Staatsterreur
Mirwais Sarwary
Illustratie: John Gabriël Stedman
Wie nu nog gelooft dat de VS Afghanistan binnenvielen om het land te bevrijden van die verschrikkelijke Taliban, is ziende blind. Wat veel mensen vergeten, is dat de machthebbers van voor het tijdperk van de Taliban qua verschrikkingen niet onder deden voor de Taliban – of het nou de pro-Sovjets zijn, de Sovjets zelf of de bestrijders van de Sovjets.
Dit was een van de redenen waarom de Afghaanse bevolking de Taliban, die een soort van orde brachten, in eerste instantie verwelkomden. Wat dat betreft dragen de huidige machthebbers: de (voornamelijk Amerikaanse) bezetters alsmede de Noordelijke Alliantie, de marionettenregering van Karzai en de warlords, ook bij aan een lange lijst van misdaden tegen de menselijkheid.
Dit is, samen met de desinteresse die er aan de dag wordt gelegd als het gaat om de wederopbouw en de bestrijding van corruptie, een belangrijke reden voor de bevolking om zich te blijven verzetten tegen de bezetting.
De Taliban waren vóór 9/11 en tot weken na de eerste bombardementen op Afghanistan geen probleem voor de VS. Zij werden gezien als anti-Iran, anti-Shia en pro-Westers, dus goed genoeg om zaken mee te doen. De Taliban werden onder andere ondersteund door de VS, via bondgenoten Pakistan en Saoedi-Arabië.
Na 9/11 wilden de VS met hen onderhandelen en “mochten ze de vermeende daders van 9/11 uitleveren, dan zouden ze een tweede kans krijgen”, aldus president Bush. Zoals het juridisch hoort, vroegen de Taliban om bewijs ter uitlevering, de VS weigerden dit.
Nu weten we ook waarom, want na het meest intensieve onderzoek in de geschiedenis van de FBI heeft men nog steeds geen bewijs maar slechts vermoedens wat betreft de daders van 9/11. Uiteindelijk waren de Taliban bereid om bin Laden ook zonder bewijs uit te leveren, maar ook dit mocht niet baten. De VS zouden hoe dan ook aanvallen, zelfs op grond van vermoedens.
De omstandigheden in Afghanistan ten tijde van de Amerikaanse invasie geven een extra dimensie aan de discussie over de ethiek van het handelen van de wereldmachten. De anti-Talibanstemming was op een hoogtepunt, tribale leiders, rebellenleiders, religieuze geleerden en stamoudsten van verschillende etnische groeperingen kwamen samen in Peshawar, in een zogenaamde Loya Jirga, om vredesbesprekingen te voeren.
Besproken werd hoe de Taliban het beste te verdrijven waren met zo min mogelijk bloedvergieten. Dit zou in het voordeel zijn van alle Afghanen. Deze en andere voorstellen van verschillende Afghaanse organisaties om
de Taliban te verstoten, werden volledig genegeerd door de VS.
Een ander belangrijke omstandigheid was, dat de Afghaanse bevolking honger leed en dat door de aangekondigde bombardementen het aantal mensen die honger leden zou kunnen verdubbelen. De hulporganisaties, die tot dan toe de broodnodige voedselhulp boden, zouden door de bombardementen moeten vertrekken. Onder deze omstandigheden werd besloten om toch over te gaan tot aanvallen.
Tot zover de moraliteit van de westerse wereldmachten.
Dat de VS toch besloten Afghanistan aan te vallen, ondanks het risico van miljoenen burgerslachtoffers, zal verschillende redenen hebben. Dawud Pirzad beschreef in zijn korte maar krachtige betoog al een belangrijke reden, namelijk het strategisch belang. De redenen waren in ieder geval niet het verdrijven van de Taliban of het verbeteren van de situatie voor Afghanen en zelfs niet het verminderen van de terroristische dreiging voor de eigen Amerikaanse bevolking.
Men kan zich afvragen wat de VS ander anders had kunnen doen, maar dat is geen morele vraag, meer een strategische. De VS had volgens internationale rechtswijze kunnen handelen, namelijk bewijzen leveren om de daders van 9/11 te kunnen berechten voor hun misdaden en hierdoor de kans op terroristische aanvallen op de eigen bevolking niet te vergroten, laat staan zelf over te gaan tot massale terroristische aanvallen.
