Mekka

23 Reacties

op 01 09 2009 at 12:01 schreef Spuit Elf:

Leg je dan tenminste wel een handdoek OVER je kont in die houding? Ik zou die aanblik namelijk niet zo prettig vinden als ik binnenkom. Ik neem even aan dat het een publieke sauna is.

Misschien heeft het te maken met de bloedtoevoer naar het hoofd?

Veel kinderen vallen in slaap in die houding als ze problemen hebben.

op 01 09 2009 at 15:08 schreef diadorim:

“Tijdens mijn vroegere yogalessen zaten we vaak met de knieën gekruist en de open handen erop. Een diepe in en uitademing voltooide dit ritueel. Deze houding komt uit de oosterse culturen.”

Zozo, dat wist ik niet.

op 02 09 2009 at 07:58 schreef Olympe de Gouges:

“Laat ik het maar op Mekka houden, want dan bevind ik me tenslotte in goed gezelschap.”
Ja, in het goede gezelschap van bijv. de Taliban, Mahmoud Ahmadinejad en andere gezellige baardmannen die gruwen bij het idee van onbedekte mannen en vooral vrouwen en korte metten zouden maken met zo’n ‘zondige’ blootloperswijk en haar inwoners.

op 02 09 2009 at 09:24 schreef Alf Berendse:

Henk, gefeliciteerd, je bent de eerste mens die in wakkere staat zijn gedachten kan doen stoppen.

Nog opzienbarender: geheel gedachtenloos kom je
tot oplossingen voor problemen en zelfs op een nieuw ‘product-idee’.

Onderzoek bij jezelf het verschil tussen willekeurig gericht denken (dat menigeen nooit doet, maar iedereen kan nalaten – voor de ongeoefende zijn er uiteenlopende methoden, waaronder emotionele catharsis, meditatie, fysieke activiteit; een specifieke lichaamshouding is echter niet nodig) en het onwillekeurig hebben van gedachten (dat niet te stoppen is als het eenmaal is begonnen; waarvan overigens niemand zich kan herinneren wanneer het begon).

Wel is er de mogelijkheid om gedachten niet als zuiver mentaal verschijnsel te ervaren, als je ze meteen uitspreekt of opschrijft.

Je beschrijft een inzicht dat iedereen al jong kan hebben als hij/zij bijtijds eens goed in het eigen hoofd kijkt. Of als onderwijs iets zinnigs bood. Basale psychologie, niet de klinische variant maar kennis van cognitieve mogelijkheden, zou op elke middelbare school moeten worden onderwezen. Eenvoudig op het VMBO, maar op het gymnasium en atheneum kan het hele propedeusejaar psychologie in het curriculum worden opgenomen.

Je presenteert een basaal inzicht als bijzonder, als ontdekking zelfs, als belangrijk om met anderen te delen. Het woord daarvoor is platitude. Diadorim wees je op een andere.

op 02 09 2009 at 10:07 schreef Alf Berendse:

PS: (levens)filosofiën hebben nooit rituelen, het zijn denksystemen. Een filosofie biedt gedachten, overwegingen en inzichten zonder rituele rompslomp. In plaats van wat ‘rondneuzen’, doe je er goed je echt ergens in te verdiepen.

op 02 09 2009 at 10:35 schreef Peter:

[img]http://www.clevelandseniors.com/photos/delspitzer/del-spitzer-be-nice.jpg[/img]

op 02 09 2009 at 11:23 schreef Alf Berendse:

Peter, ik heb drie keer besloten mijn reactie niet te verzenden, voor ik het wel deed. Ik heb mij afgevraagd waarom ik mij aan Hermans stukkie erger en waarom ik het nodig vind deze ergernis te uiten. Geen goed antwoord gevonden.

Negeren is een belangrijke sociale vaardigheid en ik had Hermans stukkie misschien moeten negeren. Dat zou ‘nice’ zijn geweest. Het is geen excuus en slechts een gedeeltelijk antwoord op de vragen die ik mijzelf stel, maar mijn bloedsuiker is te hoog, daar word ik korzelig van. Dat verklaart het ervaren van ergernissen in het algemeen, maar niet deze bijzondere ergernis aan Hermans onzin en platitudes.

