Plastic Arabieren

Hassnae Bouazza

Heek Ahla (‘Zo is het/ben je mooier’) is een mode- en cosmeticaprogramma op de eerste Arabische satellietzender, MBC. Het wordt gepresenteerd door een Libanese dame die met haar hoofd in een peroxide emmer heeft gehangen en die de kijkers allerlei tips geeft voor hun voorkomen en uiterlijk.

Iedere uitzending ontvangt ze een vrouw die een make-over wil. En waar make-overs in Nederland een nieuwe garderobe, een bezoekje aan de kapper en visagist betekenen, pakken ze het bij Heek Ahla wat voortvarender aan. Het gebit bleken, de lippen opspuiten; het hoort er allemaal bij. Volstrekt normaal uitziende vrouwen worden door de altijd met haar lippen pruilende presentatrice veranderd in geplastificeerde opblaaspoppen. Want na de garderobe, de tandarts, cosmetisch arts en de kapper wacht de visagie en dat is de schone taak van de presentatrice. Minstens vijf lagen make-up krijgt de uitverkorene. Aan een natural look doet ze niet.

“Zo ben je veel mooier”, besluit ze iedere keer weer als ze een vrouw met alle kleuren van de cosmetische regenboog heeft toegetakeld. De vrouwen doen alsof ze blij zijn. Maar misschien ben ik te cynisch en zijn ze wel echt blij, want in het Midden-Oosten houden ze van veel make-up en draconische aanpassingen aan het uiterlijk.

In de Golfstaten,bijvoorbeeld, bedekken de vrouwen zich dan wel in zwarte, sierlijke abaya’s maar daaronder glinstert en fonkelt het dat het een lieve lust is. Op de Saoedische televisie zag ik eens een visagiste in niqab (de zwarte, gezichtsbedekkende sluier waarbij alleen de ogen zichtbaar zijn) zich helemaal uitleven op een gaste in de studio die slechts een hoofddoek droeg. Groen, geel, blauw. Alle kleuren en alle mogelijke varianten daarop werden gul gebruikt en maakten van het gezicht een soort lentetuin in volle bloei. Onder het mom van meer is mooier, zeg maar. Ter compensatie voor het eeuwige zwart.

Libanon is het Walhalla van de cosmetische chirurgie. Een reputatie die ze al jaren heeft en die haar de titel ‘Mekka van de plastische chirurgie’ heeft opgeleverd. Al in 1999 verscheen er in de Engelstalige Libanese krant Daily Star een artikel over de met uitsterven bedreigde Libanese neus. De gang naar de plastisch chirurg voor een aangepast model was toen al dermate uit de hand gelopen dat er bijna geen originele, onaangetaste vrouwelijke neuzen meer waren. Een artistieke tentoonstelling vierde het oorspronkelijke, authentieke Libanese exemplaar: wat groter en grover, maar in verhouding tot de rest van het gezicht, volgens een vrouw die in het artikel wordt geciteerd.

Begon het met neuzen en borsten, inmiddels is geen enkel lichaamsdeel nog veilig of heilig. Op zich niet vreemd, want de trend zet zich wereldwijd voort. Wie kent niet het verhaal van de Chinese jongedame die zich wilde verbouwen zodat ze op Jessica Alba zou lijken om haar vriend niet kwijt te raken. Die liefde, hè.

Billen en oogleden worden tegenwoordig gelift, schaamlippen kleiner gemaakt en na de botox (die elke vrouw de uitstraling van een zombie geeft) zijn we nu terechtgekomen bij de zogeheten ribbon lift, een oplosbaar lint dat achter het oor wordt ingebracht om de nekhuid strakker te trekken. Madonna schijnt die ingreep te hebben ondergaan, maar zeker weten doen we het niet, want ‘ik heb geen bezwaar tegen cosmetische ingrepen, maar wel om erover te praten’, aldus de inmiddels 52-jarige popkoningin aan wier handen en armen je haar ware leeftijd kunt raden.

In tegenstelling tot Madonna en haar Westerse collega’s – zoals de eeuwig ontkennende Demi Moore – zijn veel Arabische dames verfrissend eerlijk over de ingrepen die ze ondergaan. Oók de sterren. Zo kan ik me een interview herinneren met de Syrische zangeres Howayda die tijdens een interview in Dubai vertelde dat ze nog geen operaties had ondergaan, maar dat wel zou doen in de nabije toekomst. Alsof het om het vullen van een gaatje in een kies ging. Een noodzakelijk iets waarbij je echt niet achter kunt lopen bij de rest, want ‘wat zullen de mensen wel niet zeggen’.

