Wilders 1: stevig verankerd in het kolonialisme
Fréderike Geerdink
Illustratie: Fidus.
We krijgen dus een extreem-rechts kabinet, tenminste, als het Wilders lukt iemand te vinden om de bende te leiden. Ik heb de afgelopen maanden eindeloos veel verklaringen gelezen voor de winst van extreem-rechts en de razendsnelle verschuiving van het overton windown naar rechts, maar voor zover ik weet is ons koloniale verleden nooit genoemd. It’s about time. We hebben werk te doen als het gaat om het opruimen van onze historische troep. Zo lang we dat niet doen, gaat het ons nooit lukken onze witte suprematie af te schudden.
Een algemeen geaccepteerde verklaring voor de winst van Wilders is dat VVD-leider Yeşilgöz de deur naar samenwerking met de PVV open zette, waar Rutte die altijd hermetisch gesloten hield. Daar komen dan nog verklaringen bij over ongehoorde burgers enzo. Niemand zoomt verder uit. Als Yeşilgöz de deur naar BIJ1 had opengezet, was die partij dan ook ineens gegroeid? Of had potentiële samenwerking met DENK die partij ineens groot gemaakt? Natuurlijk niet. Er moet nog iets anders spelen.
Racistische agenda
En ook daar is over geschreven. Uit onderzoek en uit een aantal degelijke journalistieke stukken, is overtuigend aangetoond dat mensen niet op Wilders stemmen omdat de gasrekening zo hoog werd of ze geen huis kunnen vinden, maar vanwege Wilders’ racistische agenda. En met die kennis is de kous blijkbaar af. Hoe kómt dat dan, dat die racistische agenda erin gaat als koek? Doordat de waarheid door wereldwijd opkomend fascisme fluïde is gemaakt en nepnieuws overal is en soms niet van echt te onderscheiden? Maar in welke voedingsbodem valt die troep dan?
Volgens mij moeten we voor (een deel van) de verklaring verder terug in het verleden dan een paar verkiezingen en een slechte VVD-leider. Terug naar de eeuwen waarin Nederland een koloniale macht was en een van de wereldleiders in de transatlantische slavenhandel. Naar de eeuwen waarin wereldwijd de witte suprematie werd geconstrueerd, die ook een deel werd van de Nederlandse identiteit. Kolonialisme en transatlantische slavenhandel is, zou je kunnen zeggen, onze erfzonde. Zoals – Turkije en Koerdistan zijn vaak mijn referentiekader, ook wanneer ik naar Nederland kijk – de Armeense genocide Turkijes erfzonde is. Zolang we die geschiedenis niet eerlijk in de ogen kijken en diepgaand onderzoeken hoe die ons en ons land heeft gevormd, zal het ons nooit lukken voorbij onze Witheid te komen en een rechtvaardige samenleving te bouwen.
Zwarte bladzijden
Het is in dit verband wel interessant om te kijken naar hoe Turkije omgaat met de Armeense genocide en hoe Nederland omgaat met zijn koloniale verleden. Turkije ontkent glashard dat er een genocide plaatsvond. Nederland ontkent het eigen verleden niet op die manier, maar ontkent wel dat het verleden door werkt in het nu, en kan die effecten die onze samenleving nog altijd bepalen dus ook niet ontmantelen. We doen nog steeds alsof kolonialisme en slavenhandel ‘zwarte bladzijden’ waren die het verdere verloop van het verhaal niet hebben gevormd en vandaag nog steeds vormen. Lees het boek White Innocence van emeritus hoogleraar Gloria Wekker er maar op na.
Eén van de redenen dat ik denk dat de Koerdische beweging in Turkije zo’n intelligente en humane strijd voert, met een ideologie die zich van het verleden heeft losgemaakt en op een nieuw soort democratie is gericht, is dat zij niet ontkennen dat ze een grote rol hebben gespeeld in de uitvoering van de Armeense genocide. Ik was in Digranakerd (de Armeense naam van Diyarbakır, de grootste Koerdische stad in het zuidoosten van Turkije, die voorheen een grote Armeense bevolking had) toen in 2015 de Armeense genocide voor de honderdste keer werd herdacht en zag daar hoe Koerden en Armeniërs (uit de diaspora) samen probeerden in het reine te komen met de geschiedenis. Het belang daarvan kan niet worden onderschat.
Witte macht
Waarom heeft Wilders juist nu gewonnen? Laat me nog een andere parallel trekken, want alles is verbonden, beste lezer. Wat was een van de redenen dat Trump in 2016 de verkiezingen won? Was het toeval dat de fascist de opvolger was van de eerste zwarte Amerikaanse president, Barack Obama? Nee, dat was het niet. Trump is wat je krijgt als de witte macht enorm bang wordt dat ‘ie zijn macht gaat verliezen. Witte macht, onlosmakelijk verbonden met kapitalisme, patriarchaat, imperialisme.
En zo is Wilders wat je krijgt als gemarginaliseerde groepen in Nederland steeds luider hun rechten gaan opeisen, en hun marginalisering niet meer pikken. Zwarte mensen, moslims, de LGBTQ-community en met name trans mensen, en vrouwen die eisen dat hun grenzen eindelijk eens worden gerespecteerd. BIJ1 en haar partijleider Sylvana Simons brachten de intersectionele strijd van al deze groepen voor het eerst naar het parlement, en hóe! De witte suprematie die Wilders representeert, is diep geworteld in de Nederlandse identiteit, maar deze kleine partij, en trouwens ook DENK, leggen dat bloot als nooit tevoren – en hier hebben we de backlash, met Wilders’ winst.
Vier eeuwen
Nu ik toch bezig ben: dat we ons verleden nooit in de ogen gekeken hebben, is ook een belangrijke reden dat Nederland één van de landen is die nog altijd Israels genocide op de Palestijnen steunt. We denken nog steeds koloniaal, en moslims als ‘de anderen’ zien en zelfs ontmenselijken, is daar onderdeel van. Vergeet niet dat we vier eeuwen lang het grootste moslimland op aarde koloniseerden – hoe kan dat níet nu nog ernstige repercussies hebben?
Maar als ik hardop zeg dat we als land en als volk zullen moeten de-koloniseren om werkelijk af te rekenen met Wilders en alle smerigheid waar hij voor staat, krijg ik doorgaans wazige blikken. Van witte Nederlanders, bedoel ik. Slimme, ruimdenkende witte mensen, die keurig linksig stemmen. Sommige mensen reageren ontsteld: “Nee joh! Doe normaal! Wat een waanzin!”
We zitten diep, diep in de ontkenningsfase. En de mensen wier levens de witte macht verontachtzaamt en minacht, betalen de prijs. Ik ben er enorm blij mee dat er een wereldwijde beweging op gang komt die het niet langer pikt. Die beweging gaat zéker winnen.
Fréderike Geerdink is onafhankelijk journalist. Volg haar op Twitter en abonneer je vooral ook op haar fantastische wekelijkse Koerdistan nieuwsbrief.
Fréderike Geerdink, 26.05.2024 @ 08:15
RSS