De aanval op Afghanistan is in mijn ogen een schoolvoorbeeld van staatsterrorisme op een onschuldige bevolking die al eeuwenlang lijdt onder de agressie van de wereldmachten.
Helaas, wereldmachten of staten doen niet aan moraal, maar handelen uit eigenbelang. Ze sturen aan op oorlog uit machtswellust en zucht naar rijkdom voor een kleine groep. We kunnen rustig stellen dat het volks- of landsbelang een kleine of helemaal geen rol speelt.
Maar wereldmachten of staten zijn geen lege omhulsels, ze worden gestuurd door mensen van vlees en bloed. Het komt dus aan op ons eigen handelen, waarmee we de machten in onze eigen omgeving kunnen beïnvloeden en aanzetten tot moreel handelen.
Gelukkig zijn er door de geschiedenis heen genoeg mensen die wel opkomen voor rechtvaardigheid en vrede. Moedige mensen die wel moreel handelen, zoals ook nu in Afghanistan: Malalay Joya met gevaar voor eigen leven:
Interessant leesmateriaal:
• Noam Chomsky: The War in Afghanistan
• The Guardian: US bombs are boosting the Taliban
Mirwais Sarwary (ex-asielzoeker) studeert bestuurskunde en hoopt daarnaast de status quo te doorbreken door actief deel te nemen in grassroots-organisaties.
Mirwais Sarwary, 03.02.2012 @ 10:14
19 Reacties
op 03 02 2012 at 11:16 schreef MNb:
Ik was meer onder de indruk geweest als deze alinea 10 jaar geleden was verschenen en niet nu, nu de Amerikanen bezig zijn zich terug te trekken. En wat is het strategisch belang van de VSA eigenlijk bij een verloren oorlog in een geïsoleerd bergland?
op 03 02 2012 at 11:19 schreef Peter:
Tien jaar geleden was Mirwais misschien nog wel niet hier, MNb.
op 03 02 2012 at 11:51 schreef jos:
@MNb
“En wat is het strategisch belang van de VSA eigenlijk bij een verloren oorlog in een geïsoleerd bergland?”
Rare vraag. De Amerikanen wisten dus in 2001 dat ze de oorlog in Afghanistan gingen verliezen ? Dat ze er nu nog zijn is alleen omdat ze geen acceptabele exit-strategie zien.
Overigens: dat de VS Afghanistan binnenviel heeft veel minder met 9-11 te maken dan met grotere geostrategische belangen, nl. het hebben van een forse militaire aanwezigheid tegen de grenzen van Rusland, China, India en Iran aan en dicht bij de olie- en gasvoorraden van Centraal-Azië.
op 03 02 2012 at 12:09 schreef Thomas E:
Heldere uiteenzetting, waarvoor dank.
Quote 1: ‘Uiteindelijk waren de Taliban bereid om bin Laden ook zonder bewijs uit te leveren’
Dit wist ik niet, is hier bewijs voor?
Quote 2: ‘De VS had volgens internationale rechtswijze kunnen handelen, namelijk bewijzen leveren om de daders van 9/11 te kunnen berechten voor hun misdaden’
Dit laatste vind ik wat naïef gedacht. Die daders zijn in een niet-westers gezinde cultuur alleen maar te pakken als je er zelf actief achteraan gaat. Neemt niet weg dat ik het met je eens ben, dat het een voorwendsel moet zijn geweest voor een breder strategisch plan (geen idee welk).
op 03 02 2012 at 12:13 schreef Pyt van der Galiën:
Uitstekend artikel, Mirwais. Alleen Groen Rechts gelooft dat morele overwegingen in het handelen van staten een rol van betekenis spelen.
Ik heb de invasie van Afghanistan nooit als iets anders dan wraak gezien. De VS was aangevallen, het Amerikaanse publiek wilde bloed zien en dús moest er wraak worden genomen.
Nog in oktober 2001 – kort na de invasie – boden de Taliban aan Bin Laden terecht te laten staan in een derde land, mits de VS zouden stoppen met de bombardementen en bewijsmateriaal voor Bin Laden’s betrokkenheid bij 9/11 zouden laten zien. Antwoord van Bush: “There’s no need to discuss innocence or guilt. We know he’s guilty.” Riiight.
