Seks en kolonialisme in Korea
Peter Breedveld
Eind mei verschijnt bij Fantagraphics, één van mijn favoriete stripuitgevers, het Engelstalige debuut van de Koreaans-Britse Yudori, Raging Clouds. Het verhaal speelt zich af in Nederland in de 16e eeuw en gaat over een Nederlandse vrouw die samen met de seksslavin van haar man op een wetenschappelijke ontdekkingsreis gaat die hen kan bevrijden van het patriarchaat.
Alsof dat al niet intrigerend genoeg is, werd ik meteen getroffen door het elegante tekenwerk van deze Yudori, van wie ik nog nooit had gehoord. Ik ontdekte dat haar werk al is vertaald in het Frans, Italiaans, Spaans en Duits en kocht, bij Fnac, het boek Les Enfants de L’Empire (De Kinderen van het Keizerrijk) en nu ben ik verliefd op het werk van Yudori.
Zinnelijke elegantie
Haar tekeningen zijn verpletterend mooi. Spaarzame pennenstreken, een soort Klare Lijn-stijl, maar zo gracieus en elegant. Ik werd meteen al getroffen door de geschoeide voet op de eerste pagina, de sierlijke vorm, de glans van de zijden kous, de pure zinnelijkheid ervan.
Het is de introductie van een van de hoofdpersonen, Arisa Jo, dochter van een rijke handelaar. We schrijven 1929, Geyongseong, wat nu Seoul heet, en Arisa Jo flaneert door de stad in haar dure westerse kleding, heur haar in een hippe bob, misprijzend nagekeken door haar in traditionele kledij gestoken stadsgenoten.
Joseon, zo heette Korea toen, was bezet door Japan, een kolonie, en de komst van de Japanners betekende het einde van de traditionele elite en de opkomst van een nieuwe elite, waarvan Arisa Jo een telg is. Ze ontmoet een in schooluniform gestoken jongeman, Jun Seomoon, die zich over haar ontfermt wanneer de wind een charge uitvoert op haar rok en haar parasol. Hij wil haar de les lezen, maar Arisa Jo laat zich niet de les lezen, door niemand. Zij is een moderne vrouw, die haar eigen weg kiest.
Westerse fratsen
Jun Seomoon is haar tegenpool, de zoon van een Koreaanse edelman, die zijn status en invloed verloor onder het Japanse regime, zich daar niet bij neerlegde en uiteindelijk werd doodgeslagen door een Japanse politieman. Hij en zijn moeder vielen ten prooi aan armoede, maar Arisa Jo’s vader nam ze in huis. Jun Seomoon, een conservatieve en bloedserieuze jongen, studeert keihard om weer hogerop te komen. Maar van de Japanners en van westerse fratsen moet hij niets hebben. Hij is Arisa Jo’s tegenpool.
Als hij gevoelig is door Arisa Jo’s provocerende bevalligheid, weet hij dat goed te verbergen. Vrouwen zijn in zijn ogen ondergeschikt aan mannen en moeten kuis zijn. Zijn studievrienden steken hun geile bewondering niet onder stoelen en banken. Zij proberen via Jun Seomoon toegang te krijgen tot Arisa Jo’s seksualiteit. Als hij een pak nodig heeft omdat Arisa Jo hem heeft uitgenodigd voor een etentje in een sjiek, westers restaurant, is één van de jongens bereid hem het zijne te lenen, mits hij voor hem een maandverband van Ariso Jo steelt.
Seksueel bevrijd
Jun Seomoon heeft zichzelf opgesloten in een harnas van rigide vastberadenheid, hij zal niet toegeven aan de moderniteit die zich overal aan hem opdringt, maar gaandeweg weet Arisa Jo daar toch doorheen te dringen. In het restaurant moet hij toegeven dat een rosé gebakken steak eigenlijk best lekker is en in de bioscoop raakt hij gefascineerd door de seksueel bevrijde Amerikaanse filmster Clara Bow.
Tegelijk leert Arisa Jo via hem de keerzijde van de moderniteit kennen, die de Koreanen dwingt zich aan te passen of outcasts te worden in hun eigen land.
Het boek is ingedeeld in hoofdstukken die steeds worden afgesloten met notitieblokachtige schetsjes met uitleg van gebruiken in Korea in die tijd. Rangen en standen, eten, kleding, dat soort dingen. Het is het eerste deel van een reeks en ik zie reikhalzend uit naar het volgende.
Onderhuids erotisme
Les Enfants de L’Empire is een keurig net boek, niks schandaligs, zelfs wel een beetje Kleine-Huis-op-de-Prairie-achtig, maar wel doordrenkt met een zekere zinnelijkheid die aan het eind overgaat in onderhuids erotisme, als de ongestelde Arisa Jo zich in haar slaapkamer uitkleedt, haar bevlekte onderbroek uittrekt en een jarretel-achtige ‘ceinture sanitaire‘ omdoet, een sanitaire gordel. Weer wat geleerd.
Onder al die zinnelijke elegantie zit ook een onverholen woede over de onrechtvaardigheid van het Japanse imperialisme, het seksisme van de traditionele Koreaanse cultuur en van mannen in het algemeen. Uiteindelijk is dit niet het verhaal van de ontluikende seksualiteit van een jongen en een meisje, maar van Koreanen die door een patriarchale elite van uitbuiters en onderdrukkers tegen elkaar worden uitgespeeld.
Op Yudori’s Instagram-account is de auteur, die in Cambridge woont, minder subtiel dan in haar boek. De erotiek is daar explicieter en ze is ook uitgesproken, in niet mis te verstane bewoordingen, over het patriarchaat en over seksisme. Interessant type.
Is het Vrije Woord u écht lief? Steun me dan met een financiële bijdrage. Doneer aan de enige dwarsdenkende, onafhankelijke (maar echt) site van Nederland. Rekeningnummer NL24 ASNB 8832 6749 39 (N.P. Breedveld, ASBN Rijswijk), BIC ASNB NL21.
Peter Breedveld, Strips, 04.04.2025 @ 11:50
RSS