Trouw zweren aan Hitler
Peter Breedveld
Scène uit Hombre van Antonio Segura en José Ortiz
De nieuwe film van de Amerikaanse regisseur Terence Malick was voor mij de afsluiter van het International Filmfestival Rotterdam. A Hidden Life is met afstand zijn zwakste film. Hij past zijn stijl van dromerige beelden van acteurs in idyllische landschappen toe op het waargebeurde verhaal van de Oostenrijker Franz Jägerstätter, die weigerde trouw te zweren aan Hitler en daarvoor uiteindelijk de doodstraf kreeg. Het werkt totaal niet en geeft de film zelfs iets pervers, dat gefluister van pseudo-poëtische zinnen in combinatie met extreme close-ups en starende mensen, badend in gefilterd licht, als in een dureparfumreclame. Dit gaat over de slachtoffers van sadistische, bloeddorstige massamoordenaars, niet over de Capulets en Montagues.
Toch heb ik er wel iets van meegepikt. Jägerstätter, wordt hem constant voorgehouden door de nazi’s die hem proberen te overreden, helpt helemaal niemand met zijn koppige weigering trouw aan Hitler te zweren. Hij brengt er zijn vrouw en kinderen mee in grote problemen en het verloop van de oorlog zal er niet door veranderen. Zijn advocaat kan zelfs voor hem regelen dat hij niet hoeft te vechten, maar wordt ingedeeld in de medische dienst van het Duitse leger. Hij hoeft alleen maar trouw aan Hitler te zweren. “Het zijn maar woorden, niemand neemt ze serieus”, zegt zijn advocaat.
Masker valt af
Ik ben geneigd het met die advocaat eens te zijn. Jägerstätter heeft het weinige gedaan wat hij kon in het bergdorp, waar gestaag de hele gemeenschap nazificeert, onder aanvoering van de brullende burgemeester, die dronken oraties houdt over de Untermenschen, “te verachtelijk zelfs om te zien hoe minderwaardig ze zijn”, die de boel komen overnemen (de enige niet-Ariër in het dorp is dan allang de bergen ingevlucht). Ja, ik moest aan Thierry Baudet denken. Op een gegeven moment zegt zelfs iemand over Hitler: “Het masker valt af”; het mantra dat door het Redelijke Midden iedere keer opnieuw in stelling wordt gebracht als Baudet of Wilders voor de honderdduizendste keer iets racistisch roepen.
Jägerstätter neemt vanaf het begin al stelling. Als twee mededorpelingen hem met een ferm “Heil Hitler” begroeten, antwoordt hij met een “Tfoe Hitler” (of zoiets). “Rot op met je kanker-Hitler”. De twee kijken hem na met gezichten van “nou, nou, wat een toon! En is die woordkeuze nou echt nodig?”
Hij wordt er niet voor opgepakt. Op een gegeven moment krijgt hij een oproep voor het leger, weigert met zijn gezin de bergen in te vluchten, zoals zijn vrouw hem smeekt, en gáát gewoon.
Tja, dan kun je net zo goed trouw aan Hitler zweren om je leven te redden en om er te zijn voor je vrouw en kinderen. Die worden in het dorp met de nek aangekeken en uiteindelijk zelfs geterroriseerd. Jägerstätter heeft met zijn koppige, religieus-geïnspireerde houding niet één leven gered. Integendeel, hij heeft dat van zichzelf geofferd. En waarvoor? Hoeveel goeds had hij niet kunnen doen als hij was blijven leven?
Gekruisigde Jezus
Malick is het uiteraard niet met me eens. De film eindigt met een citaat van de Engelse 19e-eeuwse schrijver George Eliot: ‘..for the growing good of the world is partly dependent on unhistoric acts; and that things are not so ill with you and me as they might have been, is half owing to the number who lived faithfully a hidden life, and rest in unvisited tombs.’
De wereld wordt steeds beter, onder andere door de on-historische daden van anonieme helden in vergeten graven.
Ik bewonder de Jägerstätter van voor zijn mobilisatie meer dan de Jägerstätter die zich deemoedig door Nazi’s in elkaar laat slaan en uiteindelijk laat onthoofden. In die zin doet A Hidden Life denken aan Mel Gibsons film The Passion of the Christ. Christus die zich drie uur lang tot rosbief laat geselen en een gruwelijke marteldood sterft, waarvoor eigenlijk? Opvallend is dat Jägerstätter ergens midden in de film een schilder ontmoet die religieuze schilderingen restaureert en filosofeert dat de schilderijen van de gekruisigde Jezus eigenlijk allemaal mislukt zijn omdat ze mensen vooral inspireren tot ontzag, maar niet tot zelfopoffering.
Zelfopoffering is een mooi ding, maar ik wil er wel het nut van inzien. En als het om mijn gezin gaat: fuck Jezus en zijn mooie principes. Waar is die überhaupt in deze ellende? Zelfs de dorpspriester en de bisschop laten Jägerstätter in de steek, omdat ze bang zijn dat de Nazi’s ze hun bevoorrechte positie zullen afnemen.
Voormalige verzetsbladen
En voor wie offert Jägerstätter zich feitelijk op? Voor een volk dat zich laat meeslepen door het racistische gebrul van een populist. Hij heeft zich laten horen, heeft zich verzet, heeft zichzelf en zijn familie ermee in gevaar gebracht, het was tevergeefs. Nu moet je zien te overleven, om na de nederlaag van de Nazi’s achter ze aan te kunnen gaan. Of na hun overwinning een verzetsbeweging op te zetten.
Ik zie mezelf, als u me dit moment van zelfverheerlijking vergeeft, als een Jägerstätter. Terwijl op Nieuwsuur wordt gedebatteerd of rechters eigenlijk niet gewoon moeten worden afgeschaft omdat ze de vaart der volkeren in de weg staan, en de redacteuren van voormalige verzetsbladen zich de cum uit hun lul tikken ter meerdere eer en glorie van hun god Thierry Baudet, haal ik me de woede van de media, politici en het Openbaar Ministerie op de hals door me ertegen uit te spreken.
Maar als jullie straks met zijn allen Baudet tot Zonnekoning hebben uitgeroepen (ook door, bijvoorbeeld, mensen terug te fluiten omdat je hun toon verkeerd vindt, en hun woordkeuze te heftig), ben ik hopelijk de bergen ingevlucht. Want ik ga me niet vrijwillig laten doodmartelen voor een principe.
Is het Vrije Woord u écht lief? Help me dan met een financiële bijdrage. Deze website wordt elke dag bedreigd door de virtuele knokploegen van Domrechts, malafide Nederlandse journalisten en zelfs door de vicepremier. Vorig jaar werd ik door het Openbaar Ministerie vervolgd wegens belediging van een racistische troll! Steun Frontaal Naakt. Doneer aan de enige dwarsdenkende, onafhankelijke site van Nederland. Stort wat u missen kunt op rekeningnummer NL59 RABO 0393 4449 61 (N.P. Breedveld, Rabobank Rijswijk), SWIFT BIC RABONL2U o.v.v. ‘Frontaal Naakt’. Lees hier waarom dat niet met PayPal kan, maar steunen via Patreon kan weer wel. Nog liever heb ik dat u op Frontaal Naakt adverteert of mij inhuurt. Mail mij.
Peter Breedveld, 02.02.2020 @ 12:49
RSS