Huisartsen krijgen onredelijk veel taken in hun maag gesplitst
Hedwig Vos
Illustratie: Julian Mandel
De werkdruk van huisartsen is riskant hoog, meldden verschillende media begin deze maand. Bron was dit artikel in artsenweekblad Medisch Contact. Daaruit blijkt dat ruim zeventig procent van de huisartsen last heeft van stress vanwege de vele administratieve handelingen die ze moeten verrichten, door de avond-, nacht- en weekenddiensten en doordat artsen te weinig tijd hebben voor hun patiënten.
Nu is de huisarts, net als de onderwijzer, een soort vergaarbak van al die maatschappelijke problemen waar de samenleving zelf geen verantwoordelijkheid voor kan of wil nemen.
Ernstig psychiatrische patiënten
De onderwijzer moet steeds meer opvoedtaken op zich nemen en van alles en nog wat signaleren. De huisarts mag briefjes schrijven voor mensen die een nieuwe woning nodig hebben (daartoe is de huisarts niet bevoegd, maar de woningcorporaties blijven mensen toch naar hem doorverwijzen) en verklaringen schrijven dat mensen best een opleiding kunnen volgen om uit de bijstand te komen (heeft de huisarts evenmin de bevoegdheid voor, maar dat weet de gemeente blijkbaar niet).
De huisarts mag kiespijn behandelen omdat de tandarts niet in het basispakket zit, ernstig psychiatrische patiënten behandelen die bij de GGZ worden weggestuurd met de mededeling: “U weet toch wel dat u een eigen bijdrage van tweehonderd euro moet betalen, toch? O, u wilt dat niet? Nou, doei!”, en thuiszorg aanvragen omdat de familie dat niet kan.
Eigen verantwoordelijkheid
De huisarts mag gesprekken voeren met mensen die geen woord Nederlands spreken maar geen tolk kunnen betalen, nu de tolkentelefoon wegbezuinigd is omdat communicatie de ‘eigen verantwoordelijkheid’ is van de patiënt (terwijl de arts wettelijk verantwoordelijk is voor de communicatie en tuchtrechtelijk aansprakelijk is als er een fout gemaakt wordt door de gebrekkige communicatie), visites rijden omdat de patiënt best mobiel is maar niet over vervoer beschikt en wel dezelfde dag gezien moet worden en zo kan ik nog wel even doorgaan.
Laat mij de gemiddelde werkdag in mijn eigen huisartsenpraktijk eens met u doornemen. Mijn werkdag begint om half acht ’s ochtends. Dan lees ik de post van de afgelopen avond en nacht. Dat zijn brieven van de huisartsenpost, de spoedeisende hulp en uitslagen van bloedonderzoek. En ook brieven van specialisten uit het ziekenhuis om mij op de hoogte te brengen van door mij verwezen patiënten.
Visites rijden
Om acht uur begint het spreekuur. Elke tien minuten een patiënt, vijf per uur, maar vaak meer. Want mensen komen bijvoorbeeld met z’n tweeën binnen en blijken dan beiden een vraag te hebben, terwijl ze een afspraak voor één persoon hadden.
Het spreekuur duurt tot half elf en daarna komen er eventueel nog wat spoedconsulten bij, en anders kan ik meteen het ochtendspreekuur uitwerken en nabespreken met mijn assistente. Dat betekent verwijsbrieven schrijven en telefonisch overleggen met bijvoorbeeld een specialist in het ziekenhuis.
Dat duurt ongeveer een uur. Dan ga ik visites rijden en ben dan meestal tussen twaalf en half een terug in de praktijk. Met een paar boterhammen neem ik plaats achter de computer om de post te lezen die in de ochtend is binnengekomen en om e-mails te checken.
Spiraal inbrengen
Om één uur begint het telefonisch spreekuur. Ik bel mensen terug die hebben aangegeven mij te willen spreken. Om half twee begint het middagspreekuur, meestal tot half vier uur. Dan vaak nog een chirurgische ingreep of een spiraal inbrengen en dan is om vier uur alles klaar voor wat betreft de directe patiëntenzorg. Soms nog een visite en anders meteen weer alles uitwerken. Weer verwijsbrieven schrijven, lezen, brieven beantwoorden en mensen terugbellen en overleggen en nabespreken met mijn assistente en als er een co-assistent is dan nog een onderwijsgesprek voeren.
Om vijf uur kan ik mijn spoedlijn uitzetten (de huisarts houdt er naast het spreekuur ook nog een mini 112-dienst op na, de spoedlijn moet binnen dertig seconden opgenomen worden op straffe van een hoge boete) en meestal kan ik tussen half zes en zes uur naar huis. Soms later.
