Jalta: Livestro gaat Poetin een lesje leren
Timo Koren en Yannick Coenders
De Correspondent bestaat al bijna een jaar. Soms lazen we wat aardigs, soms fronsten we de wenkbrauwen en soms zagen we iets waar Joost Niemöller zich niet voor zou schamen. Joshua Livestro en Annabel Nanninga stapten op de bandwagon om dat verdienmodel te kopiëren en een ‘tegengeluid’ te formuleren. De pretentie spatte ervan af: niet alleen De Correspondent krijgt tegenspraak, ook Poetin, Erdogan en de strijders van IS hebben een lesje westerse beschaving nodig. Zonder enige schroom werd Jalta gepresenteerd als een ‘nieuw intellectueel weerwoord‘. Daar gaan we graag even nader op in. Woord voor woord.
Culturalistische ideeën
Jalta presenteert zich met de slogan The right story. Leuke woordspeling. We hadden al De Dagelijkse Standaard, The Post Online en GeenStijl, maar nu kunnen we ook betalen om diezelfde meningen te horen. Opinies waarvan wij denken dat ze inderdaad hebben bijgedragen aan een nieuwe werkelijkheid. Zij hebben mede een wereldbeeld genormaliseerd dat in de media inmiddels breed gedragen wordt. In zijn proefschrift noemt socioloog Justus Uitermark dat culturalisme: ‘Een discours gebaseerd op het idee dat de wereld kan worden onderverdeeld in culturele eenheden en dat onze verlichte en liberale cultuur verdedigd dient te worden tegen claims van minderheden waarvan verondersteld wordt dat ze niet-liberale religies en ideologieën onderschrijven.‘
Uitermark laat zien hoe deze visie in het begin van de jaren negentig door Frits Bolkestein (toekomstig Jalta-auteur) is geïntroduceerd in het publieke debat en vervolgens de opiniepagina’s van de landelijke dagbladen is gaan domineren. Auteurs met culturalistische ideeën blijken vaker naar elkaar te verwijzen, en ook vaker positieve feedback te krijgen. Zijn studie beslaat de periode 1990 – 2005, dus de opkomst van Wilders, om maar een voorbeeld te noemen, is hier niet in meegenomen. Kortom, de visie die Livestro en de zijnen als ‘nieuw’ presenteren is helemaal geen reactie op een veranderend politiek tij. Eerder het herkauwen van wat al constant, op heel veel plekken gezegd wordt.
Te voorspelbaar
Om enkele voorbeelden uit de laatste maanden te noemen, volgen hier enkele covers waaruit eenzelfde wereldbeeld spreekt: AD, De Groene, De Morgen, Elsevier, NRC, Nieuwe Revu, De Telegraaf, Trouw, De Volkskrant en haar Vonk-bijlage. De auteurs van Jalta zou het niet moeten verbazen dat hun visie zo breed gedragen wordt, want ze publiceren zelf aan de lopende band in dergelijke media. Dat de Volkskrant hun aankondiging plaatste, spreekt wat dat betreft boekdelen. Uitermark houdt zich overigens tegenwoordig met hele andere onderwerpen bezig dan het integratiedebat, hij vond de meningen en standpunten te voorspelbaar geworden. Ons verbaast dat niks.
In dat aankondigende opiniestuk in de Volkskrant stellen Livestro en Nanninga de wereld voor als een Risk-bord, waarbij ze al hun legers op Europa hebben gezet. Voor wie nog twijfelde: Turkije en Rusland horen daar niet bij. ‘De grenzen van de EU lijken de grenzen van het liberaal-democratische ideaal te worden. Als er al druk wordt uitgeoefend op die grenzen dan is het van buitenaf, vanuit de periferie richting Europa‘, schrijven ze.
In beton gegoten ideologie
We kunnen best enkele landen buiten Europa noemen die een liberaal-democratisch ideaal onderschrijven. Maar het is gemakkelijker om gewoon op een van de vele kaarten te kijken. Natuurlijk valt er op zo’n kaart een hoop af te dingen. Maar het streven naar een liberaal democratisch ideaal stopt in ieder geval niet bij de grenzen van Fort Europa.