Enige tijd geleden zat ik in een vergadering met een rabbijn. We spraken, deels terzijde, over het jiddisch begrip rachmones, dat ‘mededogen’ betekent. De rabbijn vertelde over een andere vergadering waarin iemand iets ontstellends doms zei en daarop fel werd bekritiseerd. ‘Hab rachmones‘, was de reactie van een derde, ‘laat hem maar’. Maar dat is wel heel erg een Jezus-houding, toch: ‘zegen en vergeef hen, vader, want ze weten niet beter’.

Als je niets goeds over iemand te zeggen hebt, zeg dan niets. Maar vanuit een minzame arrogantie niet reageren, is dat oké? Neem ik Herman niet juist serieus door wel negatief te reageren? Jij bent niet aardig voor Wilderianen, wat is het verschil? Als het beter is Hermans domheid te negeren, is het dan ook beter die van Wilders te negeren? Dat ik mij meer erger aan domme filosofie en psychologie dan aan domme politiek, zal komen door mijn liefde voor filosofie en psychologie, terwijl politiek (een banaal machtsspel) mij niet echt interesseert, dat wijs ik gewoon in zijn geheel af.

Ik zal deze vragen en die over mijn ergernis enige tijd bij mij houden, misschien vallen de antwoorden mij nog in.

op 02 09 2009 at 11:49 schreef Peter:

Zelf vind ik Hermans stukje niet zo dom, Alf. Ik vind het wel aardig, die vergelijking tussen de houding, waarin Herman zijn beste ideeën krijgt, en de houding van biddende en mediterende zweefkezen overal ter wereld. Dit overkomt mensen vaak, dat ze iets opvalt dat natuurlijk duizend jaar geleden al door deez’of gene grote geleerde is onderzocht en treffend geduid. Het is een klein dingetje, een kronkel. Ik vind het fijn dat er nog mensen zijn, die niet pretenderen alles te weten en die zich nog naïef publiekelijk durven te verwonderen over banale zaken.

Ik koester dat.

Wat de Wildersaanhang betreft, die verdient die vriendelijkheid niet, omdat ze er moedwillig op uit is anderen veel kwaad te doen.

Zo zie ik ’t.

op 02 09 2009 at 12:23 schreef Alf Berendse:

Ik erger mij niet aan Hermans naïeve verwondering, maar aan zijn pretentie dat het de moeite waard is anderen zijn platitudes voor te houden.

En enkele van zijn uitspraken zijn wel dom. Totale gedachtenloosheid is niet bereikbaar, het is geen haalbare mentale staat. Een ‘product-idee’ is een idee, en een idee is per definitie een gedachte. Je kunt dus geen ‘gedachtenloos’ idee hebben. Herman presenteert een pretentieuze mystificatie van cognitieve vermogens.

Ik zou uitvoerig uit de doeken moeten doen hoe gelul over cognitieve vermogens het menselijk bestaan onnodig compliceert en waarom het dus bestreden moet worden. Ik hou het kort: wie de onzin van Herman aanneemt, frustreert zichzelf omdat hem iets onhaalbaars wordt voorgespiegeld. Ga niet met je kont omhoog in een sauna liggen, je wordt er geen intelligenter mens van.

op 02 09 2009 at 15:10 schreef mescaline:

Hottest Sauna Club in town…

op 02 09 2009 at 16:56 schreef herman van der helm:

beste Alf, ik snap dat het je irriteert. Ik kom veel mensen tegen die hetzelfde hebben. Gelukkig ook veel mensen die er wel de waarde van zien en van mijn ervaringen (en de gevolgen ervan) gebruik maken. Ik heb geen moeite met mensen als jij. Alle opmerkingen die je maakt probeer ik te vatten, maar ik voel me niet geroepen overal op te gaan reageren als je het niet erg vindt. Daar krijg ik namelijk pijn in mijn hoofd van.
Ik probeer mijn ervaringen af en toe op te schrijven en te delen met anderen. Peter biedt mij daartoe vaak de gelegenheid op FN en dat waardeer ik. Hij geeft mij ook weleens het onderbouwde advies iets niet te plaatsen en dat waardeer ik nog meer.
Ik vind het overigens wel jammer dat je er dan het woord dom aan vast knoopt, want dat ben ik zeker niet. Verder even goede vrienden.

