Home » Archief » Ontspoorde wetenschap


[31.10.2012]

Ontspoorde wetenschap

Jona Lendering


Illustratie: Al Buell

Diederik Stapel, Roos Vonk, Don Polderman en Dirk Smeesters. Vorige week was een oud-hoogleraar aan de VU, Mart Bax, de volgende onderzoeker die in opspraak komt. Ik citeer NU.nl:

In het boek Ontspoorde Wetenschap trekt onderzoeksjournalist Frank van Kolfschooten het bestaan van een klooster in het zuiden van Nederland in twijfel. ‘Dat je je bronnen anonimiseert is in de antropologie vrij gebruikelijk’, aldus Van Kolfschooten. ‘Maar collega’s van Bax twijfelden aan het bestaan van dit klooster.’

Ik vind het eerlijk gezegd geruststellend. Als dit de beste teaser is die een auteur naar buiten kan brengen om aandacht voor een boek te genereren, dan valt het in feite mee. Maar er speelt meer. Voor één keer kan de ijsbergmetafoor met recht en reden worden gebruikt: maar een deel van de eigenlijke problemen is publicabel.

Ik weet dat, want ik heb Van Kolfschooten over zijn boek gesproken. Ik kon hem het bewijs geven van onder meer het plagiaat waaraan een vrij bekende Nederlandse onderzoeker zich schuldig had gemaakt. De gedupeerde wilde echter niet dat de zaak naar buiten kwam. Het kon hem zijn baan kosten.

(Tussen haakjes: hier begrijp ik dus werkelijk geen snars van. Hoe kun je als docent je studenten nog onder ogen komen als je je baantje belangrijker vindt dan accurate informatie? Ik wil niet veroordelen wat ik niet begrijp, maar ik ben dus wel verbijsterd.)

Deze kwestie is dus niet naar buiten gebracht. In de ijsberg zit ze ergens onder de waterspiegel. Van Kolfschooten vertelde me dat hij méér gevallen kende waar duidelijk een loopje was genomen met de wetenschappelijke erecode, maar die hij niet in zijn boek kon verwerken. Dit keer had het slachtoffer belangen, die weliswaar onbegrijpelijk waren maar daarom nog wel respect verdienden. En zo zijn er meer redenen om iets niet te publiceren.

Ik weet zelf van een oudheidkundige die de natuurwetten heeft opgeschort om iets als feit te presenteren dat niet in de bronnen stond. De definitie van pseudowetenschap is een berucht probleem, maar dit valt zelfs binnen de nauwste omschrijvingen. Je zou denken dat de universiteit een begeleidingscommissie instelde, zoals Delft deed nadat Coen Vermeeren een verhaal over ufo’s had verteld. Dat is niet gebeurd.

Ik heb inmiddels begrepen dat daarvoor een reden was en ik kreeg te horen dat ik wat vertrouwen moest hebben. Opnieuw: een onbegrijpelijke reden (nu ettert de kwestie door), maar het standpunt verdient respect.

Het is echter geen sterke verdediging.

Ik denk dat het volgende denkbaar is: dat de universiteiten niet systematisch verkeerde informatie aanleveren, maar dat het desondanks vaak gebeurt. Vandaar dat ik al een paar maanden pleit voor een parlementair onderzoek, al was het maar omdat de universiteiten dan kunnen uitleggen dat het echt meevalt en sceptici kunnen tegenspreken. Zoals het nu is, zal namelijk elk geval van niet-optimaal functioneren worden uitgelegd als bewijs van een systeemcrisis.

Als wantrouwen aanhoudend is, zal de wetenschap het niet overleven. Het is daarom beter klare wijn te schenken en ik hoop dat Van Kolfschootens Ontspoorde Wetenschap zal helpen dit simpele inzicht bij de wetenschappelijke bestuurders te doen inzinken. Een onderzoek, parlementair of niet, maar doe iets.

