The Avengers

Peter Breedveld

Illustratie: Marvel

Ik zou me er graag op voorstaan dat ik elke week naar het Nationaal Ballet ga (bestaat dat nog?), en dat ik opera zo mooi vind, en dat ik natuurlijk ook Intouchables heb gezien, maar als ik eerlijk ben, interesseert theater me geen ruk, vind ik opera ongeveer twintig minuten leuk en ballet net zo saai als voetbal. Ik ben een vreselijke cultuurbarbaar, al ben ik wel gek op schilderkunst.

Echt blij word ik van een goeie Marvel-verfilming en afgelopen donderdag kwam ik tot tranen geroerd de bioscoop uit, nadat ik daar The Avengers had gezien. Wat een fantastische film! Wat doet die het werk van Stan Lee en Jack Kirby goed recht! De afgelopen jaren werden we getrakteerd op de ene na de andere kwaliteitsverfilming van een Marvel-strip (Marvel is de uitgever van The Avengers), eerst Iron Man, toen The Hulk, Thor en Captain America, uitmondend in de apotheose die nu in de bioscoop draait: The Avengers.

Ik had eerlijk gezegd mijn twijfels, maar ze hebben het klaargespeeld: de gecompliceerdheid van het Marvel-universum, waarbij gebeurtenissen in de ene serie resulteren in gebeurtenissen in een andere serie en waarbij personages uit de ene serie personages uit de andere ontmoeten, getransplanteerd naar het witte doek, waarbij het publiek zich nog herinnert wat er in de vorige films is gebeurd, wat weer handig is om te begrijpen wat er in deze film gaande is.

Het schept ook een band, een gedeelde cultuur. Aan het einde van Captain America krijg je bijvoorbeeld een voorproefje van The Avengers en in de zaal zat een jongen die uitriep: “Ooooh! Dat wordt de shit!” Dan weet je: die heeft ook hele middagen in de stripwinkel doorgebracht, net zolang boekjes lezend totdat hij werd weggestuurd. Die weet ook hoe The Silver Surfer in het echt heet.

Niet dat je niet van The Avengers zou kunnen genieten als je Iron Man, The Hulk, Captain America en Thor niet hebt gezien. Zo is het ook met de strips: ik maakte als tienjarige voor het eerst kennis met het Marvel-universum, in een boekje van The Fantastic Four, De Vier Verdedigers heetten die toen in het Nederlands. Ik viel midden in de actie – Reed Richards had de toegang tot de negatieve zone per ongeluk laten openstaan, waardoor een buitenaardse schurk, Blastaar de Vernietiger, zich toegang tot de aarde had weten te verschaffen – die blijkbaar al was begonnen in een ander boekje, dat ik niet had.

Maar dat geeft niet, in het echte leven raak je ook voortdurend verzeild in situaties waarvan je het begin niet hebt meegemaakt, en waarvan je de toedracht gaandeweg maar moet zien te achterhalen. Daarom zijn Amerikaanse superheldenstrips – vooral die van Marvel – vaak veel ‘echter’ dan de meeste Europese strips, die meestal keurig bij het begin beginnen en langs een rechte weg in 44 pagina’s naar een afgerond einde toewerken. Al hebben Peter Parker, Ben Grimm, Steve Rogers, Thor, David Banner en Tony Stark superkrachten, kunnen ze vliegen en van dimensie naar dimensie reizen zonder gedoe met OV-kaarten en in- en uitchecken, we kunnen toch beter met hen identificeren dan met bijvoorbeeld Franka of Suske en Wiske of Rik Ringers.

Dat komt doordat hun levens net zo chaotisch zijn als die van ons. Omdat hun avontuur pas is afgelopen als ze dood zijn, en dan nóg gaat het verder, omdat het Marvel-universum gewoon doordraait, net als de aarde, als wij dood zijn (en ja, er wordt gestorven in het Marvel-universum en dat is definitief – Captain Marvel is dood en komt nooit meer terug, Gwen Stacy is dood en komt nooit meer terug). Omdat ze de gevolgen moeten ondergaan van dingen die ze tientallen jaren eerder hebben gedaan, omdat niets zonder consequenties is, omdat hun geliefden de prijs moeten betalen voor de gevaarlijke stunts die zij uithalen.

Marvelseries zijn de Tristram Shandy van het stripverhaal. Nog steeds ken ik geen innovatiever manier van stripverhalen vertellen dan in de Marvel-comics, waar door strip-snobs op wordt neergekeken, want groot en main-stream en superhelden en miljoenenindustrie en nog goed getekend ook, dat kan nooit wat zijn.

