Leven in Mexico: het Kartel

Milo Breedveld

Illustratie: Yamamoto Takato

Wie aan Mexico denkt, denkt waarschijnlijk gelijk aan criminaliteit. Het eerste waar de meeste mensen het land mee associëren, is het kartel, de drugsdealers, de journalisten die in groten getale vermoord worden. Er wordt gedacht aan van die typische sloppenwijken, zoals in de films.

Helaas is dat niet eens zo ver van de realiteit.

Persoonlijk zie ik Mexico als het paradijs. Ik leef hier met veel plezier. Het is armoedig, maar de mensen zijn gelukkig. Toch zou ik hier geen toekomst kunnen bouwen. Het is hier onveilig. De dood staat in Mexico altijd om de hoek en je kijkt dan ook altijd over je schouder of je veilig bent.

Ik ken hier een jongen die bij het kartel zat. Een uit de handgelopen missie in de Verenigde Staten en een gevangenisstraf waren zijn verlossing. Nadat hij werd vrijgelaten, kwam hij vanuit de VS naar het dorp waar ik verblijf. Zijn eigenlijke woonplaats ligt aan de andere kant van het land, maar daar kon hij niet naar terug. Hij wilde weg uit het kartel, maar het kartel verlaat je alleen door te sterven. Nooit meer zal hij zijn geboorteplaats zien. Dat is zijn prijs voor vrijheid.

Hier probeert hij zijn leven te beteren. Hij heeft een vrouw gevonden, kinderen gekregen en werkt nu als beveiliger om een eerlijk zakcentje te verdienen. Daarbovenop is het een geweldige gozer die me altijd zal helpen als ik iets nodig heb. Juist daardoor realiseerde ik me hoe dichtbij de criminaliteit hier constant is.

Avondklok

De reden dat mijn vriend bij het kartel zat, is mij onduidelijk. Wat ik wel heb meegekregen is dat het niet altijd vrijwillig gebeurt. Er is hier in Mexico veel bekendheid met de avondklok, en dan heb ik het niet over die stomme maatregel van Mark Rutte tijdens corona. Hier betekent een avondklok dat in jouw dorp of stad een kartelinfectie heerst. Voor het donker moet je thuis zijn, want anders ben je van het kartel. Ze ontvoeren mensen en dwingen ze om onderdeel van hun groep uit te maken. Gedwongen moeten ze mensen vermoorden. Althans, als je jongen bent. Als meisje word je schaamteloos verkracht en van kant gemaakt.

Over de avondklok hoorde ik op een feestje van een tante van mijn vriendin. We moesten het feest vroegtijdig verlaten, want anders zouden we de volgende dag niet meer zien. Haar dorp was in handen gevallen van het kartel. In het dorp waar ik nu woon, hebben ze die avondklok voor het laatst meegemaakt vlak voor corona. “Na een tijdje hebben ze alles waar ze voor kwamen en gaan ze weer weg”, is de nuchtere houding van de tante wanneer ik ernaar vraag.

De avondklok heb ik hier in het dorp dus gelukkig nog niet meegemaakt. Wel is het kartel ook hier al komen buurten.

Lichaamsdelen

Zo werd ik op een vroege ochtend wakker door een stel rare appjes van de jongens uit de buurt. Het boeide me niet zoveel, want die jongens hier praten de hele dag door. Ik sliep dus verder. Een uurtje later opende ik mijn ogen nogmaals, om te ontdekken dat mijn telefoon was ontploft van de berichtjes. In de nacht, terwijl alle mensen lagen te slapen, hadden jongens van het kartel op verschillende plaatsen lichaamsdelen achtergelaten met een briefje. Op dat briefje stond een waarschuwing: ze zijn hier voor een ruzie met een rivaliserend kartel. Loop ze niet voor de voeten, want dan ben je er geweest.

 

 

Hier in het dorp worden geen lichaamsresten gevonden, maar wel een varkenshoofd en hetzelfde briefje. De adrenaline gierde direct door mijn lijf. “God, dit is net als in de films. Er gaat nu een enorme bendeoorlog of schietpartij plaatsvinden”, was mijn eerste gedachte. Mijn vriendin had min of meer dezelfde reactie, maar haar zorgen gingen vooral over de avondklok. “Niet alweer. De vorige keer moesten we maandenlang voor het donker binnen zijn. Weet je niet hoe saai dat was?” zei ze. Ze stond op en begon zich klaar te maken voor de dag. Doodnormaal blijkbaar, dat er lichaamsresten worden verspreid met de dreiging van een karteloorlog in je dorp.

