Lekker met de hele elite een boerinnetje uitlachen
Peter Breedveld
In de Franse film Ridicule (Patrice Leconte, 1996) arriveert een Franse edelman van het platteland, Grégoire Ponceludon de Malavoy, aan het hof van Lodewijk de Zestiende, om financiering te vragen voor een nieuwe methode om land te ontginnen. Ponceludon is een intelligente en geestige man, maar hij kent de hofetiquette niet en maakt de ene faux pas na de andere, waardoor hij zich totaal onmogelijk maakt en het onderwerp wordt van spot en minachting, van Ridicule.
Caroline van der Plas is geen Ponceludon, maar ik moest wel aan de film denken toen ik de filmfragmenten zag waarin haar voorstellen worden ontvangen met hoongelach van de Tweede Kamer. Tot drie keer toe werd Van der Plas straal uitgelachen. Eerst toen ze uitlegde waarom ze haar verkiezingsbeloftes niet liet doorrekenen door het CPB, “want die berekenen dan hoeveel alles kost.” Daarna klonk hoongelach omdat CDA-leider Henri Bontenbal haar verweet “gratis bier” te beloven omdat ze het minimumloon met een of twee procent wil verhogen. Tenslotte werd ze uitgelachen omdat ze uitlegde waarom ze moties indiende die duidelijk “voor de bühne” zijn bedoeld, omdat anders het kabinet van zijn plicht wordt ontslagen om voorstellen te doen of iets dergelijks.
Kloof tussen Randstad en provincie
Ik zeg niet dat Van der Plas een Grote Intellectueel is, al is ze ook weer niet dom. Bontenbal, die nog eens de voorstellen in haar programma opleest, bedankt ze voor de verkiezingscampagne die hij voor haar voert, en dat is heel geestig. Maar dat is het punt niet. Het punt is dat iedereen wéét dat ze moties voor de bühne indient en haar toch voor het oog der natie zit weg te lachen. Iedereen weet óók dat Van der Plas zogenaamd dat deel van Nederland vertegenwoordigt dat zich veronachtzaamd en geminacht voelt, vanwege de kloof tussen de Randstad en de provincie en zo. Dan zou je dus ook moeten weten dat je hoongelach dat gevoel onderstreept. Haar kiezers zien die filmpjes ook, die viraal gaan op Twitter met allerlei bijdehandte commentaren erbij van mensen die zichzelf superslim vinden, en dat waarschijnlijk ook wel zijn, maar niet zo slim dat ze Van der Plas en types als Wierd Duk niet de ammunitie aangeven die ze nodig hebben om “het volk” boos te houden. “Kijk, dat dédain waarmee Caroline behandeld wordt. Dít is hoe ze tegen ons aankijken. Dit is hoe ondoordringbaar het bastion van de gevestigde orde is.”
Je ziet daar een eenzame strijder volstrekt onverstoorbaar tegenover een massa zelfgenoegzame beroepspolitici staan, ze is geen moment van haar stuk gebracht, lijkt niet eens te zijn geïrriteerd. De reactie van de Kamer is precies wat ze verwacht, en waar ze op had gehoopt. “Ja, lach maar”, zegt ze. Laat de kijkertjes thuis maar zien hoe het hier toegaat.
Kamikaze-actie
Bovendien wordt Van der Plas geframed. Het filmpje over die doorberekening stopt nadat ze heeft gezegd dat ze niet laat doorberekenen omdat het CPB dan laat zien hoeveel alles kost. Wat ze daarna zegt, maakt die opmerking al heel wat minder belachelijk, namelijk dat het CPB niet laat zien hoeveel haar maatregelen opleveren. Want het scheelt heel wat aan zorgkosten op de lange termijn als bijvoorbeeld de tandzorg weer voor iedereen bereikbaar wordt (en dat dit nu niet zo is, kun je gerust barbarij noemen).
Verder vind ik dat van dat “gratis bier”, wanneer iemand het minimumloon wil verhogen, een raar verwijt in de context van de 50 miljard aan gratis bier die onze overheid naar de fossiele industrie schuift. De VVD wil een verlaging van de accijnzen op gas en benzine betalen uit het Nationaal Groeifonds voor onderwijs, kennis en innovatie. Dat is geen gratis bier, dat is een kamikaze-actie van een land dat zich roemt om zijn kenniseconomie. Er moet méér geld naar onderwijs en kennis, niet minder.
Meer koopkracht
Hoe de VVD haar plannen voor meer koopkracht wil financieren is verder trouwens ook nogal onduidelijk, lees ik in NRC. Het ene gratis bier is het andere niet aan het Haagse hof, zullen we maar zeggen.
Is het Vrije Woord u écht lief? Steun me dan met een financiële bijdrage. Doneer aan de enige dwarsdenkende, onafhankelijke (maar echt) site van Nederland.
Peter Breedveld, 22.09.2023 @ 09:45