistische kaart. De rijken stemmen VVD en om ook armen aan zich te binden is de VVD voor hard straffen en voor veel verboden en zelfs waanzin zoals paragnosten die de politie ‘helpen’ toestaan. Armen, vaak met weinig opleiding, stemmen ook VVD terwijl ze er financieel niets aan hebben maar hun haat (veroorzaakt juist door VVD-beleid) kunnen ze zo afreageren op zondebokken. Zelf lopen ze meer kans daar slachtoffer van te worden daar zij juist eerder iemand knock out slaan in een kroeggevecht, om maar iets te noemen.
Bolkestein, Wilders, Verdonk. Dit zijn allemaal extreem-rechtse lieden uit de VVD-koker. Het links-liberalisme is al jaren dood. Het socialisme ook, ook zij spelen de neoliberalistische kaart.
Je moet, naar mijn mening, altijd een balans vinden tussen 100% communisme en 100% kapitalisme. D66 of zo.
op 03 05 2013 at 10:58 schreef MNb:
D’66 heeft in bijna 50 jaar nooit iets voor elkaar gekregen. Daar moeten onderklasse en etnische minderheden het al helemaal niet van hebben.
op 03 05 2013 at 15:44 schreef Brenda van der Veer:
Volgens vele werkenden zijn de linkse politici de uitbuiters van vandaag. Dat bedenken ze vaak niet zelf, het wordt hen aangepraat. Wij krijgen telkens weer te horen dat werklozen, zieken, arbeidsongeschikten en immigranten lui en gemakzuchtig zijn. Aan de klaagzang dat onze waarden en normen worden geperverteerd door de verzorgingstaat komt geen einde. En daar is dan de neoliberaal die de hardwerkende Nederlander een einde aan de uitbuiting belooft door middel van belastingverlagingen.
Dit alles is mede mogelijk door het al dan niet vermeende verlies van het klassenbewustzijn in linkse kringen. Het échte linkse geluid kan niet zonder dat bewustzijn.
op 03 05 2013 at 16:39 schreef Maurice:
Wederom wordt het paradepaardje racisme uit de kast gehaald en creatief toegepast. De kritiek uit zich op het stelsel van denkpatronen en uitingen/gedragingen, dus cultuur en niet op genetische eigenschappen. Hoe mensen er ook uit zien, als zij kiezen met de maatschappij mee te doen zal niemand hen haten. Arbeid adelt.
In het stuk ontbreken verder steekhoudende argumenten voor deze cynische bewering:
“geconstateerd dat bij iedere bezuinigingsbericht op systematische wijze racistische afleidingsretoriek wordt toegepast in de media en politiek.” en dan met name mbt dat vermeende ‘proces van afleiding’.
op 03 05 2013 at 17:22 schreef Brenda van der Veer:
Vertel mij eens Maurice, hebben wij volgens de media en bepaalde politici last van een ‘denkpatronen-probleem’ of een Marokkanen-probleem? Ach ja, arbeid adelt maar adel arbeidt niet.
op 03 05 2013 at 19:29 schreef Steven:
@marten: Jij weet duidelijk niet waar je over praat. Altijd leuk om “kritiek” te horen van iemand die nooit iets van Marx gelezen heeft.
@Maurice: Ik zie dat je racisme aan het verdedigen bent door heel ironisch te stellen dat racisme het stokpaardje van links is. Ik durf met zekerheid te zeggen dat je zelf ook een racist zult zijn.
Racisme gaat een stuk verder dan expliciete rassentheorieën. Rassentheorieën ontstonden omdat veel racisten de behoefte hadden om hun racisme te rationaliseren. Dat sloot goed aan op het Darwinisme. Rassentheorieën kwamen dus daarna pas.
Modern racisme verschuilt zich achter anti-multiculturalisme. De meeste moderne racisten zijn slim genoeg om te zeggen dat het ze niet om “rassen” gaat. We weten wel beter dan dat. Racisme is er nog altijd. De vorm is alleen anders. Het heeft zich aangepast om te kunnen overleven in deze moderne tijden.
