Overleven
Rena Breed
Foto: Roskilde Festival
Ik had gehoopt dat ik, naarmate ik ouder word, ook wijzer zou worden. Dat ik alles beter zou kunnen relativeren. Maar dat blijkt helemaal niet zo te zijn.
Waar ik vroeger, in mijn jeugdige enthousiasme, makkelijk afstand van kon nemen, daar lig ik nu echt van wakker. Ik spreek erover met leeftijdgenoten, om erachter te komen of zij daar ook last van hebben en gelukkig is dat zo. Ik sta dus niet helemaal alleen. Dat is een schrale troost.
Het meest afschrikwekkende is: andere mensen. Dan bedoel ik de mensen waar ik het liefst niet al te veel mee te maken wil hebben. De mensen die tevoorschijn komen als er ergens kermis is of als het Koninginnedag is en die dan al hun miskopen van de Blokker aan andere sukkels proberen te slijten, en als dat dan niet lukt gewoon alles aan het eind van de dag op straat laten liggen. De generatie binge-drinkers, kan het nog wat worden met die jonge mensen? Of buren die aso buren blijken te zijn, terwijl je dacht je droomhuis gekocht te hebben. Of mensen die op foute politieke partijen stemmen. Mensen die bedrijven opstarten die slecht zijn voor mens en milieu.
Het nare is, ze zijn overal en in grote getale aanwezig op deze wereld. Eigenlijk ben ik gewoon bang geworden voor mensen.
Het andere angstaanjagende zijn postapocalyptische en enge naremensenfilms. Ik heb er een aantal gezien en ik kan er gewoon niet meer tegen. Jarenlang was ik ervan overtuigd dat in ieder mens minstens een sprankje aangeboren goedheid moet zitten.
Hoe naïef. Deze films laten mij zien dat er voor mensen zoals ik weinig hoop is. Want ik bezit nauwelijks de vaardigheden om te overleven, als het erop aankomt. Ik ben helemaal niet zelfredzaam. Ik weet niet eens welke bes ik wel en welke ik beter niet kan eten. Terwijl ik soms stiekem dagdroom van een leven ‘off the grid‘. Met m’n eigen windmolentje en een stukje grond met waakhond de enge wereld buiten sluiten.
Er zijn wel mensen die proberen het allemaal anders te doen, maar zij worden telkens tegengewerkt door mensen die menen dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen. De meeste mensen leven met zo’n mentaliteit van ‘na mij de zondvloed’. Ikke, ikke en de rest kan stikken. We kijken er allemaal naar. Hoe de wereld ten onder gaat.
In de film The Age of Stupid zit een man in een archief van de wereld zoals deze was voordat het helemaal mis ging. In een toren vertelt hij de toeschouwer hoe we allemaal hebben gewacht tot het gewoon te laat was.
Als je denkt dat je er wel tegen kunt, dat relativeren je geen moeite kost, moet je deze film zeker zien.
Rena Breed (1967) pleit op My favourite shoes voor meer levensvreugde door het dragen van mooie schoenen.
Rena Breed, 25.08.2010 @ 10:45
33 Reacties
op 25 08 2010 at 12:37 schreef Smeets:
Angstvisioenen over het eind der tijden zijn van alle tijden. Wie de positie van mensheid met wat statistische afstand bekijkt, kan echter niet anders concluderen dat het heel goed gaat. Het vreemde is echter dat de toegenomen bestaanszekerheid gepaard gaat met groeiende angst. Wel heeft Rena een punt dat toekomstige uitdagingen van een geheel andere aard zullen zijn dan wat de mensheid ooit heeft meegemaakt. Ik ben daar zelf niet pessimistisch over.
op 25 08 2010 at 14:09 schreef leo schmit:
Ik zie het verband niet tussen ouder worden en hopen beter te kunnen relativeren. Volgens mij is dat juist omgekeerd. Je zegt het zelf ook:
“Waar ik vroeger, in mijn jeugdige enthousiasme, makkelijk afstand van kon nemen (dus relativeren, LS), daar lig ik nu echt van wakker.”