Wat betreft jouw uitspraak: “Je kunt dus geen ‘gedachtenloos’ idee hebben” zie ik het anders.
Ik zie soms dingen ineens in een flits voor me meestal als ik “gedachtenloos” ben, die daarna door middel van mijn denkwerk uitgewerkt moeten worden. Als het “productenideeen” zijn geeft dat altijd nog een hele strijd voor ik ze vermaterialiseerd heb, kan verkopen of in licentie kan geven.
Bij dat proces is denken een onmisbaar fenomeen. Zo ervaar ik dat.

groet herman

op 02 09 2009 at 18:35 schreef Alf Berendse:

Herman, hoe kun jij nu snappen dat het mij irriteert, als ik zelf niet weet waarom ik mij aan jouw stukkie erger. Je hebt de pretentie mij beter te kennen dan ikzelf. Laat het mij weten, jij snapt het, waarom erger ik mij aan jouw stukkie?
Dat is voor mij een stuk boeiender dan vruchteloos proberen jou de werking van smens cognitieve vermogens uit te leggen.

Desondanks: wat je soms ineens in een flits voor je ziet is een (mentaal) beeld. Vandaar dat je het ‘ziet‘. Je ziet het echter niet als je gedachtenloos bent, want in wakkere staat kun je niet gedachtenloos zijn. Het beeld komt tussen gedachten door. Wat jij ervaart en benoemt als ‘gedachtenloos’ zijn, is gewoon niet stil staan bij je gedachten, ze niet nog eens overdenken. Daar is niets mis mee, het is heel rustgevend, maar het is niet hetzelfde als gedachtenloos zijn.

En het beeld dat je ziet is geen ‘idee’. Een mentaal beeld gaat aan een idee vooraf, het kan de impuls tot het idee zijn. Of het volgt op het idee, als het idee kan worden gematerialiseerd (vormgegeven).
Het idee zelf is echter altijd een gedachte.

De gedachtenloze mentale staat is een mythe. Stel je er yogi’s bij voor die het, middels meditatie ergens op een bergtop, al eeuwenlang proberen te bereiken, in de waan dat het hen verlichting zal brengen. Helaas, elke keer als ze denken dat ze er bijna zijn, komt ongewild een beeld in hen op, van een gekookte aardappel of een vrouw met grote tieten of zoiets, direct gevolgd door de gedachte dat ze misschien beter kunnen gaan eten of neuken of zoiets. Als ze dat gaan doen, zijn ze verlicht.

Geen enkele zenmeester bijvoorbeeld zal een leerling serieus opdragen te proberen een gedachtenloze toestand te bereiken. De opdracht is er om de leerling te treiteren. Bij zen is het erg belangrijk om te worden getreiterd, en zelfs regelmatig geslagen, om tot verlichting te komen. De leerling die niet wil proberen alle gedachten te stoppen wordt geslagen, de leerling die het probeert en faalt wordt geslagen, en de leerling die zegt dat het hem is gelukt ook.
Zenmeester wordt de leerling die zich goed weet te verstoppen voor zijn meester en de opdracht nooit krijgt. Hij bereikt verlichting door zich ervoor te verstoppen. “Shit”, zegt de meester dan bij het afscheid, “Jij hebt de opdracht ‘niet denken’ nooit gehad” en dan wordt de ex-leerling alsnog geslagen.

Je neemt jouw ervaring te serieus. Ik mijzelf overigens ook en nu ik mij dat realiseer ben ik van mijn ergernis verlost. Groetjes, liefs, alleraardigst.

op 02 09 2009 at 20:13 schreef herman van der helm:

dank je Alf.

verder: “Laat het mij weten, jij snapt het, waarom erger ik mij aan jouw stukkie?”