Ingegroeide teennagel
De stress zit denk ik niet eens in de lange werkdag. Het is meer het onverwachte, het rommelige, het alles tussendoor, de oneigenlijke hulpvragen. Soms start ik ’s morgens al met een vol spreekuur. Terwijl ik weet dat er veel mensen dezelfde dag nog gezien moeten worden. Die komen er dan bij.
Soms is er een lastig probleem, een demente persoon die allerlei zorg nodig heeft maar die dat weigert. Of een melding bij het AMK. Het zijn eigenlijk nooit de echt zieke mensen die stress geven. Het is meer de druk die ontstaat als er een probleem bij mij wordt neergelegd dat ik niet kan oplossen. Omdat ik daar niet voor ben opgeleid (bijvoorbeeld een ernstige psychiatrisch probleem of een tandheelkundig probleem), omdat ik er niets aan kan veranderen (bijvoorbeeld lekkage in een woning, burenruzies, overlast, problemen met de werkgever) of omdat ik er in principe geen tijd voor heb (langdurige gesprekken, een ingegroeide teennagel op de eerste dag na een vakantie, een kennismakingsgesprek van een uur, sommige mensen vragen daar echt om).
Zorgvragen lijken oneindig
Niet dat ik die problemen niet wíl oplossen, want dat probeer ik altijd. Maar de zorgvragen lijken oneindig. Ik werk met mijn collega samen vijf dagen, dus ieder tweeënhalve dag. Maar ik maak gemakkelijk dertig uur per week met nascholingen, vergaderingen, ad hoc overleg op niet-werkdagen en avond-, nacht- en weekenddiensten. De rest van mijn tijd besteed ik aan mijn promotieonderzoek, bestuurlijke activiteiten en mijn kinderen (en waarom heb ik toch altijd de neiging om dat uit te leggen?).
Maar als we beiden vijf dagen zouden werken, zouden onze spreekuren ook vol zitten. We besteden nu bijna zestig uur per week aan 1700 patiënten. De gemiddelde huisarts werkt iets meer dan vijftig uur voor 2350 patiënten.
Zelfmoord plegen
Dus ben ik gestrest? Soms wel ja. Maar vaak ook niet. Is dat abnormaal? Nee, lijkt me niet. Ik neem aan dat iedereen wel eens gestrest is door het werk. En ik zit, zoals dat heet, in het spitsuur van mijn leven.
Geeft het werk van een huisarts meer stress? Dat weet ik niet. Ik weet wel dat wij veel op ons bord krijgen dat daar niet hoort en dat doorverwijzen lastig is omdat je dan iemand laat vallen. En dat er weinig meer bij kan qua taken. En dat de meest lastige taken, die wij hebben, niet of nauwelijks vergoed worden.
Ik heb wel eens drie kwartier met een patiënt aan de telefoon gezeten om diegene ervan te weerhouden zelfmoord te plegen. Daar mocht ik vier euro en vijftig cent voor declareren die niet eens werd uitbetaald door de zorgverzekeraar omdat ik die dag al een telefonisch consult van diezelfde patiënt had gedeclareerd.
Er is ook waardering
Maar weet je, er is ook waardering. En dan is alle stress meteen verdwenen. Die ene patiënt die vorige week aan het eind van de ochtend zei: “Dokter, ik hoorde dat huisartsen zoveel stress hebben. Gaat het wel goed met ú?”. Of die andere patiënte, die helemaal blij was met een chirurgisch ingreepje dat ik bij haar deed en heel dankbaar was. Of de bos bloemen die ik soms krijg van een blije patiënt. Dat maakt dan mijn hele dag goed. Dus ik denk dat ik nog wel even door kan.
Hedwig Vos is huisarts, promovendus, moeder, chocoholic en PvdA’er. Volg haar op Twitter.
Hedwig Vos, 16.11.2012 @ 10:05
17 Reacties
op 16 11 2012 at 10:22 schreef zonder opleiding.:
Petje af, Ik moet maandag naar mijn huisarts en ik zal haar eens extra bedanken voor haar warme zorg!
op 16 11 2012 at 12:48 schreef Estherrosa:
Ik heb een ontzettend fijne huisarts. en
Is er altijd voor mij, wat er ook is, hij komt altijd bij mij aan huis, zelfs in zijn vrije weekeinde op de fiets even checken als er in de week daarvoor een excacerbatie was/is. Ben ernstig COPD patiënt, Gold klasse 4, 24/7 oxygen, 3 ltr per minuut.
