Sensibiliseren
Jasper Mekkes
Scène uit Danger: Diabolik (Mario Bava (1968)
Drie hoogleraren zien de verkiezingsoverwinning van Mark Rutte in gevaar komen nu notulen van de ministerraad openbaar dreigen te worden gemaakt. Volgens hen is het een misdrijf om te lekken uit de ministerraad. Je vraagt je onbewust toch af hoe deze mensen hoogleraar zijn geworden, er vanuitgaande dat je om hoogleraar te worden de waarheid nog respecteert.
Want lekken uit de ministerraad is natuurlijk niet meer dan gebruikelijk in Den Haag. Hier een voorbeeld in verband met de benoeming van een burgemeester. En hier eentje met betrekking tot Prinsjesdag.
Of het nu gaat om leuke prinsjesdagcijfers, corona-versoepelingen of andere informatie die de publieke opinie positief kan beïnvloeden; als je de greep op het volk er mee kan verstevigen is lekken uit de ministerraad helemaal bon ton.
Mooie baantjes
Gelukkig is het volgens journalisten met erfelijk talent voor mooie baantjes zo dat het kabinet nooit zelf actief de pers opzoekt om dingen te lekken. Wat dat betreft past Xander van der Wulp wel goed bij het heersende nihilisme en constructivisme in Den Haag: hij schijnt echt geen idee te hebben wat hij in Nieuwspoort doet. Alles kan immers waar en onwaar tegelijk zijn, als je het maar op de juiste manier framed.
Transparantie gaat dan ook niet zonder slag of stoot. De gevestigde orde in universiteitsland ziet de precedent-werking al voor zich. Voor je het weet moeten ook hoogleraren en universiteitsbestuurders de notulen van hun vergaderingen openbaar maken. Dan is echte invloed van studenten natuurlijk niet meer ver weg.
En ik begrijp het wel; als volksvertegenwoordigers opeens zelf gaan bepalen wanneer ze wat te lezen krijgen over de besluitvorming van het kabinet dan gaat er iets mis. Dan bepaalt niet een ondemocratisch gekozen minister, staatssecretaris of een niet gekozen spindokter, ambtenaar of journalist welke informatie wanneer gelekt wordt, maar dan krijgt de burger via haar vertegenwoordigers altijd transparant de waarheid te horen.
En echte democratie; een regering van, door en voor het volk, ik kan het niet vaak genoeg herhalen, dat gaat de gevestigde orde toch wat ver. Dat bedreigt machtige minderheden; van conservatieve hoogleraren, journalisten, ambtenaren en politici.
Beestje bij de naam
In onze polderversie van democratie is het dan ook een ongehoorde schande om transparantie te eisen. En hoogleraren die zich druk maken over de openbaarheid van bestuur behoren duidelijk tot de gevestigde orde in die polder. Een minderheid die haar machtsbasis in gevaar ziet komen: geheime beraadslagingen waarin een klein clubje boven-ons-gestelden voor ons bepaalt wat goed is. We leven immers in een dictatuur van minderheden, en laten we dat voor de rust in de polder vooral zo houden; desnoods met wat gespeelde rechtschapenheid.
Want als de camera uitstaat en de notulen netjes geheim zijn dan wordt het beestje gewoon bij de naam genoemd. Kritische collega’s worden dan even ‘gesensibiliseerd’, en als dat niet lukt kom je dat deemoedig bij de baas melden.
Sensibiliseren
Sensibiliseren, volgens het eerste bericht op nos.nl moeten we dat lezen als ‘Omtzigt duidelijk maken dat zijn vragen gevoelig liggen’.
De Dikke van Dale denkt daar anders over:
sen·si·bel (bijvoeglijk naamwoord)
uiterst gevoelig (voor indrukken)
bron: vandale.nl
Het woord sensibiliseren is een leuke vondst van Wopke. Als je sensibel als werkwoord gebruikt betekent het volgens mij zoiets als: ‘iemand uiterst gevoelig maken voor indrukken’. En dat lijkt me een hele goede uitleg voor Wopkes retoriek: Omtzigt moest uiterst gevoelig gemaakt worden voor de indruk die zijn kritische vragen op kabinetsleden maakten.
Belangeloze strijd
En dat is goed gelukt. Eerst verloor Omtzigt nipt van Hugo de Jonge tijdens de digitale lijsttrekkersverkiezing bij het CDA, waarvan de logs werden verwijderd zodat niet meer te controleren was of Omtzigt wel echt verloren had. Terwijl daar toch gerede twijfel over bestond; CDA-leden kregen namelijk een bedankje voor hun stem op Hugo de Jonge als ze een stem op Omtzigt hadden uitgebracht. Gelukkig nam Wopke vervolgens plichtbewust het stokje over toen de grond onder Hugo’s in slangenleer gehulde voeten wat te heet begon te worden. Waarna diezelfde Wopke, minister van Financiën en dus verantwoordelijk voor de Belastingdienst, er kundig voor zorgde dat Omtzigt, na een jarenlange moedige want belangeloze strijd voor de slachtoffers van de toeslagenaffaire, overspannen naar huis ging.
Missie geslaagd: Omtzigt gesensibiliseerd – en de notulen kloppen niet want het woord sensibiliseren is verkeerd gebruikt – en als dat allemaal niet genoeg is om aan de macht te blijven dan is er gewoon geen actieve herinnering meer aan.
Want natuurlijk was het feit dat Omtzigt weigerde te stoppen met zijn kritische vragen om er vervolgens zelf aan onderdoor te gaan niet iets waar Wopke een boodschap aan had. Ik denk dat de anonieme bron (ongetwijfeld Xander zelf) gelijk had over de inhoud van die notulen. Die act van medelijden met Omtzigt speelde Wopke alleen maar omdat de camera draaide.
Jasper Mekkes is ingenieur en vooruitgangsfilosoof en heeft net een boek gepubliceerd: Wil tot Waarheid; een materialistische ontologie van de mens en zijn natuur.
Jasper Mekkes, 23.04.2021 @ 07:39