Ervaring en jouw eigen opmerking erover.
Ik ergerde me vroeger kapot aan mensen die niet konden uitleggen hoe ze iets “zagen” of tot stand hadden gebracht. Ik wilde alles kunnen begrijpen, ook dingen die niet uit te leggen waren. Nu ikzelf met de regelmaat van de klok ervaringen krijg die ik echt niet kan doorvorsen heb ik er vrede mee. Als je enkele van deze ervaringen wilt leren kennen, wil ik je wel het boekje dat ik er over schreef toesturen. Stuur me even per email je adres en dan zorg ik dat het bij je terecht komt. Groet herman

op 02 09 2009 at 20:18 schreef herman van der helm:

he peter, vroeger kon je direct naar iemand mailen via de naam boven de reactie. Nu niet meer. Doe je dat nu anders?

op 02 09 2009 at 20:26 schreef Peter:

De site draait nu op een ander systeem, WordPress. Ik heb nog steeds niet goed uitgezocht hoe alles werkt.

op 02 09 2009 at 20:38 schreef herman van der helm:

ok dan wil ik jou vragen mijn Eadres aan hem te mailen.

groet herman

op 02 09 2009 at 22:09 schreef Alf Berendse:

Doe geen moeite, Herman, ik zal jouw boekje niet lezen. Ik heb mij net van mijn ergernis verlost. Er bestaan geen menselijke ervaringen die een mens niet kan ‘doorvorsen’. Het kan zo lijken, maar dat is dan een gebrekkig inzicht of een mystificatie.

Of doe ik mijzelf tekort door ervaringen uit de weg te gaan die ik niet zou kunnen verklaren? Bijvoorbeeld, ik verdom het als een vogel te vliegen omdat ik niet begrijp hoe ik dat kan? Nee, ik doe het niet omdat ik het echt niet kan. Alles wat ik wel kan, en elk mens kan, en elke ervaring, kan ik onderzoeken en uiteindelijk uitleggen.

Er is niets, werkelijk helemaal niets, mystieks aan de mens, wat de mens kan, en hoe wij dat ervaren. Zelfs/vooral/ook de mystieke ervaring is niet mystiek.

Bijna geheel terzijde, maar hopelijk amusanter:

Zennelingen (zij die van zen een zending maken) stellen vaak dat er een Oosterse manier van denken en ervaren is, die Westerlingen niet kunnen begrijpen. Met deze koan als voorbeeld: ‘(wat is) het geluid van één klappende hand?’
Eventuele verwarring komt door de nadruk op het woordje ‘een’. Daardoor ga je meteen denken aan twéé klappende handen, aan ‘in de handen klappen’. Maar één hand kan natuurlijk gewoon tegen een muur klappen of tegen een vrouwenkont en alzo geluid maken.

De zenmeester die zijn leerling met dit zogenaamd raadsel treitert, wil hem slaan. (Het belang van geslagen worden tijdens de opleiding tot zenmeester is nauwelijks te onderschatten.) De domme leerling kan het antwoord niet geven, zijn meester geeft hem met één hand een klap in het gezicht, dat maakt geluid en dat is dan het geluid van één klappende hand.

De meester moet uitkijken voor de slimme leerling. Die geeft zijn meester een pets in het gezicht en zegt ‘en nou kappen met die ongein’. Hoewel deze reactie getuigt van diep inzicht, wordt het niet op prijs gesteld en wordt de leerling het klooster uitgeschopt. Hij is toe aan het meesterschap maar krijgt geen diploma. Alle echt goede zenmeesters hebben vervalste diploma’s.

op 03 09 2009 at 18:05 schreef herman van der helm:

toch begin van een wetenschappelijk onderzoek?

http://www.nu.nl/wetenschap/2058381/liggende-houding-helpt-bij-verwerken-belediging–.html

op 03 09 2009 at 22:28 schreef Alf Berendse:

Het is eenvoudig te verklaren. In een liggende toestand ben je niet goed in staat je te verweren, boosheid is dan frustrerend omdat je er geen kant mee uit kunt. Zie het om je heen: mensen worden boos en nemen een andere lichaamshouding aan, ze gaan meer rechtop zitten of staan. Dat doet adrenaline met je, die zet je in beweging.