Nu ik dit zo lees denk ik dat ik mijn voornemen (dat ik nooit echt uitvoer), om hem eens extra te bedanken met een bloemetje of zoiets, ditmaal maar waar moet maken….
Jij complimenten voor je harde werken! Respect voor huisartsen is op zijn plaats!
op 16 11 2012 at 13:55 schreef Sammie Saul:
Dat de administratieve lasten in de zorg enorm zijn is wel duidelijk. Het verbaasd me overigens dat de huisarts briefjes moet schrijven voor woningcorporaties en onderwijsinstellingen. Ik dacht dat maatschappelijk werkers daarvoor waren eigenlijk.
Maar ik vroeg me eigenlijk af of de mondige cliënt van tegenwoordig niet ook een onbehoorlijk grote wissel trekt op het werk van de huisarts. Ik wist niet eens dat je voor een ingegroeide teennagel naar de huisarts terecht kon bijvoorbeeld. In mijn beeld zijn we tegenwoordig veel kleinzeriger dan vroeger. Voor kwaaltjes die we uit kunnen zieken gaan we naar de huisarts en eisen dat er iets voorgeschreven wordt zodat we het idee krijgen serieus genomen te worden.
Of klopt mijn beeld niet?
op 16 11 2012 at 15:00 schreef Bigpete:
Ik zal de laatste zijn om te beweren dat een huisarts een relaxte baan heeft, er zijn echter wel een paar mitsen en maren bij je verhaal.
Bijscholingen en verplichte vergaderingen gelden voor jullie beiden neem ik aan. Dat kost dus twee maal zoveel tijd als bij één fulltime dokter.
Allerlei dingen doen waar je niet voor(bevoegd) bent is niet handig. Dat moet je gelijk afkappen anders blijf je aan de gang. Als elke huisarts dat doet gaan instanties echt wel nadenken.
Ik zie mijn huisarts zelden, de laatste keer was ruim 3,5 jaar geleden, en dat alleen omdat ik ik door mijn rug gegaan was en de spierverslappers alleen op recept te verkrijgen zijn. Ik ken in mijn omgeving niemand die de deur platloopt bij de huisarts, maar wellicht verkeer ik in andere kringen. Het generaliseren dat iedereen voor elk wissewasje naar de huisarts gaat herken ik niet.
op 16 11 2012 at 16:09 schreef Hedwig Vos:
Bigpete, het klopt dat mijn collega en ik als duo een aantal dingen dubbel doen. Zo moeten we beiden 40 uur per jaar nascholen. Maar we verdelen ook veel dingen. Het verklaart wel het verschil in werkuren tussen de solistisch werkende huisarts en wij als duo. Sowieso is bekend dat parttimers verhoudingsgewijs meer werken. In het huisartsenonderoek bleek dat de werkdag van een huisarts die één dag per week werkt 12,5 uur is.
Verder heb ik het niet over mensen die voor elk wisselwasje naar de huisarts gaan. Dat zijn niet mijn woorden en dat is ook niet wat ik bedoel. Elke hulpvraag is een legitieme hulpvraag, alleen lang niet altijd een vraag voor mij, terwijl door allerlei maatschappelijke invloeden die hulpvraag wel op mijn bord komt te liggen.
Maar ik heb een mooi vak, en ik ben blij dat door mijn verhaal enkele collega’s van mij bedankt gaan worden. Dat zullen ze fijn vinden!
op 16 11 2012 at 16:13 schreef Isho:
Een HBO huisarts zou uitkomst bieden. 4 jaar studie met daarna een werkstage als huisarts-assistent van 2jaar lijkt me genoeg om een deskundige vakman op te leiden die algemene basis medische/sociale hulp kan verlenen.
op 16 11 2012 at 16:53 schreef Niels:
Ben drie maal voor niks naar de apotheek gefietst omdat het (herhaal) recept er nog niet was. Na bovenstaande gelezen te hebben zal ik m’n boze email aan de huisarts maar deleten :-)
op 16 11 2012 at 17:03 schreef zonder opleiding.:
@ Niels,
je hebt ook flapdrol huisartsen, drie x fietsen voor een recept mag je best gekriebeld van raken. ( mits je 3 maal in 1 uur bent gefietst dan ben jij de flapdrol ;-)
op 16 11 2012 at 17:14 schreef Sammie Saul:
@isho, dat noemt men een opleiding tot HBO-verpleegkundige als ik het goed heb.
op 16 11 2012 at 18:52 schreef gronk:
Ik wist niet eens dat je voor een ingegroeide teennagel naar de huisarts terecht kon bijvoorbeeld.
