Kanker overwin je niet
Anita Brus
Muizen overal, als kwaadaardige gezwellen. Ze vreten zich door alles heen en je krijgt ze moeilijk weg. Sterker nog, het jongt en breidt zich uit. Je kunt ze bestrijden met klemmen en korrels. Ik kies de korrels, maar vraag mij af of die zullen leiden tot een definitieve uitroeiing.
Kunnen wij kanker overwinnen? Deze week was het weer zover. ‘Sta op tegen kanker’ met veel bombarie op tv. ‘Sterren’ die de kanker hebben ‘overwonnen’, of de strijd juist ‘verloren’.
Botte pech
Ik wind mij op, word kwaad, pak bijna de telefoon. Wanneer snappen jullie nu eindelijk eens dat er helemaal niets te overwinnen valt? Mensen, heus, kanker krijg je gewoon en als je het hebt is het botte pech. Misschien had je het voor kunnen zijn door wat minder te roken of te drinken, maar verder heb je er niets aan kunnen doen. Het is als met die muizen. Had het vuil weggehouden van het balkon, dan waren ze misschien weggebleven. Maar nu ze er eenmaal zijn krijg je ze moeilijk meer weg.
Wat je kunt doen, is de kanker zo goed mogelijk ondergaan. Of nee, niet de kanker, maar de behandelingen waar je voor in aanmerking komt. Ja, zo noemt men dat: “U komt in aanmerking voor een chemotherapie”. Hiep, hiep hoera! Ik kom in aanmerking voor de chemo en wie weet ook nog voor een ‘okseltoilet’ en hormonale therapie.
Zielig op bed liggen
Mooi en dan maar zien dat je zo goed mogelijk door de therapieën heen komt. Daar kun je wel wat aan doen. Zielig op bed liggen helpt niet, flink veel bewegen wel. Zwemmen moet je en door heel Amsterdam lopen. Ik ken de stad inmiddels tot in alle uithoeken. Leuk, het helpt, houdt je wakker en maakt je sterker. Maar de kanker gaat er niet mee weg. Die overwin je niet.
Of je er uiteindelijk aan onderdoor gaat, is afhankelijk van de soort en de grootte van de tumor. En dat hangt weer af van het stadium waarin de kanker ontdekt wordt. Zijn er al uitzaaiingen of heb je het geluk dat je er vroeg bij bent zodat er zich nog geen kwaadaardige cellen in de bloedbaan of via de lymfeklieren hebben verspreid? Was er nog maar één muis toen je de eerste muizenkeutels aantrof of hadden tientallen muizen zich al een weg door je keukenkastjes gebaand?
Dat soort dingen dus. Al die dingen hebben invloed, maar jijzelf niet. Korrels kun je strooien en nog meer korrels. Maar de korrels koop je in de winkel en de chemo krijg je gelukkig nog steeds vergoed, evenals dure tabletten tegen de misselijkheid of om je witte bloedlichaampjes op peil te houden. Bergen medicijnen die je helpen om te overleven.
Gewoon dood
Maar jij hebt daar geen enkel aandeel in. Eerder nog de dokter, het ziekenhuis of de zorgverzekeraar. Jammer als je nu in Griekenland woont, waar geen geld meer is voor al die middelen. Of in een derde wereldland waar nooit geld is voor geen enkel middel. Dan ga je dus gewoon dood, zelfs wanneer de kanker nog slechts in een beginstadium verkeert.
Jijzelf overwint niet, je bent degene die het ondergaat. Winnaars en verliezers zijn er niet. Mooi als de medicijnen effectief blijken en heel fijn als de muis de korrels eet en je hem over het balkon naar buiten kan kieperen. Invloed op je kanker heb je niet, hoe graag men jou dat ook wil laten geloven. Je hebt geluk of pech. Dus “zij heeft de strijd tegen de kanker gewonnen” is onzin.
Gezwel in je borst
Zoals je ook de strijd tegen de muizen niet wint. Het is afwachten of er eindelijk eentje het loodje legt en dan zal de tijd leren of er niet nog meer muizen zijn. Misschien doe je er goed aan geen vuilnisbak meer op het balkon te zetten. En misschien is het beter niet al te veel te roken of te drinken.
Maar zelfs dan weet je het nog niet. Er kan zo maar weer een muis in de kast zitten of een gezwel in je borst.
