Sluitende scholen zullen de overheid dwingen haar corona-beleid te herzien
Michael Blok
Scène uit Do The Right Thing
Nu scholen enkele weken open zijn en leerkrachten vaker getest worden op het coronavirus verschijnen bijna dagelijks berichten over besmettingen. Iedere school en regio reageert daar anders op, maar meerdere scholen zijn al tijdelijk dichtgegaan. Dat gaan er meer worden. Kunnen open scholen en het kabinetsbeleid van gecontroleerde verspreiding van het virus eigenlijk wel samengaan?
Scholen plaatsen beleidsmakers voor moeilijke keuzes. Dichte scholen zijn ingewikkeld en kostbaar voor kinderen, ouders en de economie. Maar scholen zijn ook drukke binnenlocaties waar een besmetting al gauw is opgelopen. Het kabinet ziet daar niet per se nadelen in, want besmette kinderen kunnen met hun immuniteit ouderen helpen beschermen. Deze gedachtegang werd ook door OMT-lid Ann Vossen in het TV-programma Jinek helder uiteengezet.
Maar daarmee is niet gezegd dat leerkrachten en ouders zo’n besmetting verwelkomen. Aan het begin van de uitbraak in maart was er eerst weinig commotie rond het besmettingsgevaar in scholen. Maar toen het aantal besmettingen opliep, begonnen veel ouders hun kinderen thuis te houden. Het kabinet gaf op 17 maart aan dat scholen vooral open moesten blijven als kinderopvang, en daarmee was het hek van de dam. Ouders, waaronder ondergetekende, hielden massaal hun kinderen thuis en de scholen gingen noodgedwongen dicht. In de afgelopen maand is steeds duidelijker geworden dat kinderen wel degelijk schade kunnen ondervinden van het coronavirus, bijvoorbeeld door (heel soms) het gevaarlijke Kawasaki-syndroom op te lopen; Chinees onderzoek wijst ook op sterfte bij geïnfecteerde basisschoolkinderen, misschien zelfs zoveel als 1 op de 1.000 infecties.
Maximale controle
Daarmee is het openen van scholen een heet hangijzer voor iedere regering. In Italië blijven de scholen dicht tot eind september en zullen daarna waarschijnlijk een half rooster draaien. In Frankrijk gingen scholen recent weer open, maar weigert ongeveer een kwart van de ouders hun kinderen naar school te laten gaan. Duitsland opent de scholen met een intensief testregime, ook voor leerlingen. In vrijwel alle landen gaan scholen meteen dicht als er een besmetting is geconstateerd.
In Nederland is het beleid juist om de scholen zoveel mogelijk open te houden. Omdat leerkracht als essentieel beroep is gekenmerkt, is de RIVM-richtlijn zelfs dat ze moeten doorwerken bij klachten als een snotneus. In principe worden corona-besmettingen niet gemeld aan ouders. Dit alles past bij het kabinetsbeleid van gecontroleerde verspreiding van het virus, de bekende “maximale controle”.
Om leraren te beschermen zijn op scholen maatregelen genomen om het besmettingsrisico te beperken, maar het onvermijdelijke gebeurt nu. Na de incubatietijd van enkele weken en dankzij het ruimere testbeleid voor leraren verschijnen nu bijna dagelijks berichten over scholen met een besmetting. Bijzonder is dat de situatie in iedere school anders is, van scholen waar niemand van de besmetting wist tot een scholen in Den Haag en Amstelveen die dicht moeten omdat veel leerkrachten in quarantaine gaan. Het is aannemelijk dat er meer scholen dicht zullen gaan.
Meerdere scenario’s
En zo is de kans groot dat het openen van de scholen in combinatie met versoepeling van andere maatregelen en ruimer testen het Schip van Staat zullen doen keren. Dit kan via meerdere scenario’s. Leerkrachten, of breder hun vakbonden, kunnen werk weigeren als er een perceptie van gevaar is. Een meerderheid van docenten heeft al aangegeven volle opening van de scholen niet te verwelkomen. Als ouders uit angst weer massaal hun kinderen thuis gaan houden zijn open scholen ook een wassen neus.
Met de opschaling van testen en serieus bron- en contactonderzoek worden scholen ook al gauw gedwongen gesloten, want veel leraren en/of leerlingen zullen in quarantaine gaan. De publieke opinie zal door de tijd heen ook beïnvloed worden door de helaas waarschijnlijke toekomstige berichten over sterfte onder leraren en helaas misschien ook enkele kinderen. Kinderen besmetten vinden Nederlanders misschien acceptabel (als ze voldoende verkeerd worden voorgelicht over de risico’s), maar sterfgevallen concentreren de aandacht.
Zorgeloos open
De conclusie is dat je simpelweg niet een gevaarlijk virus kunt laten verspreiden én breder testen én de scholen tegelijkertijd open houden. Dat dacht het kabinet misschien wel, maar het zit nu in de tang. De hoge covid-sterfte in Nederland in maart/april, de chaos in de verpleeghuizen en de verwarring over maskers en testen dwongen het kabinet nog niet tot inkeer. Maar als er regelmatig scholen gaan sluiten is dat hopelijk wel voldoende reden de pandemie effectief te gaan indammen richting een zeer laag besmettingsniveau. Alleen dan kunnen scholen duurzaam en relatief zorgeloos open, naast de vele andere voordelen van indammen op economisch en maatschappelijk vlak.
Michael Blok strijdt met Containment Nu! voor een Corona-beleid dat lijkt op dat van onze buurlanden.
Gastschrijver, 11.06.2020 @ 07:43
RSS