Kerst is voor mij…
Fréderike Geerdink
Illustratie: Fritz Willis
… nooit meer een familiefeest.
Het is denk ik een jaar of vijftien geleden. Eind van de ochtend, 25 december, en gewoon zo’n kerstontbijt bij je ouders thuis. Pa had vast een stemmig muziekje opgezet. De tafel was mooi bedekt, er hing een geur van afbakbroodjes, er was een sloot koffie, een pot thee. Kaarsen op tafel waarschijnlijk. Wie erbij waren, weet ik niet meer. Het hele gezin, denk ik. Mijn geliefde van destijds ook? Die werkte nog wel eens met kerst.
Wanhopige huilbui
En toen ging het mis. Zomaar, pats boem. Een wanhopige huilbui. Ik liep in paniek rond, soms even door mijn knieën zakkend, dan weer een paar stappen de keuken in, en weer terug, en weer terug, letterlijk niet wetend waar ik het zoeken moest. Mijn moeder hield me vast, of probeerde dat. Wat ís er? En waaróm dan? Niets is hier verplicht, dat wéét je toch? Als je hier nu niet wilt zijn, dan hoéft dat ook niet. Ze zei ook dat ze het snapte. Dat ze het gevoel kent. Volgens mij zei ik iets als ‘Ik weet het niet, ik kan dit niet, ik wil dit niet’. Schokkend zei ik het, halve woorden van het huilen.
De rest van de dag herinner ik me niet. Hoe het de jaren daarna ging, weet ik wel: ik ben met kerst nooit meer bij mijn ouders geweest. Ik werd wel altijd uitgenodigd. Dan belde m’n moeder. Dat ik natuurlijk welkom was met kerst, maar dat ik me niet verplicht moest voelen. Of ze zei: ‘Je bent welkom en dat weet je, maar alleen als je het voor de anderen niet verpest.’ En het fijne was: ik ging nooit, want ik zou het voor de anderen wél verpesten, en het is me nooit een seconde kwalijk genomen.
Nederlanders blijven Nederlanders
Sinds ik zes jaar geleden naar Turkije verhuisde, ben ik in december niet meer in Nederland geweest. Nederland laat zich juist met kerst zien op een manier die ik verschrikkelijk vind. Gladgestreken. Alles en iedereen in de plooi. Een hagelwit tafellaken bij het ontbijt, een keurige wandeling in de middag, een tot in de puntjes verzorgd diner. De uiterlijke schijn, oh de uiterlijke schijn. In werkelijkheid blijven Nederlanders Nederlanders: ruw, hard, onbeleefd, arrogant.
Dit jaar ben ik verhuisd van Istanbul naar het zuidoostelijke Diyarbakir, de grootste stad in Koerdisch gebied. Waar Istanbul me al beter paste dan Nederland, klopt Diyarbakir eigenlijk nog veel meer. Alles is hier nóg duidelijker tegengesteld aan wat me in Nederland zo op mijn zenuwen werkt. Hier zijn de mensen beleefd en bescheiden (maar trots!), en die idioot korte lontjes, waarmee Nederland bezaaid is, zie je hier nooit. Van uiterlijke schijn hebben Koerden nog nooit gehoord. Het leven en de stad zijn rauw en ongepolijst. Daar voel ik me lekker bij.
Ineens zo eenzaam
Dat het december is, gaat in Diyarbakir totaal aan je voorbij. Nou ja, bíjna. In het winkelcentrum bij mij in de buurt waar ik vorige week even was, hadden ze een maf soort tafereeltje met lichtjes gebouwd, met een plastic sneeuwpop, een huisje en wat speeltuinspul. Er hingen wat kindjes in rond, en ouders maakten foto’s. Oh ja, het is december, dacht ik toen ik dat zag. Ik schoot in de lach van het tafereel, maar eigenlijk voelde ik me ook ineens zo eenzaam. Ik woon hier net een paar maanden, ik ken nog zowat niemand, ik woon in een piepklein huisje waar om de haverklap de elektriciteit uitvalt en dan heb ik het ijskoud, en het wordt om vier uur ‘s middags donker.
Een seconde overwoog ik met kerst naar Nederland te gaan. Naar m’n ouders, voor de eerste keer sinds toen. M’n lieve grappige zusje komt met haar vriend waarmee ik prima overweg kan, mijn ouders zijn lief en relaxed, kortom, uitstekend gezelschap waarin niets moet en alles mag. En dan staat er ook nog eens ‘niets bijzonders’ op tafel (de gouwe ouwe gehaktballetjes in kerriesaus!). Ik voorspel goeie gesprekken, slap geouwehoer, af en toe een dansje in de woonkamer, en ook een keurige middagwandeling (ik zou thuis blijven).
