Zwartrijden
Jesse Dijksman
Scène uit: ‘Vivre Nu, à la recherche du paradis perdu’.
“Het zal wel een vergissing zijn, dat u niet bent ingecheckt in Castricum” zegt de conducteur tegen de dame. “Daarom laten we het hierbij.” Hij geeft haar ov-kaartje terug, glimlacht vriendelijk. Zij glimlacht ook.
De lange, donkere, nette jongen (die de conducteur tijdens het geven en ontvangen van zijn ingecheckte ov-kaart even daarvoor bijzonder vriendelijk aankeek en met een knikje “alstublieft meneer, dankuwel meneer” zei), staat direct op en loopt de coupé uit. We zijn nog lang niet bij het volgende station, Sloterdijk.
Ik moet denken aan die andere conducteur, die me tien jaar geleden een dikke boete gaf omdat ik in een trein was gestapt die om vijf minuten vóór zeven vertrok, en ik per ongeluk een kaartje met 40 procent korting had aangeschaft terwijl mijn kortingskaart pas om zeven uur in ging.
En dat terwijl ik hem vriendelijk vertelde dat ik normaal nooit zo vroeg in de trein stapte en dat ik daarom die vergissing had gemaakt. Die conducteur geloofde mij blijkbaar niet. Omdat ik een man ben, omdat ik onbetrouwbaar overkom (ik was wel erg netjes gekleed) of omdat ik ietsje bruiner ben dan de conducteur? Ik weet het niet.
Ik sta naast de donkere jongen als we aankomen op Sloterdijk, en twijfel even of ik moet zeggen: “Lijkt me fijn om een dame te zijn, dan krijg je altijd het voordeel van de twijfel”, maar ik doe het niet.
Misschien was de jongen helemaal niet opgestaan omdat hij het onrechtvaardig vond en krijgen we een heel ongemakkelijk gesprek. Of hij vond het wel onrechtvaardig, en dan krijgen we een pijnlijk gesprek. Of hij gaat ervan uit dat het komt omdat hij een donkere huidskleur heeft. Dan moet ik toegeven dat ik dat ook als een mogelijkheid zie.
Ik zwijg en stap uit met mijn ongemakkelijke gevoel.
Jesse Dijksman is afgestudeerd als scenarioschrijver aan de Schrijversvakschool in Amsterdam. Schrijft vooral korte verhalen en scenario’s. Heeft Lukida.com opgericht om ervoor te zorgen dat kunstenaars meer (structurele) inkomsten kunnen krijgen door bijvoorbeeld abonnementen aan te bieden.
Jesse Dijksman, 19.07.2017 @ 05:47
9 Reacties
op 19 07 2017 at 08:03 schreef marcodB:
Ik vind dit een heel vreemd betoog. Het is erg anekdotisch en de logica is niet dwingend #ironie. Eerder niveautje Duk #geenironie. Ik word vaak zeer coulant behandeld door conducteurs. Laatst stapte ik 1e klas in, terwijl ik een abo heb voor de 2e klas. De reden: ik was in gesprek met een collega met een 1e klas abo, en wilde het gesprek afmaken. De conducteur wees mij terecht, stelde dat ik eigenlijk 50 euro boete moest hebben, en verzocht mij –nadat mijn collega zou uitstappen!- naar de 2e te gaan. Wat voor conclusies wil de auteur hieraan verbinden?
op 19 07 2017 at 16:14 schreef Jesse:
Dat je ongetwijfeld veel betrouwbaarder overkomt dan ik ;).
op 19 07 2017 at 16:52 schreef MNb:
Wil hij er wel conclusies aan verbinden? Ik had het idee van niet.
op 19 07 2017 at 18:01 schreef Blom Dondje:
Ik probeer zo’n valkuil meestal uit de weg te gaan, wie is er NL succesvol waarzegger en weet wat een onbekende denkt ? Dat wil niet zeggen dat ik niet nadenk over wat een ander mogelijk denkt. Ik hou echter ook wat simpele verklaringen in gedachte. Wellicht wou de jongeman in een stilte coupe zitten, of toch liever onder als boven. Als ik evt op de optie kom dat hij een donkere huidskleur heeft, zij een blanke en dat hij moeite met een mogelijk discriminerende conducteur heeft, dan gaan m’n gedachten naar iemand anders. Ik kijk hem dan nl aan op die ene millimeter buitenkant en waarom doe ik dat eigenlijk ?
op 19 07 2017 at 19:16 schreef Thomas E:
Ik zal wel een beetje dom zijn, maar ik snap niet wat er voor bijzonders gebeurde in de eerste twee alinea’s van dit verhaaltje. Dame wordt toegeeflijk tegemoet getreden, over de houding van de conducteur tov van de ‘donkere, nette jongen’ wordt niets vermeld. Zijn reisdocument was dan ook gewoon in orde. Wat bracht de schrijver er toe diverse verongelijkte gedachten in diens hoofd te veronderstellen??
op 19 07 2017 at 20:15 schreef Chris:
Klasse reactie, marcoDB. Helemaal mee eens. Ik ken FN niet van de slachtofferrolbetogen.
Ik was weer eens in NL in Juni, sinds vele jaren, en het is allemaal echt zo verschrikkelijk mooi en aardig en lief en tof, en schoon. Ook weer met de trein gereisd, alhoewel ik geen idee had hoe dat moest met die duffe chipkaarten en zo. Wij werden ook heel erg snel en accuraat geholpen door een spoorwegbeambte toen mijn vriendins kaart niet werkte op A’dam CS, want nog niet geactiveerd voor intercity-spul of zo. Ze had dus zwartgereden van Den Haag naar A’dam. Maar dat maakte die gozer nies uit. Hij liep ons naar de automaat, en activeerde die zooi. NL is een prachtig land en ik zal maar niet zeggen wat de haarkleur en het accent van die beambte was. Ik zit er zeer sterk aan te denken om weer naar NL te verhuizen.
op 20 07 2017 at 07:12 schreef Murat:
Chris,
Zo’n witte ‘slachtofferrol’ roeper die zelf nooit systematische discriminatie heeft ondervonden.
Maar die zelf het hardst janken, zoals een ‘slachtoffer’, wanneer je ze beticht van racisme.
Je kunt die ‘slachtofferrol’ van je lekker in je witte reet stoppen.
op 20 07 2017 at 08:30 schreef keest:
Bizar, benieuwd of de schrijver ook nog dame wil zijn als hij vervolgens in zijn eentje door een donker park naar huis moet fietsen, of een poging zou doen om met een leuk jurkje aan in de kroeg met rust te worden gelaten…
op 20 07 2017 at 22:35 schreef bart jaap:
Wat komt doordat hij donker is. Dat zijn ov chipkaart waarmee hij ingecheckt was goedgekeurd werd? En het ns personeel bestaat uit meerdere mensen sommige begripvoller dan de ander. Ik heb ze beide meegemaakt. En natuurlijk Murat vindt er discriminatie plaats maar dit hele stuk dat van onlogica en gokken aan elkaar hangt is niet echt een overtuigend voorbeeld ervan.