Schakelklassen
Yezkilim
Illustratie: Annie Cassez
Het verbaast me al lang niet meer dat er regelmatig onderzoek naar open deuren wordt gedaan. Ik wacht dan ook al tijden op het volgende nieuws: Uit onderzoek blijkt, dat kinderen die onderwijs krijgen, meer weten dan kinderen die geen onderwijs krijgen!
En ja hoor, een paar weken geleden alweer was het raak. Enkele kranten reageerden op het persbericht ‘Schakelklassen effectief bij wegwerken taalachterstand’, dat berichtte over de resultaten van een onderzoek, uitgevoerd door het Instituut voor Toegepaste Sociale wetenschappen (ITS) van de Radboud Universiteit Nijmegen (RU) en het SCO-Kohnstamm Instituut van de Universiteit van Amsterdam (UvA), in opdracht van het Ministerie van OCW. Het onderzoek betrof zo’n 2250 kinderen, negentig procent allochtoon, met een grote taalachterstand.
Schakelklassen blijken klassen te zijn waarin aan taal gedaan wordt. Waarom ze schakelklassen worden genoemd, is niet duidelijk. Ik houd het bij taalklassen. Van taalklassen word je beter in taal, is de conclusie van het onderzoek waarin de effecten van verschillende soorten taalklassen bekeken en vergeleken werden, zoals een taalklas na groep drie, een kopklas na groep acht, taalklassen onder schooltijd en taalklassen buiten schooltijd. Ze bleken allemaal te helpen.
Hoe triviaal dit ook mag lijken, het positieve effect was toch nieuws, want voorgaande inspanningen van het Ministerie om taalachterstand op te heffen waarvan óók veel verwacht werd, zoals extra lessen en remedial teaching, hadden nauwelijks effect gehad.
Maar laten we de setting eens bekijken. Een taalklas bestaat uit hoogstens tien kinderen. Is deze luxe hier wél nodig, terwijl dit in gewone klassen, één op dertig, blijkbaar niet nodig is? Of is het overal nodig, maar is er hier wel geld voor en is dat daar niet het geval? Zou het eerlijk delen van de beschikbare middelen, zoals juffen en meesters, niet een beter idee zijn? En waren de onderzoeksresultaten niet gewoon positief omdat er hoogstens tien kinderen in elke klas zaten? Zou niet elk onderzoek naar elk soort onderwijs in kleine klassen positieve effecten melden?
Veel nuttiger dan onderzoek doen naar het nut van taalklassen en de beste manier waarop je ze zou kunnen geven, lijkt mij: logisch nadenken over de taalklassen. Wanneer zouden ze bijvoorbeeld het meeste effect hebben? Een voor de hand liggend uitgangspunt lijkt me, dat iemand met taalachterstand geen enkele les goed kan verstaan en dus ook achterop raakt met andere vakken dan taal, en dat we dat niet willen.
Geen kopklas na groep acht dus, als mosterd na de maaltijd, want dan is het kwaad al geschied. Maar ook geen taalklas na groep drie, want daarmee verlies je twee kostbare jaren: én het jaar taalklas zelf én het voorafgaande jaar in groep drie, waar je als taalzwakkeling weinig oppikte. Terwijl je een jaar eerder nog met lego speelde, dus geen taal of rekenlessen zou missen als je op taalklas zou zitten. Kortom: we zouden taalzwakke kinderen basistaalklassen aan kunnen bieden in het jaar voorafgaand aan groep drie van de basisschool. En daarnaast zouden we zij-instromers en kinderen wiens Nederlands pas later, of later opnieuw, onvoldoende blijkt, een taalklas aan kunnen bieden op een wat hoger niveau.
Om discriminatie te voorkomen, zou je de beslissing of een kind al dan niet naar een taalklas mag, kunnen bepalen met een objectieve taaltoets. Bedenk er twee: een voor beginners en een voor zij-instromers. Stel de taalklas verplicht voor iedereen die zakt, zodat zo iemand daarna pas in een reguliere klas terecht komt, die dan niet meer opgehouden wordt door kinderen met taalachterstand. Zodat het verschil tussen zwarte en witte scholen een stuk kleiner wordt.
Yezkilim is een full-time allround compulsief obsessief probleemoplosser, met als specialiteit radicale onderwijshervormingen. Daarnaast is ze wiskundeleraar.
Yezkilim, 31.07.2009 @ 11:37
23 Reacties
op 31 07 2009 at 13:14 schreef Daan:
Kost allemaal geld jong, bent er nait mit op ains. Er moeten ook schoonmakers en chauffeurs zijn, die hoeven geen Spinoza te lezen.
op 31 07 2009 at 19:07 schreef Benech:
Vraag me hardop af: waaarom moeten er altijd onderwijsmogelijkheden worden bijbedacht voor de achterlopers? Ik snap best dat als je dyslectisch, dyscalculitisch, zwakker zinnig of een andere afwijking hebt, je extra begeleiding nodig hebt. Maar als je je kop boven het maaiveld probeert uit te steken, dan wordt die weggekapt.