Kerst en al dat familiegedoe
Maar langer dan een seconde overwoog ik het niet. Ik wil geen herhaling van toen. En hoewel ik inmiddels 42 ben en er ook op dit front enige volwassenheid van mij verwacht mag worden, weet ik vrijwel zeker dat het me niet zal lukken het gevoel dat Nederland en kerst bij me opwekken, te doorbreken. Nu niet, en nooit niet.
Ik wou dat ik me wél kon overgeven aan mijn familie, die mij kent en onvoorwaardelijk van me houdt. Juist nu, nu ik me vaak eenzaam voel – kerst en al dat familiegedoe zijn natuurlijk niet voor niets in december. Ik heb het nodig, en ik zou m’n ouders er zo’n plezier mee doen. Ik wil het. Maar ik durf het niet te proberen.
December in Diyarbakir. Foto: Fréderike Geerdink
Fréderike Geerdink is correspondent in Turkije. Ze werkt aan een boek over de Koerdische kwestie, heeft daar ook al een uitgever voor, maar ze heeft geld nodig voor onder meer research, tolken en reis- en verblijfskosten. Help Geerdink haar boek te verwezenlijken en stort een bijdrage. Klik hier voor meer informatie.
Fréderike Geerdink, 25.12.2012 @ 12:36
20 Reacties
op 25 12 2012 at 12:47 schreef Bakito:
Ja, veel Nederlanders – of eigenlijk Hollanders – blinken niet uit in warmte en gastvrijheid. Maar om ze nu allemaal op ene hoop te gooien, gaat te ver.
*MDI belt*
op 25 12 2012 at 13:05 schreef MNb:
Ik wil het niet en doe het ook niet. Waar ik woon, Moengo Suriname, leeft kerst niet erg. Er zijn nauwelijks versieringen. De christenen hier, meest Aucaners, geven er hun geld niet aan uit. Soms hoor ik een discogospel van Boney M als ik over straat fiets. Dat is goed voor mij, om me eraan te herinneren wat een opgeblazen kitsch het kerstfeest in Nederland is.
Toen ik nog in Nl woonde heeft het me wel een tijdje gekost om ervan af te komen. Daarbij moet ik mijn ex, toen nog moslima, bedanken.
Vanmiddag zie ik mijn zoon weer na drie maanden. Dat is leuk, maar heeft met kerst niets te maken.
op 25 12 2012 at 14:11 schreef William ten Brink:
Je ouders, je grappige zusje met haar vriend, de gehaktballetjes… Was nou toch lekker gegaan! Wie weet had je dan nu, morgen of overmogen een minder sombere blog geschreven.
Ik wens je een fijne kerst, waar en hoe dan ook. En heel veel succes met je boek (ja, ik volg dat).
Groeten, William
op 25 12 2012 at 14:37 schreef Dr. Fred:
Kijk jij wel eens uit het raam daar in Koerdistan als je zegt dat de korte lontjes ontbreken in Koerdistan?
op 25 12 2012 at 14:37 schreef Rob:
Tsja. Kerstkitsch zou hier in Italie uitgevonden zijn als de Amerikanen hen niet voor waren geweest. Om het allemaal nog naargeestiger te maken, gaat er in dit land een dikke saus katholicisme overheen, als vanzelfsprekend.
Ik ben met kerst niet meer in Nederland omdat wij een aantal keer verloren over uitgestorven donkere en koude straten liepen. Wij eten niet om vijf uur, in een kroeg hangen is niet ons ding en om nou elke middag om vier uur weer bij mijn oude moeder thuis aan te schuiven… Kerst in Nederland is ver-schrik-ke-lijk als je niet onder de pannen bent.
Dus wij komen altijd rond Pasen. Prettiger voor iedereen.
op 25 12 2012 at 14:45 schreef Marten:
‘ruw, hard, onbeleefd, arrogant’ Ik ben in de zomer vanuit Friesland naar de randstad verhuisd , en dat was ook het eerste dat me opviel. Ik kan beter opschieten met allochtonen, buitenlanders of provincialen. Bosniërs zijn bijvoorbeel heel hartelijk en oprecht, twee eigenschappen die ik bij randstedelingen zelden kan ontdekken. Toch zeg je dat je naaste familie niet zo is, dus misschien voor volgend jaar een fijn kerstfeest? Je moet je leven niet laten vergallen door de zuurpruimen en hypocrieten hier.
op 25 12 2012 at 19:46 schreef Ralph van der Geest:
“Een hagelwit tafellaken bij het ontbijt, een keurige wandeling in de middag, een tot in de puntjes verzorgd diner. De uiterlijke schijn, oh de uiterlijke schijn. In werkelijkheid blijven Nederlanders Nederlanders: ruw, hard, onbeleefd, arrogant.”