Ik kon vroeger niet beter relativeren toen ik jong was en veel mogelijkheden had, dan nu terwijl het allemaal meer beperkt.
Maar goed, de komende misere, daar gaat het om. Daar ben ik ook bang voor, vooral omdat degenen die deze gaan veroorzaken zoveel steun krijgen van Predikers van allerlei slag.
op 25 08 2010 at 14:19 schreef Paul:
Angst is een raar ding. De bioscoop (soms met een geinige twist, Idiocracy(http://www.imdb.com/title/tt0387808/)), de krant, de PVV en religies die claimen verlossing te brengen spelen allemaal op ’t zelfde sentiment. Kennelijk hebben we geen weerstand tegen angst. Of zijn we gewoon graag bang met z’n allen?
op 25 08 2010 at 14:52 schreef Smeets:
Het dubbele aan angst is dat deze ons moet behoeden voor gevaren maar deze angst tegelijkertijd ons in gevaar brengt.
Leo
Ja hoor. Haal de islam er maar weer bij. Zucht.
op 25 08 2010 at 15:14 schreef Sasuga:
Gemakzucht en egotripperij is waar de wereld aan ten onder gaat, de wereld van de mensen althans. Toch denk ik niet dat dat echt een eigenschap is van de mens maar van natuur. Er is vanuit de natuur ook geen garantie gekomen dat het allemaal goed komt en dat we op een dag in een wereld leven zonder angst. We zijn als mensheid van mening dat het allemaal om ons draait en dat we de touwtjes in handen moeten hebben. We zijn zo bang de controlle los te laten.
Ik ben niet van mening dat mensen als slechte (of goede) mensen geboren worden en dat alles wat nodig is voor een goed persoon in ieder mens aanwezig is; een brein. Maar kennelijk ervaren een hoop mensen in hun leven meer om bang voor te zijn dan om van te houden en dus geen reden hebben om de buitenwereld liefdevol te benaderen. De angst wint het van de liefde.
op 25 08 2010 at 15:34 schreef yurp:
Waar komen die apocalyptische ideeen toch vandaan bij de mensheid? Als sinds de oudheid verwachten mensen dat we ieder moment ten onder kunnen gaan aan onze ‘vernietigende aard’. Vroeger heette het Ragnarok of het laatste oordeel of wat dan ook. Nu heet het global warming. We gaan er allemaal aan denken we al duizenden jaren. Intussen blijven we lekker doorploeteren op de aarde die meer kan hebben dan wij in onze grootheidswaan denken.
op 25 08 2010 at 15:41 schreef dick jansen:
Ik loop bijna 64 jaar op deze aarde rond, en eigenlijk is er niet zo veel veranderd. In de jaren vijftig waren we bang voor “de bom”, en dat zijn we nog steeds, de boven ons gestelden deugden niet, en dat doen ze nog steeds niet, de jeugd was losgeslagen en is dat nog steeds, de belastingen zijn te hoog en zijn dit nog steeds, etc. etc.
Wat je moet proberen is het zo aangenaam mogelijk te maken, voor een ander maar zeker voor jezelf. Geniet van de beperkte tijd die je hebt. Tempus ruit, hora fluit, of zoals een oud-collega van mij altijd zei: “We hollen naar de tombe”.
op 25 08 2010 at 15:49 schreef Rena:
@dick, ja dat bedoel ik nou: Hoe ouder hoe wijzer.
Wat mij angstig maakt is dat er steeds meer mensen zijn, meer dan ooit te voren. Zoals in de film geschetst is, geeft dat onherroepelijk tekorten aan voedsel en water.
Misschien kijk ik wel te veel naar TED filmpjes van wetenschappers die voor de meest uiteenlopende problemen mooie oplossingen bedenken.
