Seoul
Peter Breedveld
Ik meen in het begin van mijn studie Japans ergens eens gelezen te hebben dat de huidige Japanse bevolking afstamt van een volk dat vanuit Korea de Japanse eilanden had bereikt. De oorspronkelijke Japanse bevolking, die onder andere uit de Ainu bestaat, was door deze indringers naar de marges verdreven en die vieren sindsdien hun eigen goddelijkheid in het land. Die zich nu Japanners noemen, heb ik altijd klakkeloos gedacht, zijn eigenlijk Koreanen.
Die verwantschap van Koreanen en Japanners werd door de Japanners zelf benadrukt, in de Kojiki, bijvoorbeeld, het mythische geschiedenisboek dat ik een maand geleden besprak. De lezer herinnert zich ongetwijfeld dat daarin drie goden een belangrijke rol spelen: Amaterasu, Tsukuyomi en Susanoo. Die laatste, de jongste van de drie, trok naar Korea om dat gebied te onderwerpen, en is dus de stichter van dat land.
Maar dat is uiteraard een verzinsel om de kolonisatie van Korea door Japan te rechtvaardigen. Japan zag Korea als zijn kleine broer en zei: “Kom bij ons, heim ins Reich, en doe voortaan alleen nog maar wat wij leuk vinden”. Ik heb me daardoor, ondanks mijn enorme kennis en inzichten (niet meteen in woede ontsteken, ik spot met mezelf) al die tijd laten bedotten en gedacht dat Koreanen en Japanners heel erg op elkaar lijken. Dat Koreanen wat spontaner en temperamentvoller zijn, maar dat het grosso modo hetzelfde volk is.
Eerst dokken, dan vreten
Lang verhaal kort: ik was vorige week in Seoul met mijn geliefde en Koreanen lijken to-taal niet op Japanners. Er zijn wat oppervlakkige overeenkomsten, het buigen bij het afscheid, zelfs jongeren doen dat nog, en als je een Koreaanse winkel binnenloopt, lijken de verkopers je op een Japanse manier te begroeten, op dezelfde toon, dat soort dingen. Ze laten ook gewoon hun tas met alles erin op hun stoel liggen om even iets te gaan halen.
Maar Koreanen zijn Aziatischer, Chineser. Seoul doet me eerder denken aan Taipei, waar we vorig jaar waren, en dat ook door Japan gekoloniseerd is geweest, dan aan Tokio.
Seoul is een heerlijke stad. Ook veel mooier dan ik dacht, want wat ze in Koreaanse films van Seoul laten zien, is doorgaans niet zo mooi. Gewoon een nondescripte metropool. Maar de stad is bezaaid met historische monumenten, we liepen op zeker moment op een boulevard, omringd door wolkenkrabbers van glas en staal, tegen een middeleeuwse ogende muur met een enorme poort aan van waarachter bergen verrezen, alsof daar de beschaafde wereld plotseling ophield en je je achter die poort zelf moest zien te redden, tussen de barbaren en bergleeuwen. Hic sunt Leones.
Koreanen, nou ja, Seoulianen in elk geval, zijn veel pittiger dan Japanners, warmer, hartelijker en spontaner. De vrouwen zijn flirteriger. Ze zijn ook bot en vaak ongemanierd. Ze dringen voor en iemand griste vanachter mijn rug een gratis blikje frisdrank voor mijn neus weg dat overduidelijk aan mij werd aangeboden. “Pay now” zeggen ze in restaurants, nadat je je bestelling hebt gedaan. Eerst dokken, dan krijg je je vreten. Niet dat ze geen gelijk hebben. Ik vertrouw witte westerlingen ook niet. In Okinawa liet ik op het strand gewoon mijn spullen en geld onbeheerd achter als ik ging zwemmen, totdat ik twee strandbedden verder opeens een groep Amerikanen zag (en vooral hoorde). Toen bleef ik mijn bezittingen vanuit de zee scherp in de gaten houden.
Varkensvlees
Vrijwel niemand spreekt Engels in Seoul. Dat is een uitdaging, zeker als je met een moslim op stap bent en constant moet vragen of er ergens varkensvlees of varkensbouillon in zit. “Nee, geen varkensvlees, alleen maar varkensvlees. Wel varkensvlees, dat zeg ik, nee, geen varkensvlees, inderdaad.” Dude, zit er nou varken in of niet? “Né twaejigogi? Aniyo twaejigogi?” Het eerste woord dat ik uit mijn hoofd leer als ik ergens kom, is dat voor varkensvlees. Het leven is zoveel makkelijker als je gewoon alles eet wat je anderen ook ziet eten, zoals ik doe.
Maar in sommige landen krijg je gewoon nooit, never ever een helder, eenduidig antwoord als je vraagt of er varkensvlees in een gerecht zit, ook niet als je de taal spreekt, zoals in Spanje, waar een ober plechtig had beloofd dat er geen ham in een bepaald gerecht zat en zei, toen ik hem de stukjes ham erin aanwees: “Maar dat zijn héle kleine stukjes”. Ik reken nu ook Zuid-Korea tot die landen.