Voeg daarbij het ultieme dwangbevel van ‘gezellig meedoen’ en je hebt een helaas zeer herkenbaar beeld van Nederlanders en hun kerst…
op 25 12 2012 at 21:10 schreef Jampamang:
Wat een hypocrisie eigenlijk dat hier schijnbaar alles gezegd mag worden over Nederlanders, maar dat Peter Breedveld jankt als een klein kind wanneer er eens wat over Marokkanen wordt geroepen.
op 25 12 2012 at 21:32 schreef dewanand:
mooi gezegd, dikke tien van Wieroe:
‘Nederlanders: ruw, hard, onbeleefd, arrogant. ‘
Hollanders katten en beesten hele jaar, en op kerstdag vertonen zij een valse glimlach op hun lijkbleke gezicht en vreten zij doodgemartelde levers van ganzen op met hun lange scherpe witte tanden. Ja schijnheiliger kan het niet zegt Wieroe.
Ik kreeg nog een mailtje vandaag, van een winkeltje die nu kerstvibrators verkoopt, replica’s van de lange witte lul van Jezus. Dat ding spuit heet sperma van god, is hi tech en zegt het volgende: “Jezus geeft je liefde, voel je blanke afgod op kerstdag diep in al je gaten voor meiden en mannen die in de bijbel geloven’. Ja, dit zou in elk kerstpakket moeten zitten denk ik.
Wieroe en ik vierden maar kerst alleen vandaag, want de bruine koelieratten konden de reiskosten niet betalen door de economische crisis. Ik kocht een bakje nasi en wieroe kreeg stukje pikante vers kippenvlees en een pakje gelei met mals vers vlees. Later gaan wij borrelen, dark rum uit jamaica, goedkoopste in slijterij. Wieroe wil er wel room in,
dewanand en wieroe
op 25 12 2012 at 23:31 schreef Jon:
Zo even de hele Randstad, nee heel Nederland over een kam scheren. Ik kom uit Gelderland en woon nu al lang in de Randstad en heb absoluut geen klachten over koud, Nederlands en irritante Kerst. Deze n=1 heeft kortom andere ervaringen en houdt er niet van dat van alles wordt gegeneraliseerd. Dat doe je immers ook niet over Joden en Marokkanen toch?
op 26 12 2012 at 09:27 schreef Bigpete:
Als het om Nederlanders gaat is generaliseren op deze site de normaalste zaak van de wereld. Tip vervang het woord Nederlander door Marokkaan en de beheerder van de site krijgt meteen het schuim op de bek…
op 26 12 2012 at 09:43 schreef Ralph van der Geest:
“op 25 12 2012 at 21:10 schreef Jampamang:
Wat een hypocrisie eigenlijk dat hier schijnbaar alles gezegd mag worden over Nederlanders, maar dat Peter Breedveld jankt als een klein kind wanneer er eens wat over Marokkanen wordt geroepen.”
’t Valt niet mee hè als je een spiegel voorgehouden krijgt.
op 26 12 2012 at 11:03 schreef yurp:
Wij gaan vanmiddag gewoon ongedwongen bij vrienden langs waar iedereen langs komt vallen die zin heeft, waar warmte en gastvrijheid heerst, in de Randstad, in Nederland.
op 26 12 2012 at 11:20 schreef Ralph van der Geest:
Oh, en terwijl wij in de westerse wereld ons volvreten tot we barsten en zwelgen in de hypocrisie van ‘vrede op Aarde’ en ‘liefde voor je naasten’ zijn in Jemen gisteren vijf mensen vermoord door Obama (die van de Vredesnobelprijs) met zijn drones…
De immoraliteit van het zogenaamde ‘vrije westen’ kent welhaast geen grenzen….
op 26 12 2012 at 11:56 schreef MNb:
Die mafketel van een zoon van me was vergeten dat het gisteren kerst was en belde me – ook gisteren – op met de vraag of er nog wel bussen zouden rijden van Par’bo naar Moengo. Het is hem gelukt er eentje te vinden. Ik heb chili con carne gemaakt; daar houdt hij van. En we hebben er een biertje bij gedronken. Een geslaagde kerst dus. Het zou ook geslaagd zijn als het een andere dag was geweest.