Zoals Tristram Shandy zijn verhaal begint te vertellen bij zijn geboorte, en zich dan realiseert dat hij eigenlijk bij zijn verwekking moet beginnen, maar dan moet de lezer eerst weer weten wat er aan die verwekking is vooraf gegaan en o ja, dan is het verhaal van de broer van zijn verwekker ook weer belangrijk – zo begint een Marvelverhaal ook bij Spider-man die, belaagd door de Green Goblin, net bezig is van een wolkenkrabber af te donderen en hoe hij in dat lastige parket is terechtgekomen, lezen we pas op de pagina’s daarna, waarin dan ook weer wordt verwezen naar gebeurtenissen in eerdere afleveringen en op de voorpagina van The Daily Bugle staat het alarmerende nieuws dat er een Skrull-invasie dreigt, zoals te lezen in The Avengers, die eerst met The Fantastic Four aan het uitvechten zijn onder wiens jurisdictie die Skrulls eigenlijk vallen (samenwerking is in het Marveluniversum altijd een probleem, want elk personage heeft een ego van hier tot Tokyo). Intussen is ook The Black Cat bezig het leven van Spider-Man – mocht hij zijn oorlog met de Green Goblin overleven – verder te compliceren, maar daarover meer in de volgende aflevering.

Ik raakte als kind zo gefascineerd door die wereld, dat ik Peter Parker, Johnny Storm, Matt Murdock, Namor, Norinn Radd en al die andere Marvelpersonages als familieleden ben gaan zien. Ik moet zelfs tot mijn schaamte bekennen dat ik meer weet van Norinn Radd dan van de meeste van mijn familieleden. Ik weet álles van het Marveluniversum – althans van het universum zoals het zich tot 1995 of zo ontwikkelde, daarna ben ik de draad een beetje kwijtgeraakt. Ik zou er als gids kunnen dienen voor toeristen, en mensen de weg in het Baxter-gebouw kunnen wijzen, de Negative Zone en het Shi’ar-keizerrijk. Aan het einde van de film Iron Man 2 herkende ik meteen de hamer van Thor: “Mjölnir! Dat is Mjölnir! Er komt een Thor-film!” en ik weet ook al dat The Avengers het in de volgende film nog veel moeilijker gaan krijgen dan in deze, omdat ik onmiddellijk de ****** aan het einde herkende (ik zal niet verklappen wie ik heb gezien).

Vierenveertig ben ik, maar ik voel me weer veertien nu ik mijn papieren helden echt tot leven zie komen, door mensen met hetzelfde respect voor de bron – de verhalen van Stan Lee, Jack Kirby, Marv Wolfman, Jim Shooter, Chris Claremont enzovoort. In elke Marvelfilm (behalve de laatste X-Men) is ook altijd heel kort Stan Lee in een grappige cameo te zien. Stan the Man! Die man is voor mij groter dan Walt Disney, David Bowie en God bij elkaar (o ja, Stan Lee is groter dan de door iedereen bewierookte Will Eisner). Ik ben een vrij bijbelvaste jongen, maar niets heeft mijn leven, mijn ethiek, zo beïnvloed als Stans ‘With Great Power Comes Great Responsibility‘, niemand heeft mijn existentiële eenzaamheid als adolescent zo goed begrepen als Stan met zijn X-Men (freaks, door iedereen gehaat, tot elkaar veroordeeld). Ook mijn manier van schrijven is door hem beïnvloed. Ik zal nooit een verhaal keurig in chronologische volgorde vertellen, bij voorkeur ergens in het midden beginnen of – nog leuker – vlak voor het einde.

Ik dacht, ik ga eens een kort, makkelijk stukje schrijven over hoe leuk ik The Avengers vond, maar ik ben weer lekker aan het doordraven en mijn eigen regel – maximaal 800 woorden – aan het overtreden. En ik had nog willen vertellen over de zaterdagmarkt in Apeldoorn, waar ik en mijn vriendje in de boekenkraam van Sjors Yntema, een soort Fagin met een raspende stem die non-stop overal zijn sardonische commentaar op stond te oreren, elke week boekjes voor vijftig cent zochten. Ik nam alle Marvel-comics, hem gunde ik Batman en Tarzan. ’s Avonds las ik ze koortsachtig bij mijn oma op bezoek, en later ook in de klas. Politieinspecteur Jean DeWolff die in paniek schreeuwt: “Ik wil niet dood!” Captain Marvel die kanker krijgt van één of ander gas, waaraan hij jaren eerder was blootgesteld. De X-Men, die tegen elkaar zitten te sakkeren aan de ontbijttafel.

Deze superhelden in hun malle pakjes, met hun bizarre gaven, zeiden me zoveel meer dan Eric van Poelgeest die een gipsen torso neukt. Ik kende niemand die gipsen torso’s neukt (nog steeds niet – hoop ik), maar iedereen die ik kende, maakte ruzie aan de ontbijttafel.

Anyway: ga The Avengers zien. Heb wat lol, huil een beetje, word een beetje geil van Scarlett Johanssons per-fecte billen (of van de rafelige sexiness van Mark Ruffalo, of de mooie ogen van Robert Downey Jr.) zorg dat je Stan Lee niet mist.

Tweet

Peter Breedveld, strips, 28.04.2012 @ 11:45

[Home]
 

Δ