Mark Rutte de superdebatteerder
Peter Breedveld
Illustratie: Huang Xiaoxiao
Mensen vragen me weleens: “Peter, waarom is Nederland eigenlijk zo’n verschrikkelijk kutland?” Nou, omdat Nederlanders lompe boeren zijn die steeds weer voor Mark Rutte kiezen, de premier die ons land cadeau doet, met een strik er omheen, aan zijn vrienden de roofkapitalisten. Daardoor zijn de zorg, de woningmarkt, de energiemarkt, de levensmiddelenmarkt en eigenlijk elke sector en elk aspect van ons leven melkkoeien van de geldwolven geworden en wordt het voor steeds meer mensen moeilijk en zelfs onmogelijk om het hoofd boven water te houden.
Mocht Ruttes populariteit even een dipje vertonen, dan eet hij een appeltje, of hij rijdt een rondje op zijn fiets, waarvan de beelden dan door alle media uitentreuren aan ons worden opgedrongen, en dan houdt iedereen weer heel erg veel van hem.
Rond de verkiezingen gaan alle journalisten altijd koortsachtig campagne voor hem voeren, zodat we er goed van doordrongen blijven wat een geweldige vent hij is. Vandaag, bijvoorbeeld, heeft EenVandaag een artikel over de geweldige debattechnieken van Rutte, naar aanleiding van een nieuw boek van een Neerlandicus, Robbert Wigt, die vindt dat Rutte ‘het debatteren beheerst als een soort topsporter’. Volgens Wigt is Rutte een ‘heel taalvaardige premier’ die ‘debattechnisch met kop en schouders boven zijn voorgangers uitsteekt.’
Raar of dom
Wigt geeft daar een paar voorbeelden van: “Hij kan mensen afleiden, persoonlijk aanvallen of doen alsof een vraag heel raar is. Zo heeft hij veel tools om ervoor te zorgen dat zijn tegenstander zich even raar of dom voelt.” En: “In campagnes maakt het hem ook niet uit hoe redelijk hij is. Hij is dan maar met één ding bezig: die verkiezingen winnen.”
Oké.
EenVandaag citeert ook een paar politici uit de oppositie die niet anders kunnen dan beamen dat Rutte qua debat voeren veruit hun meerdere is. “Het is een hele goede debater”, zegt Jesse Klaver bijvoorbeeld. “Hij bluft veel en hij maakt veel gebruik van autoriteitsargumenten. Daar valt hij veel op terug. Hij probeert weg te blijven bij details en gaat altijd in de aanval. Als je hem iets vraagt, of als je in het nauw komt, probeert hij je altijd een tik te geven en je weg te zetten.”
Volgens Sylvana Simons “beheerst hij de trucs uit het doosje heel goed.” Over de ‘Nacht van Rutte’, dat is toen Rutte in de problemen kwam door een memo waaruit bleek dat hij Pieter Omtzigt probeerde kalt te stellen, zegt Simons: “We dachten allemaal dat hij het niet zou overleven. En dan komt hij er toch op een of andere manier weer redelijk ongeschonden uit. Hij beheerst iets.”
Achterbakse trucjes
Nu ik dit een tweede keer lees, trouwens, kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat EenVandaag Simons op een manier citeert die suggereert dat ze Ruttes debattechniek bewondert, maar ik denk dat ze het feit bekritiseert dat hij zichzelf met allerlei achterbakse trucjes steeds weer uit penibele situaties redt.
Want dat is natuurlijk wat we hier zien. Rutte gedraagt zich tijdens debatten als een bullebak, door mensen te intimideren en te gaslighten, te bluffen en met zijn vuist op tafel te slaan, als een autoritaire huistiran. Hij voldoet aan alle criteria van de misbruiker.