Ik begrijp, Grote Piet, dat je nooit meer zult generaliseren over moslims? Jon deed dat al nooit, dus die heeft wél recht van schrijven. Wil ik je er ook nog even wijzen dat je op verreweg de meeste sites een ban krijgt als je zoiets over de beheerder schrijft. Enige waardering daarvoor zou niet misplaatst zijn, vind je wel?
op 26 12 2012 at 13:53 schreef Hiepo-kriet:
‘….Ik kocht een bakje nasi en wieroe kreeg stukje pikante vers kippenvlees en een pakje gelei met mals vers vlees. Later gaan wij borrelen, dark rum uit jamaica, goedkoopste in slijterij. Wieroe wil er wel room in…
dewanand en wieroe’
Aaah… hoe aandoen’luk weer!
Derest over volgevreten witte, schijnheilige rotkoppen hebbie als gewoonlijk weer zeer treffend omschreven.
op 27 12 2012 at 09:36 schreef Bigpete:
Beste Mnb, ik constateer slechts dat PB altijd datgene doet waar hij anderen van beschuldigd, en meer, hij maakt overal een nummertje van. Zie het nieuwe artikel over onbeschofte Nederlanders…
Marokkanen die roepen niet gediscrimineerd te worden. Wat, dat kan natuurlijk niet, ze moeten zich gediscrimineerd voelen anders klopt het wereldbeeld van PB niet meer. En dus treed regel 1 in werking, PB heeft altijd gelijk…
Overigens generaliseer ik niet over moslims, voorbeelden graag.
op 27 12 2012 at 13:44 schreef MNb:
Volgende keer dat je het doet zal ik je er graag op wijzen, Grote Piet. Ik ben te lui om allerlei draden uit te pluizen om een voorbeeld te zoeken. Mocht de gelegenheid zich niet voordoen – hetzij omdat ik me vergist heb, hetzij omdat je het afgeleerd hebt – dan is dat alleen maar winst.
Leuk hoe je PB van een cirkelredenering beschuldigt door alle empirische data te negeren die hij aanhaalt. Last van intellectuele integriteit heb je niet, wel? Behalve als je dienst draait, blijkbaar. Merkwaardige dualiteit.
Het klopt wel dat hij overal een nummertje van maakt. Waar zouden wij tweeën – en nogal wat anderen – ons anders mee (aan) moeten amuseren (ergeren)?
op 29 12 2012 at 07:31 schreef You On A Gin:
Ik vind de gemiddelde Nederlander juist beleefd en behulpzaam. Staan ze overigens ook om bekend. Ik werk tegenwoordig met, eh, ‘expats’ van over de hele wereld, en die zitten vaak vol met verhalen van “oh, wat zijn jullie aardig en beleefd”. Dan denk ik, wie is “jullie”, en soms zeg ik dat ook, maar goed, het zal dus allemaal wel in the eye of the beholder zijn. Ik vind persoonlijk bijvoorbeeld Britten veel beleefder dan Nederlanders. Verbaas me er zelfs elke keer weer over, hoe vaak ik ook in de UK kom.
Geef mij maar de (soms lompe) directheid van de gemiddelde kaaskop i.p.v. een yank die in je gezicht have a nice dayyyyy piept en d’r middelvinger opsteekt zodra je je omdraait.
En zo ken ik nog wel wat landen en culturen waar wat mis mee is. Eerlijk waar, Nederlanders zijn inderdaad kut, maar dat komt omdat mensen kut zijn.
Disclaimer (voordat mensen gaan janken): Ik probeer niet mijn mening aan je op te dringen, hoor. Als je echt graag wil denken dat uitgerekend de mensen in dit minieme kleine kut lapje grond in Noordwest Europa extra speciaal klote zijn, dan moet je dat vooral doen. Ik kan je niet tegenhouden vanachter mijn schermpje.
op 26 12 2013 at 00:55 schreef on a wire:
Ach ja, alles wat hier in negatieve zin over kerst geschreven wordt (hypocriet enzo) kun je net zo goed over carnaval zeggen, immers.
Hypocriet zijn we allemaal, ook mensen uit andere culturen die op ons zo fijn eerlijk en authentiek overkomen. Zonder illusies (ook wel HOOP genoemd) overleeft niemand.
De weerstand tegen kerst (bij mij tegen carnaval, dus) zit toch vooral in de persoonlijke pijn, vermoed ik.
RSS