Stripprotest
Peter Breedveld
Illustratie: Henry Scott Tuke
Drie dagen geleden was er een ludiek protest van zo’n beetje alle striptekenaars en cartoonisten van het land tegen de voorgenomen cultuurbezuinigingen van ons domrechtse kabinet. In plaats van de gebuikelijke stripfiguurtjes – Sigmund, Dirk-Jan, Fokke & Sukke, enzovoort – zagen we harkpoppetjes en de mededeling dat ook deze strip – of cartoon – door de bezuinigingen was getroffen.
Een sympathiek inititiatief, en toch voel ik me geroepen om – weer als enige – protest aan te tekenen tegen dit protest. Want het is een vreselijk misplaatst protest. Als er één kunsttak heeft aangetoond geen cent overheidssubsidie te verdienen, dan is dat wel de stripwereld. In 2009 werd er namelijk een ‘stripintendant’ aangesteld, Gert Jan Pos, die een flinke zak geld tot zijn beschikking kreeg, om de Nederlandse strip een ‘impuls’ te geven. Ik zeg u: een beter argument tegen overheidssubsidie dan deze stripintendant zou ik zo snel niet kunnen verzinnen.
Begin dit jaar wees ik er al op dat het geld – voor zover ik kan nagaan, maar het is nauwelijks na te gaan – grotendeels is besteed aan boekjes die een soort staalkaart moeten zijn van wat de Nederlandse stripwereld vermag. Dat is vooral pretentieuze meuk of juist gemakzuchtige grappen en grollen. Geen hond die het leest in elk geval, met uitzondering van Tonio van Vugt maar die kent u toch niet, dus whatever.
Ik heb daar regelmatig kritiek op geuit, maar dat kwam me vooral te staan op scheldpartijen uit de stripwereld. Als stripcriticus moet je alles geweldig vinden, anders ben je de Antichrist. Ook al ziet iedereen dat iets kut is, dan is het toch mooi, want door een vrouw gemaakt, of door een Turk, of door een nicht met slechts een half brein. Niemand die eerlijk durft te zijn en toegeeft dat je de Nederlandse strip inderdaad niet ‘stimuleert’ met communistische werkprojectjes voor de vrienden van Gert Jan Pos.
Gert Jan Pos, die de strip een ‘impuls’ geeft door journalisten verrot te schelden als ze hem een simpele vraag stellen. Wiens functie is opgeheven wegens over-wel-di-gend succes, behalve dat hij godverdomme nog stééds op z’n troon zit, zelfs net uit China terug is (de Chinezen zitten te spríngen om het werk van Maaike Hartjes, schijnt het), van UW BELASTINGCENTEN, maar hé, u krijgt harkpoppetjes want de bezuinigingen zijn zo onrechtvaardig.
Een paar weken terug kreeg ik de nieuwste vrucht van de inspanningen van de stripintendant in mijn brievenbus, de ‘Jan Hanlo Media-Essayprijs 2011’ en fuck me als het niet wéér een verzameling onleesbare en ruk getekende verstrippingen is die een staalkaart moet zijn van wat de Nederlandse stripwereld zoal vermag – essays, deze keer! Daar is een jury van bobo’s aan te pas gekomen – met lunchbesprekingen en diners, u kent dat wel – en het ding is gedrukt en verspreid, maar alleen bestemd voor ingewijden. Het staat er echt, achterin: ‘Ondanks zijn grote waarde en betekenis is dit boek niet bestemd voor de handel’.
Dat is dus door u betaald, lieve lezer, maar het is niet te bedoeling dat u gaat bepalen wat de waarde en betekenis is. Dat doen de vrienden van Gert Jan Pos zelf wel. Het boek is dan ook alleen voor hen bestemd. Ik heb het stiekem opgestuurd gekregen van iemand die het blijkbaar ook te gortig vindt dat er vele duizenden euro’s zijn gestoken in zo’n typisch dilettantisch elitedingetje waar u niet waardig genoeg voor wordt geacht.
Reken maar dat dit stukje me weer niet in dank wordt afgenomen door de stripbobo’s van Nederland, maar daar heb ik lekker lak aan. En aan dat ludieke protest heb ik evenzeer lak. Had maar tegen de geldverkwisting van Pos geprotesteerd, want met die euro’s had je leuke dingen kunnen doen.