Historicus Jona Lendering won in 2010 de Oikos Publieksprijs. Lees zijn boeken. Meld u aan voor een cursus op Lenderings onderwijsinstituut Livius. Uw leven wordt erdoor verrijkt.

Jona Lendering, 31.10.2012 @ 22:03

[Home]
 

19 Reacties

op 31 10 2012 at 22:26 schreef Mart:

Ik vrees dat het vertrouwen al over het ’tipping point’ heen is.

Kijk maar eens naar het fanatisme waarmee in de klimaatdiscussie nog steeds met het ‘Climategate’ non-event wordt geschermd.

op 31 10 2012 at 23:44 schreef Grmbl:

Nogal wiedes dat een wetenschapsfraudeur zijn gesjoemel niet in de openbaarheid wil hebben. Maar dat zou juist de welverdiende straf zijn die hem ervan had moeten weerhouden om die fraude te plegen. Als je van zoiets kennis hebt, begrijp ik niet waarom je die vóór je houdt. Nu blijft hij publiek geld grabbelen, de kennispoel vervuilen en zijn collega’s en studenten belazeren.
Als de universiteiten en onderzoeksinstellingen het initiatief hierin niet toevertrouwd kan worden, zou er misschien een Meldpunt Academische Fraude moeten komen? (alhoewel het acronym niet voor deze naam zou pleiten..)

op 31 10 2012 at 23:58 schreef Isho:

[Gemeulenbelt wegens dom gezwets]

op 01 11 2012 at 10:41 schreef Frank:

Is wantrouwen (in de vorm van georganiseerde scepsis) niet de basis van alle wetenschap?

op 01 11 2012 at 10:47 schreef betwister:

Mart,

mijn indruk is dat met “climate-gate” geschermd wordt door een minderheid die daarbij belang denkt te hebben.

Dergelijke lobbyisten maakt het zowiezo niet uit wat de waarheid is.

op 01 11 2012 at 12:04 schreef MNb:

Inderdaad, Frank, maar wantrouwen in de vorm van ahet verwerpen van de wetenschappelijke methode is bepaald geen basis.
Het probleem speelt niet alleen in Nl.

http://whyevolutionistrue.wordpress.com/2012/09/06/federal-investigation-concludes-that-marc-hauser-fabricated-data/

op 01 11 2012 at 12:53 schreef Pyt van der Galiën:

@betwister

Dat klopt wel. Mensen als Hans Labohm en Rypke Zeilmaker zijn niet geïnteresseerd in de waarheid rond klimaatverandering. Het zijn lobbyisten met een politieke agenda (iets waar ze overigens altijd ánderen van beschuldigen). Een climategate is er nooit geweest. Compleet non-event, zoals Mart terecht opmerkt.

Desondanks heeft Mart wel een punt. Als Diederik Stapel sjoemelde, waarom zou je dan geloven dat klimaatwetenschappers wél integer zijn? Dan kun je daar toch ook aan twijfelen? Des te eenvoudiger omdat klimaatverandering een onaangename waarheid is, die de meeste mensen eigenlijk liever niet willen horen.

op 01 11 2012 at 14:51 schreef Edo:

Ik denk dat de laatste alinea wat te veel van ’t goede is.
Ik raad iedereen wel aan om Karel van het Reve de onleesbaarheid van de literatuurwetenschap te lezen, daarmee kun je ook een inzicht krijgen van hoe zonder enige fraude wetenschap kan ontsporen.

op 01 11 2012 at 17:45 schreef Grmbl:

Nu de klimaatwetenschappen ter sprake gebracht zijn, mag dit linkje niet ontbreken:

http://oyveyblogger.blogspot.nl/2012/02/klimaatstitutie-fraude-als-academische.html

op 01 11 2012 at 18:26 schreef cRR Kampen:

Diederik Stapel kon sjoemelen omdat de sociale wetenschappen methodologisch volkomen postmodern corrupt zijn. Diederik Stapel bewees dat gewoon.

