Tempo doeloe in de Tweede Kamer
Peter Breedveld
Voordat de Nederlanders in de 16e eeuw arriveerden in wat nu Indonesië is – en dat was om specerijen te halen, niet om beschaving te brengen -, waren daar al heel wat beschavingen gekomen en weer gegaan. Eerst boeddhistische en hindoeïstische koninkrijken, waar imposante bouwwerken als de Borobudur nog aan herinneren, daarna de islam.
Daar heeft Indonesië een ontzettend rijke literaire traditie aan te danken. Honderden jaren voordat iemand het oudst bekende Nederlandse zinnetje ‘Hebban olla uogala…‘ opkrabbelde, was er al Javaanse poëzie en waren de Mahabarata en de Ramayana al in het Javaans vertaald. Toen Nederlanders nog in konijnenvellen en met harde stukjes poep tussen hun billen knollen uit de grond groeven, duizenden jaren voor Christus, hadden ze in Indonesië de natte terrasrijstbouw al ontwikkeld, een geraffineerde manier om de bewatering te regelen.
Je moet een speciaal soort van over het paard getilde, delirische grootheidswaanzinnige zijn om te denken dat de Indonesiërs, de Javanen, Sumatranen, Balinezen, Sundanezen, Molukkers, enzovoort door de Nederlanders “op de schouder genomen moesten worden” om “deelgenoot” te worden gemaakt van de “zegeningen van het Europese bestaan”, zoals Thierry Baudet stond te oreren tijdens een debat in de Tweede Kamer over de koloniale oorlog die Nederland meteen na de Tweede Wereldoorlog in Indonesië voerde. ‘Even worse than what Hitler did to the Netherlands in 1940’, oordeelde de Australische diplomaat William Roy Hodgson al in 1948 over die oorlog.
Gruwelijk geweld
Onuitsprekelijke oorlogsmisdaden hebben de Nederlanders er gepleegd, die in de tientallen jaren daarna werden vergoelijkt of onder het tapijt werden geveegd en in elk geval al verjaard werden verklaard voordat überhaupt iemand kon vaststellen wat er precies was gebeurd. Wie het waagde de vuile was buiten te hangen, werd geïntimideerd en bedreigd, zoals in 1969 Indië-veteraan Joop Hueting.
Het onderzoek dat de aanleiding vormde voor het debat, is niet het eerste dat de ernst en omvang van de Nederlandse oorlogsmisdaden in kaart brengt, en netjes in de context van het gruwelijke geweld van de Indonesiërs tegen de Nederlanders, de Indo’s, Chinezen, Molukkers en iedereen die als collaborateur met de koloniseerders werden gezien, de bezetters. We wisten het allang. Al tijdens de zogenaamde “Politionele Acties” spraken Nederlanders er schande van. Ik interviewde eens Lo Hartog van Banda, die voor de oorlog in Nederlands Indië de gevangenis indraaide omdat hij te kameraadschappelijk was met Indonesische onafhankelijkheidsactivisten, die vertelde dat hij in Nederland als journalist voor een conservatief katholiek weekblad de straat werd opgestuurd om de stemming te peilen over wat er in Nederlands-Indië gaande was.
“Mensen zeiden dat ze zelf jarenlang onder een bezetting hadden geleefd, en dat Nederland die mensen daar in Indië met rust moest laten. Ik sprak alleen één militair die vóór de politionele acties was. Die hoofdredacteur zei dat als hij de straat op was gegaan, het een ander verhaal was geworden. Ik zei: ‘Je hebt een verkeerde opdracht gegeven. Je had me moeten vragen eens een fijn leugenverhaal te schrijven over wat de mensen van de politionele acties vinden’. ‘Je toon bevalt me niet’, zei hij toen en ik zei: ‘Jouw kop bevalt me niet’. Nou, toen lag ik er uit.”
Landverrader
En er waren Nederlanders die weigerden naar Indië te gaan, en militairen die weigerden oorlogsmisdaden te plegen, en die daarvoor werden gestraft. Er waren militairen als Poncke Princen, die overliepen naar de Indonesiërs omdat ze zich door hun geweten lieten leiden. Een held, die door de totale non-valeur Wybren van Haga tijdens het debat constant werd weggezet als landverrader, terwijl hij er herhaaldelijk op hamerde dat de oorlogsmisdadigers Raymond Westerling en Simon Spoor “in ere hersteld” moesten worden.
Stel dat er een nazi was geweest die het Nederlandse verzet zou hebben geholpen door zijn nazi-kameraden in uniform in hinderlagen te lokken. Die nazi zou hier nu als held zijn vereerd, er zouden films over hem zijn gemaakt, niemand zou hem als “landverrader” hebben beschouwd, honderd procent zeker weten de Duitsers ook niet.
