In schril contrast! Managementlessen uit de jazz

Marco de Baar

Foto: Hiroyo Kaneko

Op zondag 8 juli werden de fans van het North Sea Jazz Festival getrakteerd op een optreden van de groep ‘Miles Smiles’ (MS), de all star-formatie die vernoemd is naar het gelijknamige album van Miles Davis. De leden van MS hebben zelf allemaal met Miles Davis gespeeld, om daarna enorme carrières op te bouwen. Twee ervan (Drummer Omar Hakim (OH) en bassist Darryl Jones (DJ) ) zijn doorgebroken bij het grote publiek met het ‘Dream of the Blue Turtles’ project van Sting.

Door logistieke problemen waren trompettist Wallace Roney en DJ te laat. De onvoorstelbare klasse van de overige muzikanten maakte mogelijk dat gitarist Robben Ford, saxofonist Kenny Garrett (KG) en organist Joey DeFrancesco (JdF) de trompetpartijen probleemloos afwisselend overnamen. Het gelegenheidskwartet stond als een huis.

Life video-opnamen, geprojecteerd op een groot scherm boven het podium toonden OH die, breed lachend, strakheid en souplesse in zijn drumspel liet vervloeien. De andere artiesten, wellicht iets minder expressief, varieerden opzwepende beats en supercoole grooves, zochten de dissonanten en schrille contrasten op, om die later op te lossen in prachtige harmonieën. Ondanks de afwezigheid van twee bandleden verliep alles moeiteloos. Ontspannen, maar strak. Funky en vrij, maar in controle. Gecontroleerd zonder dat de controle moet worden bevochten. Dit zijn echte meesters in hun vak.

Toen na een half uur DJ op het podium verscheen, was de reactie van OH veelzeggend. Hij straalde en glunderde! Geen verwijten, maar een dikke knipoog voor zijn maat. OH stak lachend zijn tong uit, en creëerde direct de ruimte voor een solo. DJ is in da house, en mag direct even in het middelpunt. Een mooi moment: hier wordt door de freebob jazz-wereldtop getoond hoe je, met genialiteit, ervaring, wederzijds respect en vertrouwen, fouten en problemen opvangt.

Na het Miles Smiles-concert gaf OH een drum clinic in het kleine NRC Jazz café. Na een geweldige solo van een paar minuten, ging hij uitvoerig in op zijn kunstenaarschap. Muziek maken is communiceren door je instrument, zo hield hij zijn publiek voor. Soms zijn de improvisaties geheel vrij, soms is het thema van te voren bepaald, en soms zijn er strakke arrangementen, maar in de jazz gaat altijd het om de communicatie. Goede jazzmuzikanten beginnen daarom met … luisteren.

Tijdens je opleiding en vorming luister je naar grote artiesten, of naar andere stromingen. Op het podium gaat het om luisteren naar de collega’s, en de wederzijdse inspiratie die dat oplevert. De muzikanten communiceren met elkaar, en met hun daarvan genietende publiek. OH vertelde dat hij tijdens de eerste repetities met Weather Report alleen werd geïntroduceerd in contouren van de stukken. Een paar maten hier, een overgang daar, en koffie! Hij werd er erg zenuwachtig van. Pas later begreep hij dat de ouwe rotten van Weather Report bewust ruimte hebben gecreëerd om tijdens het eerste optreden te communiceren met nieuwkomer OH.

Dit is echt vertrouwen. Creativiteit wordt zo mogelijk gemaakt en er wordt ruimte gecreëerd om nieuwe richtingen te onderzoeken. Het is de vrijheid die verplicht tot kwaliteit. Het is de vrijheid die het mogelijk maakt om op veranderingen in te spelen, sterker nog: Het de vrijheid die veranderingen interessant en spannend maakt. De verlate aankomst van DJ wordt door OH als een kans ervaren op nieuwe klanken, nieuwe structuren, en nieuwe inspiraties.