Klimaatkunde is een totáál ander vak. Onderdeel van de fysica, uitkomst harde feiten (CO2 is een broeikasgas, meer CO2 betekent meer warmteinhoud van de atmosfeer dus ook de zeeën, de toename van CO2 is bewijsbaar mensenwerk, de temp stijgt de facto conform voorspelling en andere mogelijke oorzaken van die stijging kunnen worden uitgesloten). In beginsel zijn die feiten door iedereen zelf na te gaan – inclusief het aantonen hoe CO2 op warmtestraling reageert wat met huistuinkeukenspul gedaan kan worden.

Met name in de ogen van de fysici terzake is het ontkennende lobbywerk dan ook onbegrijpelijk. Stompzinnig. Gelukkig beginnen die heren en dames daar een beetje overheen te komen.

op 01 11 2012 at 19:01 schreef MNb:

Het ligt iets ingewikkelder, Kampen. Het probleem met het klimaat is dat je er geen herhaalbare experimenten mee kan doen. Dat zorgt er automatisch voor dat geponeerde oorzakelijke verbanden maar moeilijk hard te maken zijn. Vandaar de onzekerheden omtrent de gemiddelde temperatuurstijging en de stijging van de zeespiegel.
Alle relevante indicatoren wijzen al vele jaren dezelfde kant op. Stuk voor stuk kunnen die wel op een andere wijze verklaard worden, maar gezamenlijk is het wel heel waarschijnlijk dat ze samenhangen met opwarming.
Wat de zogenaamde klimaatsceptici altijd vergeten is dat daarom de vraag of de mens de hoofdoorzaak is er eigenlijk niet eens zoveel toe doet. De temperatuur gaat omhoog en de vraag is wat we er aan (kunnen) doen.

op 01 11 2012 at 19:48 schreef cRR Kampen:

MNb, je kunt alle onderdelen van de AGW-theorie zelf toetsen, analoog kan je alle onderdelen van de evolutietheorie zelf toetsen (dit in o.a. petrischaaltjes voor snelle resultaten).
In die zin is de herhaalbaarheid ruimschoots voorhanden.
Het feit dat wij maar één wereldklimaat hebben doet niets af aan de natuurwetten die we in kleinere ‘laboratoria’ hebben leren preciseren. We zien ze in de atmosfeer dan ook gewoon in werking.

De onzekerheden in de metingen van zeespiegel of wereldtemperatuur zijn allang slechts een kleine fractie van de trend. Die héél zeker is. Die natuurlijk keren kan, maar niet zonder een buitensporig geweldig fenomeen zoals de Yellowstoneklap (goed voor een paar jaar) of een nucleaire winter (goed voor een paar jaar). Dan nog zou het in die omstandigheid een graad warmer zijn dan in dezelfde vijftig jaar geleden.

op 02 11 2012 at 13:08 schreef Edo:

Waanwetenschap van Nico van Kampen is trouwens een aanrader, daarin zie je dat de Natuurkunde verre van vrij is van fopwetenschap.

op 02 11 2012 at 15:47 schreef cRR Kampen:

Nooit van gehoord, naamgenoot van mijn vader zaliger Edo :)
Paar recensies doorgenomen, huppekee het blijkt dat de kleine grote wiskundige Floris Takens nog leeft (college van gehad, lang geleden dat wel).

Hier, http://www.lkoene.dds.nl/waanwetenschap.html , leerde ik een nieuw woord: misologie, afkeer van logica. Ha, dat ken ik – liefhebbers googlen natuurlijk gauw de kreet ‘logica is giftig en feiten zijn taboe’ :)

Ik krijg wel de indruk dat Nico van Kampen veeleer nonsens als fysica verpakt aanpakt, dan fysica zelf. De lakmoestest voor dit soort auteurs is overigens de klimaatverandering. Dat is een onderwerp dat heel wat heldere denkertjes in de holen van de stinkende praehistorie werpt, zo blijkt telkens weer. Mogelijk heeft van Kampen zich er eenvoudigweg niet aan gewaagd.