Niet dat dat nodig is, want niet zo heel lang geleden gebeurden er in de Nederlandse stripwereld geweldige dingen zonder een cent subsidie. Dat kon toen, omdat talent en visie nog wat waard waren. En omdat tekenaars desnoods bereid waren om geld bij te leggen om mooie dingen te kunnen maken.
Domme, verwende stripmakers die jullie zijn. Zo wordt het nooit wat met de Nederlandse strip.
Peter Breedveld heeft geen cent subsidie gekregen, maar hij heeft toch weer gewoon zijn stinkende best gedaan op het geweldige stukje hierboven.
Peter Breedveld, 06.07.2011 @ 13:49
42 Reacties
op 06 07 2011 at 14:30 schreef Sandro:
“…..want niet zo heel lang geleden gebeurden er in de Nederlandse stripwereld geweldige dingen zonder een cent subsidie. Dat kon toen, omdat talent en visie nog wat waard waren. En omdat tekenaars desnoods bereid waren om geld bij te leggen om mooie dingen te kunnen maken.”
En dat kunnen niet alleen striptekenaars maar ook andere z.g. kunstenaars. Maak je iets moois – dan wil het publiek er graag voor betalen.
Maak je bagger – dan heb je een probleem, veel simpeler kan het niet dacht ik zo.
Onmiddelijk stoppen met kunst-subsidie is dan ook het devies.
op 06 07 2011 at 14:44 schreef Jona:
Ik had nog nooit van de stripintendant gehoord. Als ik dit zo lees, mis ik er niet veel aan.
op 06 07 2011 at 15:13 schreef Jodokus:
” Peter Breedveld heeft geen cent subsidie gekregen, maar hij heeft toch weer gewoon zijn stinkende best gedaan op het geweldige stukje hierboven. ”
Mooie veer in eigen reet….lol
” En dat kunnen niet alleen striptekenaars maar ook andere z.g. kunstenaars. Maak je iets moois – dan wil het publiek er graag voor betalen.
Maak je bagger – dan heb je een probleem, veel simpeler kan het niet dacht ik zo.
Onmiddelijk stoppen met kunst-subsidie is dan ook het devies.”
Goh…Ik wist niet dat er richtlijnen waren wat mooi en niet mooi is..Dus ik ga er van uit dat het gezegde ” Over smaak valt niet te twisten ” nooit meer gebruikt mag worden….
op 06 07 2011 at 15:30 schreef Doc:
Staat dat ‘essay’ van Jeroen Funke er ook in? Die schijnt ‘m iets te hebben gewonnen. Stond ook in de laatste Zone5300.
http://www.zone5300.nl/738
op 06 07 2011 at 16:07 schreef smeets:
Het is bijna niet te vermijden bij kunstsubsidies. Degene die aan de knoppen van de subsidie zitten hebben teveel macht en kunnnen vaak willekeurig artistieke keuzes maken die in werkelijkheid niets anders zijn dan vriendjespolitiek. Ze richten zich bovendien op de kunstrichting die zij zelf als belangrijk vinden en hoeven vaak aan niemand verantwoording af te leggen. Opkomende stromingen zien ze niet, relativeren ze, of proberen ze zelfs actief te bestrijden. “Dat is geen kunst”. Daarmee kunnen subsidies contraproductief werken en een dynamisch kunstklimaat in de weg zitten..
op 06 07 2011 at 16:07 schreef Peter:
Yup, en dat is dus het beste ‘essay’ van het stel.
op 06 07 2011 at 16:08 schreef Frans Weerts:
Eerst die hyperbolische Mars der Beschaving en nu deze striptease-actie. En dan zo’n gortdroge tekst die zich totaal niet leent voor een cartoon.
Alleen F&S gaven nog een aardige twist aan hun eenmalige graatmagere verschijning. Sukke: ‘Ik zie geen verschil’. Briljante vondst!
op 06 07 2011 at 16:11 schreef You On A Gin:
Ik had er ook nog nooit van gehoord, zo’n stripintendant, dus mooi dat we er via deze weg even op gewezen worden.
op 06 07 2011 at 16:19 schreef Bigpete:
Goh…Ik wist niet dat er richtlijnen waren wat mooi en niet mooi is..Dus ik ga er van uit dat het gezegde ” Over smaak valt niet te twisten ” nooit meer gebruikt mag worden….