Op de universiteiten bestaat zoiets al: de toptalent trainingen en dergelijke. Maar op de basisschool en middelbare scholen bestaat zoiets niet. “Je mag een klas overslaan”. Ja, das een leuke noodoplossing die nog wel eens wordt voorgesteld, maar de sociale achterstand doordat je oploopt omdat je klasgenoten achterlopen, wordt niet of te weinig bekeken. Bovendien motiveert dat soort oplossingen niet om te leren studeren waardoor dergelijke bollebozen vaak op de universiteiten weer moeilijkheden krijgen omdat ze op de basisschool en middelbare school uit hun neus hebben gegeten. Iemand een suggestie?
op 31 07 2009 at 20:42 schreef Prof. Drs. G.B.J. VanFrikschoten:
Sorry dat ik even stoor maar hoe zit dat met die “interviews” zoals boven in de browser aangekondigd?
op 31 07 2009 at 20:55 schreef Peter:
Je loopt ook alweer een tijdje mee, Van Frikschoten. Kennelijk heb je de interviews met Hilary Mantel, Theodore Dalrymple, de hoofdredactrice van het blad Jasad, Harry van Bommel en vele anderen gewoon gemist. Of misschien had je gewoon niks zinnigs te melden en besloot je het dus maar weer op een zeuren te zetten.
op 31 07 2009 at 21:16 schreef Prof. Drs. G.B.J. VanFrikschoten:
Prettig te merken dat de Franse azijn van zure vruchten haar uitbundige werk laat doen. Wat was mijn teleurstelling groot geweest als je me simpelweg van wat linkjes had voorzien. Nee, ik had die interviews niet gezien. Bovendien zijn al mijn bijdragen op het gehele internet op een of andere manier zinvol gebleken anders was ik wel hopman van een padvindersgroep in de binnenlanden van Somalië geworden.
op 31 07 2009 at 21:26 schreef Peter:
Typisch voor dwangmatige zeurpieten als jij om mij zurigheid te verwijten. De genoegens onder de Franse zon hebben me goed gedaan en nieuwe energie gegeven en voor het nieuwe seizoen heb ik een nieuw beleid uitgezet. Mensen van wie ik zelfs maar vermoed dat ze alleen maar komen zeuren, vliegen afvangen of zichzelf proberen in het zonnetje te zetten ten koste van anderen, flikker ik er zonder waarschuwing uit. Dag, Frikschoten.
op 01 08 2009 at 02:11 schreef MNb:
Als ik dat plaatje bekijk moet ik aan Keizer Wilhelm III denken. Komt waarschijnlijk door die snor.
op 01 08 2009 at 04:27 schreef Yezkilim:
Peter, cc Frik,
Is het misschien een idee om een apart, sneu plekje te bedenken op je site voor reacties en threads die helemaal niet reageren op het stukje waar ze naar toe gestuurd worden, en ook niet op voorgaande reacties, zoals, met alle respect, de tekst van Frik hierboven, die hij je gewoon had moeten mailen, of die hij uit had moeten werken tot een opiniestuk, in plaats van, wat hij nu doet, een potentieel ongelofelijk boeiende discussie, over schakelklassen nog wel, te verstoren, nee, erger nog, in de kiem te smoren, snik?
Nee, ik bedoel met dat aparte plekje niet de e-vuilnisbak. Hoewel…
op 01 08 2009 at 05:56 schreef froit:
Het is anders met die padvindersgroep in de binnenlanden van Somalie toch nog heel goed gegaan, ze schijnen nu miljoenen binnen te halen met de handel in schepen-met-bemanning.
Hoe zit dat Frik, waar was je al die tijd?
Bijbaantje gehad? Beetje ge-adviseerd?
op 01 08 2009 at 07:53 schreef Peter:
Het is inderdaad zeer verdrietig dat potentieel interessante discussies op deze site in de soep gedraaid worden omdat dronken revolverhelden het nodig vinden de sheriff van dit idyllische stadje uit te dagen.
Ik ben dat gezeur ook helemaal zat en daarom vanaf nu een zero-tolerance beleid. Als ik niet ben overtuigd van iemands goede bedoelingen en/of oprechtheid, gooi ik ‘m eruit. Zonder pardon.
Dat geldt ook voor mensen die deze site benaderen per proxy. Als ik het zie, verwijder ik de reacties.
op 01 08 2009 at 09:52 schreef Zottelkopf:
Ben benieuwd of je nog bezoekers overhoud, Peter.
:-) Zag je die smiley? Dat is om aan te geven dat het ironisch was bedoeld. Dus niet meteen mij eraf flikkeren ..
op 01 08 2009 at 09:55 schreef Peter:
Hier geen off-topicgezeur meer, ook niet met smileys, daarmee maak je het alleen maar erger. Wie nu nog een reactie plaatst die niet slaat op Yezkilims stuk, is direct verbannen.
op 02 08 2009 at 02:13 schreef Huub:
Ontopic dan maar:
Tja, schakelklassen lijken me ook niet de superoplossing. Er wordt nu al een hooop gedaan aan preschoolse scholing, kan nog wel meer. De ellende is natuurlijk dat hetgeen je op de kleuterschool leert ook belangrijk is, dus je kunt het niet in polaats stellen van kleuteronderwijs. En vóór het kleuteronderwijs is er geen leerplicht en dat zal er ook niet komen. Voor groep 3 lijkt dan een logische keuze. Het nadeel daarvan is weer dat je ook een sociale breuk creërt. Of het nou zo goed is allochtone kinderen als een gropeje bij elkaar te zetten en vervolgens een jaar ouder als de rest weer terug te plaatsen in het reguliere onderwijs..
