Seks, strips en Weltschmerz
Esther Gasseling
Met haar sfeervol getekende verhaal over de bewogen levens van de tweelingzussen Fanya en Esther, een eeuw geleden in de Joodse Lower East Side in New York, werd de Amerikaanse striptekenaar Leela Corman (1972) genomineerd voor meerdere prijzen. In Nederland verscheen haar graphic novel onder de titel Meideles, Jiddisch voor ‘meisjes’. De Amerikaanse auteur – een sprankelende verschijning – werkt tevens als docente buikdansen en radiodeejay. Op 16 en 17 januari is Corman te gast bij het literaire festival Writers Unlimited Winternachten in Den Haag.
Dit artikel verscheen eerder in De Boekenkrant
Het thema van jouw optreden bij Winternachten is ‘Sex, Comics & Weltschmerz’. Om met dat eerste te beginnen: in Meideles werkt de ene zus zich op van prostituee in een bordeel tot ster in de revue, terwijl de ander assisteert bij illegale abortuspraktijken. Heeft die thematiek in de VS tot commentaar geleid?
‘Als je zoals ik veel over vrouwen schrijft, kun je vaak niet om het onderwerp seks heen, vooral in relatie tot armoede. In de VS is abortus geen taboe, maar wel een grote kwestie. Toen ik tien jaar geleden aan mijn boek begon, was de discussie al heftig. Tegenwoordig lijken conservatieve republikeinse politici elkaar de loef te willen afsteken in hun extremisme, onder meer met bagatelliserende uitspraken over verkrachting. Wat dat betreft zijn ze net als de Taliban.
Eigenlijk denk ik dat mijn boek een beetje te vriendelijk is, gezien de realiteit van veel vrouwen. De meeste van mijn lezers zijn voorstander van zelfbeschikkingsrecht. Ik preek dus voor eigen parochie. En verder bestaat er veel hypocrisie: mensen die zeggen dat ze tegen abortus zijn, maar daar wel voor kiezen als hun eigen dochter zwanger raakt… ’
Je verpakt jouw onderwerpen in een zwierige, elegante tekenstijl.
‘Dat biedt een mooi contrast en het stelt me in staat om dingen aan te kaarten zonder mensen af te stoten. Het is net als bij muziek. Neem Neko Case, die met haar prachtige stem op betoverend mooie muziek droevige of zelfs verontrustende teksten zingt; volwassen en diepgravend, maar wel op zo’n manier dat je oren ertegen bestand zijn.’
Scène uit Meideles
In de Nederlandse boekhandel staan strips ongeacht het onderwerp samen in één kast. Hoe is dat in de VS?
‘Dat verschilt. Ik herinner me hoe eind jaren negentig Maus, de graphic novel van Art Spiegelman over de Holocaust, bij de afdeling humor stond. Iemand dacht daar: “Een strip; dat is vast grappig!” Zoiets zou nu niet meer gebeuren. Strips worden steeds beter begrepen als kunstvorm. Ze zijn zelfs trendy.’
En ten slotte: Weltschmerz…
‘Daar heb ik een hele hoop van! Dat komt door mijn Oost-Europese wortels. En daarbij: mijn familie, Poolse Joden, zijn Holocaustoverlevenden; dat werkt door in de generaties erna. Zij leden aan zware depressies. Daar heb ik geen last van, maar ik kan je vertellen: ook zónder kun je een hoop donkerheid in je ziel hebben.’
Scène uit Yahrzeit
En dan is er ook een groot persoonlijk verlies: de dood van jouw bijna tweejarige dochter Rosalie in 2011. Over die diepe rouw heb je een prachtig verhaal gemaakt: Yahrzeit. Daarin zeg je: ‘Er bestaat geen echt veilige plek als je een ernstig trauma hebt opgelopen. Ook al kruip je in een hol, het hol sluit zich niet. Er is geen schuilen mogelijk.’
Iedereen die een trauma heeft meegemaakt, weet waarover dat gaat. Verlies brengt je in een isolement, en tegelijkertijd is er geen absoluut isolement mogelijk. Het is beter voor mensen om over dit soort dingen te praten. Ze moeten het gevoel hebben dat ze zoiets groots niet hoeven te verbergen.’
Je was al eens eerder in Nederland. In de jaren negentig verbleef je als student een paar maanden in Leiden.
Dat was tijdens een uitwisseling met een opleiding in Den Haag. Die was vergeten een programma te bedenken, dus ik heb toen vooral strips zitten tekenen, in een appartementje in Leiden. Verder heb ik eindeloos rondgelopen, op straat en in musea. Tijdens mijn komende verblijf verheug ik me op een flinke dosis kunst in het Rijksmuseum en het Stedelijk. Naast de Hollandse meesters ben ik dol op Dutch design!’
Scène uit Luna of Cairo
Van 15 t/m 18 januari biedt het internationale Writers Unlimited Winternachten Festival in Den Haag optredens van schrijvers vanuit de hele wereld. Het hoofdthema van deze lustrumeditie is ‘At home’. Op zaterdagavond gaan de stripauteurs Leela Corman (VS) en Dominique Goblet (België) onder leiding van Peter Breedveld in gesprek over de rauwe werkelijkheid en de persoonlijke tragedies achter stripbeelden en over de zinnelijkheid van tekst en tekeningen (20.00–21.00 uur, Theater aan het Spui, Engelstalig). Informatie en kaartverkoop hier.
Esther Gasseling, strips, 14.01.2015 @ 09:54
1 Reactie
op 15 01 2015 at 19:42 schreef Jeroen S. van den Heuvel:
Ik denk dat het een hele interessante vrouw is, ik vind haar ook mooi en ze kan goed tekenen.
RSS