Al zien we dan wel hier en daar wat gekken, zoals Joost Niemöller, die de rassentheorieën maar al te graag nieuw leven willen inblazen.
En arbeid adelt? Klinkt een beetje als “Arbeit macht frei.”
op 03 05 2013 at 19:48 schreef Maurice:
@Brenda: ‘Marokkanenprobleem’ of ‘Marokkanendebat’ is gewoon een simplistische werkterm die ongelukkigerwijs heel breed opgevat kan worden. Het is verstandig je echter niet op de vorm van zo’n woord te verkijken, de inhoud gaat immers niet over ongewenste genetische kenmerken.
Inhoudelijk gaat het om het gemeten gedrag (criminaliteitscijfers) waarin de Marokkaanse overeenkomst het opvallendst (hoogste aandeel) is.
op 03 05 2013 at 21:53 schreef MNb:
“als zij kiezen met de maatschappij mee te doen zal niemand hen haten.”
Je houdt jezelf voor de gek. Dit schrééuwt om een Godwin, die volkomen op zijn plaats zou zijn. En nee, Maurice, ik beweer niet dat je een nazi bent, want lieden als jij houden van zulke conclusies.
op 03 05 2013 at 23:24 schreef marten:
@Steven
Altijd leuk om ‘kritiek’ te krijgen van iemand die je wegzet als nitwit maar verder zelf geen enkel argument geeft. Ik heb ‘het communistisch manifest’ gelezen, een boek waarin de Marxistische leer uitgelegd wordt, het rode boekje van Mao en een geschiedenisboek over de opkomst en ondergang van het communisme. ‘Das Kapital’ begin ik niet aan, ik heb betere dingen te doen.
op 04 05 2013 at 10:43 schreef Maurice:
@Steven:Dank je, dat je in redelijk nette bewoording mij ordinair uitscheldt voor een racist. En je voegt er middels een nazi-verwijzing ook nog eens een godwin aan toe. Hiermee onderstreep je echter mijn punt alleen maar. Vergeet niet naar het meldpunt te gaan. Ikzelf zal me niet verlagen tot jouw niveau met een ad hominem (AH=zwaktebod in discussies). Dit laatste geldt uiteraard ook voor MNb.
Bedankt voor jouw persoonlijke uitleg, maar ik ben voor multi-culturalisme, echter niet op kritiekloze wijze zoals elk weldenkend mens betaamd.
Niemöller als racist betitelen kan ik overigens wel met je eens zijn, maar daar ging het hier juist níet over.
@Brenda: Mooie ironie over Arbeid adelt. Voor mij betekent het dat iemand die werkt alleen daarvoor al respect verdient.
Interessant is of de schrijver van het stuk kan aantonen, ipv slechts beweren, dat onderwerpen daadwerkelijk grotendeels ondergesneeuwd worden middels racisme als afleidingsmanouvre.
op 04 05 2013 at 14:51 schreef MNb:
Geheel volgens verwachting geldt dat ook voor MNb, want reken maar niet dat Maurice zich iets van feiten aantrekt (Griekenland en Gouden Dageraad om eens een recenter voorbeeld te noemen; het zuiden van de VSA voldoet ook). Liever blaat hij iets over een supermarktketen.
Blijft staan dat het citaat dat ik vlak hierboven gaf, afkomstig van Maurice met zijn prachtige hoge niveau, simpelweg onjuist, onwaar, weerlegd is. Rest nog de vraag of Maurice’ citaat afkomstig is uit een roze bril, een dikke duim of een natte droom.
Alvorens te gaan shoppen bij Appie Heijn moet Maurice dit even doornemen:
http://plover.net/~bonds/adhominem.html
Want het ís mogelijk dat hij er iets van leert – namelijk wat een ad hominem nu eigenlijk wél is.
op 04 05 2013 at 22:24 schreef dewanand:
namaste Tayfun Balçik,
Mijn felicitaties aan jou om dit voortreffelijk stukje tekst van jou handen, ga zo door en publiceer aub overal deze visies in de zuiver oerhollandse media. Ik en Wieroe zijn trots op jou en je mag altijd komen borrelen bij ons met lekkere Duitse kattenbrokjes, originele smaken uit 1940.