op 02 11 2012 at 18:36 schreef MNb:

“Het feit dat wij maar één wereldklimaat hebben doet niets af aan de natuurwetten …”
Dat weet je pas als je ze herhaaldelijk op dat wereldklimaat hebt uitgeprobeerd.
Klimaatscepticisme hoort inderdaad in hetzelfde rijtje thuis als creationisme t/m ufologie. De misologie van allemaal vertoont dezelfde kenmerken. Wat mij betreft mogen Jezusmythologie en islamofobie er ook bij (inderdaad, pseudo-arabist Hans Jansen).
Het grote probleem is dat veel mensen niet met onzekerheid qua kennis kunnen leven, hoe klein ook. Pseudowetenschap is aantrekkelijk omdat ze absolute zekerheid pretendeert.
Dat is echter geen goede reden om aan wetenschap meer zekerheid toe te kennen dan ze kan bieden.

op 03 11 2012 at 11:10 schreef cRR Kampen:

MNb, er is ook maar één planetenstelsel waar wij echt weet van hebben. Ik neem aan dat u er nooit op rekent dat de zon opkomt eens die is onder gegaan? We kennen maar één planeet waarop we de zwaartekracht ervaren, ergo: Newton en Einstein zijn eigenlijk pure mystiek – we kunnen níets zeggen over de banen der planeten? Of kan het zijn dat skepticisme soms vrij achteloos doorslaat in zuivere waanzin?

Wat je daarna zegt ben ik het volkomen mee eens.
Technisch detail: het bestaan van pseudowetenschappelijkheid is inderdaad ‘geen goede reden’ om aan wetenschap meer zekerheid toe te kennen dan ze kan bieden, want wat de wetenschap daaromtrent kan bieden staat op en voor zichzelf (in het ideal, non-Stapel-geval).

op 03 11 2012 at 17:09 schreef Edo:

@cRR Kampen, dat klopt. Maar hij schrikt er niet voor om behoorlijk ‘grote’ namen binnen de Natuurkundigen aan te pakken.
Er is bijvoorbeeld nogal wat af-gefilosofeerd door Natuurkundigen over de quantum-mechanica. Wat af en toe dan uit hun bek komt is gesticht-waardig.

op 03 11 2012 at 22:16 schreef MNb:

@Kampen: “We kennen maar één planeet waarop we de zwaartekracht ervaren, ergo: Newton en Einstein zijn eigenlijk pure mystiek”
Dit soort zwart-wit denken is een creationist waardig. Zoals ik al vreesde toon je je hiermee geen haar beter. Foutenanalyse, één der belangrijkste onderdelen der natuurkunde, is aan jou niet besteed. En fout betekent hier iets anders dan in het dagelijks leven, namelijk onnauwkeurigheid.
Het zal je wellicht interesseren te vernemen dat in de natuurkundige discussie rond de Oerknal inderdaad voorgesteld wordt om de natuurwetten van Einstein los te laten. Die van Newton zeker, wegens interacties die te dicht de lichtsnelheid naderen.

@Edo: als ik die ‘hij’ ben, welke behoorlijk ‘grote’ namen pak ik dan aan? En noem eens wat gestichtwaardig gefilosofeer over de QM door natuurkundigen? Vage beschuldigend klinkende uitspraken zijn zo goedkoop, zie je.

op 06 11 2012 at 12:10 schreef cRR Kampen:

MNb, u heeft een vrees, u hoopt dat die uitkomt, en u ziet natuurlijk niets anders dan bevestiging :)

Heeft u natuurkunde gestudeerd en ooit foutenanalyse gehad en gedaan? Nee? Dacht ik al. Nou, ik wel. En hoe.