“Als je rechtop zit ben je mogelijk meer geneigd om de aanval te kiezen”, aldus een onderzoeker. “In rusthouding ben je misschien eerder geneigd tot overdenking.”
Hij draait het verschijnsel om; het is niet zo dat je houding je emotionele reactie bepaalt, je reactie bepaalt de houding. Voor een aanval of afweren moet je overeind komen en ook je emotie zet je in beweging. De enige emotie die het in liggende toestand ‘goed doet’ is liefde (tot ze omslaat in lust).

De onderzoekers sloegen ook een stap over: tussen lichaamshouding, neurofysiologie en emotionele reactie zit een gedachte of een intuïtieve impuls: ik kan beter niet boos worden, want ik verkeer in een zwakke positie, ik lig. Door alleen te kijken naar lichaamshouding en reactie, laten ze een groot deel van het bewustzijn en de invloed daarvan buiten beschouwing.

Natuurlijk beïnvloedt het wel je reactie. Als het vanuit een zwakke positie/lichaamshouding niet opportuun is om boos te reageren en je boosheid wegebt, zal deze niet meteen terugkeren als je eenmaal weer ‘krachtig’ staat, tenzij de aanval wordt herhaald/voortgezet.
Er had een vervolgonderzoek moeten zijn: als je eenmaal weer staat, wat is dan alsnog je reactie op de belediging en welk deel van de hersenen is dan actief?

Dit soort hersenonderzoek is altijd hoogst onbetrouwbaar omdat het niet kan vaststellen wat eerst kwam, actie of neurofysiologie, gedachte of neurofysiologie? De tendens is om te stellen dat neurofysiologie aan actie en denken vooraf gaat en dat wij op de neurofysiologie geen invloed hebben. Het is het reduceren van de mens tot automatische processen. Vandaar ook dat ze het willekeurig deel van het bewustzijn, ons denken, buiten beschouwing laten. Tja, als je daar gewoon niet naar kijkt is alles actie en ‘geprogrammeerde’ reactie.

Bij sommige mensen is de reactie op een aanval sowieso van slag. Gezonde reacties zijn vechten (verweren) of vluchten (ontwijken). Ongezond is het als je geen van twee doet en ‘bevriest’, als je lichaam niet reageert. De vraag is of dit een fysiologische misser is – bijvoorbeeld een tekort aan adrenaline – of een psychologische: door angst verstijven. Mijn ervaring is de laatste en je kunt leren (beslissen zelfs) niet met verstijving op angst te reageren.

Moeten blijven liggen is vergelijkbaar met ‘verstijven’, je kunt (mag) niet verweren of ontwijken. Mogelijk nam bij de proefpersonen boosheid af maar angst toe. Jammer, daar lezen we niets over.

Als kind vocht of vluchtte ik niet, omdat ik verstijfde. Het was dan ook gemakkelijk mij in elkaar te slaan, ik had zelfs geen verbaal verweer. Later kreeg ik mijn angst onder controle. Nog later deed ik mee aan een agressietraining. Onderdeel was worden beledigd, heel grof en van heel dichtbij, terwijl je niet mocht reageren, stil moest blijven staan en je mond houden. Dat voelde voor mij als weer verstijven en ik voelde ook weer mijn oude angst. Het proces was omgedraaid: het moeten stilstaan riep de angst op. Deze omkering is associatief.
De volgende oefening ging nog een stap verder: grof worden beledigd èn zachtjes geduwd en gepord, zonder te mogen bewegen of verbaal te reageren. Daar heb ik maar niet aan meegedaan, ik zou of ontstellende angst voelen, of mijzelf dat niet aandoen/toestaan en van de weeromstuit de trainer afrossen.