Een kunstenaar is in mijn ogen gewoon een ondernemer die een product maakt. Als te weinig mensen het product willen zien/horen/kopen dan mag het product in de ogen van de kunstenaar nog zo mooi zijn, hij kan dan beter een ander beroep kiezen.
op 06 07 2011 at 17:35 schreef Pyt van der Galiën:
Oh ja, Grote Piet? Van Gogh verkocht tijdens zijn leven maar één schilderij. Hij had dus voor een ander beroep moeten kiezen?
op 06 07 2011 at 19:44 schreef Rob:
Bigpete en Pyt zitten er beide een beetje naast. Jazeker verkocht Van Gogh maar één schilderij – en hij kreeg nul subsidie. Toch bleef hij schilderen, omdat hij nu eenmaal kunstenaar was.
Ik heb zo mijn twijfels over de huidige lichting kunstenaars. Je hebt de succesvolle, modieuze kunstenaars die vaak steeds hetzelfde kunstje flikken (nog een bak formaldehyde, mijnheer Hirst?), maar zijn er nog mensen die in alle stilte dingen creeren waar we met zijn allen van achterover slaan? Vernieuwende dingen?
op 06 07 2011 at 20:09 schreef Chantal:
Ik heb een gering vermoeden dat Piet niks met van Gogh heeft of het moet zijn met zijn oor.
op 07 07 2011 at 00:42 schreef Peter Dobbel:
Waanzinnig goed artikel Peter. Ga zo door!!
op 07 07 2011 at 01:35 schreef MNb:
Aahh, het woord bobo roept herinneringen op. Het staat me nog levendig voor ogen hoe Ruud Gullit in 1988 dit woord bezigde om het bestuur van de KNSB te betitelen. De wakkere TV-journalist vroeg meteen wat het betekende en Ruud schudde uit zijn mouw: bondsboy.
Surinaams Nederland lag in een deuk, want in het Sranang (volledig: bobosjuul) is de betekenis heel wat minder fraai.
Of het met opzet is is de vraag, maar het gebruik dat PB er van maakt is geheel op zijn plaats.
op 07 07 2011 at 09:47 schreef Charles de Gaulle:
Sinds ik de site herontdekt enige maanden terug is dit de eerste heb column waar ik me van A tot Z in kan vinden.Jammer van die schouderklop die PB daarna aan zichzelf meent te moeten geven.
op 07 07 2011 at 10:24 schreef Sasha Berkman:
Charles de Gaulle: gelukkig is jouw mening volkomen irrelevant voor zinnige mensen.
op 07 07 2011 at 10:38 schreef matxil:
Heb verder weinig verstand van de stripwereld en zeker niet van hoe de stripwereld werkt, maar elk stukje dat een negatieve sneer richting Maaike Hartjes uitdeelt heeft mijn instemming. Wat een in- en in truttige zeikhumor en dan ook nog zo intiegelijk slecht getekend.
op 07 07 2011 at 11:46 schreef Kurai:
Toen ik over actie las vroeg ik me af in hoeverre striptekenaars gesubsidieerd werden, los daarvan hebben de krantenstrips het juiste platform om mensen bewust te maken van de ‘kaalslag’ in de cultuur, dat er binnen subsidieland meer mis is dan enkel het snijden in de budgetten is niet iets wat nu de eerste prioriteit heeft.
op 07 07 2011 at 17:01 schreef MNb:
Maaike Hartjes bewijst dat Grote Piet gelijk heeft en we kunst, goede smaak, humor ed aan de commercie en de vrije markt moeten overlaten.