De relatie oerhollanders als gastheren tov die van de indringers, die zich hier vestigden in grote getale sinds 1960 is nogal ontaard, en ik denk dat de weg van de minste weerstand toch intelligenter is, dus:
pleit ik voor
massa remigratie van deze indringers nu de middelen van bestaan schaarser worden en de dominante gastheren hen dus kwijt willen en bezig zijn met ontgiftigen (parasieten bestrijden, wormkuur he, ontwormen).
Ik wil mijn oplossingen als klassiek ingenieur nog dit jaar publiceren internationaal en wil ondersteuning zoeken in de Brics en Japan, om het economisch en technologisch mogelijk te maken.
Succes en zegen van Altecrea
Dewanand en Wieroe
Delft kennisstad
op 07 05 2013 at 07:19 schreef Bob:
Het wrange is dat je tegenwoordig schijnbaar alleen nog op een Marxisme-festival zulke normale, uit het gezonde verstand komende maatschappijkritiek hoort.
Hear hear!
op 07 05 2013 at 12:01 schreef Maurice:
MNb, duidelijk is dat in jouw voorstellingsvermogen niet opkomt dat ik het heb het over de situatie in Nederland, zoals de schrijver dat ook heeft. Je hebt hier zelfs een meldpunt en je kan een rechtzaak aanspannen. Welke faciliteiten zou je dan nog meer willen?
En natuurlijk ontken ik het bestaan van bepaalde mates van racisme niet, maar dat geldt voor elke groep richting elke andere groep. Ik bestrijd alleen de lange tenen-instelling. Mensen hebben steeds kortere lontjes en vervallen steeds vaker in giftig geschreven stukjes of acties. De vraag is dus hoe groot je incasseringsvermogen hiertegen is en of je de zelfkritiek hebt om die te vergroten.
Vraag jezelf daarnaast maar eens af waarom Chinezen, ook met unieke uiterlijke kenmerken, toch níet in het rijtje van de verondersteld zeer racistisch bejegende groepen voorkomen.
op 08 05 2013 at 12:33 schreef Sasha Berkman:
@maurice, omdat die precies doen wat de hollander graag ziet: ze zijn zo goed als onzichtbaar.
op 08 05 2013 at 22:09 schreef Maurice:
@Sasha: als je dat ‘in het algemeen’ bedoelt dan weet ik zeker dat je ergens in een afgelegen dorp woont oid, iig niet in de randstad.
Chinezen runnen in de randstad massaal cafetaria’s, vaak vrij grote restaurants, massagesalons, acupuntuurwinkels, toko’s, zijn duidelijk aanwezig in casino’s en lopen ook rond op hogescholen/universiteiten. Kortom, ipv onzichtbaar kan je er in het straatbeeld juist nauwelijks omheen.
Als je het hebt over de criminaliteitsmonitoren, simpel overlast en het beroep doen op instanties als het UWV of de SVB, dan zijn ze zeker in verhouding tot andere allochtone groepen maar ook autochtone groepen inderdaad tamelijk onzichtbaar.
Als zij dit kunnen, moeten alle andere allochtonen het ook kunnen. Immers, het tegendeel hiervan beweren zou racistisch zijn.
Dus waarom evenaren sommige andere allochtone groepen dit succes blijkbaar nauwelijks, en is het binnen die allochtone groepen daarbovenop ook nog eens niet zelden precies andersom?
op 11 05 2013 at 05:19 schreef Sasha Berkman:
Maurice: Jij bent blank en hier geboren?
op 20 05 2013 at 13:46 schreef Maurice:
Graag de inhoud weerleggen met feiten, niet trachten de inhoud in twijfel te trekken door op de vermeende achtergrond van de schrijver te doelen.
RSS