Vragen

Thomas Cool

Illustratie: George Barbier

Diederik Samson, Martijn van Dam, Nebahat Albayrak, Lutz Jacobi en Ronald Plasterk zijn kandidaat voor het leiderschap van de PvdA. Ik noem mijn eigen volgorde van voorkeur ook al behoor ik tot degenen die sinds 1991 vol ontzetting naar die partij keken en zich tot opzegging gedwongen zagen. De partij ging van honderdduizend naar vijftigduizend leden, ook door natuurlijk verloop, maar men miste de natuurlijke aanwas.

Voor de kandidaten zijn er de volgende vragen. De gemakkelijke vragen worden iedere dag gesteld door de andere politieke partijen. De moeilijke vragen hebben betrekking op het functioneren van de PvdA zelf.

Een politiek leider geeft zijn eigen partij gezicht via de inhoud van het partijprogramma maar ook in de interactie met de andere partijen. Er is een spanningsveld waarin je kritiek op die andere partijen hebt maar ook gedwongen bent een coalitie te vormen. Hoe gaan de kandidaten met dit spanningsveld om?

(1) De SP hanteert een kadaverdiscipline. De interne regel is “boeien, binden, benutten” waarbij sympathisanten eerst een aansprekende ontvangst krijgen, vervolgens ingelijfd en gebrainwashed, en vervolgens ingezet. Jan Marijnissen is de onbetwiste leider. Er is de historische context van de Bende van Oss. De NRC publiceerde op 27 februari een opinie-artikel van twee voormalige sympathisanten. Ikzelf gaf in 2005 een reactie op het boekje Hoe dan, Jan?. De vraag voor de kandidaten: Hoe ga je dit karakter van de SP ontmaskeren, ook zodat SP-leden ontdekken hoe ze voor een karretje worden gespannen?

(2) D66 is Amerikaans populistisch, anti-democratisch, niet-groen, en asociaal ten aanzien van het ontslagrecht.

Wat de democratie betreft, zie mijn eerdere column en het daar genoemde concept-boek. Voor een goede aanpak van de milieuproblematiek, zie de website van Roefie Hueting.

Versoepeling van het ontslagrecht in een tijd van werkloosheid is asociaal. Het juiste beleid is vergroting van de werkgelegenheid, zodanig dat modernisering met vrijheid gepaard gaat. Vraag voor de kandidaten: Hoe ga je de schone schijn van Pechtold doorprikken?

(3) GroenLinks is niet groen en niet links. Voor het milieu, zie wederom de website van Roefie Hueting. Ook GL slaagt er niet in het begrip “economische groei” te nuanceren. De econoom Hueting doet dat wel door naast het “nationaal inkomen” ook het “milieu-duurzame nationaal inkomen” te definiëren. De “milieugebruiksruimte” van Hans Opschoor is een andere naam voor de milieufuncties van Hueting. De “ecologische voetafdruk” is daar weer een inverse naam voor.

Het lijkt wel alsof niemand gewoon eerlijk naar Hueting wil verwijzen. Dit artikel van Bram van der Lek verwijst wel naar hem en toont de verwarring bij GroenLinks. Het enige verstandige is je vierkant achter het onderzoek van Hueting stellen maar dat doet GL niet.

De economen in GroenLinks doen bijna alles om door neoliberale collegae gerespecteerd te worden. Ook zij willen versoepeling van het ontslagrecht. Dit is dom rechts en niet links. Persoonlijk lijkt het me dat de PvdA niet “links” moet willen zijn maar een brede middenpartij met een goede mix van conservatisme op het ene vlak en progressiviteit op het andere vlak in de zin dat je niet bang bent voor experimenten.

Vraag voor de kandidaten: Hoe ga je de schizofrenie bij GroenLinks aan de kaak stellen?

(4) Het CDA zit in zijn maag met Lans Bovenberg. Een christendemocraat wil een naaste behandelen zoals zichzelf, zorgen voor de zwakkeren, ruim baan geven aan de eredienst van het leven, en de natuur beheren als een rentmeester voor het nageslacht. Een CDA-er zou een belastingtarief van 75 procent voor de hoogste inkomens ondersteunen.