Anita Brus is docent in de Spaanse taal/literatuur/kunst en schrijft over tango in het tijdschrift La Cadena. Zij publiceert ook teksten in het Spaans en in het Nederlands op haar eigen weblog. Lees het verbijsterende relaas over haar domrechtse date. Volg haar op Twitter
Anita Brus, 30.11.2012 @ 10:43
15 Reacties
op 30 11 2012 at 11:08 schreef zonder opleiding.:
En zo is het, wat een treffende vergelijking.
op 30 11 2012 at 12:53 schreef Babe:
Je hebt waarschijunlijk gelijk als je zegt dat er als slachtoffer helemaal niets te overwinnen valt (alhoewel we nog niet precies weten wat de diverse neurologische ‘geluksstofjes’ fysiologisch kunnen uitrichten). Maar kanker als ongebreidelde tumorgroei-aandoening is wél steeds beter te beteugelen. En daar doneer ik voor.
op 30 11 2012 at 13:21 schreef Vanes:
Helemaal mee eens. De illusie dat je van “kanker kunt winnen” helpt ook nog eens de kwakzalverij, die vaak extreme therapieën voorstaan. Het beeld dat je letterlijk moet vechten tegen de ziekte stimuleert patiënten om hieraan toe te geven. Maar het is zoals je zegt, een goede behandeling, het best mogelijke medicijn, de behandeling niet dwarsbomen maar helpen en afwachten…
op 30 11 2012 at 14:24 schreef Edo:
ja Maarten van der Weijden heeft het zelfde punt gemaakt, en daar ben ik het mee eens.
Ik vind daarbij dat gelul van snorren laten staan voor kanker trouwens ook idioot, maar niet erg.
En BN-ers die zo ontzettend graag in de picture willen staan en dat doen door goede doelen heeft iets wrangs.
Aan de andere kant verliest niemand er ook iets mee, en het werkt klaarblijkelijk.
Over Goede Doelen, plus Ontwikkelingshulp, in het algemeen wil Waarom komt er niet eens een wetenschappelijk onderzoek naar Goede Doelen, en Ontwikkelingshulp, zonder politieke doeleinden, om te kijken of het werkt, en in hoeverre het effectiever kan? (of is dat er al?).
Mijn mening is namelijk vrij simpel, als het werkt dan moeten we het doen, als het averechts werkt niet (of op een andere manier). Dat heeft niks met ‘moet je lekker zelf weten’, zoals de VVD het in z’n gore campagne gebruikte. Ik wil gewoon weten in hoeverre het werkt.
op 30 11 2012 at 14:42 schreef Joachim Stolzer:
Ik herken in dit overwinnings-taalgebruik toch weer echo’s van wat Karen Spaink zo treffend de “orenmaffia” heeft genoemd. “Als je maar positief genoeg bent, dan komt het allemaal wel goed.” Stelletje idioten… Waarom is het toch zo moeilijk te aanvaarden dat je als mens gewoon heel vaak (niet altijd natuurlijk) bent overgeleverd aan het meedogenloze noodlot? Een mens is (fysiek althans) nu eenmaal hartstikke kwetsbaar. Eén zucht wind en we liggen omver, en ook tegen een agressieve kanker of ebola – en nog duizenden andere ziektes – zijn we volkomen machteloos.
op 30 11 2012 at 17:23 schreef sigme:
Goed stuk.
En gelukgewenst in de tombola.
op 30 11 2012 at 18:04 schreef MNb:
De vergelijking is helemaal niet goed, want er bestaat een uitstekende remedie tegen muizen. Drie letters, vier poten en het mauwt.
Kanker is een paradoxaal probleem. Hoe meer mensen kanker krijgen, hoe beter de gezondheidszorg, inclusief bestrijding van kanker. Als elke kankerpatiënt namelijk binnen een dag nadat hij/zij de ziekte krijgt doodgaat (bv. door slechte zorg) neemt het aantal kankerpatiënten drastisch af. Bovendien: hoe hoger de levensverwachting, hoe groter de kans op kanker.