Ik werd tijdens mijn ervaringen niet gescand, ik weet niet wat er neurofysiologisch gebeurde. Maar ik ben overtuigd van deze volgorde: bewustzijn (een gedachte, of een associatieve/intuïtieve impuls) > actie > neurofysiologisch proces > emotionele reactie.
Aan kennis van het neurofysiologisch proces hebben we echter helemaal niets, tenzij men streeft naar medicijnen of chirugische ingrepen die voor een sociaal en emotioneel ‘wenselijke’ neurofysiologie moeten zorgen. Het zal er wel van komen, ik zou het ook niet willen verbieden, maar ik wijs het af. Wat ons denken kan, moeten we niet overlaten aan de farmaceutische industrie of de chirurg.

op 04 09 2009 at 08:57 schreef herman van der helm:

Beste Alf, ik kan me in jouw uitleg volledig vinden.

Ik vindt de volgende zin uit het onderzoek opmerkelijk: “In rusthouding ben je misschien eerder geneigd tot overdenking.”
Ikzelf heb de ervaring dat ik in rusthouding eerder geneigd ben en bewust kies tot “aktief” niet te denken. Het is ook de manier van mij om zelf te bepalen wanneer ik in slaap wil vallen.

op 04 09 2009 at 10:55 schreef Alf Berendse:

Herman, ik ben het ook niet oneens met de strekking van jouw artikel. Mijn eerste reactie ging vooral over de toon ervan. Wellicht moet ik dat wijten aan schrijfstijl. Poneer (algemene) stellingen stellig en voeg je eigen ervaring er als illustratie aan toe. In plaats van je eigen ervaring voorop te zetten en die tegelijkertijd wat naïef en als bijzonder te presenteren. Daarmee leg je de bal voor eigen doel, met ook nog eens een onzekere keeper er in.

Wat niet wegneemt dat je het in je laatste reactie weer hebt over ‘actief niet denken’. Kan niet. Wat je kunt nalaten is nadenken (overdenken, fantaseren, probleemoplossend denken, enzo). Maar het onwillekeurig hebben van gedachten kun je niet stoppen, daarom heet het ook onwillekeurig, het continu hebben van gedachten is een proces onafhankelijk van de wil. De wil heeft invloed op de inhoud van gedachten, maar beslist niet of je wel of niet gedachten hebt. Die heb je, of je wilt of niet.

Het dichtst bij een staat van gedachtenloosheid is het direct uitspreken of opschrijven van gedachten. Dan lijkt het alsof je ze niet eerst als mentaal verschijnsel hebt ervaren, dat ze direct in een taalactie zijn omgezet. Er is een oefening om erachter te komen dat dit niet zo is. Neem pen en papier en schrijf enige minuten alles op wat als gedachte in je opkomt. Niet nadenken, alleen met je pen je gedachten volgen. Dan ontdek je dat je veel meer gedachten hebt, dan je kunt opschrijven, je gedachten gaan sneller dan je schrijven.

(Voor een creatief denker is dit sowieso een handige oefening. Omdat je niet nadenkt, maar je gedachten laat waaien, kom je op heel andere ingevingen. Je laat het lineaire denken na, waarmee ruimte ontstaat voor onwillekeurige gedachtenassociaties. Ik geef lessen creatief schrijven en laat mijn leerlingen dit vaak doen. ‘Laat je gekte gaan, misschien komt er iets verstandigs uit voort.’)

De meeste mensen hebben al grote moeite hebben met begrijpen wat cognitief wel haalbaar is. Jij houdt ze dan ook nog eens een mythe voor, totale gedachtenloosheid in wakkere (bewuste) staat. Kan niet, is onhaalbaar. Er is een heel grove lobotomie voor nodig die je bewustzijn beperkt tot niet meer dan het gewaarworden van fysieke sensaties (je lichaam).