Haar collega’s waren dan ook extreem openhartig. Niet dat ze een alternatief hadden, want de ‘voor en na’ verschillen waren onontkoombaar. De Syrische zangeres Assala Nasri, die tot de top behoort, heeft bijvoorbeeld haar neus gedaan, haar oogleden gelift en haar wangen gevuld.

De Libanese Nancy Ajram, de hitsensatie sinds jaar en dag, is simpelweg onherkenbaar van foto’s uit haar jeugd. Het wat saaie, onaantrekkelijke meisje met bol en serieus gezicht en hazetanden is verworden tot een sexy, slanke vrouw met een vrolijke, meisjesachtige uitstraling. In haar geval heeft het dus goed uitgepakt. Net als voor de Egyptische Angham die, toen ze eenmaal een nieuw gebit had, van een, excuses le mot, lelijk eendje in een onherkenbare zwaan veranderde. Toegegeven, Nancy en Angham hebben nu dezelfde neus, maar dat weegt niet op tegen hun enorm verbeterde uiterlijk. Beide dames zijn overigens eerlijk over de ondergane ingrepen.

De Libanese zangeres Nawal Zoghby blijft bij hoog en laag ontkennen iets aan haar uiterlijk te hebben veranderd, maar foto’s liegen niet en onze eigen ogen ook niet. Haar mooie naturel gezicht heeft ze ingeruild voor het dertien-in-een-dozijn uiterlijk dat haar andere collega’s ook hebben. Allemaal dezelfde neus, diezelfde blik en sommigen zelfs de opgepompte caviawangen. Het is voor mij overigens een absoluut mysterie waarom iemand vrijwillig voor die wangen zou willen kiezen.

De Libanese zangeres Sabah, koosnaam Sabouha, moet inmiddels zo’n 300 jaar oud zijn, maar ze heeft al haar blonde haren nog. De rest is verbouwd. Haar gezicht en benen zijn superstrak. De rest van haar lichaam bedekt ze wijselijk. Menig jonge Adonis beweert verliefd op haar te zijn en ze heeft er inmiddels ook heel wat versleten. Of zij haar.

Uiterlijk is belangrijk voor vrouwen en voor Libanezen in het bijzonder. Waren vroeger de Egyptische soapsterren de trendsetters; inmiddels zijn ze lang en breed ingehaald door de Libanezen die meer stijl en, hoe raar dit ook klinkt, ingetogenheid aan de dag leggen: geen felle kleuren, geen kolossale heupen en overhangende buiken meer en aanzienlijk subtielere make-up. Daar staan tegenover de plastieken neuzen en siliconenborsten. Dit alles niet zonder gevaar, overigens. In 2008 overleed de Egyptische actrice Souad Nasr na een verkeerd toegediende narcose bij een liposuctie.

Na de mislukte ingreep lag de goedlachse en populaire Souad Nasr, vooral bekend van komische rollen, een jaar lang in coma tot ze uiteindelijk op 54 jarige leeftijd stierf. Haar zaak blies de discussie over plastische chirurgie nieuw leven in: is het allemaal wel zo nodig, zijn we niet doorgeslagen en wat is er mis met tevreden zijn met je uiterlijk.

De incidenten ten spijt, de schoonheidsindustrie blijft bloeien. En zo kan het dus gebeuren dat niet alleen de echte Libanese neus langzaam verdwijnt, maar het gehele natuurlijke, door God gegeven uiterlijk. Het zijn namelijk niet slechts de sterren die vaak onder het mes gaan; ook de gewone mensen willen niet achterblijven. Als je in de hippe buurten van Beiroet loopt, zie je de ene slanke, strakke den na de andere. In zo’n omgeving waar een verzorgd uiterlijk en cosmetische ingrepen zo vanzelfsprekend zijn, grijp je wat sneller naar draconische maatregelen om jezelf op te kalefateren.