Dansvoorstelling

Ik was toch nieuwsgierig en belaagde mijn vriendin en haar familie met vragen. Het antwoord was kort en duidelijk: “We weten niet waarom ze hier zijn. Het is altijd één van drie redenen.” Dat zijn de volgende:

1. Ze komen om territorium over te nemen van een ander kartel. Dat wil nog wel eens een tijdje duren, met veel geweld.

2. Ze komen om hier nieuwe drugsdealers te plaatsen. Dat blijft vaak rustig, maar betekent wel dat ze blijven.

3. Iemand heeft verraders opgegeven die hier wonen. Daar wordt mee afgerekend en dan gaan ze weer.

Het werd mij uitgelegd als een abc’tje. Daarna, alsof ze me niet net verteld hadden dat er mensen ontvoerd en/of vermoord gaan worden, zeiden ze me op te schieten. Er was namelijk een voorstelling op de lokale basisschool en het neefje van mijn vriendin danste mee. Verbluft maakte ik me klaar. Het hele dorp was naar de school gekomen. Vijftig meter verderop was de politie nog bezig met onderzoek naar het kartel dat zich onder ons bevond, maar het boeide niemand.

Niks gehoord, niks gezien

Ze zijn het gewend, ze laten het uitspelen en gaan verder met hun leven. Er heerst geen angst, zoals er in heel Europa was na die aanslag in Parijs. Er heerst geen melodramatische sfeer zoals je in Nederland hebt bij het minste of het geringste. Er is gewoon het dagelijkse leven.

Achteraf bleken de mensen gelijk te hebben. Er was geen reden voor angst. Het leek reden nummer drie te zijn geweest. Verraders zijn uitgeroeid. We kregen namelijk niet veel meer te horen dan dat er wat mensen waren verdwenen. Wie of wat precies, dat wist niemand. Ondanks dat iedereen in Mexico de hele dag door roddelt, houdt iedereen de kaken stijf op elkaar als er naar kartelzaken gevraagd wordt. Je weet niks en je hebt niks gezien, luidt het plaatselijke motto.

Ziek spelletje

Na dit incident gebeurden er nog een paar dingen waar ik met mijn hoofd voor geen mogelijkheid bij kan. Er werd een filmpje door het kartel rondgedeeld waarin een groep vrienden was ontvoerd. Elk van die jongens moest één van zijn vrienden vermoorden. Weigerden ze, dan volgde er brute marteling. De jongens deden het, tot ze allemaal dood waren. Het zieke spelletje van het kartel is vastgelegd op camera en werd eerst naar de families van elk van de jongens gestuurd. Daarna werd het online gezet.

Waarom deze jongens? Volgens de mensen hier gebeurt niks zonder reden. “Ze zullen het dus wel over zichzelf afgeroepen hebben”, klinkt het. De mensen vinden het erg voor de jongens en hun familie, maar ze blijven er niet te lang bij stilstaan. Ze reageren als de personages van ‘The Walking Dead‘ die gewend zijn dat er mensen sterven. Dit mag je je hier niet aantrekken, want het zal je mentaal slopen.

Vrouw vermoord

Zo werd er onlangs ook een vrouw vermoord, in een dorp naast het dorp waar ik verblijf. Zoiets als dat iemand in Oud-Rijswijk bruut vermoord is, terwijl je zelf in Nieuw-Rijswijk woont. In Nederland zou dat angst inboezemen. Hier gaan spelende kinderen diezelfde ochtend gewoon weer de straat op, zonder streng toezicht van de ouders.

De vrouw bleek de schoonzus van een man met schulden. De man is gevlucht, dus wordt zijn familie afgemaakt. Als hij zichzelf niet opgeeft, zullen er meer volgen. De vrouw zal nooit eerder iets met het kartel te maken hebben gehad, maar het is wel haar dood geworden. “Wat ernstig. Dat ze in vrede mag rusten”, is de meest geëmotioneerde uitspraak. Het nieuws wordt uitgezet, de rugzak gaat op de rug en de mensen gaan weer gewoon aan het werk.

De mensen zijn hier zo gewend aan geweld en gevaar, dat ze er weinig acht op slaan. Zorg dat je niet in de problemen komt, dan ben je veilig. Hoofd omlaag en doorlopen. Ik pas me dus maar aan en negeer de slechte dingen om mij heen. Ik geniet van het verder fantastische leven hier, maar weet één ding zeker: Hier is niet waar ik later kinderen wil opvoeden.

Milo Breedveld is journalist en woont in Mexico, bij zijn vriendin.

Tweet

Milo Breedveld, 29.09.2023 @ 12:43

[Home]