Lachend en zingend naar de ondergang
Hassnae Bouazza
Een rellerige voetbalsfeer, zo kan ik de stemming in Caïro van afgelopen vrijdag het best omschrijven. Ik was midden in de nacht aangekomen voor een bliksembezoek en trof in het hotel meteen een waarschuwing aan: vanaf 28 juni zouden er drie dagen van betogingen zijn en gasten werd geadviseerd weg te blijven van menigtes.
Mijn kamer en balkon keken uit op het Tahrirplein, dat ik in de loop van de dag steeds voller zag raken. Toen ik ’s middags de stad in ging (op nadrukkelijk advies van de mensen die ik sprak, ging ik met de taxi – als ik me wil laten bepotelen, dan graag door mannen die ik zelf uitkies), waren er her en der al (kleinere) betogingen. In de rest van het land waren grote manifestaties van Morsi-aanhangers. Op de radio waren er constant updates van de ontwikkelingen en botsingen die er plaatsvonden.
Ongerept vrouwenvlees
Vanuit de auto zag ik hoe een vijftal jonge meisjes door twee jongens op een scooter werd aangesproken. De meisjes giechelden een beetje zoals jonge meisjes dat altijd doen. Een van de jongens kwam van de scooter en liep op hen af. Ze bleven onwennig staan tot een van de voorbijlopende betogers hen weg maande en de jongen aansprak op zijn gedrag. De jacht op ongerept vrouwenvlees was getorpedeerd, de jongen ging weer kwaad bij zijn vriend achterop de scooter.
Ik ken het tafereel, heb het zelf vaak meegemaakt, en in de context van de Egyptische anarchie en het agressieve vrouwenmisbruik, zag ik het niet als onschuldig geflirt, maar als dreigend gedrag.
Regelrechte oorlogstaal
Auto’s met vlaggen uit het raam, toeters, vuurwerk, gehoofddoekte vrouwen, zittend op een grasveldje, kijkend naar een buikdansende oudere man in abaya, jonge meisjes in skinny jeans mét gezichtssluier en een voelbare onrust en opwinding in de lucht.
Zwart-wit gesteld is de Egyptische bevolking verdeeld in pro- en anti-Morsi. Zowel Morsi als zijn Moslimbroederschap zijn democratisch gekozen. Daar waar tijdens betogingen door Morsi-aanhangers werd gescandeerd dat ze vreedzaam waren, was een aantal van de sprekers minder terughoudend en klonk er regelrechte oorlogstaal. De macht die de Moslimbroeders nu hebben, zullen ze niet zo snel op willen geven. In de aanloop naar de 30ste juni was er een petitie opgesteld met maar liefst zestien miljoen handtekeningen van mensen die het vertrek van Morsi eisen.
Geen coup
Tegen de avond was het Tahrirplein volgelopen met de anti-Morsi-demonstraten. Op een terras aan de Nijl keek het gezelschap, waar ik me tussen bevond, naar de langverwachte uitzending van komiek Bassem Youssef die een uitstekende aflevering had over de demonstraties van de dag. Youssef is een van de vocale tegenstanders van Morsi die hij steevast op de korrel neemt.
Hard gelach, maar ook zorgen om het Egypte van nu en straks. Een van de aanwezigen, een activist van het eerste uur, vertelde toen al dat het leger in zou grijpen en gisteren kwam het leger inderdaad met een verklaring dat de regering binnen 48 uur de eisen van de oppositie moest inwilligen. De boodschap was duidelijk. Zo duidelijk dat het leger zich later op de avond haastte te verklaren dat het geen coup zou plegen.
Lachen en zingen
De Saoedische gasten in het gezelschap spraken vol bewondering over de Egyptenaren: ‘zelfs als ze demonstreren, lachen en zingen ze’. Dat lachen en zingen is een zegen, maar zal voor nu en de toekomst niet voldoende zijn.
Inmiddels dringt de salafistische Nour-partij, net als de oppositie, ook aan op vervroegde verkiezingen en valt het kabinet Morsi rap uiteen door de opstappende ministers. De impasse waarin het land zich bevindt, is een heel zorgelijke: Egypte is veilig noch in handen van de moslimbroeders noch in die van het leger.
Lees Hassnae Bouazza’s nieuwe website, Aicha Qandisha. Voor alles dat de zinnen prikkelt. O, en koop haar boek, Arabieren Kijken.
Hassnae Bouazza, 02.07.2013 @ 11:51
24 Reacties
op 02 07 2013 at 13:08 schreef Pyt van der Galiën:
Mooie sfeerbeschrijving, maar het pessimisme van Hassnae deel ik niet. Uiteraard kan het verkeerd uitpakken, maar dat risico bestaat bij een revolutie altijd. Het punt is dat de opposite het over slechts één punt volledig eens is: Morsi moet weg.