Waarom voel ik me daar zo ongemakkelijk bij?
op 07 07 2011 at 17:23 schreef Bigpete:
Het was de KNVB (Ruud Dil heeft niks met schaatsen) en bobo staat voor bondsbons.
op 07 07 2011 at 19:15 schreef Chantal:
@MNb
Wat betekent bobosjuul dan?
op 07 07 2011 at 19:47 schreef Nico:
Een kleine aanvulling: Niet zo heel lang geleden werden illustratoren en striptekenaars behoorlijk betaald. Dat is tegenwoordig wel anders.
op 08 07 2011 at 03:11 schreef Kiko do Brasil:
Mijn complimenten Peter, goed verhaal. Het geldt overigens niet alleen voor de stripsector dat de overheid veel te veel geld uitgeeft en dat wij daar veel te weinig voor terug krijgen. Zo nu en dan stevig bezuinigen is niet ongezond.
op 08 07 2011 at 03:53 schreef MNb:
Chantal: dat moet jij net als Grote Piet vragen aan iemand die Sranan spreekt. In die taal is het woord bobo ouder dan 1988.
Mijn dank voor je spellingcorrectie, Grote Piet. Gullit zei toch echt bondsboy. Dat weet ik uit eigen waarneming en jij vertrouwt altijd zo graag op eigen waarnemingen van anderen.
op 08 07 2011 at 06:58 schreef G!:
Gisteravond stond er een tekenaar aan mijn tafeltje te bedelen. In Berlijn, dat dan weeer wel.
op 08 07 2011 at 12:23 schreef André Richard:
@Bigpete: “Een kunstenaar is in mijn ogen gewoon een ondernemer die een product maakt. Als te weinig mensen het product willen zien/horen/kopen dan mag het product in de ogen van de kunstenaar nog zo mooi zijn, hij kan dan beter een ander beroep kiezen.”
Exit Händel, Mozart, Josquin des Prés, Ockeghem en zo kan ik nog wel even doorgaan. De halve, wat zeg ik, bijna de hele Europese muziekgeschiedenis bestond uit niet-ondernemers die het woord ‘product’ niet eens konden spellen en dat was maar goed ook. Die lui maakten gewoon muziek en niks anders.
Cultuur is niet hetzelfde als amusement en kunst is niet hetzelfde als decoratie. Waarom snappen die liberalen dat nou niet?
op 08 07 2011 at 13:14 schreef Bigpete:
En ze konden daar kennelijk van leven, prima toch. Tegenwoordig denkt elke talentloze flapdrol dat hij kunstenaar is en wenst subsidie…
op 08 07 2011 at 15:25 schreef Mart:
@Bigpete:
Misschien een goed idee om je te verdiepen in het onderwerp voor je je in de discussie mengt?
Voorbeeld 1 van André is al raak: hofcomponist. Kortom, leefde van het toenmalige equivalent van subsidie.
Mozart? Schreef voor hoge patronen. Effectief dus ook zo’n subsidievreter.
Een significant van ons Westers cultuurerfgoed is een product van mensen die, al dan niet indirect, in overheidsdienst waren.
op 08 07 2011 at 15:51 schreef Pyt van der Galiën:
Inderdaad nogal raar om net te doen alsof subsidiëring een modern verschijnsel is. Vroeger noemden we het gewoon anders: http://en.wikipedia.org/wiki/Patronage
Wat Grote Piet betreft hadden Da Vinci en Mozart zich om moeten laten scholen tot broodjesverkopers of zo.
@Rob
Van Gogh ontving geen subsidie, maar had niet kunnen blijven schilderen zonder een toelage van zijn broer Theo. Niet iedereen heeft zoveel geluk. Overigens leefde en stierf hij ondanks dat in diepe armoede.
op 08 07 2011 at 16:28 schreef Bigpete:
Dat mag allemaal waar zijn mart en pyt, mozart had in zijn pink meer talent dan 99% van de hedendaagse subdiedieverslaafden. Jullie willen toch niet al die hopeloze en haveloze kladderaars vergelijken met een supertalent?
op 08 07 2011 at 17:18 schreef Bas Paternotte:
Degene die Mozart een subsidievreter noemt heeft er niets van begrepen. Lees eens een boek, ik zou beginnen met Mozart van Wildesheimer.
Maar dan: een stripintendant… Hoe erg!
op 08 07 2011 at 18:39 schreef MNb:
Grote Piet, wat ben je toch een slecht debatteerder. Heb je een keer gelijk, kun je het nog niet binnenhalen. Zal ik het maar voor je doen. Je hoeft geen dankjewel te zeggen.