De liefde wint het gelukkig nog van de angst.
op 25 08 2010 at 16:15 schreef yurp:
@Rena,
Problemen lossen zich links- of rechtsom op. De overlevingsdrang van het menselijk ras is gigantisch. Of de oplossingen nu leuk zijn voor ons als specifieke beschaving valt nog te bezien maar de mensheid zal niet snel uitsterven en de aarde zal al helemaal niet snel vergaan of verdorren.
op 25 08 2010 at 18:58 schreef wolk:
Ik ben bang dat de meeste reactanten een klein maar wel levensvernietigend gedachtefoutje maken met de opmerking dat de Apocalyps van alle tijden is. De ene Apocalyps is de andere niet! De komende Apocalyps is het tegenovergestelde van die van alle tijden. Die van alle tijden is namelijk de oorzaak van de nu op handen zijnde Apocalyps. Die van alle tijden was alleen maar bangmakerij van de criminele Christelijke normen en waarden met de bedoeling dat waar het echt om gaat onder de tafel te vegen ten gunste van de eigen (bevolkings)groep die aan de macht was. . Nou daar zijn ze dan goed in geslaagd met gevolg dat er dikke kans is dat er nu niets meer te redden valt.
De nu op handen staande Apocalyps wordt door de meeste onafhankelijke wetenschappers onderschreven (dat zijn dus geen ‘’piramidespel’’ juristen en economen en ook geen Christelijke wetenschappers). Er bestaat alleen nog wat onenigheid over het wanneer en of er al dan niet nog enige mensen zullen overleven om opnieuw te kunnen beginnen. Zo niet dan is het wachten op een nieuwe intelligente levensvorm die er heus wel zal komen – alleen dat is dan geen mens maar een verder geëvolueerde kakkerlak of zo.
Ik denk – met mijn door wetenschap gevormde kennis over natuur en milieu – dat we er rekening mee moeten houden dat bij ongewijzigd beleid de mens nog deze eeuw uitsterft. De mens kan niet overleven zonder de aanwezigheid van een groot deel van de nu nog bestaande biodiversiteit. Besef dat de mens is geëvolueerd ten tijde van het bestaan van diezelfde biodiversiteit. Als er bv alleen maar insecten waren geweest was er ook nooit een mens geweest. Die kan dan niet overleven
Tot voor kort dacht ik nog dat het mijn tijd wel zal duren maar ook daar ben ik nu niet meer zo zeker van, omdat de verwoesting onverminderd doorgaat. Vroeger (na het rapport van Rome) dacht ik dat we wel maatregelen zouden nemen – niet dus en de verwoesting blijkt inmiddels vele malen sneller te gaan dan men ooit heeft durven vrezen.
op 25 08 2010 at 19:16 schreef leo schmit:
Smeets, die opmerking over Predikers die oorlog hetzen was een beetje of-topic, maar ik dacht zeker niet aan de Islam als het om bedreiging en overleving van onze samenleving gaat.
Ik ben zelf al lang met overleven bezig -:), nee serieus, ik ben al drie keer naar de macro gesneld of de Chinese import winkel in Nieuwegein, om zeker te zijn dat er voldoende basisvoorraden in huis zijn.
Ik heb ook een MOSS diploma (Minimal Operational Security Standards). Maar dat is meer voor overleven ter plekke.
Ik ben momenteel bezig met nadenken over een vluchtroute voor als de pleuris echt uitbreekt.
Het problleem is dat je die route van te voren zou moeten aanleggen, met om de zoveel x00 km een begraven benzine & voedseldepot, goed voor de volgende etappe. Je moet ook rekening houden met reizen door gebieden waar men vijandig gezind is.
De Russische ervaringsdeskundige Orlov pleit ook voor aanleg van een grote drankvooraad, omdat in een samenleving waar alles ineengestort is, zoals in Rusland na 1989, drank als enig betaalmiddel overblijft. Met enkele flessen wodka kocht Orlov voldoende brandstof om van Moskou naar Petersburg te kunnen verkassen.
