Straatmentaliteit
Anita Brus
Vaak realiseer je je als docent in het voortgezet onderwijs bij thuiskomst pas echt wat er die dag allemaal is gebeurd. Zo ook vandaag.
“Ik vind het zo knap van u dat u rustig bleef, ikzelf zou al lang uit elkaar gebarsten zijn!” merkte een leerling op nadat ik er een baldadig meisje had uitgestuurd en een jongen, die met een deur sloeg, persoonlijk had begeleid naar de coördinator. Kokend van binnen keerde ik naar de klas terug om mijn les koelbloedig af te ronden.
Of de reactie van een jongen die er van langs had gekregen van een collega. Toen de collega uit zicht was uitte hij zijn woede in een knap staaltje straattaal en eigenlijk een complete rap, met als doel die docent eens even flink af te branden. Anderen vielen hem bij met nog meer heftige teksten, die ik maar moeilijk kon stoppen.
Straatmentaliteit
Wat maakt een aantal leerlingen in hun eerste reacties zo brutaal? Hoe zit dat thuis? Worden zij thuis wel genoeg gecorrigeerd? We hadden het er naderhand over in de docentenkamer.
Volgens mijn collega brengen jongeren tegenwoordig niet alleen de straattaal mee naar de klas, maar ook de daarbij horende straatmentaliteit. Het conflict was er om te doen geweest dat de leerling in kwestie zijn pet weigerde af te zetten en in te leveren (petten mogen niet bij ons op school). Dat je dan je pet zou moeten afstaan kan niet op straat, want dat betekent gezichtsverlies. Volgens mijn collega kennen veel jongens het verschil niet meer tussen ‘op school’ en ‘op straat’ en wordt het nog moeilijker ze te corrigeren als zij zich gedekt weten door hun ouders thuis.
Pestprotocollen
Sommige kinderen dwingen respect af als je hun ouders eenmaal ontmoet. Knap dat jij het nog zo redt met zulke ouders!
Maar voordat ik nu half Frontaal Naakt over mij heen krijg; er bestaan ook ultiem lastige pubers. Die moeten worden aangepakt op school met pestprotocollen en andere protocollen, maar dat helpt alleen als thuis ook door ouders wordt ingegrepen. Niks ongelimiteerd op je mobiel WhatsAppen tot diep in de nacht en elke dag in de supermarkt werken om ’s avonds ook nog te gaan sporten. Dat is zeker niet bevorderlijk voor het maken van huiswerk!
Wat, huiswerk? Misschien moeten wij dat maar liever afschaffen, want welk kind maakt zijn huiswerk nog.
Sexy dames
Vandaag greep ik in; droogde de tranen van de rapper, voorkwam spieken, liet digitale oefeningen doen over Spaanse sporten, miste de stagiaire, was ontroerd door drie jongens die vreselijk hun best deden de sexy dames op hun PowerPoint in serieuze Spaanse bewoordingen te beschrijven, deed wat kopieerwerk tussendoor, surveilleerde in de pauze en liet kinderen propjes oprapen, had een leuk gesprekje met een jongen over voetbal, moest nog heel veel schriftelijke overhoringen nakijken en trok voorzichtig oortjes uit een jongensoor omdat er in de les niet naar muziek geluisterd mag worden op mobieltjes die stiekem toch steeds weer te voorschijn worden gehaald.
Vroeger had je dat Postbus 51 spotje met: “Leraar, elke dag anders!” Die slogan geldt gelukkig nog steeds.
Anita Brus is docent in de Spaanse taal/literatuur/kunst en schrijft over tango in het tijdschrift La Cadena. Zij publiceert ook teksten in het Spaans en in het Nederlands op haar eigen weblog. Lees het verbijsterende relaas over haar domrechtse date. Volg haar op Twitter.
Anita Brus, 24.02.2015 @ 08:17
26 Reacties
op 24 02 2015 at 09:03 schreef Haes:
“Sommige kinderen dwingen respect af als je hun ouders eenmaal ontmoet. Knap dat jij het nog zo redt met zulke ouders!”