De ploeg van Jalta lijkt echter nauwelijks geïnteresseerd in wat er elders op de wereld gaande is. Ze weten al hoe het zit. En ze deinzen er niet voor terug om hun in beton gegoten ideologie aan iedereen op te dringen. ‘Waar we vanuit gaan zijn de kernwaarden waar onze samenleving op gebouwd is, en waarvan we denken dat die over de hele wereld geldig zouden moeten zijn‘, zegt Livestro in zijn promofilmpje. Het is taal waarvan we vermoeden dat die ook als motivatie voor verscheidene koloniale projecten heeft gediend. We vinden hem wel eerlijk, trouwens, die Livestro. Maar welke kernwaarden bedoelt hij eigenlijk? De Nederlandse grondwet? Gaan we artikel 1 dan ook bij Jalta terugzien? Nanninga zou ons versteld doen staan.
Hitlers Mein Kampf
De voormalig huisgothic van GeenStijl heeft trouwens ook zo haar eigen kernwaarde: ‘Journalism is what other people don’t want you to publish‘. We zouden bijna denken dat wanneer Nanninga in de jury van de Pulitzerprijs zou zitten, Adolf Hitlers Mein Kampf de onbetwiste winnaar zou worden. In haar promofilmpje loopt ze ook weer te zaniken dat het binnen de politiek en media nóóit gaat waar zij zo graag over praat. Terwijl: het gaat elke dag over moslims. En er is bovendien een bekende Nederlandse politieke partij die haar standpunt veelvuldig verkondigt.
Maar Jalta biedt moedig weerwoord. Dapper hoor, een breed gedragen standpunt in een nieuw jasje steken. Blijkbaar werkt het goed: de schijn wekken dat je je tegen de heersende orde afzet, terwijl je daar zelf onderdeel van bent. Het is opvallend dat juist voor een mening die sterk afwijkt van de Jalta-ideologie in een landelijk dagblad geen plaats is. Socioloog Merijn Oudenampsen wilde bijvoorbeeld betogen dat antisemitisme niet inherent is aan de islam. Zijn stuk week te veel af van de heersende denkkaders en werd daarom niet in het NRC geplaatst. Hij bracht een nieuw standpunt in een vastgeroeste discussie, maar waarschijnlijk niet van het soort waar Livestro en co op zitten te wachten. De ene nieuwe stellingname is de andere niet.
Licht in de duisternis
In het kader van vrijheid van meningsuiting hebben we hier gepoogd wat weerwoord te bieden aan de pretenties van Jalta. Zij mogen van ons hun mening uitdragen, daar veranderen we niks aan en dat willen we ook niet. Maar soms worden we moe van het uitgebreide Calimerogedrag van de Nanninga’s van deze wereld. Het gaat altijd over islam, het gaat altijd over immigratie, het gaat altijd over onze cultuur versus die van de ander. De Livestro-brigade doet daar nog een schepje bovenop.
Gelukkig is er ook licht in de duisternis. Jalta heeft Joram ‘Bijlmersafari’ Bolle aangesteld als Chef Video. Wij kijken uit naar zijn nieuwe ontdekkingsreizen. Joram ‘Bevervlees’ Bolle kan namelijk best aardig filmen. Stiekem hebben we daar wel wat geld voor over.
Timo Koren (@TimoKoren) en Yannick Coenders (@Yantje90) zijn masterstudenten Social Sciences. Zij maken het blog lekker stereotyperen, te volgen op Tumblr en Facebook.
Coenders en Koren, 26.09.2014 @ 07:35
15 Reacties
op 26 09 2014 at 07:56 schreef wltrrr:
Laten we vooral niet vergeten dat Livestro buitenlandadviseur was voor Sarah Palin, die beweerde Rusland te kunnen zien vanuit het raam van haar woning in Alaska.
Ik voorspel dat we vanaf januari niets meer horen van Jalta.
op 26 09 2014 at 08:32 schreef Pickelhaube:
Wat een goed stuk, Timo en Yannick! Het sluit bijzonder goed aan op een discussie die ik met “Linda” in een eerder draadje had, ben het er vanzelfsprekend volkomen mee eens. Het geeft handen, voeten en begrippenkaders aan een aantal stellingen van me daar.