Dus de conclusie is juist – kanker overwinnen? Vergeet het maar. Het is zelfs de vraag of het geld dat naar kankeronderzoek wel optimaal besteed is. Als het doel is een hogere levensverwachting valt er met hart- en vaatziekten meer te winnen.
op 30 11 2012 at 20:37 schreef lpvmc:
‘Armstrong heeft op een fenomenale manier zijn ziekte (kanker) overwonnen’, aldus Tom van ’t Hek in Pauw en Witteman 27-01-2011. Overwonnen?? http://tiny.cc/i4plow
op 01 12 2012 at 00:18 schreef dewanand:
hahahhaha MNb, mijn hindoe homokat Wieroe zat net wild rond te rennen en te miauwen toen hij jou tekst las met je complimentje voor zijn hardwerkende soortgenoten. Wieroe vindt dat zijn soortgenoten heel hard werken in Nederland en dus recht moeten krijgen op bijstand, Aow en medische verzorging bij ziekte of ongevallen op de werkvloer. Muizen verspreiden gevaarlijke ziekten in huis en zonder deze homokatten in Nederland zoude dus veel meer Hollanders doodgaan. De hindoe homokatten zorgen dus ervoor dat de Hollanders niet sneller uitsterven en daarom zegt Wieroe van ja, legaliseer ons eens en geef ons stemrecht en een zetel in het parlement. Wij worden al duizenden jaren gediscrimineerd door jullie mensapen zonder staarten en wij zijn het spuugzat.
Kanker kan inderdaad sneller het vergrijzingsprobleem oplossen dus geef die oudjes maar meer kankerverwekkend voedsel om de uitgaven van de Aow en zorg te verlagen. Dit is bevestigd door hooggeleerde blanke Hollandse wetenschappers en het bewijs van de hoge Nederlandse beschaving.
Dewanand en Wieroe
Planet of the apes
op 01 12 2012 at 09:14 schreef Strotgrondel:
Hoe zou je kanker kunnen uitroeien? Het is de natuur.
Kanker is het degenereren/barsten/kapot gaan van je cellen. Met als gevolg dat DNA verkeerd gerepareerd wordt en een eigen willetje krijgt. Het zal sowieso gebeuren als je maar oud genoeg wordt.
Jong kanker krijgen, of oud kankerloos sterven, ’t is een kwestie van pech hebben of niet.
op 02 12 2012 at 13:44 schreef Ana:
Haha MNb, misschien is de kat dan wel een metafoor voor de chemo (+ wil je allemal niet weten) in mijn lijf!
En Strotgrondel (hoe kom je op zo’n naam!); ‘Het is de natuur’ is mij wat te kort door de bocht. Wat is tegenwoordig nog natuur. Er bestaan speculaties over de invloed van gemanipuleerd vlees op kanker en het geeft ook wel te denken dat borstkanker nauwelijks voorkomt in Azië. We weten niet in hoeverre dit ‘natuurlijk’ is.
op 02 12 2012 at 13:55 schreef Ana:
Waar het mij bij het schrijven van dit stuk om ging was om de clichés die iedereen gebruikt bij kanker en die werkelijk nergens op slaan als je die ziekte eenmaal hebt. Er is nog zo’n cliché: “Hij/zij is schoon verklaard”. Daar moet ik bijna om lachen. ‘Schoon’ van kanker ben je nooit omdat je ook dat niet weet. De cellen van de tumor kunnen zich al in zeer vroeg stadium verspreiden. Dat gaat men tegen met chemokuren die er zijn in allerlei soorten en waarvan men hoopt dat ze de kankercellen uitbannen. Of dat gelukt is blijkt pas na jaren en zelfs dan is het niet zeker. De kanker kan ook nog na tien, vijftien of twintig jaar terugkomen (opnieuw pech). Ik troost mij met de gedachte dat ieders leven wat dit betreft onzeker is en dat ik mij in die zin niet of nauwelijks van anderen onderscheid.
op 03 12 2012 at 16:01 schreef Sasha Berkman:
Ana: Bijna geen borstkanker in Azie: klopt, mijn vriendin, net vier maanden geleden geopereerd en een garantie gekregen dat de kans dat het terug komt slechts 5% is, gebruikt daarom geen melkproducten meer. Dat schijnen ze daar niet te gebruiken.
op 04 12 2012 at 21:22 schreef You On A Gin:
@ Sasha Berkman
Yep, zo’n 70% van de wereld is lactose intolerant. Wat goed dat het toch nog goed is afgelopen met je vriendin! Je had het er een tijdje geleden inderdaad over.
op 18 01 2014 at 16:32 schreef Ana:
Een reactie en mooie omschrijving van mijn chirurg:
“Grote pech is inderdaad de beste omschrijving, want drinken en roken hebben ook al niets met het krijgen van borstkanker te maken.
En het slagen van de behandeling is met name afhankelijk van de genen van de tumor en statistische kansen/kansberekening, en daarmee van toeval en geluk.”
RSS