Het typeert de Nederlandse cultuur dat een man, die met slinkse afleidingsmanoeuvres zijn gesprekspartners op het verkeerde been zet en de kiezer een rad voor ogen draait, die zich goed beschouwd als een nare hufter gedraagt, wordt bewonderd om deze “debattechniek”. Dat opsnijden over zijn taalvaardigheid ook. Gast, serieus? Nederland is een land van taalarmoedige haspelaars en dan valt iemand met een snelle babbel, iemand als Rutte dus, al snel in positieve zin op. Je bent in Het Land van Wierd Duk al snel eloquent als je er één min of meer samenhangende zin uit weet te persen. Maar elke Britse scholier is een Cicero vergeleken bij de beste Nederlandse redenaar, die dus niet Rutte is.
Onbeschaafde motie
Eloquentie en goede inhoudelijke argumenten strekken in Nederland eerder tot nadeel, zie de grote woede die zich steeds van het volk meester maakt als Sigrid Kaag of Sylvana Simons, intelligente en scherpe debatteerders, aan het woord zijn.
Nederlanders haten intelligentie, maar bewonderen het als iemand overal mee wegkomt. Je zonden worden je pas nagedragen als je je hebt laten pakken, als je gevallen bent. Tot die tijd vinden ze het allemaal geweldig: krabben, bijten, in de ballen schoppen, jijbakken, seksisme, racisme, het kan niet laag en niet hufterig genoeg. Nooit vergeet ik meer dat Rutte, toen Sylvana Simons het hem een keer moeilijk maakt, meteen de trope van de “boze zwarte vrouw” inzette. En toen hij fulmineerde dat Simons een ‘verschrikkelijke en onbeschaafde motie’ had ingediend waarin het abominabele coronabeleid van Rutte aan de kaak werd gesteld.
Werkelijkheid veranderen
Hassnae neemt tijdelijk de plaats van NRC-columnist Floor Rusman in en vandaag staat haar eerste column in de krant. Ze beschrijft daarin hoe politici taal gebruiken om de werkelijkheid te veranderen, vluchtelingen te ontmenselijken, bijvoorbeeld, zodat je niet voor ze hoeft te zorgen, of te verdoezelen hoe corrupt je bent, zodat mensen in jou die integere, betrokken politicus blijven zien. ‘Als je slim bent met woorden, hoeven de regels niet te gelden’, schrijft ze. ‘Konkelen loont.’
Alsof ze dat stuk van EenVandaag over superdebatteerder Rutte becommentariseert. Ze beschrijft eigenlijk de hele modus operandi van Rutte (en natuurlijk van veel anderen) door te laten zien hoe van nazi’s bezorgde burgers worden gemaakt en van bezorgde burgers opruiers, die ‘polariseren’. ‘Als je als overheid toekijkt terwijl kwetsbare mensen in zee verdrinken’, aldus Hassnae, ‘hoef je daarna niet verbaasd te zijn dat burgers die egoïstische harteloosheid overnemen in hun dagelijkse leven.’
Grensoverschrijdend gedrag
En dat is de kern van de zaak. Er wordt nogal eens geklaagd over de verharding van de maatschappij, over verhuftering en grensoverschrijdend gedrag, door precies die mensen die Ruttes destructieve manier van debatteren de hemel in prijzen.
Goed debatteren is helder en open, in samenhangende zinnen je beste argumenten inbrengen om samen met je gesprekspartners, die je serieus neemt, tot de beste oplossing te komen. Debatteren is niet, zoals EenVandaag en Robbert Wigt denken, je gesprekspartners met verbale vuistslagen het licht uit de ogen slaan om de verkiezingen te winnen. Nederland is geen Hells Angels-café. Toch?
Toch?
Is het Vrije Woord u écht lief? Help me dan met een financiële bijdrage. Doneer aan de enige dwarsdenkende, onafhankelijke (maar echt) site van Nederland. Rekeningnummer NL24 ASNB 8832 6749 39 (N.P. Breedveld, ASBN Rijswijk), BIC ASNB NL21. Lees hier waarom dat niet met PayPal kan, maar steunen via Patreon kan weer wel en sinds kort ook met een Tikkie. Wordt dat symbool van de Hollandse krenterigheid tenminste voor iets nuttigs ingezet. Adverteren? Mail mij.
Peter Breedveld, 11.02.2023 @ 14:27
RSS