Zo was ik onbekend met het begrip “culturalisme” en had het over “cultuurabsolutisme” bij gebrek aan een beter begrip. Ik plaatste de verschuiving van cultuurrelativisme naar culturalisme op basis van mijn eigen levenservaringen niet na de moorden op Fortuin en van Gogh, maar vanaf de negentiger jaren. Dat beeld lijkt te kloppen. Ook jullie prikken goed beargumenteerd door de pose van dit soort rechtse publicisten, dat ze “rebellen” zouden zijn, maar jullie “de schijn wekken dat je je tegen de heersende orde afzet, terwijl je daar zelf onderdeel van bent.” leest beter weg dan mijn “kleinburgerlijk en conformistisch kudtje”. Mijn complimenten.
op 26 09 2014 at 09:11 schreef Sjap:
Zeker uitstekend stuk! Prettige TOON ook.
Al is het probleem natuurlijk niet het verschijnen van nog meer rechtse media maar vooral de leegte van links. De PvdD is de enige met een echt alternatieve visie (economische groei niet langer centraal stellen). Politiek links is bij gebrek aan eigen visie vooral naar rechts opgeschoven zoals jullie ook laten zien mbt het ‘voormalig linkse’ medialandschap.
Zonder linkse opinie is er geen linkse pagina te vullen.
op 26 09 2014 at 10:08 schreef Marcus Lucas:
Goed stuk. We hebben inderdaad al heel veel rechtse media. En de mainstream media zijn ook nog verrechtst. Het is al lang de nieuwe politieke correctheid. De nieuwe norm. “Jalta” is een doorzichtige marketingtruc.
In een verzadigde markt kan je: veranderen, differentiëren, specialiseren, waarde toevoegen. Dat is de truc. Het voegt eigenlijk niks toe. Het bestaat allemaal al. Ze verkopen het als wasmiddel.
Ironisch is dat ze nu zelf een elite creëren (achter betaalmuur) om zich te onderscheiden van de honderden andere rechtse media. Honderden, want voor deze doelgroep tellen buitenlandse media mee.
Ze zien blijkbaar een onderscheid tussen rechtse ‘kwaliteitshaat’ (elitair, suggestief, protserig, waar je geld voor over moet hebben) en rechtse ‘rioolhaat’ (de bagger die overal gratis te vinden is).
In de kern is er geen verschil. Over de column van Nausicaa Marbe schreef ik n.a.v. Theo Maassen in januari 2013 al dat die niks meer is dan een decadente roddelrubriek: http://politiek.blog.nl/columns/2013/01/06/column-nausicaa-marbe-is-decadente-roddelrubriek
op 26 09 2014 at 10:13 schreef Pyt van der Galiën:
Prima stuk. Sluit ook goed aan bij mijn eigen stuk over de gedachtewereld van Breivik. Nuchtere en zakelijke analyses als deze, daar hebben we wat aan.
op 26 09 2014 at 10:56 schreef excellentie zwembad:
nazisme herkauwen
begint inmiddels zwaar oubollig te worden ware het niet elke keer weer om te kotsen voor mensen die koppig zich niet lieten hersenspoelen door de huidige haat hetze tegen fatsoen racisme en vreedzaamheid .
op 26 09 2014 at 12:01 schreef marcodebaar:
Glashelder. De -schier eeuwige- spin dat de media in Nederland “links” zouden zijn, en dat er “daarom” een “rechts tegengeluid” hard nodig zou zijn is echt non-sense.
Het gebrek aan creativiteit en intellectuele onafhankelijkheid in de journalistieke sector heeft echt potsierlijke dimensies gekregen.
op 26 09 2014 at 12:53 schreef Egbert:
Heerlijk goed stuk. Er is mij nog wat met de betekenis die zij zelf geven aan “Jalta” (de conferentie in Februari 1945).
Het is niet zo dat toen en daar Europa verdeeld werd. Dat was al gebeurd op de grond. Nazi-Duitsland was uitgeschakeld, het Britse Rijk was a dead parrot, de VS c.s. was nog niet eens over de Rijn, en de USSR stond al in (het latere) Oost-Duitsland bij Berlijn, Tsjecho-Slowakije, Hongarije, Joegoslavie. Wat had Roosevelt moeten doen? De alliantie met Stalin breken, en diens terugtrekking eisen? Dan was Stalin doorgelopen tot in Scheveningen. Stalin was echt niet vergeten dat het Westen Hilter zijn gang liet gaan, als extra (geo-)verdediging tegen USSR, totdat het te laat was. (De VS heeft hun ding gepakt in de Pacific. Iets met Hiroshima).
