Weg met de blinde adoratie van het Angelsaksisme
Jasper Mekkes
Het zou mooi zijn als het teruggeven van de Amerikaanse ‘D-Day-vlag’ tijdens het laatste onderonsje van Rutte met de steeds openlijker fascistisch wordende Trump, symbool zou staan voor het einde van Europa als vazalstaat van Amerika.
Ieder jaar op 4 mei herdenken we de doden die vielen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar hoe goed het ook is om stil te staan bij de mogelijke gruwelijke gevolgen van het toelaten van rechtse fanatici als kandidaat volksvertegenwoordigers, een beetje hypocriet is het wel.
Vijf mei wordt pas echt een Bevrijdingsdag als we op die dag ook stil durven staan bij het feit dat vergelijkbare (hoewel tot nu toe minder dodelijke) rechtse fanatici inmiddels gewoon – en zonder noemenswaardig protest van de gevestigde orde – tot de hoogste regionen van onze democratie; de eerste en tweede kamer doorgedrongen zijn.
Want zoals de propagandaminister van Hitler, Joseph Goebbels, al met zoveel woorden zei: ‘de democratie was zo dom om ons toegang te verlenen’. En hoe het afliep met de Duitse democratie weten we inmiddels wel.
Ongemakkelijke waarheden
Maar het herdenken van de slachtoffers van het fascisme van de nazi’s is om meer redenen hypocriet, of op zijn minst nogal tegenstrijdig. Bijvoorbeeld vanwege het feit dat in de nog steeds voortdurende overwinningsroes van het verslaan van het fascisme van de jaren ‘30 en ‘40 van de vorige eeuw, niet alleen andere vormen van fascisme welig tieren, zoals het neoliberalisme en haar noodzakelijke buitenlandse (handels- en milieu-)oorlogen, maar ook allerlei met dat domineren van zwakken samenhangende ongemakkelijke waarheden hardnekkig onbesproken blijven.
Neem bijvoorbeeld het feit dat tijdens D-Day en de daarop volgende geallieerde bevrijdingsacties onnodig veel burgerslachtoffers vielen in Normandië en de rest van Europa, omdat Amerikaanse politici en hun generaals meer bezig waren met een geostrategisch machtsspel met Rusland dan met de Europeanen die ze kwamen bevrijden. Ook in Nederland vielen de meeste burgerslachtoffers na 1944, in de periode van de geallieerde bevrijdingsacties.
En wie durft nog onder ogen te zien dat mensen als Churchill volkomen ten onrechte tot held gebombardeerd zijn in de na-oorlogse bevrijdingsroes?
Over bombarderen gesproken: wat is Churchills besluit tot het jarenlang en massaal platbombarderen van Duitse steden met de dood van vele duizenden onschuldige Duitse burgers tot gevolg anders geweest dan het ook nu onder politici nog zo wijd verbreide groepsdenken dat hen er uit blinde xenofobie toe brengt individuen op te offeren aan de obsessie met de vernietiging van hun politieke baas?
Franse cultuur
De na-oorlogse blinde adoratie van de Angelsaksische cultuur in het onderwijs, waar gedegen maar ongemakkelijke analyses, bijvoorbeeld van die negatieve kanten van de geallieerde bevrijdingsstrategie, ontbreken, is symptomatisch voor de vrijwillige vazallisering van Europa – en ze beperkt individuen in hun ontwikkeling tot kritische wereldburgers.
Een ontwikkeling die veel breder, dieper en dus beter zou zijn wanneer ze vroeger en beter kennis zouden nemen van andere talen en culturen dan de Engelse, bijvoorbeeld van de Franse taal – en daarmee van de veel diepere Franse cultuur.
Zoals onderwijs in de Griekse (en in mindere mate ook de Latijnse) taal ons kennis laat maken met de mooie inzichten die de Griekse en Romeinse cultuur te bieden heeft, zo geldt dat ook voor een levende taal als de Franse taal en de bijbehorende cultuur. Die op belangrijke onderdelen haar eigenheid beter bewaard heeft tegenover de Engelse en Amerikaanse overmacht aan leegte dan de Nederlandse cultuur.
Misschien komt het doordat men in Normandië wel bewust van nabij meemaakte op welke wijze Amerika Europa tot een vazalstaat maakte. Bijvoorbeeld doordat iemand als De Gaulle daar openlijk tegen in opstand kwam, of doordat de nuanceringen van een bevrijdingsroes in Frankrijk wel openlijk besproken worden, door een Noorman als Michel Onfray, die zich verdiepte in het verloop van de oorlog en het aantal burgerslachtoffers in zijn geboortestreek als gevolg van de strategie van de geallieerden.
Geketende eend
Laten we in Europa dus net als vroeger jonge mensen maar weer massaal Frans gaan leren op de lagere, middelbare en hogere scholen en universiteiten. Zodat die jonge mensen kunnen lezen en horen hoe je ook kan omgaan met de agressieve en achteruitwerkende ideologie van de nieuwe bezetter die het neoliberalisme van het verdrag van Maastricht is.
Zodat ze zich in de toekomst beter kunnen ontwikkelen met de kennis van een veel minder oppervlakkige cultuur dan de Angelsaksische. De verbreding van hun horizon en daarmee de kans op verdieping van hun inzichten zou er bij gebaat zijn. Er gaat een wereld voor je open als je een grote buitenlandse taal als de Franse machtig bent; Baudelaire, Foucault, Onfray en de cartoons van Le Canard Enchaîné vormen alleen nog maar het topje van de Franse ijsberg.
Het zou de moderne versie van D-Day kunnen worden; een dag waarop we onszelf bevrijden van een Amerikaanse droom, die inmiddels een nachtmerrie van een kwantiteit-, geld- en macht-gedreven cultuur is geworden, en die Europa – ondanks alles wat we nooit meer zeggen te willen – nog steeds stevig in zijn greep houdt.
Als het ons lukt wil ik Rutte de Franse vlag wel overhandigen.
Jasper Mekkes is ingenieur en vooruitgangsfilosoof.
Jasper Mekkes, 03.08.2019 @ 08:07
RSS