Wat ik wil zeggen: wat Nederland toen deed, was toen al fout, ook in de context van die tijd, en iedereen wist het. Dat Nederlanders zich toen ook al verzetten, bewijst het. Dat het er zo weinig waren, of té weinig, komt doordat er altijd weinig mensen zijn die zich niet laten dwingen door de groep.
Rijsttafel
Ik moet bekennen dat ik woede voelde tijdens het lezen van het verslag van het debat. Ik wéét wat ik van Domrechts, of fuck it, het zijn gewoon fascisten, ik wéét wat ik van de fascisten kan verwachten en ze krijgen het ie-de-re keer weer voor elkaar om nog walgelijker, weerzinwekkender, surrealistisch hufteriger te zijn dan ik voor mogelijk achtte. Er wordt urenlang over massamoord, marteling en standrechtelijke executies gepraat en daarna dien je een motie in voor het behoud van de fucking rijsttafel, zoals Derk Jan Eppink van JA21 deed? Dat is schijten op een massagraf. Dan ben je een buitengewoon minderwaardige humanoïde.
Natuurlijk maakte ook Caroline van der Plas er weer een freak-show van, door quasi-verontwaardigd te blèren, letterlijk voor de bühne, waar veel Indische Nederlanders en nazaten van KNIL-militairen zaten, dat er in het rapport geen aandacht was voor de Bersiap, het geweld van de Indonesische vrijheidsstrijders tegen de Nederlanders en hun collaborateurs. Ze bleek dat hele rapport niet te hebben gelezen, dat uitgebreid en genuanceerd die Bersiap behandelt, geen idee te hebben waarover ze lulde, en dramde toen als een dwarse puber dat ze zelfs de samenvatting niet wilde lezen, omdat ze geen “opdrachtjes” van een D66’er aannam.
PVV-Indo’s
“Ik heb niet alles gelezen”, zei Van der Plas, maar ik durf te wedden dat ze niks heeft gelezen en ook nooit wat leest. Van der Plas is een polderaap. Ze heeft zich laten fluffen door dezelfde PVV-Indo’s die altijd en overal hun grote scheur opentrekken als het Nederlandse kolonialisme ter sprake komt, zodat er altijd eerst en vooral over de Bersiap wordt gesproken en nooit over de Nederlandse oorlogsmisdaden. Zelfs als iemand een film maakt, willen ze daar nog de baas over spelen.
Dat is trouwens iets wat ik heel onsmakelijk vind, de geveinsde betrokkenheid van de fascisten met Indo’s en Molukkers, net zo onoprecht en opportunistisch als die van de zogenaamde Vrienden van Israël met Joden. Er zit altijd een hele dikke saus overheen van “Hoezo ben ik racistisch, zie mij voor de Molukkers opkomen!” Maar ze worden gewoon gebruikt als schaamlap voor de schandvlek die het Nederlandse kolonialisme is en als excuus om moslims, vluchtelingen en andere bi-culturele Nederlanders te ontmenselijken, net als racisten altijd met Chinezen doen, waar ze zogenaamd zo dol op zijn.
Befehl ist Befehl
Er valt zoveel over dit debat te zeggen, ik heb het verslag ademloos gelezen. Baudet, die als een een karikatuur uit een roman van Louis Couperus een bombastische en totaal delirische lofzang op het kolonialisme afsteekt, niet te bevatten, gewoon. Er is al veel gezegd over Baudets typering van de Indonesiërs als genetisch benadeelde pechvogels, maar merk ook op hoe hij een punt dat hij wil maken van het bombardement op Dresden (‘onnodig en misdadig’), inleidt met de opmerking: “Het algemene gevoel nu in het Westen, in Nederland, is dat de Tweede Wereldoorlog door de juiste mensen zou zijn gewonnen” (Sjoerdsma: “Ik hoop dat dat voor u ook zo is”; ik hou van die man).
Tenslotte vind ik dat er nog een lange weg te gaan is. Verschillende Kamerleden pleitten voor eerherstel voor dienstweigeraars (DENK wil eerherstel voor Poncke Princen, bravo!) en bijvoorbeeld de militairen die weigerden een kampong plat te branden. en daar komt dan een bevreemdende reactie op van Kajsa Ollongren dat er nou eenmaal dienstplicht was en dat andere Nederlanders wel netjes hun plicht vervulden.
Ah, “Befehl ist Befehl” dus, maar dan op z’n Hollands.
Is het Vrije Woord u écht lief? Steun me dan met een financiële bijdrage. Doneer aan de enige dwarsdenkende, onafhankelijke (maar echt) site van Nederland. Rekeningnummer NL24 ASNB 8832 6749 39 (N.P. Breedveld, ASBN Rijswijk), BIC ASNB NL21.
Peter Breedveld, 16.06.2023 @ 11:55