Taboes
Lydia Vermeer
Scène uit Still the Water (Naomi Kawase, 2014).
Amusant gezelschap, die James. Hij kende het madrigaal uit zijn hoofd en heeft de laatste regels voor me opgeschreven:
No beauty she doth miss, when all her robes are on;
But beauty self she is, when all her robes are gone.
Als hij iets gedronken heeft, kan ik verwachten dat hij een toast op mij uitbrengt met de woorden: “Op jouw volnaaktheid”. Hij citeerde ook “U nu!”, in de Citatenvorser vermeld als gedicht waarmee Vondel een dichtwedstrijd zou hebben gewonnen, maar dat vond hij pas een gedicht in de vorm ‘Tu nue‘.
Maar daarna werd hij serieus. Het was aardig om te horen wat hij te vertellen had over een taboe-experiment met chimpansees.
Op hun terrein stond één boom, waaruit je verjaagd kon worden door een straal ijskoud water. Dat water begon te spuiten, zodra een chimpansee in die boom ging klimmen. Alle chimps leerden al gauw dat je die boom moest vermijden. Ze bleven hem ook vermijden toen de onderzoekers stopten met het koude water.
Zinloos verbod
Dat was nog wel te verwachten. Maar toen: Na elkaar werden de chimps vervangen door andere chimps. Die nieuwe chimps hadden geen ervaring met die ene bepaalde boom. Zij konden niet weten dat er iets afschrikwekkends aan de hand kond zijn. Zelfs toen ze allemaal drie of vier keer waren vervangen, bleven ze die ene boom vermijden.
Blijkbaar imiteerden die chimpansees hun voorgangers en hielden zich aan het verbod, hoewel het zinloos, ongefundeerd en onnodig was: een taboe. Daar kunnen we veel van leren. James mompelde iets over Mary Quant en een taboe. Hij zou me er iets over laten lezen.
Wat aan een chimpansee niet valt uit te leggen zal ik toch wel aan Henri kunnen uitleggen? Die heeft nog een steuntje in zijn puriteinse rug nodig om het als normaal te beschouwen dat hij een goed gevoel van verbondenheid met zijn vrouw heeft en tegelijk, zoals hij het noemt, verliefd is op mij. Hij begrijpt niet dat je je gehecht kunt voelen aan de een en tegelijk in vlammen kunt staan voor een ander, in de ban van een erotische bevlogenheid.
Bijzondere relatie
Een groot verschil. Die bevlogenheid kan plotseling optreden, voor gehechtheid is tijd nodig. Dat is toch niet moeilijk te volgen? Maar het is lastig dat aan Henri duidelijk te maken. Ach, hoeft ook niet. Iedereen heeft recht op zijn eigen vooroordelen. Misschien komt hij er later wel achter. Hij is beeldhouwer. Met één van zijn modellen had hij een bijzondere relatie, maar dat was niet zonder problemen, ik denk omdat er onvoldoende helderheid was over de rol van elk in het geheel. Iemand, niet de eerste de beste, heeft eens opgemerkt dat soms de ketenen van het huwelijk te zwaar te dragen zijn voor twee personen; het is mogelijk dat het dan drie personen wel lukt.
Fragment uit ‘Terug naar Ariadne: bespiegelingen van een naaktmodel’, uitgeverij Panta Menei, 1998.
Lydia Vermeer, 27.08.2020 @ 10:25
RSS