Blijkbaar behoor ik tot de ene helft van Frontaal Naakt die je niet over je heen krijgt bij deze opmerking ;-)
Het is gewoon waar. Kinderen kunnen ongelooflijk verstandig zijn, terwijl je hun ouders nog niet voor een eenvoudige boodschap zou sturen. Andersom ook trouwens.
Kinderen zijn soms net mensen!
op 24 02 2015 at 09:19 schreef Anoniem:
Gezag is een vies woord in NL en je moet je impulsen vrij kunnen uitleven. Alles moet kunnen. ‘Dat bepaal ik zelf wel’ ligt de Nederlander in de mond bestorven. Jammer alleen dat de wereld bepaalt hoelang we nog meetellen als kennisland en volk van enige beschaving.
Sprak de ouwe man bitter :)
op 24 02 2015 at 10:02 schreef Ana:
Docenten ook! ;) Maar wat ik met dit stukje ook wil zeggen is dat men (en dan bedoel ik vooral de politiek) van alles wil afschuiven op onderwijs, terwijl ouders een minstens zo grote rol spelen.
op 24 02 2015 at 10:47 schreef Gaz Typari:
En wat een geluk dat ze jou, Anita Brus, als docent hebben. Want dat is het: je moet geluk hebben met je school. De slechte kanten zie je niet met de open dag en de meeloopdag. Wellicht dat het bij jou op school meevalt, maar er lopen toch een aantal incompetente hufters mee in het lerarencorps, dat ik me als ouder ook niet geloofwaardig zou maken als ik zeg dat hun gezag moet gelden.
Daarvoor hecht ik te veel aan normen, waarden, en het doel van het onderwijs: kennisoverdracht
op 24 02 2015 at 10:49 schreef Ruud van Gerrevink:
Ik geef geen les, maar verzorg wel tafeltennistrainingen aan jeugd (huiswerk gaat altijd voor!). Ik ben ook zo van die probleemgevallen tegengekomen. Lieve kinderen van onmogelijke ouders, onmogelijke kinderen van lieve ouders. Gek genoeg, nooit onmogelijke kinderen van onmogelijke ouders (die tafeltennissen waarschijnlijk niet?).
Ik denk dan altijd “choose your battles”. Het hoofddoel is dat alle kinderen een positieve trainingservaring hebben. Zolang afwijkend gedrag (bijvoorbeeld bepaalde kleding, ik kom ook pettendragers tegen) dit niet in de weg staat, dan zoek ik het conflict niet. Probleemgedrag dat de sfeer op de training verstiert, wordt wel aangepakt en dat wordt (gelukkig in mijn geval) ook altijd door ouders ondersteund.
Anita, dank voor een inspirerende bijdrage. Ik hoop dat de school goed blijft nadenken over welke regels het hoofddoel het beste positief beïnvloeden.
PS; heb ik het goed dat die afgezakte broeken inmiddels weer over zijn? Ik zie ze gelukkig niet meer.
op 24 02 2015 at 13:31 schreef sjap:
Misschien begrijp ik het niet hoor maar als petten niet mogen op school hoe kan het dan dat iemand weigert zijn pet af te doen ?
op 24 02 2015 at 13:57 schreef Ana:
Gaz Typari, incompetente hufters ben ik onder mijn collega’s nog niet tegengekomen. Wel verschillen tussen docenten die te maken hebben met ervaring en misschien ook wel met vakkennis, gebrek aan didactische vaardigheden of talent. Maar over het algemeen werken ze allemaal tegen de klippen op overdag, ’s avonds en in de weekenden want voorbereiding en nakijkwerk houdt nooit op.
En Ruud van Gerrevink; Nu je het zegt; ook ik heb de afzakkende broeken de laatste tijd niet meer gezien. Wel komen in de winter nogal eens zomers geklede leerlingen mijn klas binnen (die vervolgens klagen dat ze het koud hebben).
op 24 02 2015 at 14:02 schreef Ana:
Sjap, dat wij die regel hebben wil niet per definitie zeggen dat leerlingen zich hier ook braaf aan houden of sterker nog, niet gewoon tegen de regel in gaan. Daarover ging nou juist dat conflict.
op 24 02 2015 at 15:25 schreef Thomas E:
Je hebt het over straattaal, Ana. Op de sociale media zie je dat ook de geschreven taal schrikbarend snel verloedert. ‘d’ en ’t’ uitgangen van werkwoorden, lange ‘ij’ korte ‘ei’, noem maar op. Voor jongeren boeit het allemaal niet meer, als ze maar snel begrepen worden.