Het grootste gevaar lijkt mij te zijn dat de oppositiebeweging gekaapt wordt door oude Mubarak-aanhangers. Wanneer je één van de oppositieleiders hoort roepen dat “After the past two and a half years, there is no other option than having the military as a sponsor”, slaat de schrik je om het hart. Het leger zit nog steeds vol Mubarak-aanhangers en heeft een treurige reputatie op het gebied van de mensenrechten. Ik begrijp overigens dat de legertop geschrokken is van de reacties op de verklaring van al-Sisi en inmiddels heeft verklaard niet uit te zijn op een coup.
op 02 07 2013 at 13:44 schreef Rob:
Je zou graag denken dat de geest uit de fles is in Egypte, dat dit wel moet leiden tot democratie. Het probleem, vrees ik, is dat er meerdere geesten uit hun flessen zijn gekomen. Bovendien moeten we niet vergeten dat het land groter is dan het Tahrirplein en de grote steden, en dat steun voor aartsconservatieve figuren in Egypte net als in Iran en Pakistan vooral komt uit de buitengebieden. Overigens zie je dit min of meer ook in Nederland.
op 02 07 2013 at 16:12 schreef cRR Kampen:
“Egypte is veilig noch in handen van de moslimbroeders noch in die van het leger.” – Noch in die van de seculiere partij(-en) want die zitten nog bomvol Mubarak.
Net als de oorlog duurt de revolutie altijd zeven generaties. Je moet althans één of twee generaties wachten, 15-30 jaar inderdaad, alvorens te weten of een revolutie is geslaagd. Twee notities hierbij:
* Op deze regel komen geen uitzonderingen voor;
* Negen van de tien revoluties falen en gaan dus over in een regime dat slechts in naam van het verdreven regime verschilt. Tsaar Nicolai, tsaar Lenin, tsaar Stalin, tsaar Poetin.
Op dit moment ligt er kiem van burgeroorlog in Egypte.
op 02 07 2013 at 17:55 schreef Leo Schmit:
Ik vind de keuze wat te zwart-wit: moslim-broeders versus leger.
@PvG: ‘Het leger zit nog steeds vol Mubarak-aanhangers en heeft een treurige reputatie op het gebied van de mensenrechten.’
Hoe zit het met de politie, de para-militaire organisaties, de doodseskaders en de knokploegen? Mijn observaties in sommige landen, en mijn kenisname van berichtgeving uit andere, geven mij de indruk dat deze groepen een nog veel slechtere reputatie hebben als het om mensenrechten gaat. In sommige landen is er zelfs een water-en-vuur relatie tussen leger (Defensie) en politie (Binnenlandse Zaken). Inderdaad, in landen waar een verzetsbeweging actief is doet het leger ook grof mee, maar elders is een leger toch in principe gericht op de buitenlandse vijand en beschermer van de burger daartegen. Een leger heeft geen belang bij een gespleten volk dat onderling vecht, want dit verzwakt het land naar buiten. Dus niet omdat die generaals nou zulke lieverdjes zijn, kan ik mij toch wel voorstellen dat het opstandige deel van de Egyptische bevolking baat heeft bij hun ingrijpen. Hetzelfde geldt voor Turkije, Pakistan, Indonesie, om er maar een paar te noemen.
Hoe zit dat in Egypte?
op 02 07 2013 at 18:03 schreef MNb:
De essentiële vraag is simpel. Karl Popper stelde hem al. Kan de bevolking van haar machthebbers afkomen zonder dat het tot bloedvergieten komt? Die vraag is gelijkelijk op Morsi en op het leger van toepassing.
http://archief.nrc.nl/index.php/1999/Mei/25/Buitenland/4/Betoging+Suriname+uiteengeslagen//check=Y
Bosje is naar huis gegaan en sindsdien is dit niet meer nodig geweest. Terwijl Suriname toch ook een traditie heeft:
http://www.waterkant.net/suriname/forum/viewtopic.php?id=1852
Het is nog te vroeg om te somberen over Egypte.
op 02 07 2013 at 18:39 schreef dewanand:
namaste Orr Kampen en Fnaakters,
Zou het echt zo zijn dat wij over drie maanden met lede ogen moeten toekijken hoe de burgeroorlog in Egypte zich verder ontwikkeld en dat wij dan elke dag netjes op tijd de statistieken krijgen mbt de lijken balans uit Egypte, als toetje na ons armoedig avondmaaltje dat er niet lekkerder door zal smaken. Op den duur doet zo een lijken balans je niets meer, of het nou uit een, twee, drie of meerdere kille cijfers bestaat. Je denkt alleen dan ok mijn lijk is er nog niet aan toegevoegd dus ze zoeken het maar uit verder he die andere 7 miljard aapjes op deze planeet die mij toch haten als unteraapje en underdog. Ze haten mij dus waarom zou ik moeten huilen om hun lijken? Zij stuurden mij nooit een liefdesbrief dus ze moeten mij wel echt haten denk ik. Iedereen die mij geen leuke liefdesbrief of liefdes mail toezond haat mij gewoon. Hierom haat zeker 99,999999 procent van de hele mensapen wereld mij zeer zeker.