Cheers
op 25 08 2010 at 19:22 schreef leo schmit:
In het archief van videovolt.blogspot.com/ is een aardige clip met Orlov te zien.
op 25 08 2010 at 19:31 schreef bos:
Bedankt voor de kijktip, heb net de hele film op YouTube gekeken, is blijkbaar ooit eens door de BBC uitgezonden, hier is deel 1:
http://www.youtube.com/watch?v=pLqog98nQXE
op 25 08 2010 at 19:44 schreef Smeets:
Wolk,
Het is meer een ideologisch probleem dan een schaarsteprobleem. Hebben we ons als organisme eindelijk van de vernietigende grillen van de natuur ontdaan, weten we vervolgens niets anders te verzinnen dan een malloterige consumptieve groeidoctrine in plaats dat we geluk en lust nastreven.
op 25 08 2010 at 20:02 schreef wolk:
Smeets,
Die mallotige consumptieve groeidoctrine zal dan toch wel heel snel moeten stoppen en daar is geen enkele aanwijzing voor. Op basis van welke feiten kun je dan zeggen dat je zelf niet pessimistisch over de mensheid bent.
op 25 08 2010 at 21:30 schreef Smeets:
Jawel hoor, Er is steeds meer bewustwording. Ontwikkelde landen groeien al jaren nauwelijks meer. Ze lopen tegen hun grenzen aan.
Er is voedsel en water genoeg. Energie is het probleem. Dat zal zich geleidelijk manifesteren. Niet van de ene op de andere dag. We zullen zo,n 20 procent van de energie moeten gebruiken die we nu gebruiken. Maar dan zitten we nog op een welvaartsniveau van 1970.
Een eventuele Apocalyps hangt samen met de vraag of onze samenleving niet sociaal implodeert. Zeg maar, terug naar de middeleeuwen. Helaas zal Rena dan wel haar mooie schoenen moeten verruilen voor paar rauwe klompen.
op 25 08 2010 at 21:35 schreef Rena:
Ik zal mijn mooie schoenen helemaal aflopen, of misschien kan ik ze tegen die tijd nog ruilen voor iets nuttigs.
op 25 08 2010 at 22:27 schreef Gin:
Rena: Komt tijd, komt raad. Je zult er versteld van staan wat je allemaal kunt als je levenssituatie verandert. En wat andere mensen dan verrassend veel oplossingen kunnen bieden.
op 25 08 2010 at 23:45 schreef vetklep:
Het enige waar we ons zorgen over hoeven te maken is overbevolking.
Met (veel) minder mensen is er opeens wel genoeg ruimte, energie, voedsel, water, etc.
Bovendien kunnen we dan misschien een medemens weer op waarde schatten.
op 26 08 2010 at 12:32 schreef Josje:
Lieve Rena, ik heb geheel toevallig – ik lees je stuk nu pas – gisterochtend een paar schoenen gekocht met hoge hakken. Dit naar aanleiding van jouw blog (aanbevolen door @Hassnae op Twitter). En inderdaad, wat een voldoening geeft het om je hoog weten te torenen boven al die gekke mensen! Het geeft een zelfvertrouwen van hier tot ginder.
op 26 08 2010 at 14:40 schreef jamal safir:
inderdaad,meer een ideologische in elkaar geknutseld ideetje dan een schaarsteprobleem.Rostow,in zijn “5 etapes de l’economie” heeft vast gesteld dat de voedsel arithmitisch 1-2-4-6…groeit terwijl de bevolking geometrisch 1-2-4-8-16…om daardoor te concluderen dat er een onevenwichtige situatie ontstaat tussen voedsel en bevolking.Rostow’s oplossing,aangezien dat hij een egoist pessimistische gedachtegoed der liberalen aanhangt,met het oog de evenwicht te herstellen was oorlogen ontketenen,ziektes verspreiden,uithongering…kortom alles wat zieltjes in vermindering brengt.hiermee geeft hij antwoord op de vraag of er genoeg eten is voor de mensheid
op 26 08 2010 at 17:01 schreef yurp:
@wolk
Wist je dat onze rivieren inmiddels weer zo schoon zijn dat er otters kunnen leven? Dat er kreeft in de schone Amsterdamse en Utrechtse grachten zwemt? Dat had de Club van Rome in 1970 nooit geloofd. Als we willen kunnen we het echt wel en de wil lijkt steeds groter te worden.