Denk jij dat die trend doorzet en dat de eisen in het onderwijs anders komen te liggen? Minder accent op spelling, omdat communicatie steeds vluchtiger en multimedialer zal plaatsvinden? En minder parate kennis, aangezien op internet tóch alles op te zoeken is?
Ben benieuwd naar jouw ideeën hierover.
op 24 02 2015 at 16:36 schreef Ana:
Wat ik vooral merk is dat leerlingen zich steeds minder goed kunnen concentreren. Dat komt door de invloed van de digitale media, maar wijzelf leren het ze ook aan. Een les mag tegenwoordig amper nog klassikaal zijn en moet vooral ‘leuk’ en afwisselend zijn. Dat is prima (ik ben zeker voor afwisseling) maar ook een keurslijf. Als leerlingen bij geen enkele docent meer langer dan 10 minuten hoeven stil zijn en luisteren, dan kunnen ze dit op den duur ook niet meer. Ik maak mij zorgen over vwo leerlingen die straks toch langdurige hoorcolleges moeten volgen op de universiteit (maar heb al gezien dat hoorcolleges op universiteiten ook al een behoorlijke puinhoop zijn).
op 24 02 2015 at 17:10 schreef MNb:
Ook mij krijg je niet over je heen, Ana, want bij mij in Moengo, Marowijne gaat het precies zo. Het pettengedoe is inmiddels afgelopen; nu gaat het om ondertruitjes en jeansbroeken (wij hebben schooluniform). Wat wij inmiddels doen is de kledingvoorschriften strenger maken dan we eigenlijk willen, zodat de leerlingen af en toe hun overwinning krijgen. Petten mogen absoluut niet, maar andere dingen die eigenlijk ook niet mogen “vergeten” we te controleren.
Dat straatmentaliteit mee naar school wordt gebracht is echter niet van tegenwoordig, maar van alle tijden.
op 24 02 2015 at 17:18 schreef Ana:
Ana, misschien naief hoor.
Maar kan je niet 1x zeggen ‘volgens mij ben je vergeten je pet af te doen’ en als zo’n jongen dan zn pet niet onmiddelijk afdoet dan sommeer je ‘m of ie de les wil verlaten?
Daar ga je toch geen ‘conflict´ van maken? Je zit misschien de eerste week met een half leeg lokaal maar daarna is het over?
op 24 02 2015 at 18:38 schreef Ana:
Bedoel je de nozems en de hippies MNb? Als ze niet wilden leren op school belandden ze al snel in de fabriek. Tegenwoordig hebben docenten de bijna heilige plicht om alle rappers met talloze herkansingen minstens door de havo te slepen.
op 24 02 2015 at 20:20 schreef AntiSoof:
‘Onze jeugd heeft tegenwoordig slechte manieren, minachting voor het gezag en geen eerbied voor ouderen. (…) Jonge mensen spreken hun ouders tegen, houden hun mond niet in gezelschap en tiranniseren hun leraren.’ Als u denkt dat de jeugd tegenwoordig niet meer deugt, bovenstaand citaat schijnt van Socrates zo een 2500 jaar geleden te zijn. Zou zou hij ook ooit gezegd hebben ‘Onze jeugd heeft tegenwoordig een sterke hang naar luxe, heeft slechte manieren, minachting voor het gezag en geen eerbied voor ouderen. Ze geven de voorkeur aan kletspraatjes in plaats van training. (…) Jonge mensen staan niet meer op als een oudere de kamer binnenkomt. Zij spreken hun ouders tegen, houden niet hun mond in gezelschap (…) en tiranniseren hun leraren’.
Grappig.
op 24 02 2015 at 22:30 schreef sjap:
En nog een puntje, misschien is het met ironie maar je zegt
“welk kind maakt zijn huiswerk nog.”