Nou, als zo’n ding flink gaat zweren dan wil je uit jezelf wel naar de huisarts. Maar om dat te behandelen heeft-ie wel een half uurtje nodig (verdoving, teennagelextractie, inzwachtelen).
op 16 11 2012 at 21:07 schreef Isho:
@Sammie Saul
Niet als je het een HBO-Arts noemt.
Het is niet mijn idee trouwens maar een discussie die jaren geleden begon.Het vak van een praktijk-arts/generalist kan los gekoppeld worden van puur wetenschappelijk onderzoek.
Er komt een grote tekort aan huisartsen omdat de drempel om daar voor te studeren nu te hoog en te elitair is. Dus waarom niet er een toegankelijke specialistische beroepsopleiding van maken waarbij de arts meer de in de praktijk en de breedte wordt opgeleid.
Een fietsenmaker hoeft ook geen doctor te zijn in de nanotechnologie en een politieagent geen rechtenprofessor met een zwarte band in karate.
De Engelsen hebben er een goede uitdrukking voor:
Overeducated and underskilled.
op 16 11 2012 at 23:03 schreef Sammie Saul:
Nou, daar valt natuurlijk iets voor te zeggen, maar als ik naar de huisarts ga wil ik natuurlijk wel zeker weten dat ik niet met een hoestdrankje naar huis gestuurd wordt terwijl er stiekem een tumor in mijn longen zich zit voort te planten. Of die HBO-arts dat ook kan inschatten weet ik niet. Als ik het stuk van hierboven lees heb ik eerder het idee dat een huisarts meer heeft aan een snelle verbinding met maatschappelijk werk of een sociaal psychiatrisch verpleegkundige.
op 17 11 2012 at 10:29 schreef Isho:
@Sammie Saul:
hahha….maar dat zijn de huidige huisartsen ook nu geworden. Het zijn norse portiers geworden die de meute er vanaf moeten houden dat ze de ziekenhuizen niet gaan binnenstormen.
En wat is mis met het HBO?!
op 17 11 2012 at 13:47 schreef Sammie Saul:
@Isho, en daar moeten ze dus vanaf, zoiets zou je dus goed kunnen ondervangen door een SPV’er daar voor een aantal uur te stationeren.
Er is niets mis met HBO overigens, maar als de huisarts het eerste portaal is naar het ziekenhuis wil ik wel dat daar iemand zit met enige diagnostische skills, en dan nog moet je maar hopen dat jouw huisarts in staat is om een goede inschatting van je problemen te maken. Zelfs 9 jaar (geloof ik) studie kan dat niet eens 100% waterdicht maken. laat staan een 4jarige hbo-opleiding
op 18 11 2012 at 00:02 schreef Isho:
Je hebt natuurlijk gelijk. Een echte arts moet een academische en wetenschappelijke achtergrond hebben.
veel werk wat huisartsen nu moeten doen is vaak herhaalrecepten overschrijven en grieperige mensen met asperientjes wegsturen. Een SPV’s zou niet voldoen om een arts te assisteren maar iemand meer medische kennis vandaar het pleidooi voor een soort HBO-medicus.Anders zullen de weinige huisartsen die er al zijn ondergesneeuwd raken door talloze bijzaken die door experts kunnen worden overgenomen met minder medisch kennis.
op 18 11 2012 at 03:08 schreef Isho:
waar ik voor pleit is een tussenpersoon met genoeg kennis en ervaring die een “echte” arts zijn werk kan verlicht….en men moet moet niet vergeten dat veel van dat abrcadarbra alleen maar commercie is.
VOLGENDE POST
op 18 11 2012 at 10:08 schreef Sammie Saul:
das gelul en gaat niet werken. Ik ben monteur bij Volkswagen, en weet heel oppervlakkig wat het probleem van je auto is omdat ik er verder niet voor doorgeleerd heb. Als ik betere opleiding gehad zou hebben zou ik echter weten dat het probleem niets met je oliefilter te maken heeft, maar met iets compleet anders.als ik je daarmee door had laten rijden dan was je auto binnen een week afgeschreven en zou je kwaad op me zijn omdat ik slechte diagnostiek op je auto had uitgevoerd.
Nou, bij mensen is het ongeveer net zo dus. Je kunt niet zoiets als een HBO huisarts maken. Dat blijven verpleegkundigen.
Ik ben overigens te gaar om dit nog simpeler uit te leggen, dus na deze comment kap ik er mee.
Damn, het is maar goed dat jij niet over de volksgezondheid gaat man!
RSS