Maar voor hen betekent de naam “Jalta” dat het verkeerd was dat de Russen Europa bevrijd hebben van de Nazis en een vinger wilde houden in de volgende Europese oorlog hun kant op. Zo van: “Achteraf, liever Nazi dan cummu, eh, moslim”.
op 26 09 2014 at 13:10 schreef laarmans:
Jalta begint met NIEUW in de headline. Na een half jaar wordt het nieuw vervangen door VERNIEUWD.De man in the street heeft deze truc al lang doorgeprikt. Nu de rechtse elite nog. Of is het de populistische elite? Ik voorspel een oververtegenwoordiging van Wilders likkers.
op 26 09 2014 at 14:21 schreef Eh:
Sluit me aan bij Pyt: prettig en zakelijk geanalyseerd stuk.
Wat me aan het denken zet is wat Sjap ook noemt: waar is links/progressief zoals het was. Het durven dromen. Welke beelden zien we als alternatief. Even nog niet praktische en resultaatgericht. Maar wat voor wereld willen we? Als intellectueel collectief moeten we dan toch een eind kunnen komen met het weer praktischer maken en in stapjes dichterbij brengen. Ik verlang ineens enorm naar de linkse energie van mijn jeugd, die overal rond woei.
Het is alsof er tegenwoordig een enorme druk is om pragmatisch en resultaatgericht te zijn. En dat neigt al snel naar behoud, blijven denken in de huidige frames en die zijn inderdaad liberalig en rechts.
Dit zeg ik ook tegen mezelf. Het is haast eng en ongemakkelijk om weer in totaal wilde oplossingen en richtingen te denken. Zoals een wereld met minder inkomensongelijkheid te beginnen in ons land. Dat soort wensen gewoon serieus willen en er je best voor doen. Met steeds meer mensen..
op 26 09 2014 at 15:41 schreef Olav:
Ik sluit me aan bij de vorige reacties. Meer van dit a.u.b.
op 26 09 2014 at 17:46 schreef Thomas E:
“een wereld met minder inkomensongelijkheid”
Blijkt ook niet te werken, Eh. Het communisme ging ten onder aan gebrek aan financiële/materiële prikkels en een verziekte ambtenarij. De mens blijft hebzuchtig en wil zich onderscheiden van anderen.
Onderscheid en ongelijkheid in materiële zin geeft niet alleen afgunst en onvrede, maar ook energie, ondernemingslust en creativiteit. Het is niet voor niets dat instituties als het koningshuis, Hollywood en de Quote 500 zo tot de verbeelding spreken: materieel succes stimuleert het dromen van de have-not’s. En dit geldt echt niet alleen voor de westerse wereld.
In een ideale wereld zouden we onze bevrediging in ons werk en maatschappelijke bezigheden moeten kunnen vinden en zou het kunnen ontplooien van onze talenten al voldoende beloning moeten geven, waardoor geldelijke beloning als minder relevant zou worden gezien. Maar helaas.
op 26 09 2014 at 22:19 schreef Bart:
Prima stuk mannen! Ook jullie zouden eens een kop koffie moeten drinken met Willem Schinkel van de Erasmus Universiteit die met zijn ‘de nieuwe democratie’ 2,5 jaar geleden ongeveer dit betoog al voerde. Claimen dat Islamkritische journalistiek anno 2014 nog politiek incorrect is, is te absurd voor woorden.
op 26 09 2014 at 23:03 schreef Sasha Berkman:
Frank Zappa:
https://www.youtube.com/watch?v=ZUq_T_Bhau8
Ik ga echt geen cent uitgeven aan die betaalsite. Wel geef ik met Kerstmis 25 pleuries aan Frontaal Naakt.
op 27 09 2014 at 07:45 schreef Eh:
@Thomas
Ik schreef ‘minder inkomensverschillen’, niet ‘geen inkomensverschillen’.
RSS