Mozart was namelijk het schoolvoorbeeld van een ondernemer die een product maakt. Hij componeerde alleen op bestelling en tegen onmiddellijke betaling. Mozart kreeg zoveel opdrachten van allerhande rijke mensen omdat hij kwaliteit leverde, meestal keurig op maat gesneden (hebt u geen klarinetten bij de hand? Dan laat ik die toch weg) en altijd op aanvraag. Vergeten sukkelaartjes kwamen daarentegen niet aan de bak. Mozart nam bovendien alles aan wat hij krijgen kon, want de bakken met geld die hij verdiende gaf hij in eendrachtige samenwerking met Konstanze in nog grotere hoeveelheden weer uit. Hij is dan ook nooit arm geweest, maar aan een vervelende ziekte gestorven.
Weet je waarom barok (Bach, Händel) en classicisme (Mozart, Haydn) vol zit met herhalingen, eerst hard en dan zacht? Kon het adellijke publiek tussendoor een babbeltje maken zonder al te veel te missen.
Iets soortgelijks geldt voor Rembrandt van Rhijn.
Een standpunt over subsidie verbind ik hier niet meteen aan. Mijn punt is dat de argumentatie van André en Mart domweg feitelijk onjuist is. Grote Piet, dat krijg je niet in de gaten als je alleen feiten opzoekt waar je belangstelling voor hebt.
op 08 07 2011 at 18:58 schreef Bas Paternotte:
Wat MNb zegt.
op 09 07 2011 at 09:58 schreef Nico:
Deze bezuinigingsmaatregelen zijn met opzet zo ingericht dat ze het kunstenaars juist moeilijker maken om bedrijfsmatig te werken. Daarom zijn ook ondernemers als Joop van den Ende en Erwin van Lambaart boos.
De meeste mensen die positief zijn over deze bezuinigings- en hervormingsmaatregelen hebben niet alleen geen verstand van kunst, ze hebben ook geen kaas gegeten van ondernemen.
op 09 07 2011 at 14:37 schreef Mart:
@MNb,
Leuk en aardig, maar de subsidie-vreters van vandaag de dag leveren ook gewoon op bestelling wat de patroon wil.
Dat de patroon nul-komma-nul maatstaven lijkt te hebben en zo ongeveer alles lijkt te accepteren doet daar niks aan af.
Ik blijf bij mijn standpunt: Mozart schreef in opdracht van de adel en de rijken, de bestuurders van zijn tijd, en voldoet dus net zo goed aan het idee van een kunstenaar op staatssteun.
Over talent heb ik niks gezegd. Grote Piet is de aandacht aan het afleiden.
Mart
op 09 07 2011 at 14:44 schreef G!:
Een kunstenaaragent is in mijn ogen gewoon een ondernemer die een product maakt. Als te weinig mensen het product willen zien/horen/kopen dan mag het product in de ogen van de kunstenaaragent nog zo mooi zijn, hij kan dan beter een ander beroep kiezen.
Kunstenaar, agent, koningen, paus, moeder of willekeurig wat voor andere rol of functie – vul maar in – die met ondernemen niets te maken heeft.
op 09 07 2011 at 18:19 schreef MNb:
Mart, je kunt bij je standpunt blijven zoveel je wilt, Mozart was een ondernemer die een product leverde. Dat product verkocht hij aan wie er geld voor gaf. Zijn afnemers waren particuliere klanten. De Oostenrijkse staat hoorde daar niet bij.
Als je een tegenvoorbeeld wilt hebben probeer dan eens Tsjaikovsky of Mussorgsky.
op 09 07 2011 at 18:30 schreef André Richard:
MNb: “Mozart kreeg zoveel opdrachten van allerhande rijke mensen omdat hij kwaliteit leverde, meestal keurig op maat gesneden (hebt u geen klarinetten bij de hand? Dan laat ik die toch weg)”
Nog even afgezien van het feit dat je er een voor musici wel héél raar idee van kwaliteit op na houdt, was dat nu juist wat Mozart vaak niet deed.
Als ondernemer zat Mozart wellicht wat dichter bij ons idee van iemand die ‘een product’ maakt. Soit, niet het beste voorbeeld misschien.