Maar Lans Bovenberg heeft een kortzichtige en enge neoliberale economische analyse omarmd die dit alles afbreekt. Hij heeft een onvolledige analyse over belastingen – zie dit artikel uit 1994 -, waardoor solidariteit onmogelijk wordt en waardoor hij blind is voor het tweesnijdend zwaard ten aanzien van het milieubeleid.

Het CDA loopt achter Angela Merkel aan in boekhoudkundige dwalingen. Nu Duitsland bang is voor anti-Duitse sentimenten leent Jan Kees de Jager zich als spreekbuis voor de Duitsers in plaats van Zuid-Europa in bescherming te nemen. Vraag voor de kandidaten: Hoe ga je ervoor zorgen dat het CDA van Saulus tot Paulus wordt?

(5) VVD en PVV beschermen de hypotheekrenteaftrek (HRA). Dit is altijd een vestzak-broekzak discussie geweest. Of de rijken nu (a) HRA met hogere belastingtarieven hebben of (b) dat de HRA wordt afgetopt op 400.000 euro (een miljoen gulden!) en dan de tarieven verlaagt: dat maakt per saldo weinig uit. Dit is een politiek spelletje voor de bühne, nuttig om de achterban tot campagnebijdragen te bewegen.

Politici zijn er wel in geslaagd er een potje van te maken. De aflossingsvrije hypotheek is een goed middel voor het pensioenbeleid. Immers, wanneer je 70 bent, dan wil je niet altijd dat je geld in het huis vast zit voor later alleen je erfgenamen. Nu echter is de aflossingsvrije hypotheek in de ban gedaan en de HRA tot 30 jaar beperkt zodat je als het ware gedwongen bent te gaan aflossen.

Omdat de huidige woningmarkt vastzit valt er veel voor te zeggen de overdrachtsbelasting om te zetten naar een overdrachtssubsidie. Vraag voor de kandidaten: Hoe ga je de goedkope retoriek en irrationaliteit van VVD en PVV blootstellen?

Dit waren de gemakkelijke vragen. De moeilijke vragen hebben zoals gezegd betrekking op het functioneren van de PvdA zelf.

(a) Zo’n verkiezing als deze is eigenlijk grote onzin. Een politiek leider heeft natuurlijk gezag opgebouwd en diverse hete vuren doorstaan. De kamerfractie had gewoon zelf de opvolger kunnen aanwijzen en het mandaat kunnen formuleren als tussenpaus of nieuwe held.

Blijkbaar ontbreekt het de PvdA aan interne discussiefora en deelname aan externe fora waarin zulk gezag kan worden gevestigd. Vraag aan de kandidaten: Vind je dit ook en doe je alleen aan het circus mee omdat je nog niet tegen het populisme van Hans Spekman opkunt?

(b) Het is van belang dat het parlement het spectrum van de samenleving bestrijkt maar het is ook van belang dat er veel economische kennis is. Kamerleden gaan over het huishouden van de staat.

Een belangrijke vooropleiding is staathuishoudkunde, oftewel economie. Een partijleider van de PvdA is bij voorkeur een econoom. De PvdA is al decennia tamelijk vijandig naar economen toe, want het zijn tenslotte neoliberale economen zoals Rick van der Ploeg, Bas Jacobs of Paul de Beer.

Economen binnen de PvdA zijn weer vijandig naar wie niet neoliberaal denkt, met ellebogenwerk bij de Wiardi Beckman Stichting (WBS). Momenteel telt de PvdA-fractie denkelijk maar een enkele econoom: Ed Groot.

Vraag aan de kandidaten: Onderken je je manco, beschouw je je inderdaad als een tussenpaus, en ben je bereid er hard aan te werken dat vroegere leden weer bij de partij binnengehaald worden, en dat er bij de komende verkiezingen een economisch ruimdenkende lijsttrekker is?

Thomas Cool was lid van de PvdA van 1974-1991 en is sinds 1993 lid van het Sociaal Liberaal Forum. Hij heeft een alternatief economisch plan voor de EU. Hij hoopt dat de wereld Nederland gaat boycotten tot er ruimte komt om zijn analyse te bespreken.

Tweet

Thomas Cool/Colignatus, 09.03.2012 @ 09:05

[Home]
 

Δ