Waarom zitten Bush en Cheney eigenlijk niet achter de tralies, wegens schending van én het internationale recht én de mensenrechten?
op 03 02 2012 at 12:48 schreef Thomas E:
Ik zie nu dat Jos en Pyt mijn vragen al aardig beantwoord hebben. Maar wat weten we zéker, als we niet in de hersens van megalomane, godvrezende schemers kunnen kijken.
op 03 02 2012 at 12:51 schreef Watutsi:
Vooral een informatief stuk voor mij. Ik weet niet meer van dit conflict dan wat nieuws en actualiteiten mij vertelt hebben.
Dat Amerikaanse machthebbers weg gezet zouden kunnen worden als terroristen is al jaren een discussie. Maar westerse machthebbers hebben toch een onschendbaarheid. Met geld is vrijheid te koop.
op 03 02 2012 at 13:26 schreef Pyt van der Galiën:
@Watutsi
Het optreden van de VS ten opzichte van Afghanistan – en niet alleen Afghanistan – is puur terroristisch. Maar ja, een vriendje van ons en dús mogen we dat niet zeggen. Wij en onze vriendjes zijn heiligen, dat weet de hele wereld. Alleen onze vijanden zijn terroristen, wij niet. Wij handelen altijd vanuit edele motieven. Wij voeren ook geen koloniale oorlog, maar leiden agenten op en bestrijden het terrorisme.
Niet dat Rusland, China of willekeurig welke staat ook maar een haar beter is, natuurlijk. De Russen grepen 9/11 onmiddellijk aan om de oorlog in Tsjetsjenië eens even flink op te voeren, met duizenden – zo niet tienduizenden – slachtoffers. Islamitische terroristen, niet waar? Kon je natuurlijk in het Westen moeilijk wat van zeggen terwijl je zelf druk bezig was Afghanistan en Irak plat te bombarderen onder het mom van terrorismebestrijding.
op 03 02 2012 at 15:32 schreef G!:
Het optreden van diezelfde VS richting bijvoorbeeld Irak is toch ook puur terroristisch? Zelfs als het gaat om de steun voor het verzet in landen als Libië krijg ik stellig die indruk. Doel? De strijd voor het ‘geloof’ in de ‘vrije markt’, zendingsdrift.
Jihad vs. McWorld
op 03 02 2012 at 16:23 schreef Ton Biesemaat:
Niet alleen de VS handelen en handelden immoreel in Afghanistan. Ook het koninkrijkje in de polder aan de Noordzee deed mee. Of is iedereen de oorlogsmisdaad van Chora vergeten? Een oorlogsmisdaad die zelfs door ISAF-generaal McNeill in strijd met het oorlogsrecht werden genoemd. Afijn, het koninkrijkje heeft de hele 20e eeuw bloedig huis gehouden op Bali en Atjeh, dan herhaling met de politionele acties, neermaaien van Koreanen, beschieten met mortieren en standrechtelijke executies van papoea’s, bombardementen op Servië en Kosovo totaan dus de Afghaanse oorlogsmisdaden zoals de slag om Chora. Ik heb er een boek over vol geschreven: Van Atjeh tot Uruzgan.
op 03 02 2012 at 19:09 schreef Dawud Pirzad:
Beste Mirwais uitstekend artikel.Respect.
op 03 02 2012 at 19:45 schreef MNb:
@Jos: en wat was precies het Amerikaanse belang bij militaire aanwezigheid in de buurt van Rusland, China, Iran en India middels troepen die het zo druk hebben met het bestrijden van Taliban dat ze volstrekt geen gelegenheid hebben welke invloed dan ook op die landen uit te oefenen? Hoe heeft die militaire aanwezigheid middels troepen enz. bijgedragen aan de controle op olie- en gasvelden in Centraal-Azië, die overigens honderden kilometers van Afghanistan verwijderd zijn?
Kortom, welk voordeel heeft het de VSA in politiek, militair of economisch opzicht opgeleverd? Of welk voordeel dachten ze na te streven?