Ik begrijp heel goed dat u de fysica denkt te kunnen ontkrachten door te wijzen op de singulariteiten bij Newton en Einstein ‘aan gene zijde van de Oerknal’. Maar wat u feitelijk zegt is dat Newton/Einstein (de eerste is niets anders dan een limiet van de tweede) aan ONZE zijde van de Oerknal gewoon gelden. Ook gelden ze gewoon tot, en MET, de lichtsnelheid.
Mét? Ja. We weten immers dat deeltjes die de lichtsnelheid hebben geen rustmassa bezitten – en omgekeerd.

Als u echt bevragingen over de fysica heeft, stel dan gewoon de vraag waar de theoretici al driekwart eeuw aan werken en waarop een antwoord acuut Nobelprijswaardig is. Namelijk het feit dat de Algemene Relativiteitstheorie en de Quantummechanica axiomatisch strijdig zijn. Tip: studeer Higgs.

Nieuwe reactie
Naam:
E-mail:
Homepage:
  Afbeelding invoegen
 

 


Home

Archief

 

STEUN FRONTAAL NAAKT MET EEN TIKKIE!

 

 

OF VIA PATREON!

 

 

CONTACT
Stuur uw loftuitingen en steunbetuigingen naar Frontaal Naakt.

NIEUWSBRIEF
Ontvang gratis de Frontaal Naakt nieuwsbrief.

 

pbgif (88k image)
 

Let op: Toelating van reacties en publicatie van opiniestukken van anderen dan de hoofdredacteur zelf betekenen geenszins dat hij het met de inhoud ervan eens is.

 

pbgif (88k image)
 

MEEST GELEZEN IN OKTOBER

O Het grote anti-Joodse haatcomplot

O De Blitzkrieg tegen de critici van Jan van de Beek

O De mondsnoerende feiten van Hein de Haas

O De hoogopgeleiden hebben het weer gedaan

O De Charlatan regeert

O Wilders bedreigt een burgemeester

O Goede Joden, slechte Joden

O Chris Kuch en de Wetenschapper

O Swingen is het nieuwe Tupperware

O Regeerprogramma über Alles

 

MEEST GELEZEN EVER

O Caroline van der Plas, dwangmatige leugenmachine

O Caroline van der Plas is de Nederlandse Donald Trump

O YouPorn

O Iedereen haat Sander Schimmelpenninck omdat hij écht onafhankelijk is

O Wierd Duk de pro-Russische complotdenker

O Domme Lul

O Frans Timmermans kan het einde van de domrechtse ijstijd zijn

O Wierd Duk en Jan Dijkgraaf, hoeders van het fatsoen

O De koning van het uittrekken van de damesslip

O Haatoma

 

pbgif (88k image)
 

BLURBS
“How does it feel to be famous, Peter?” (David Bowie)

“Tegenover de enorme hoeveelheid onnozelaars in de Nederlandse journalistiek, die zelfs overduidelijke schertsfiguren als Sywert, Baudet en Duk pas ver in blessuretijd op waarde wisten te schatten, staat een klein groepje van ondergewaardeerde woestijnroepers. Met Peter op 1.” (Sander Schimmelpenninck)

“Frontaal Naakt dient een publiek belang” (mr. P.L.C.M. Ficq, politierechter)

“Peter schrijft hartstochtelijk, natuurlijk beargumenteerd, maar zijn stijl volgt het ritme van zijn hart.” (Hafid Bouazza).

“Ik vind dat je beter schrijft dan Hitler” (Ionica Smeets)

“Peter is soms een beetje intens en zo maar hij kan wél echt goed schrijven.” (Özcan Akyol)

“Jij levert toch wel het bewijs dat prachtige columns ook op weblogs (en niet alleen in de oude media) verschijnen.” (Femke Halsema)

“Literaire Spartacus” (André Holterman)

“Wie verlost me van die vieze vuile tiefuslul?” (Lodewijk Asscher cs)

“Pijnlijk treffend” (Sylvana Simons)