De zaadjes van haat zijn al in ons ontkiemd.
dewanand
op 03 07 2013 at 09:31 schreef Pyt van der Galiën:
@Leo
Een coup door het leger is de slechtst mogelijke oplossing. Om te beginnen kan het leger wel roepen dat men indien Morsi niet aftreedt, zélf een route uit zal stippelen, maar het leger heeft geen enkel idee hoe die route er uit zou moeten zien. Nóch politiek, nóch sociaal-economisch.
Daarnaast zal het leger om haar gezag te handhaven uitgebreid koppen tegen elkaar moeten slaan. Daar zullen de generaals niet wakker van liggen – voor hen is het begrip “mensenrechten” tamelijk abstract – maar ik voorspel in het geval van een coup door het leger ófwel een bewind a la Pinochet ófwel een regelrechte burgeroorlog.
In feite zijn twee contra-revolutionaire, conservatieve groepen bezig met een potje armworstelen om te bepalen wie de macht in handen krijgt. De derde groep – bij gebrek aan een beter woord maar als ‘progressieven’ te betitelen – marcheert weliswaar in grote getale op straat, maar dreigt in het spel om de macht ondergesneeuwd te raken.
op 03 07 2013 at 09:38 schreef sjaak:
een rellerige voetbalsfeer, dat vind ik nou weer jammer, dat voetbal er bij halen.
op 03 07 2013 at 14:36 schreef cRR Kampen:
dewanand, ik ben het met de slotzin van MNb in de post boven de jouwe eens. Te vroeg om te somberen. Anticiperen kunnen en moeten we wel. Belangrijke achtergrond en aandrijver van de onvrede is natuurlijk de wereldwijde economische crisis en daar kan geen enkele denkbare regering wat aan doen.
op 03 07 2013 at 17:05 schreef sjaak:
@cRR Kampen,
Ik zou zeggen : te laat om positief te zijn. Het vuurtje word heter, de smeulende randen trekken langzaam maar zeker op.
op 03 07 2013 at 17:32 schreef cRR Kampen:
Nee, sjaak, positief ben ik ook bepaald niet – zie m’n eerste post hier.
Maar er is in Egypte meer hoop dan in een boel andere landen die de ‘Arabische Lente’ meemaken. De laatste burgeroorlog in dat land is van rond 1882. Ze zijn nog altijd meer tot praten (of schreeuwen) geneigd. En Morsi doet één ding goed: hij laat niet op de protesten schieten en hij stuurt er niet de ’thugs’ op af. Hij heeft zijn paleis in feite beschermd met kwetsbaarheid.
Dat is op dit moment de belangrijkste factor in het proces.
op 03 07 2013 at 19:27 schreef Sasha Berkman:
Wat Pyt zegt: “Een coup door het leger is de slechtst mogelijke oplossing”
Ik zie parallellen met Turkije in 1980. Ik weet zeker dat Irael, de NATO, etc heel welwillend zullen staan.
op 04 07 2013 at 04:29 schreef Leo Schmit:
Pyt, Sasha,
Jullie hebben gelijk, maar zonder legeringrijpen leek een burgeroorlog onvermijdelijk. En ook met Morsi zouden Israel en NATO wel op dat leger hebben kunnen rekenen. Nu is het al gebeurd, dus maar afwachten. Nieuwe verkiezingen?
op 04 07 2013 at 05:59 schreef You On A Gin:
Deze plaatjes zul je niet in de krant zien.
http://directorblue.blogspot.nl/2013/07/15-photos-from-tahrir-square-protests.html
op 04 07 2013 at 08:29 schreef cRR Kampen:
YOAG, spandoeken met dergelijke strekking waren gisteren gewoon in Journaal, Nieuwsuur en de CNN-uitzending te zien. Niet overdrijven.
op 04 07 2013 at 15:12 schreef Benjamin Schlemiel:
Het schijnt mij toe dat ze bij de Egyptische legertop gewoon geen Syrische/Somalische toestanden willen. Dat zij nu hebben ingegrepen is natuurlijk ook verre van ideaal, en schept een heel naar precedent, want generaals zijn slechte regeerders. Ze hebben een vizier en geen visie en over het algemeen lak aan mensenrechten.