Kimbab en bibimbap
Niet dat we niet lekker hebben gegeten, kijk maar op mijn Instagram. Er was een foodcourt onder ons hotel dat weliswaar sfeerloos was, maar waar we de heerlijkste noedels en zeevruchten hebben gegeten, en kimbab, wat een uitbundige versie lijkt van de Japanse maki-sushi, die ik niks aan vind, en bibimbap, een kruising tussen donburi en nasi goreng. Op de Gwangjang-markt aten we koude noedels en ik probeerde er de Koreaanse bloedworst – ranzig! In fancy sterrenrestaurants aten we avantgardistische versies van die traditionele gerechten, die ik wegspoelde met Koreaanse rijstwijn. Dat wordt een nieuwe hobby van me, Koreaanse rijstwijnen, want wat een rijkdom aan smaak hebben die.
We hebben veel schaafijs gegeten, in Oost-Azië weten ze hoe dat moet en het is heerlijk verkoelend in de drukkende saunahitte. Hassnae bestelde een schaafijs met mango. Het ding werd met veel theater opgediend, rook van vloeibare stikstof en alles. Bleek die 60 euro te kosten. Mijn hoed vloog de lucht in toen ik de rekening zag. Maar het was wel verdomd lekker schaafijs, met een diepe, romige smaak die steeds beter werd, naarmate het ijs smolt.
Geheime tuin
Op de laatste dag bezochten we (onder andere) het 15e-eeuwse Changdeokgung-paleis, een enorm complex met prachtige gebouwen. Allemaal honderd jaar geleden gereconstrueerd, uiteraard, want ik kan me niet herinneren ooit een historisch kasteel, paleis of tempelcomplex te hebben bezocht in Oost-Azië dat niet op enig moment is afgebrand. Het complex heeft een “Geheime Tuin” dat ik beschreven zag als de meest betoverende plek van heel Korea. Je moest er apart voor betalen en kon er alleen in onder begeleiding van een gids. Daar heb ik toch zo’n hekel aan. Moet je naar die ellenlange verhalen luisteren. We wilden een kaartje voor de eerstvolgende gelegenheid, maar de mevrouw in het loket snauwde dat dat een Koreaanstalige rondleiding was. Boeide ons niet, want we luisteren toch niet en de Engelstalige rondleiding duurde te lang en we hadden het te warm om zo lang te wachten.
Dan moesten we het zelf maar weten. Schoot er vanuit het gat in het loketglas een ongeduldig gehandschoend handje om ons geld in te leggen. Zo onvriendelijk. Maar we mochten mee. De gids keek verbaasd naar onze gezichten, want in Oost-Azië is Hassnae ook gewoon een westerling, net als ik, al presteerde een Japanse ober het deze zomer haar te vragen waar ze écht vandaan kwam. Verder aardige jongeman, hij was zelf ook niet in Japan geboren, zei hij, toen ik opmerkte dat hij er zelf nogal Frans uitzag.
Zweten
Hoe dan ook, die tour door de Geheime Tuin duurde veel te lang en het is definitely niet de meest betoverende plek van Korea, niet eens van het Changdeokgung-complex. Die vrouw stond daar Koreaans te lullen en ze trok mijn aandacht toen ze opeens met veel pathos begon te zuchten en overduidelijk nostalgisch werd over de romantiek van het Korea van lang vervlogen tijden. Heb ik daar aandachtig staan luisteren naar een verhaal waar ik geen woord van verstond.
Op zeker moment zei ze dat we tien minuten voor onszelf hadden (het is verbazend hoeveel je verstaat als je alleen maar naar iemand lichaamstaal kijkt) en iedereen stoof naar een klein hok met airconditioning en een frisdrankenmachine waar de temperatuur toen ook snel steeg.
Niemand leek verder veel aandacht te hebben voor die gids. Iedereen stond te zweten en ging op een geven moment in de prieeltjes van die tuin hangen. Japanners zouden keurig in het gelid blijven staan en nergens aanzitten, Koreanen zijn wat anarchistischer.
Bij ons in Japan
Sorry dat ik constant met Japan vergelijk, van Hassnae mag ik het ook niet, maar Japan maakt nou eenmaal een groot deel van mijn referentiekader uit en het is gewoon wennen, als je drie weken in Japan hebt rondgelopen waar alles strikt volgens regels en procedures gaat, om mensen gewoon te zien doen wat er in ze opkomt. Maar ik besef dat ik me gedraag als een typische Japan-toerist die doet alsof hij totaal verjapanst is na drie weken in het land van de rijzende zon. Ik steek er zelf de draak mee. Remco Breuker had ons verteld dat je in Korea niet, zoals in Japan, je kom aan je mond zet om de soep te drinken nadat je de noedels eruit gegeten hebt. Ik deed het toch en Hassnae zei er wat van en ik antwoordde: “Ik ben Japanner, geen Koreaan.”
Er was één oudere mevrouw in het gezelschap die leek alles beter te weten dan die gids en overal over met haar in discussie ging. Het boeide niemand wat. Ik zei tegen Hassnae dat ze tegen die gids zei: “Ja, dat zegt u nu allemaal wel, maar ik heb u nog niet over de islam gehoord.”
Is het Vrije Woord u écht lief? Steun me dan met een financiële bijdrage. Doneer aan de enige dwarsdenkende, onafhankelijke (maar echt) site van Nederland. Rekeningnummer NL24 ASNB 8832 6749 39 (N.P. Breedveld, ASBN Rijswijk), BIC ASNB NL21.
Peter Breedveld, Reizen, 09.08.2024 @ 09:04
RSS