OH sprak expliciet over zijn muzikantschap. Maar ik herkende in zijn verhaal wijze managementlessen die ik -vaak minder overtuigend- voorgeschoteld heb gekregen in talloze te dure managementtrainingen. Kernwaarden voor het formeren en opereren in succesvolle teams zijn het selecteren van topkwaliteit, wederzijds respect, luisteren, inspiratie en ruimte. Zo ontstaat betrokkenheid, en worden de teamleden emotioneel gebonden aan het team, het project en het probleem. Vertrouwen in het team maakt dat de leden van het team de extra meter voor elkaar willen rennen, dat foutjes onderling word opgelost, dat er niet gezeurd wordt, maar gewerkt en gelachen.

’s Avonds in het hotel kreeg ik van mijn broer de Volkskrant van 7 juli. Trots op de koets voor de maatjesharingzaak met Hollandse vlaggetjes klapten de PVV afvalligen Hernandez en Kortenoeven eens goed uit de school over de managementstijl van Geert Wilders, en hoe de PVV fractie disfunctioneert.

Alle PVV Kamerleden zijn door Wilders, Agema en Bosma zelf geselecteerd. Het is daarom bevreemdend om te lezen hoe Geert Wilders, Martin Bosma en Fleur Agema opereren. De fractie is opgesplitst in de ‘oude negen,’ en de ‘nieuwe 15.’ De eerste groep deelt de lakens uit, van de laatste groep wordt verwacht dat ze in het gareel lopen. Kortenoeven en Hernandez omschrijven de nieuwe 15 als stemvee. Om hun mening wordt expliciet niet gevraagd. Veelzeggend is dat als Kortenoeven tijdens de fractievergadering iets wil zeggen dat Wilders niet uitkomt, de microfoon eenvoudigweg wordt uitzet.

Wilders wil, volgens Kortnoeven en Hernandez, de volledige controle hebben, en schuwt daarom het conflict. Volgens Kortenoeven worden de conflicten zelfs niet opgenomen in de notulen. Bosma en Agema kunnen zo bij Wilders naar binnen, maar voor de nieuwe 15 is contact met Wilders bijna onmogelijk. Wilders zoekt ook nooit zijn fractie op voor hun input. Integendeel, hij maakt gebruik van het schisma in de fractie om, met behulp van een verdeel en heers politiek, zijn zin te forceren.

Als ik dit lees, weet ik een ding zeker. Wilders is wellicht een handige politicus, maar het is een waardeloze manager. Nieuwe fractieleden zouden werk van zijn schouders moeten nemen, hem moeten inspireren, op nieuwe ideeën moeten brengen. Maar hij selecteert eigenhandig een groep slechte politici, die hij zelf niet vertrouwt, en daarna moet proberen te beheersen. Maar controle kost tijd en energie. Fractieleden die voelen dat hun de mond is gesnoerd, raken gefrustreerd en breken er uit.

Daar zitten ze dan op de koets, met de Nederlandse driekleur, fier wapperend in de wind. Toen ze op de radio hoorden dat het kabinet was gevallen, hebben ze besloten eruit te stappen. Het moment dat Geert Wilders het PVV-programma wilde presenteren hebben ze gekaapt. We hebben dit als een militaire operatie geplant, voegt Hernandez toe.

I rest my case.

Het is nooit wat geweest met de PVV en het wordt nooit wat met de PVV. En dat is maar goed ook. Sinds het interview met Hernandez en Kortenoeven weten we hoe de PVV-top omgaat met mensen die ze zelf heeft uitgekozen. Ik kan alleen maar gissen hoe de PVV-top wil omgaan met mensen die ze minder hoog in het vaandel hebben. Met vrijheid heeft het weinig te maken. Een ding is zeker: zo goed als Miles Smiles wordt het nooit.

Marco de Baar is als liberaal voor de volle ontplooing van het individu, inclusief een rijke intellectuele en culturele ontwikkeling. Hij kan niet accepteren dat de VVD de anti-intellectuelen en de cultuurbarbaren van de PVV gedoogt. Lees zijn activescience, blog over Wetenschap en Wetenschapsbeoefening.

Tweet

Marco de Baar, 21.07.2012 @ 07:32

[Home]
 

Δ