Misschien toch maar meer gedifferentieerd onderwijs aanbieden in de kleuterklassen. Daar valt het minder op, kinderten hebben het nog niet door van zichzelf en dan maar iets inleveren op motorische ontwikkeling bijvoorbeeld.
op 02 08 2009 at 17:19 schreef Asmodeus:
Als ik dat plaatje bekijk moet ik aan Keizer Wilhelm III denken. Komt waarschijnlijk door die snor.
Met zijn nieuwe kleren aan…
op 02 08 2009 at 19:17 schreef Fridjof:
Hou ik wel van, Yezkilim, oplossingsgericht denken.
Kan me ook wel vinden in je ideeën.
Vanaf groep 1-2 zijn kinderen meestal heel vatbaar voor taalbegrip. Lijkt me logisch om daar te beginnen.
op 02 08 2009 at 19:21 schreef Fridjof:
@Benech:
Het stuk staat helemaal los van de discussie of iedereen al dan niet hoogopgeleid zou moeten worden.
Begrip en gebruik van taal heeft in de eerste plaats te maken met vaardigheid, daarna pas met intelligentie.
Zonde om talent verloren te laten gaan als aan de oorzaak, gebrek aan taalkennis, iets gedaan kan worden.
op 02 08 2009 at 19:24 schreef Fridjof:
@Peter,.
Ik vind de Ph-waarde hier ook een beetje hoog zo langzamerhand…
op 02 08 2009 at 20:58 schreef Benech:
Fridjof: ik ken er zat die bijvoorbeeld prima presteren in de beta-vakken maar die de taal slecht tot matig machtig zijn. Taalkennuis is belangrijk, zeker, maar mijn punt draait erom dat de regeringen al decennia lang geld uitgeven (hoeveel eigenlijk, Geert?) aan achterlopende leerlingen maar dat er weinig tot niets wordt gedaan aan het stimuleren van de extreem goede leerlingen. Ik denk dat de maatschappelijke schade daarvan ook niet weinig zal zijn aangezien dergelijke leerlingen vaak afgestompt worden in hun motivatie en daarmee hun mogelijkheden tot het (willen) doenvan innovatieve onderzoek remt.
op 02 08 2009 at 21:49 schreef Fridjof:
@Benench:
De relevantie t.o.v. het stuk van Yezkilim ontging me alleen.
Mijn ervaring is overigens dat er ook voor ‘extreem goede leerlingen’ voldoende aandacht kan zijn op de basisschool. Op de school van mijn dochters is een ‘plusklas’ in de school en ook nog eens een plusklas op een andere lokatie, met speciaal opgeleid personeel. Gratis en tijdens de reguliere schooltijd.
Er wordt dus zeker aandacht aan gegeven.
op 03 08 2009 at 04:34 schreef MNb:
Zou Mevr. Yezkilim kunnen vertellen hoe je een objectieve taaltoets opstelt? Ik vind het voor mijn eigen leerlingen – ik ben collega en geef bovendien natuurkunde – al moeilijk om een objectieve repetitie op te stellen.
op 03 08 2009 at 07:37 schreef Yezkilim:
MNb, Goede vraag, maar met een objectieve taaltoets bedoel ik gewoon: een (EEN) taaltoets is objectief, in vergelijking met het subjectieve ja of nee dat afhangt van je leraar en/of je achtergrond.
Onder een zo objectief mogelijke toets over een natuurkunde- of wiskundehoofdstuk versta ik een toets waarin zoveel mogelijk onderwerpen en valstrikken uit het hoofdstuk aan bod komen.
Op dezelfde manier kunnen de betreffende deskundigen ook best een zo gevarieerd mogelijke taaltoets bedenken, lijkt me. Zo’n taaltoets mag bovendien best een hele dag in beslag nemen.
op 03 08 2009 at 07:41 schreef Yezkilim:
Fridjof, Lang niet elke school heeft zo’n plusklas!!!
op 03 08 2009 at 19:04 schreef Fridjof:
Ik weet het, Yeskilim, wij hebben geluk.
Het gering aantal leerlingen per school en een andere verhouding allochtoon/autochtoon op onze Brabantsche school t.o.v. de scholen in de Randstad speelt een rol, denk ik.
Het soort onderwijs (Montessori)en de goodwill van ouders, bestuur en gemeente zeker ook.
Ik reageerde op Benech om te melden dat er zeker scholen bestaan die niet alleen aandacht hebben voor de ‘zwakkeren’.
Desalniettemin zijn het er ongetwijfeld te weinig.
RSS