Als je je huiswerk niet gedaan hebt dan mag je weer vertrekken toch? Ik ben 35, is er zoveel veranderd sinds ik van school af ben?
op 25 02 2015 at 10:00 schreef Ana:
Ben opgehouden met zinloze contrôles. En wegsturen zou niet erg opschieten, hou ik weinig leerlingen meer over. Je kunt je inderdaad afvragen of huiswerk geven nog zin heeft en ja, misschien is er in korte tijd al veel veranderd (de rol die de sociale media nu spelen, bijv.).
op 25 02 2015 at 10:19 schreef Nrosa:
Dit gebeurt overal en niet alleen op scholen. Een burgemeester die tegen een deel van z’n burgers roept, ‘als het je hier niet aanstaat, dan rot je maar op’, ook in die kringen is het gebruik van straattaal kennelijk doorgedrongen.En dan heb ik het uiteraard nog niet over het taalgebruik van Wilders en z’n companen in de tweede kamer…
op 25 02 2015 at 12:37 schreef Ana:
Inerdaad Nrosa, dat wij dat alom prijzen geeft aan dat je zo langzamerhand wel kunt spreken van een cultuuromslag.
op 25 02 2015 at 17:44 schreef sjap:
Het gevolg van geen huiswerk maken is toch dat je onvoldoendes haalt? Waarom geef je eigenlijk huiswerk?
op 25 02 2015 at 20:14 schreef Ana:
Wie zegt dat? Leerlingen krijgen cijfers voor SO’s en proefwerken, niet voor het maken van huiswerk. Het huiswerk moet in dienst staan van de leerstof, maar leerlingen komen er door alle beslommeringen zelfs met goede wil vaak niet aan toe (dat is waar mijn stukje hier o.m. over gaat). Maar als jij de formule hebt mag je hem hier uit de doeken doen!
op 25 02 2015 at 22:13 schreef Thomas E:
Ik ben voor denivellering van het onderwijs; een beetje naar angelsaksisch voorbeeld, maar dan zonder het sociale klassengedoe. Leerlingen die iets willen bereiken en leergierig zijn, proberen via een pittige screeningsprocedure op scholen te komen die als goed en ambitieus bekend staan. Net zoals je heel fit en gedisciplineerd moet zijn om bij een elitecorps als de Commando’s of Mariniers terecht te komen. Je inzet behoort dan het enige te zijn dat telt; afkomst, geld of etniciteit doen niet ter zake.
En zo zou de doorstroming naar hogescholen en universiteiten ook moeten verlopen. Ook daaronder zou een aantal zich als ‘educatief elite-instituut’ mogen profileren.
En degene die de kantjes eraf willen lopen en rotzooi trappen, gaan naar minder ambitieuze onderwijsinstellingen.
op 25 02 2015 at 22:28 schreef MNb:
“Als ze niet wilden leren op school belandden ze al snel in de fabriek.”
Zelfs in mijn jeugd – en dat is toch al weer vier decennia geleden – kende ik er wel die daar de voorkeur aan gaven en er zich ook naar gedroegen. Ik woonde dan ook in een “Hoogovenbuurt”. Maar ja, ze moesten. En brachten hun straatmentaliteit mee.
“Tegenwoordig hebben docenten de bijna heilige plicht om alle rappers met talloze herkansingen minstens door de havo te slepen.”
Tja, die verplichting hebben wij niet in Suriname, maar daar staat dan weer van alles tegenover, zoals je vandaag in Trouw kunt lezen. Nee hoor, er is niet zoveel veranderd.
op 25 02 2015 at 22:33 schreef Sjap:
Ik weet het ook niet Ana. Ik vind het fantastisch dat je les geeft en ik denk dat wat echt telt is dat je zo veel mogelijk kinderen (al zijn het er maar 1 of 2 per jaar) laat merken dat je in ze gelooft en dat ze slim & mooi zijn en als ze het koppie erbij houden ondanks alle ellende gelukkig kunnen worden.
op 26 02 2015 at 01:15 schreef Ana:
Dat vind ik een prachtige afsluiting van ons ‘gesprek’ Sjap!
op 26 02 2015 at 10:51 schreef MNb:
Wat Sjap beschrijft houdt ook mij overeind, ondanks de teleurstellingen.
op 19 04 2015 at 18:56 schreef Klaas van de Stroom:
Is het echt zo erg op het sintnicolaaslyceum?
RSS