Wil Wilders Wel?
Fons Kockelmans
Scène uit The Dick Van Dyke Show.
Getalsmatig valt er weinig in te brengen tegen een leidende regeringsrol voor de PVV. De partij heeft er met 37 zetels bij de verkiezingen – veel meer dan de rest – het democratische recht op dat haar leider Geert Wilders premier wordt. De vraag is langzamerhand wel of Wilders dit wil.
Premier van Nederland zijn betekent moeizame – en ‘waterige’ – compromissen sluiten in ellenlange doodsaaie vergaderingen. Het betekent ook voortdurend naar Brussel afreizen om daar in nog langere en saaiere vergaderingen een deal overeen te komen met andere regeringsleiders over van alles en nog wat. Tot die groep van regeringsleiders behoren weliswaar gelijkgestemden van Wilders als de Hongaar Viktor Orbán of de Italiaanse Giorgia Meloni, maar zij vormen een betrekkelijk kleine minderheid in het EU-gezelschap.
Gratis bier
Het lijken mij niet de favoriete bezigheden van de PVV-leider. Veel liever verblijft hij in de oppositiebankjes in de Tweede Kamer, waar hij lekker kan schelden op alles en iedereen die het niet met zijn racistische standpunten eens is. Zo’n optreden is aanzienlijk attractiever, want het levert grote woede bij de ‘kartelpartijen’ en een hoop van angst en beven doortrokken publiciteit op.
Als premier krijg je daarentegen voornamelijk kritiek. Zeker als je moet komen uitleggen dat je gratis-bier-beloftes (afschaffen van het eigen risico, tandartsenzorg gratis, AOW-leeftijd terug naar 65, enzovoort) niet haalbaar zijn. Of als je moet toegeven dat een Nexit-referendum er niet inzit omdat je coalitiegenoten te labbekakkerig zijn er een uit te schrijven.
Waarom zou Wilders voor het premierschap kiezen terwijl het spelen van oppositieleider zijn lust en zijn leven is? Waarom zou hij zijn achterban teleurstellen als hij net zo goed aantrekkelijk klinkende, maar in de realiteit onhaalbare toezeggingen aan zijn kiezers kan doen? Zijn electoraat zal teleurgesteld zijn dat hij de hoofdprijs weer misloopt, maar blindelings geloven dat dit de schuld is van ‘de anderen’.
Onnozel
Uiteraard kan de baas (tevens enig lid) van de PVV dit niet openlijk toegeven. Waarschijnlijk zelfs niet in zijn fractievergaderingen, waar pottenkijkers en persmensen niets te zoeken hebben. Wilders moet dus listig te werk gaan. Luidkeels verkondigen dat hij ‘milder’ is geworden en dolgraag de premier wil zijn van ‘alle Nederlanders’. En daarna voor de zekerheid de verkeerde verkenners voordragen.
Dat hij echt niet wist dat zijn kandidaat Gom van Strien van fraude beschuldigd werd, valt al moeilijk te geloven. Zo groot is het clubje van interne gegadigden ook weer niet. Maar dat hij daarna met Ronald Plasterk kwam aandragen doet wel erg onnozel aan. Veel onnozeler dan je van Wilders mag verwachten dat hij is.
Hoe kun je nu serieus denken dat een halvegare politieke draaitol als Plasterk namens de PVV een (gedoog)akkoord sluit met VVD en NSC, die allebei bepaald toch al niet staan te springen? Plasterk is een PvdA’er – niet iemand uit ‘eigen kring’ dus – die na twee ministerschappen en een mislukte gooi naar het partijleiderschap een wekelijkse column in De Telegraaf mag schrijven. Waarin hij als een beest te keer gaat tegen linkse hobby’s als de opwarming van de aarde en de stikstofcrisis. Waarin hij twee handen op één buik vormt met de PVV. En dat is niet de buik van Frans Timmermans.
Nieuwe verkiezingen
Zo’n schertsfiguur benoem je alleen als je hoopt dat hij als verkenner mislukt. Als je verwacht dat er nooit een kabinet-Wilders zal komen. Als je voor de buitenwereld – of in elk geval voor je achterban – eervol wil verdwijnen naar de plek waar je al sinds 2004 vertoeft.
Op naar nieuwe verkiezingen, met andere woorden. In de hoop dat je dan niet wéér eerste, maar ditmaal netjes tweede wordt. Zodat je de Algemene Beschouwingen en andere topbijeenkomsten van het parlement kunt blijven overheersen met je gebral.
Er komt, om het anders te zeggen, denkelijk geen kabinet-Wilders. Maar dat is geen reden om gerustgesteld achterover te leunen. Want als de PVV geen concurrentie vormt, zullen andere hitsers zich melden. Zij zullen niet alleen Wilders tot voorbeeld kiezen, maar ook Pim Fortuyn, Thierry Baudet of Caroline van der Plas. Die allemaal gouden bergen beloofden en migrantenhaat predikten. Nederland is nog lang niet van het rechts-extremisme af.
Fons Kockelmans (1952) werkte lange tijd bij het ANP, vooral als politiek verslaggever. Later publiceerde hij onder meer op Joop, Historiek en The Post Online.
Fons Kockelmans, 01.12.2023 @ 09:58
RSS