Nee Thomas E, Jos heeft helemaal geen antwoord gegeven. Hij kwam met wat vage beweringen die alleen maar meer vragen oproepen.
PvdG wel. Het was pure wraak. Of in mooiere termen verwoord: een supermacht kan het zich niet veroorloven zich te laten ringeloren zoals dat op 9/11 is gebeurd. Vijanden accepteren alleen supermacht als die in voorkomende gevallen ook krachtdadig uitgeoefend wordt. Hoewel de oorlog tegen de Taliban verloren is heeft de VSA die tegen Al Qaeda gewonnen. Die organisatie ligt op haar gat, al zullen er ongetwijfeld vervangers zijn.
op 03 02 2012 at 19:52 schreef Niels van Lobberegt:
Prima artikel en de kritiek richting Amerika is enigszins terecht. Maar ik wil toch nog 1 naïeve vraag stellen, is er, na de inval op ondermeer Afghanistan en Irak, ooit nog een terroristische aanval geweest te vergelijken met 9/11 op Amerikaanse bodem?
op 03 02 2012 at 21:25 schreef Pyt van der Galiën:
Niet op Amerikaanse bodem. Natuurlijk wél op Afghaanse en Irakese bodem. Begaan door Amerikanen en hun Europese bondgenoten. Maar dat is slechts usual practice. Niks nieuws onder de zon. Doen we al eeuwen. Vraag de bevolking van Banda maar eens. Oh nee, dat kan niet, want die zijn uitgemoord.
Bovendien hebben wij en onze vrienden die begaan. Dan betreft het dus per definitie betreurenswaardige incidenten en géén terrorisme.
op 03 02 2012 at 22:40 schreef Pandy:
Prima artikel. Dit schrijft Chomsky al enkele jaren, goed dat je het onder de aandacht brengt.
op 04 02 2012 at 03:22 schreef vander F:
Bush is er gewoon ingerost uit vergelding, niks strategische belangen, net als Irak, daar bestond ook geen planning voor een langere termijn, bezetten was in ieder geval nooit de bedoeling.
Zoals Pyt zegt, pure vergelding, wraak en even laten zien wie de ‘baas’ is, ‘don’t fuck with us’.
That’s it.
op 04 02 2012 at 13:37 schreef keest:
Goed verhaal inderdaad. Er is een Nederlandstalig blog dat het drama in Afghanistan, en de Nederlandse betrokkenheid daarbij, goed volgt:
http://kunduzmonitor.blogspot.com/
op 04 02 2012 at 17:48 schreef dewanand:
citaat wikipedia:
De Afghaanse Oorlog begon met een Sovjet-Russische invasie in Afghanistan op 24 december 1979. Deze oorlog tussen de Sovjet-Unie en de moedjahedien (islamitische verzetsstrijders) aan de andere kant eindigde in 1989 met de terugtrekking van de Sovjettroepen uit Afghanistan, waarna de Afghaanse Burgeroorlog uitbrak.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Afghaanse_Oorlog_%281979-1989%29
noot dewanand
de moedjahedien werden gesteund door Amerika tijdens de hele Koude Oorlog, en het werd betaald met drugsgelden in Afghanistan, waarbij de CIA gewoon meehielp om alle drugs te verkopen in het rijke westen. Dit mocht het volk in het westen niet weten.
Na de Koude Oorlog dumpten de USA de moedjahidien en boden zij hen geen herstelprogramma en wederopbouw, waardoor zij radicaliseerden en Taliban en het Al Qaida netwerk ontstonden, uit verbittering, haat, trauma’s en de pijn van de oorlog.
Wist je dat CIA agenten de heilige islamitische jihad hebben gepromoot tijdens de Koude OOrlog om moslims achter hun te krijgen?
koekje eigen deeg he, 9/11 Twin Towers.
zie mijn engelstalig boek koran forbid or rewrite? met oplossingen.
dewanand
op 19 02 2012 at 17:55 schreef Tahmina Akefi:
Erg jammer dat de mensen die zich hier negatief over uitlaten nog nooit in Afghanistan zijn geweest en zich alleen hebben laten beïnvloeden door de beelden die ze op het nieuws hebben gezien (westerse constructie van de situatie).