Maar het punt blijft: als we Bigpete’s idee over kunstfinanciering blijven gebruiken, dan hadden we vrijwel de gehele Europese muziekgeschiedenis op ons buik kunnen schrijven.
Ik vrees ook de geschiedenis van andere kunstvormen.
@Bigpete: “Tegenwoordig denkt elke talentloze flapdrol dat hij kunstenaar is en wenst subsidie”
Ik ben benieuwd wie je bedoelt met ’talentloze flapdrol’. Wie bepaalt wat talentloos is? En wie bepaalt dat iemand zonder kunstzinnig talent een flapdrol is?
Lijkt me toch dat iemand die geen enkel muzikaal talent heeft die toch van de beoefening ervan kan leven, geen flapdrol genoemd kan worden…
op 09 07 2011 at 21:54 schreef MNb:
“Nog even afgezien van het feit dat je er een voor musici wel héél raar idee van kwaliteit op na houdt, was dat nu juist wat Mozart vaak niet deed.”
Loze praatjes, André. Je hoeft alleen maar de samenstelling van de orkesten te bekijken die nodig zijn voor Mozarts symfonieën en pianoconcerten – ik heb een paar van die dingen gespeeld als orkestlid – om te weten dat je er naast zit. Het is nogal logisch: als zijn opdrachtgever geen klarinetten bij de hand had – wat nogal eens gebeurde – kon Mozart zijn muziek niet laten spelen en kon hij naar zijn geld fluiten. Daarnaast heb niet ik een raar idee van kwaliteit – zijn opdrachtgevers hadden dat.
Je punt valt om: álle Europese muziek tot pakweg 1800 werd zo gefinancierd, middels opdrachten dus. Beethoven was de eerste uitzondering. Je laat je vooroordelen bepalen door hoogdravende 19e eeuwse memingen van wat kunstenaars zouden moeten zijn en doen. Daarmee ben je achterhaald.
Nee, daar kun je nog steeds geen argument voor het afschaffen van kunstsubsidies uithalen. Je kennis van de geschiedenis van Europese kunst deugt niet, dat is alles.
op 10 07 2011 at 10:11 schreef Saira:
Een “bobo” is een sufferd.
Patronage van een kunstliefhebber/opdrachtgever heeft niets te maken met kunstsubsidies waar iedereen aan meebetaalt.
Ik zie ook hier weer het mooie “geen verstand van kunst hebben” argument voorkomen. Als de kunstenaar zijn/haar boodschap niet aan een ander kan overbrengen, moet de kunstenaar allereerst bij zichzelf te rade gaan.
Gebrek aan communicatievermogen misschien. Kunstenaars kunnen sowieso niet verwachten dat anderen een studie maken van zijn/haar psyche om zijn/haar kunst te begrijpen.
En over smaak valt nog steeds niet te twisten.
En waarom zou ondernemen moeilijk zijn? Mijn vriend en ik zijn naar de Kamer van Koophandel gegaan, en zijn gaan doen wat we leuk vinden, met wisselend succes overigens.
Op zolderkamers, van spaargeld. Geen spaargeld? Goed ondernemersplan maken, en naar de bank gaan voor een lening.
Mijn vriend heeft in zijn jonge jaren het nog een tijdje geprobeerd als muzikant, in eigen beheer heeft hij CD’s uitgebracht.
Waarom zou voor een kunstenaar andere regels moeten gelden dan voor iemand uit een willekeurig andere beroepsgroep.
op 10 07 2011 at 11:42 schreef Bigpete:
Waarom zou voor een kunstenaar andere regels moeten gelden dan voor iemand uit een willekeurig andere beroepsgroep.
Spijker, kop…
Waarschijnlijk vinden de dames en heren kunstenaars zichzelf mijlenver verheven boven het gepeupel dat wel gewoon afhankelijk is van de marktwerking om brood op de plank te krijgen.
op 10 07 2011 at 12:48 schreef Saira:
Ik weet het wel zeker. Buiten dat hebben wij meelopers met de maatschappij, wij onvrije geesten, nergens verstand van.
Maar de dames en heren nemen wel graag het geld van het gepeupel aan en nu moet het gepeupel ook nog zorgen voor broedplaatsen.