Intiem met de dood
Hassnae Bouazza
Dagboeken vormen een lastig genre. Een goed dagboek geeft een eerlijk, ongepolijst en vooral ongecensureerd inkijkje in het leven van de auteur. En dan is het maar te hopen dat, wat de schrijver meemaakt, voor ons een beetje leuk is om te lezen.
Eerlijk zijn, daar heeft Kristien Hemmerechts geen moeite mee. In haar boek De dood heeft mij een aanzoek gedaan, dat dus een dagboek is dat ze bijhield tussen 9 oktober 2008 en 9 juli 2009, vertrouwt ze haar intiemste gedachten aan het papier en de lezer toe.
Ze schrijft: ‘ik voel de gênante behoefte om banale inzichten neer te schrijven als: Falen mag! Je hoeft niet de beste te zijn!’ Door te publiceren, zegt ze, leeft ze al jaren onder prestatiedwang.
Die dwang zie je niet terug in het eindresultaat; ze lijkt niet overmatig bezig te zijn met vorm en stijl, wat het gevoel van authenticiteit ten goede komt. Ze maakt ons deelgenoot van de vlinders die ze voelt als ze weer contact heeft met een nieuwe geliefde. Ze schrijft in haar schaamteloze eerlijkheid dat ze veel te lang rondloopt met hetzelfde maandverband. Daar moest ik even bij slikken maar vooruit, ik zei zelf dat een dagboek ongepolijst eerlijk moet zijn, dus ik moet niet zeuren.
Het dagboek heeft Hemmerechts opgedragen aan haar vader. Karel Hemmerechts was journalist en later directeur bij de Belgische omroep VRT. Hij was een introverte man die zijn gevoelens niet uitte en liever nors dan hartelijk was.
Het is een zeer fragmentarisch boek dat bestaat uit anekdotes, gedachten en commentaar op nieuwsberichten die veelal met de dood te maken hebben. Hemmerechts begint met ons mee te delen dat ze overweegt haar leven af te ronden. Zelfmoord is niet het juiste woord, zij verkiest ‘afronden’.
Wat volgt zijn de dingen die ze meemaakt en ontmoetingen die ze heeft, herinneringen aan mensen die al dan niet meer in leven zijn. Haar overleden vader, echtgenoot en kinderen, haar moeder, voormalige geliefden en mensen die ze niet of nauwelijks gekend heeft. Dit alles gelardeerd met berichten die ze uit diverse media heeft waarop ze soms kort dan weer uitgebreid reageert. Soms ook met humor.
Hemmerechts is dus, net als iedereen, gepreoccupeerd door de dood. Het ene moment heeft ze geen zin meer in het leven, het andere voelt ze zich gelukkig, ook al torst ze de pijn van het verlies van haar echtgenoot en kinderen met zich mee. Hemmerechts verloor twee zonen aan wiegedood en vroegtijdig haar man, de dichter Herman de Coninck.
Hoewel Hemmerechts aankondigt haar leven te willen afronden, voegt ze – gelukkig maar – de daad nooit bij het woord. Daardoor is het nogal vrijblijvend, allemaal. Het kabbelt allemaal rustig voort en door de vele nieuwsberichten die ze overneemt voelt het net alsof je kranteknipsels aan het lezen bent van oude bekenden (Karst T, baby Donna, allerlei moorden en zelfdodingen). Hoewel het thema, de dood, zwaar is, is het dagboek bijzonder lichte kost. Een tussendoortje, geen maaltijd met een lange nasmaak.
Eerder verschenen in De Republiek der Letteren. Hassnae Bouazza (حسناء بوعزة) schrijft voor Vrij Nederland, De Volkskrant, NRC Handelsblad, en de Arabische site van de Wereldomroep. Tot voor kort was ze te bewonderen in Vrouw & Paard. Dat ze nog tijd heeft om in het geheim voorbereidingen te treffen voor de vestiging van het kalifaat in Nederland, mag een wonder heten. Volg haar op Twitter.
boeken, Hassnae Bouazza, 22.04.2010 @ 10:58
RSS