네덜란드 매체 프론탈 나크트(Frontaal Naakt)에 따르면, 네덜란드 라 (MT News)

“Echt intelligente mensen zoals Peter Breedveld.” (Candy Dulfer)

“De Kanye West van de Nederlandse journalistiek.” (Aicha Qandisha)

“Vieze gore domme shit” (Tofik Dibi)

“Ik denk dat de geschiedenis zal uitmaken dat Peter Breedveld de Multatuli van deze tijd is.” (Esther Gasseling)

“Nu weet ik het zeker. Jij bent de antichrist.” (Sylvia Witteman)

“Ik ben dol op Peter. Peter moet blijven.” (Sheila Sitalsing)

“Ik vind hem vaak te heftig” (Hans Laroes)

“Schrijver bij wie iedereen verbleekt, weergaloos, dodelijk eerlijk. Om in je broek te piesen, zo grappig. Perfecte billen.” (Hassnae Bouazza)

“Scherpe confrontatie, zelfs als die soms over grenzen van smaak heen gaat, is een essentieel onderdeel van een gezonde democratie.” (Lousewies van der Laan)

“Ik moet enorm lachen om alles wat Peter Breedveld roept.” (Naeeda Aurangzeb)

“We kunnen niet zonder jouw geluid in dit land” (Petra Stienen)

“De scherpste online columnist van Nederland” (Francisco van Jole)

“Elk woord van jou is gemeen, dat hoort bij de provocateur en de polemist, nietsontziendheid is een vak” (Nausicaa Marbe)

“Als Peter Breedveld zich kwaad maakt, dan wordt het internet weer een stukje mooier. Wat kan die gast schrijven.” (Hollandse Hufters)

“De kritische en vlijmscherpe blogger Peter Breedveld” (Joop.nl)

“Frontaal Naakt, waar het verzet tegen moslimhaat bijna altijd in libertijnse vorm wordt gegoten.” (Hans Beerekamp – NRC Handelsblad)

“De grootste lul van Nederland” (GeenStijl)

“Verder vermaak ik mij prima bij Peter Breedveld. Een groot schrijver.” (Bert Brussen)

“Landverrader” (Ehsan Jami)

“You are an icon!” (Dunya Henya)

“De mooie stukken van Peter Breedveld, die op Frontaal Naakt tegen de maatschappelijke stroom in zwemt.” (Sargasso)

‘De website Frontaal Naakt is een toonbeeld van smaak en intellect.’ (Elsevier weekblad)

“Frontaal Gestoord ben je!” (Frits ‘bonnetje’ Huffnagel)

“Jouw blogs maken hongerig Peter. Leeshonger, eethonger, sekshonger, geweldhonger, ik heb het allemaal gekregen na het lezen van Frontaal Naakt.” (Joyce Brekelmans)

‘Fucking goed geschreven en met de vinger op de zere plek van het multicultidebat.’ (jury Dutch Bloggies 2009)

Frontaal Naakt is een buitengewoon intelligent en kunstig geschreven, even confronterend als origineel weblog waar ook de reacties en discussies er vaak toe doen.’ (jury Dutch Bloggies 2008)

‘Intellectuele stukken die mooi zijn geschreven; confronterend, fel en scherp.’ (Revu)

‘Extreem-rechtse website’ (NRC Handelsblad)

‘De meeste Nederlanders zijn van buitengewoon beschaafde huize, uitzonderingen als Peter Breedveld daargelaten.’ (Anil Ramdas)

‘Peter Breedveld verrast!’ (Nederlandse Moslim Omroep)

‘Breedveld is voor de duvel nog niet bang’ (Jeroen Mirck)

‘Nog een geluk dat er iemand bestaat als Peter Breedveld.’ (Max J. Molovich)

‘Godskolere, ik heb me toch over je gedróómd! Schandalig gewoon.’ (Laurence Blik)

 

pbgif (88k image)
 

LINKS

 

 


 

(Advertentie)
 

 

 

RSS RSS