Heterogeen basisonderwijs
Yezkilim
Illustratie: Leslie Lyons
Het lijkt goed nieuws. Ik citeer de Volkskrant van 9 juni:
“Zo zijn afspraken gemaakt over een elektronisch leerlingdossier, waarin niveau en vorderingen per leerling worden bijgehouden. ‘Met die informatie kunnen de docenten in de brugklas verder gaan op het niveau waar de leerling in groep 8 gebleven is’, aldus PO-Raad, VO-raad, de schoolleiders (AVS) en Cito in een gezamenlijke verklaring.”
Dit is helemaal geen goed nieuws. Er zijn blijkbaar maar twee mogelijkheden voor scholen voor Voortgezet Onderwijs: óf ze krijgen kinderen binnen waarvan weliswaar bekend is dat ze achter zijn, maar niet hoe erg het is, óf, nieuw!, ze krijgen ze binnen en weten wèl hoe groot de achterstand is. In beide gevallen moeten ze zelf maar uitzoeken hoe en en vooral wanneer ze de kinderen op het vereiste niveau krijgen. In de grote vakantie voor het schooljaar begint? Onder de les, zodat er andere lessen vervallen? Na schooltijd?
Het lijkt me handiger om alle kinderen op het vereiste basiseindniveau te krijgen vóór ze naar het Voortgezet Onderwijs gaan. Dat moet je niet door het VO laten doen, maar door scholen die ervaring hebben met het geven van basisonderwijs. Kortom, houd ze op de basisschool tot ze het eindniveau bereikt hebben en geef ze een basisschooldiploma. Maar hoe doe je dit? Zittenblijven werkt immers niet.
Wat wèl kan werken, is de heterogene basisschool. Een school met drie stromingen, die alledrie hetzelfde eindniveau hebben en dezelfde stof behandelen, maar daar respectievelijk zes, acht en tien jaar over doen. Stromingen met mooie namen, bijvoorbeeld Allegro (snel), Andante (gewoon) en Adagio (langzaam). Ook zeven of negen jaar over deze school doen is mogelijk, want de leerstof is bij alle afdelingen hetzelfde, zodat iedereen, ook de laatbloeier en de vroegverwelker, probleemloos kan switchen.
Heterogeen basisonderwijs strookt niet met het huidige onderwijsbeleid. Onlangs haalde onze Minister van Onderwijs het oude plan weer eens uit de kast om kinderen juist langer, tot en met de tweede klas van het VO, bij elkaar te houden. Want: In Frankrijk gaan méér Turkse kinderen naar het hoger onderwijs dan hier, en in Duitsland minder, omdat er in Frankrijk later wordt gesplitst dan hier en in Duitsland vroeger. Hij vertelde niet dat Franse kinderen al op hun derde naar school gaan en Duitse pas op hun zesde.
Kinderen zouden gelukkiger zijn op een homogene school. Dat betwijfel ik. Vraag het de brugklassers. Een VMBO-B-er is blij dat hij of zij niet meer het domste jongetje uit de klas is en alles gewoon snapt. En een gymnasiast, opeens niet meer de beste van de klas, is én van de verveling af, én van het gepest. Een nerd is immers veel bespottelijker dan iemand die dom is, want dat heeft, net als bij volwassenen, nog een zekere status. Kijk maar eens naar de gemiddelde TV-kwis.
Aanstaande VMBO-B-ers worden niet slecht behandeld op de huidige basisschool. Ze mogen van alles overslaan. Deelsommen bijvoorbeeld en soms zelfs de CITO-toets. Maar door onderwerpen over te slaan, komen er gaten in hun kennis. Ook raken ze achterop, omdat hun tempo lager ligt en ze eigenlijk meer oefening nodig hebben. En door de tijd die ze verspillen met het voor spek en bonen meedoen aan te moeilijke lessen en de bijbehorende te moeilijke opdrachten, raken ze nóg verder achter.
Ook toekomstige gymnasiasten hebben het goed, want ze hoeven zich niet in te spannen. Bij hen zit de tijdverspilling op de homogene school in een te laag tempo en in tevéél oefenen. De allerbesten mogen soms een klas overslaan, maar eigenlijk zijn de meeste basisscholen daar op tegen. Voor kinderen die slimmer zijn dan de juf of meester is sowieso vaak maar weinig sympathie.
Heterogeen basisonderwijs heeft geen slechte resultaten of ongelukkige kinderen tot gevolg. Wel doen de minst begaafde kinderen er langer over. Maar ze besteden hun tijd nuttiger en leren dezelfde dingen als de slimmere kinderen. Ze halen dan ook hogere scores voor de CITO-toets, zodat ze hun heterogene opleiding minder gefrustreerd, zonder inhaallessen en heel misschien zelfs op een hoger niveau voort kunnen zetten.
Yezkilim is een full-time allround compulsief obsessief probleemoplosser, met als specialiteit radicale onderwijshervormingen. Daarnaast is ze wiskundeleraar.
Yezkilim, 16.06.2009 @ 07:37
7 Reacties
op 16 06 2009 at 10:05 schreef Geert:
Ik ben het ermee eens dat basisschoolklassen verdeeld kunnen worden in twee of drie niveaus, zodat de slimsten een beetje kunnen doorwerken en de minder slimmen wat meer aandacht kunnen krijgen.