op 26 08 2010 at 19:07 schreef wolk:
Yurp,
Dat had de Club van Rome wel geloofd en ging daar ook van uit als we nog iets hadden willen redden – net als ik. Het is alleen veel te weinig vooruitgang om de achteruitgang elders ook maar enigszins te kunnen compenseren. Ik heb zelf ook de natuur mogen helpen en ik kan je verzekeren dat het knap frustrerend is je te realiseren dat met elke slap die jij vooruit doet een ander 10 stappen achteruit doet. Nog sterker om hier die ENE otter te kunnen laten leven moeten we nu wel zoveel hectare regenwoud opgeven en/of zoveel SOORTEN vis laten uitsterven. Dat is echt geen oplossing. En hoe staat het met de Ecologische Hoofdstructuur. Waar zijn de Elanden, waar is de wolf – en niet één maar een groot aantal roedels over heel Nederland. Waar lopen vrij levende wilde zwijnen, paarden, runderen, edelherten zonder hek en zonder jagers. Allemaal zeer minimale maatregelen om natuur en dus weer enige Biodiversiteit in Nederland ooit weer mogelijk te maken. Helaas Nada.
Het spijt me, maar ik ben nu nog op alle fronten pessimistisch.
De overlevingsdrang van het menselijk ras is – zeg je – gigantisch. Dat klopt en dat heeft het gedurende de geschiedenis van de aarde steeds weer KUNNEN bewijzen. Allen dat KAN zo straks niet meer. Die overlevingdrang werkt alleen zolang er essentiële hulpbronnen zijn. Elke wetenschapper kan je vertellen dat die binnen afzienbare tijd op zullen zijn.
En daarvan is Biodiversiteit de belangrijkste. Die is namelijk in het geheel niet vervangbaar. Dat duurt namelijk 5ooo miljoen jaar en dan nog heb je nog geen Biodiversiteit die geschikt is voor de mens, omdat Evolutie toevalsgericht is.
Energie zal er altijd wel zijn, zolang de zon schijnt. Maar bv beschikbaar zoet water is overal op aarde aan het verdwijnen en daarmee ook het beschikbare voedsel. De laatste 50 jaar zijn bv alle aquifers over de hele wereld 50% verbruikt (grotendeels verspild). Je dacht toch nier dat bv een land als Israel nog bestaat over 50 jaar als ze hun huidige leefwijze ‘’we maken de hele woestijn groen’’ willen handhaven.
Dat gaat gewoon niet.
Ik heb het nog niet opgegeven, maar daar is wel alles mee gezegd.
op 26 08 2010 at 19:44 schreef Rena:
” Rostow’s oplossing,aangezien dat hij een egoist pessimistische gedachtegoed der liberalen aanhangt,met het oog de evenwicht te herstellen was oorlogen ontketenen,ziektes verspreiden,uithongering…kortom alles wat zieltjes in vermindering brengt.”
Was het destijds niet Bhagwan Shree Rajneesh die voorspelde dat 2 derde van de wereld bevolking zou komen te overlijden als gevolg van AIDS. Onder het mom van ‘dat ruimt lekker op’.
Overbevolking, er is volgens mij geen oplossing voor. Zelfs twee wereldoorlogen vlak achter elkaar hebben niet veel uitgemaakt.
op 26 08 2010 at 19:48 schreef Rena:
@ Gin Het mooie aan mensen vind ik alle prachtige dingen die mensen kunnen bedenken en maken. Ik geniet van muziek, kunst, humor, architectuur, literatuur, films, noem het maar op.
Op tv kanalen als discovery kijk ik graag naar eco/techniek programma’s. Geweldig wat mensen kunnen bedenken! Windenergie apparaten, de vooruitgang mbt zonne energie.
Alleen, hoe krijgen we het allemaal op tijd toegepast??
op 26 08 2010 at 20:07 schreef Peter:
Laatst heb ik met Hassnae de film The Road gezien, die Rena in haar vorige stukje besprak. De film gaat over een man die in een totaal hopeloze situatie toch nog trouw weet te blijven aan zijn menselijkheid, al maakt hij af en toe een morele uitglijder. Zijn jonge zoon is helemaal een bastion van menselijke waardigheid en beschaving. ‘Holding the fire high’, noemen ze het.