Het is eenzelfde soort pretentieuze lulkoek als yogi’s die zeggen dat ze hun hart kunnen stilzetten. Moeten ze er toch echt een mes in steken, of zoiets. Het hart klopt onafhankelijk van de wil, heeft een motortje dat onafhankelijk is van het centraal zenuwgestel waar ons denken en onze wil huist.
Ik had kennis aan een vrouw met manische periodes. Ik ving haar wel eens op bij mij thuis. Ze sliep etmalen niet, dan was ze bezig met haar hart stilzetten. Ik wenste dat ze een andere manie had. Smetvrees, zodat ze in slapeloze nachten mijn huis grondig zou schoonmaken. Maar ze verdomde het om haar gekte productief in te zetten.

op 12 09 2009 at 20:05 schreef herman van der helm:

beste Alf, deze week geen tijd gehad te reageren.

Jij zegt: “Wat je kunt nalaten is nadenken (overdenken, fantaseren, probleemoplossend denken, enzo)”
Als je hier echter wel voor kiest, ben je het dan met me eens dat je kunt kiezen waar je over wilt denken, en dat je dit rustig, versneld of vertraagd kunt doen? Dat je dit zo kunt vertragen dat de gedachten lijken stil te staan?. Dat dit een beeld van gedachteloosheid oplevert? Dat ik op dat moment open sta voor beelden die ik anders niet zou zien? Dat ik deze beelden vaak als probleemoplossend heb ervaren? Dat deze oplossingen commercieel toepasbaar kunnen zijn. Dat ik mijn inkomen en dus mijn bestaan hier voor het overgrote deel op heb gebaseerd?

op 12 09 2009 at 22:01 schreef Alf Berendse:

Herman, de schijn van totale gedachtenloosheid kan zich op vele manieren voordoen, maar het blijft schijn. Jij schrijft ook over schijn: ‘dat de gedachten lijken stil te staan’ en ‘een beeld van gedachtenloosheid.

Ja, het tempo van je denken kun je beïnvloeden. Wat dat voor effecten bij jou heeft en wat het jou oplevert, dat weet ik natuurlijk niet, dat weet jij alleen. (Terzijde: dat weet ik zelfs niet als jij het me vertelt, dan weet ik alleen dat jij mij iets vertelt. Ik kan niet in jouw hoofd kijken. Er is een black box. Ik weet niet wat daarin zit, ik weet alleen dat ie niet leeg is.)

Ik wil aan jouw ervaringen niets afdoen. Wel aan jouw stelling (in jouw schrijven) dat ze samenhangen met een staat van gedachtenloosheid. Dat deel van jouw beschrijving van jouw ervaring klopt niet: het absoluut niet verbaliseren van je mentale staat is niet mogelijk. Je kunt slechts kiezen voor een verschijningsvorm: de ‘gedachte’ gedachte, de gesproken gedachte of de geschreven gedachte.

Ik kan niet in jouw hoofd kijken en moet dus de mogelijkheid open houden dat jij wel een staat van totale gedachtenloosheid kan bereiken. Dat is echter net zo onwaarschijnlijk als dat op aarde een appel omhoog valt. Er staan (natuur)wetten in de weg. Die wetten zijn nog niet geformuleerd, te weinig kennis nog van neurofysiologie, maar ze zijn er .

Probeer eens het mentaal beeld van een omhoog vallende appel te hebben, zonder tegelijkertijd gedachten bij/over dat beeld. Lukt niet. Bij het beeld van een omlaag vallende appel ook niet. Je kunt, eenmaal de taal geleerd hebbende, en in wakkere staat, het verbaliserend deel van het bewustzijn niet meer uitschakelen.

Je reageert direct met taal op waarnemingen (extern) en gewaarwordingen (intern). Het lijkt zelfs alsof maar de taal zelf reageert. Dat komt omdat je ook jouw ‘ik’ direct verbaliseert. Een deel van het menselijk bewustzijn ìs taal en dat deel kun je niet willekeurig uitschakelen. Dat is als Baron van Münchhausen die zichzelf niet aan zijn haren uit het moeras trekt, maar zich er met zijn haren induwt.