Echter om het laagste niveau vier jaar langer te laten duren dan het hoogste lijkt me niet praktisch. Het relatieve leeftijdsverschil wordt dan wel heel groot. Mensen zouden op hun 14e naar de brugklas gaan, samen met mensen van 10.
Daarnaast halen leerlingen misschien wel een hogere score op hun CITO omdat ze twee jaar extra de tijd krijgen, maar zullen ze in het voortgezet onderwijs opeens in een normaal tempo mee moeten komen. Ik voorspel dan een volksverhuizing van Havo/VWO brugklassen naar VMBO scholen.
Met andere woorden, door het tijdsverschil verbloem je het niveauverschil, terwijl dat niveauverschil uiteindelijk toch een keer naar buiten komt.
op 16 06 2009 at 10:08 schreef herman van der helm:
goed idee! Voordat dit door de regelneven is uitgevoerd zou een tussenoplossing ook goed kunnen werken. Deze is nu reeds aanwezig in de vorm van een kopklas. Alle leerlingen met een achterstand zouden deze eigenlijk moeten kunnen volgen.
Mijn zoon met heftige dyslexie heeft hem gevolgd. Op de basisschool was het advies, of nog een jaartje blijven, of vmbo praktische leerweg.
Hijzelf wilde HAVO gaan doen, maar had het gereedschap er niet voor. De kopklas heeft hij doorlopen met bloed zweet en veel tranen, met op het eind VMBO-T advies. Hij is naar de brugklas gegaan en heeft daar de HAVO bereikt. Zit nu in eind 2 HAVO en gaat waarschijnlijk naar 3 HAVO.
Helaas is hij slechts als uitzondering toegelaten in de kopklas, omdat hij of minimaal een van zijn ouders geen buitenlandse achtergrond hebben. Het is echter voor hem de redding geweest.
op 16 06 2009 at 10:16 schreef sabaroth:
Zie je wel?
Zelfs vrouwen komt al dat mannelijk bloot zwaar de strot uit.
op 16 06 2009 at 11:10 schreef babs:
Het eerste idee van Yezkilim waarbij ik mijn twijfels heb. Het is een nogal ingrijpende hervorming, daar kan veel bij mis gaan. Daarnaast leidt het ertoe dat kinderen veel vaker van klas wisselen. Ik weet niet of dat zo’n goed idee is. Tenslotte leidt het ertoe dat kinderen van heel verschillende leeftijden bij elkaar in de klas komen. De 13-jarige laatbloeier komt in de klas met 11-jarigen.
op 16 06 2009 at 13:17 schreef Mark:
Allegro = blanke school
Andante = gemengde school
Adagio = zwarte school
Maar die hebben we toch al?
op 16 06 2009 at 17:39 schreef Yezkilim:
Geert en Babs, in dit systeem wordt de heterogene basisschool natuurlijk gevolgd door een nieuwe heterogene wereld, waarbij de ‘snelle’ kinderen naar een ‘snelle’ school voor VO gaan en vice versa, zodat er geen echte leeftijdsverschillen per klas zullen ontstaan.
Geert, aangezien er nu veel minder verschillen in het eindniveau zullen zijn, kan de CITO ook, eindelijk en vooral, op capaciteiten gaan toetsen. Hier kunnen de scholen voor voortgezet onderwijs toekomstvoorspellingen over de kinderen op baseren en daarmee kunnen ze weer beslissen wie ze wel of niet plaatsen.
Herman, heel goed, alleen had een jaar vanwege een lager tempo vast minder lichaamssappen gekost dan deze kopklas. Uit je verslag begrijp ik ook dat je weer eens aan de genade van de beslissers op de basisschool overgeleverd was. Staat het toelatingscriterium buitenlandse ouders in het regelement van de school? Dan is dit toch je reinste discriminatie? O ja, dat was ik even vergeten, dat mag tegenwoordig, zolang je je maar aan de mode houdt van wie er wel en wie er niet gediscrimineerd mag worden.
Babs, ik vind dat het voordeel van de mogelijkheid tot switchen van tempo ruim opweegt tegen het nadeel van de bijbehorende overstap naar een andere groep kinderen. Verder kun je natuurlijk wel tot een ‘downgrade’, maar nooit tot een ‘upgrade’ worden gedwongen en zorgde het ouderwetse doubleren of skippen van een klas, hierbij nauwelijks meer nodig, ook voor een verandering van groep.
Mark (cc Peter), binnenkort krijg je een zeer uitgebreide reactie, in de vorm van mijn vierde stukje over basisschoolvernieuwingen, dat over zwarte en witte scholen gaat, tenminste, als Peter het wil plaatsen… Hij heeft het al in zijn bezit.
op 19 06 2009 at 07:21 schreef Saira:
Bestaat de LAVO niet meer? Extra jaar tussen lagere school en brugklas in. Zonder de toelatingscriteria van de kopklas. Kan/kon ook niet, waar ik vandaan kom zijn er weinig allochtonen.
RSS