Uiteindelijk eindigt de film met een boodschap van hoop.
Die zit helemaal nooit in de films van Michael Haneke. Daar is de mens steeds reddeloos verloren. Ik word er fysiek misselijk van en besluit steeds, als ik zijn laatste film heb gezien, nooit meer naar zijn films te gaan kijken. Maar ik doe het toch steeds weer, want Haneke is één van de grootste filmmakers aller tijden.
En hij doet niets anders dan de waarheid zeggen. In Funny Games neemt hij die typisch Amerikaanse films op de korrel waarin brave burgers door gemene boeven worden belaagd, waarna uiteindelijk een wreker of verlosser het gespuis uitroeit en de beschaving redt. Dat gebeurt niet in Funny Games. Die film is afschuwelijk naar. Een jong gezin wordt gefolterd en uiteindelijk uitgemoord door twee ettertjes die ermee wegkomen en aan het eind een groep nieuwe slachtoffers hebben gevonden.
Dát is de waarheid. Dat zijn de verhalen achter de krantenberichten. Geen wrekers, geen vergeten mes waarmee de moeder zichzelf en haar gezin uiteindelijk kan redden, geen politie die net op tijd ter plekke is, helemaal niks. Uitzichtloos lijden met uiteindelijk een gruwelijke dood.
Ik haat Haneke maar ik hou ook van hem.
op 26 08 2010 at 20:24 schreef mariska:
Eens met vetklep.
http://www.uitgeverijcontact.nl/b-1088-de_ontplofte_aap.html
op 26 08 2010 at 21:33 schreef Rena:
Peter heb je Eden Lake al gezien? Ook met jeugdig gespuis…geen redden aan…
op 26 08 2010 at 21:35 schreef Rena:
@peter Uiteindelijk eindigt de film met een boodschap van hoop.
Daar was ik nou niet helemaal zeker van. Je kon het einde ook heel anders opvatten. Waarom voelde die moeder aan zijn hand? Er moest wel een gezin en een hond gevoed worden
op 27 08 2010 at 01:21 schreef Alarik:
lessen uit het verleden , niet vergeten !
en
is geen inheemse rivierkreeft
op 27 08 2010 at 14:13 schreef babs:
Haneke is naar mijn mening aan het einde van Caché wel optimistisch.
De zoon van de gastarbeider en de zoon (dochter?) lijken normaal met elkaar om te gaan. Dat is optimistisch.
Dat het voor veel mensen juist een angstig einde is, is een schop na van Haneke, want nergens blijkt dat de zoon van de gastarbeider slecht is en nergens blijkt dat hij op problemen uit is. Haneke scheldt zijn publiek dus uit voor racisten.
Voor wie denkt dat de gastarbeider of zijn zoon iets te maken hebben met de vage video’s. Kijk de film nog eens terug en let op de camerastandpunten van de vage video’s. Die camerastandpunten op straat zijn onmogelijk te verbergen en het camerastandpunt in het appartement komt in de film in beeld en daar is alleen een hoop rommel in beeld. Haneke doet dat opzettelijk; gastarbeider en zoon zijn alleen schuldig in de ogen van wat Haneke racisten vindt.
Lekkere boodschap, Haneke is politiek correct tot in het kwadraat, verzot op zijn eigen onmetelijke slechtheid, terwijl hij in elk geval zijn slechtheid kent en ermee speelt. Wat een arrogante lul, maar wel een geniale arrogante lul, want wat een geniale films maakt hij toch.
op 27 08 2010 at 17:29 schreef Peter:
Mooi gesproken, Babs.
op 27 08 2010 at 17:32 schreef Ellen de Koning:
Ik krijg vaak de indruk dat de mensen van boven de grote rivieren banger, agressiever, rustelozer en pessimistischer zijn dan die van eronder. Ik merk als zuiderling echt het verschil tijdens een verblijf in de randstad. Dit is geen waardeoordeel voor alle duidelijkheid maar een constatering. Interessant is dan wel, wat maakt dan het verschil?