Maar al met al toch beter dan de chaos en wetteloosheid waar het land in dreigde af te glijden en waar Hassnae al iets van heeft moeten ondervinden.
Stabiel is de situatie daarmee nog allesbehalve en we moeten de ontwikkelingen verder maar afwachten.
op 04 07 2013 at 16:18 schreef You On A Gin:
@ cRR Kampen
Oké, dat heb ik dan gemist. :)
op 04 07 2013 at 16:26 schreef Leo Schmit:
Het is interessant om te vernemen dat de VS nu overwegen de steun van 1.3 miljard aan dat Egyptische leger te stoppen. Dat betekent dat de VS in de M-broeders een bondgenoot zien in de grotere regionale strijd Sunniet vs Shiiet. In deze regionale geo-politiek zijn de VS zelfs bereid in Syria Al Qaida groepen te steuen en de Molslim broeders in Egypte (Morsi) en Turkije (Erdogan) doen graag mee. Ook Israel ziet deze partijen als partners. Als het Egyptische leger verstandig is ruilen ze die 1.3 miljard VS steun in voor een paar goede Russische wapens. Nasser is bijna terug.
op 04 07 2013 at 18:35 schreef dewanand:
namaste Leo Schmit,
Heel goede visie geef je hier, die regionale geo politiek van de USA, hoe is dit gerelateerd aan olie belangen, anti Iran politiek, sunni vs soeniet strategie?
Raar he, een jaar geleden steunde de USA nog het Egyptische leger en nu laten ze die vallen als een baksteen, raar, zouden ze lijden aan een hersenziekte in Amerika, soort politieke dementie?
Als alle politici over vijftig jaar vervangen worden door Intelligente computer systemen op aarde dan kan dit misschien zorgen voor wereldvrede, maar ik en wieroe weten wel dat dit een utopie is.
dewanand
op 04 07 2013 at 19:49 schreef Sasha Berkman:
Als het egyptiche leger zich in de toekomst arabisch-nationalistisch op zou stellen in plaats van als gekochte agenten van het westers imperialisme, zou ik persoonlijk wel blij zijn. Een niet corrupte baath-achtige beweging zou prachtig zijn.
op 04 07 2013 at 23:17 schreef MNb:
Hmpf, een niet-corrupte baath-achtige beweging is net zoiets als droog water.
op 05 07 2013 at 16:10 schreef Leo Schmit:
Salaam Dewanand
Goede vragen waar ik nog geen antwoord op heb. Ik noemde Nasser van de jaren 50 en 60. In die dagen was Egypte pro-Sowjet, koude Oorlog tijd was dat. Je zou er bijna naar terug verlangen. Syria is nu nog steeds een bondgenoot met Rusland. Houwe zo, zou ik zeggen. Uit de bronnen die ik volg maak ik op dat de VS in kader van haar geo-politiek in MO kiest voor allianties met de M-broeders en zelfs nog meer exstreme Jihadisten. Wat hen bezield kan ik niet doorgronden, behalve dan de ultime machtsvraag wereldwijd. Of ze dat op die manier ook bereiken of hun eigen graf aan het graven zijn zal de toekomst uitwijzen.
MnB, De vraag of Baath corrupt is of niet lijkt mij niet van belang. Corruptie is een universeel fenomeen dat in omvang in onze contreien nog in een X factor groter plaats vindt dan elders. Bekijk het als een % factor van de graai mogelijkheden, die hier groter zijn dan daar. Feit is dat Syria redelijk goed draaide en dat nu alles systematisch vernietigd wordt.
op 05 07 2013 at 22:36 schreef Leo Schmit:
Voor degenen die het op de voet willen volgen:
http://www.guardian.co.uk/world/middle-east-live/2013/jul/05/egypt-braced-day-of-rejection-live
op 10 07 2013 at 13:42 schreef Benedictus:
Leo
“Uit de bronnen die ik volg maak ik op dat de VS in kader van haar geo-politiek in MO kiest voor allianties met de M-broeders en zelfs nog meer exstreme Jihadisten. Wat hen bezield kan ik niet doorgronden, behalve dan de ultime machtsvraag wereldwijd. Of ze dat op die manier ook bereiken of hun eigen graf aan het graven zijn zal de toekomst uitwijzen.”
Macht en geld, daar gaat het om, niet om mensen, ook niet om hun hun eigen mensen in de VS. Mensen zijn er immers genoeg. De soennieten hebben de olie! Vooralsnog is dat van belang. Over, zeg 10 jaar als het schaliegas in de VS voldoende voorradig is, zal de politiek weer andere keuzen maken. De belangen van het grote bedrijfsleven bepalen de politiek. Gewone burgers hebben, zoals overal op de wereld, het nakijken.
RSS