Volgens Tony Nassar, eigenaar van Brazilian Esthetic Clinics in Beiroet (de website alleen al is een bezoek waard en als je daar toch aan het rondneuzen bent, kijk dan eens bij het kopje ‘gynaecologie’ waar vulvasculptuur aangeraden wordt bij het haperen van de libido), hebben cosmetische ingrepen sinds 2000 een grote vlucht genomen. Alleen na de moord op voormalig premier Rafik Hariri en de aanvallen van Israel op het land in 2006 was er een korte terugval. Aan het begin van het strandseizoen nemen de aanvragen voor borstvergrotingen toe. Een beetje Libanese vrouw wil het strand natuurlijk wel met het juiste décolleté betreden. De borsten van zangeres Haifa Wehbe zijn hierbij favoriet. Maar ook die zijn niet puur natuur. Haifa heeft haar neus gedaan, haar oogleden, borsten, ze heeft haarextensions en ze draagt vaak gekleurde lenzen. Eigenlijk is het dus Haifa niet meer. Je moet in ieder geval diep graven om haar te vinden. Als silliconenborsten en nepneuzen de norm worden, weet je dat je ver heen bent met je schoonheidsideaal.

In 2007 berichtte de BBC dat Libanese banken nu ook leningen verstrekken voor cosmetische ingrepen. Een soort hypotheek, maar dan met een looptijd van twee jaar. Dat kan ook makkelijk, want in Libanon zijn dergelijke ingrepen vele malen goedkoper dan in Europa en Amerika. Wat kwaliteit betreft doen ze niet onder voor hun Westerse collega’s; veel van de Libanese artsen hebben hun opleidingen in Europa of de VS gevolgd. En waren er in 1965 nog maar zes gecertificeerde plastisch chirurgen in Libanon, in 1999 waren het er inmiddels veertig. Dat aantal is inmiddels vermenigvoudigd.

Joumana Haddad, een vrijzinnige, Libanese dichteres en hoofdredacteur van het erotisch kwartaalblad Jasad (‘Lichaam’) vindt het absurd, zo schrijft ze in haar boek ‘Hoe ik Sheherezade heb vermoord’ dat vrouwen in Libanon ‘gebukt gaan onder allerlei discriminerende maatregelen, maar dat ze wel kunnen profiteren van een banklening om hun tieten te vergroten en neus te verkleinen’. In datzelfde boek betreurt ze de Libanese hoofdstad Beiroet die ze vergelijkt met een ‘vrouw die haar identiteit heeft verloren en die gevangen zit in een vicieuze cirkel van plastische chirurgie. Een vrouw die constant in de spiegel kijkt in plaats van naar haar ziel.’

Voorlopig zal de spiegel nog wel populair blijven. Sinds 2009 zijn er namelijks zelfs resorts voor mensen die na de ingreep willen bijkomen en cosmetische reizen naar Libanon. Die laatste georganiseerd en aangeboden door een bedrijf uit Dubai, Image Concept Inc, gespecialiseerd in cosmetisch toerisme naar Libanon, en onder auspiciën van het Libanese Ministerie voor Toerisme. Bij de lancering van Image Concept Inc roemde de oprichtster, Zeina El Haj, het samengaan van twee succesvolle Libanese producten: de medische en toeristische industrie. Image Concepts werkt samen met medisch centrum HIMC en reisorganisatie Nakhal Tours. Voor wie een simpele ingreep niet voldoende is, maar het hele pakket wil, zogezegd.

Gaat het u te snel en vindt u het allemaal wat ingrijpend? Klinieken bieden ook de 24-uurs behandeling: in geval u slechts een tijdelijke aanpassing voor een dag wilt of eerst wilt kijken hoe het eruit ziet voor u een definitieve keuze maakt. Alles is mogelijk. Niets is te gek in dit decadente Mekka.

Eerder gepubliceerd in Elle. Hassnae Bouazza (حسناء بوعزة) schrijft voor Vrij Nederland, De Volkskrant, NRC Handelsblad, Elle en de Arabische site van de Wereldomroep. In 2009 was ze te bewonderen in Vrouw & Paard. Afgelopen kerst won ze bijna De Nationale Wetenschapsquiz. Dat ze nog tijd heeft om in het geheim voorbereidingen te treffen voor de vestiging van het kalifaat in Nederland, mag een wonder heten. Volg haar op Twitter.

Tweet

Hassnae Bouazza, 28.05.2011 @ 11:02

[Home]
 

Δ