Het totale failliet van jouw menselijkheid
Hassnae Bouazza
Scène uit The Handmaiden (2016) van Park Chan-Wook.
“Je bent niet in de wieg gelegd om ongelukkig te zijn.” Het was aan het einde van een tolkopdracht, jaren geleden, dat een hulpverlener deze woorden tegen de vrouw uitsprak voor wie ik moest tolken. Ze was haar gewelddadige man ontvlucht en wist nog niet hoe haar toekomst eruit zou zien. Die zin is me altijd bijgebleven. Vanwege de eenvoud, de vanzelfsprekendheid ook. Natuurlijk word je niet geboren om ongelukkig te zijn, maar wie staat daar nu echt bewust bij stil?
Ik moet er soms aan denken, zoals afgelopen week, door de brand in kamp Moria, waar dertienduizend weerloze mensen, opeengepakt in erbarmelijke omstandigheden, worden vastgehouden door Europa. Er was brand, ellende, paniek, verlies, verdriet en wanhoop. Dat is hun leven, al jaren. Ze ontvluchtten hun thuis vanwege oorlog en onveiligheid, hoopten een veilig heenkomen te vinden in Europa, maar Europa had andere plannen.
De vaak geroemde Westerse beschaving is een mythe. Het is meer een masker dat bij gelegenheid opgezet wordt om, als het zo uitkomt, met grote woorden als ‘democratie’ en ‘mensenrechten’ te schermen. Bijvoorbeeld om een Afrikaanse of Arabische leider, die niet braaf mee wil werken aan de uitbuiting van zijn land, te straffen. Om morele oordelen te vellen over verre landen. Als excuus om landen te bombarderen, grenzen op te trekken en mensen te criminaliseren.
Op zoek naar veiligheid
Of hen dus met zijn dertienduizenden op te sluiten in een kamp met capaciteit voor drieduizend mensen zonder fatsoenlijke voorzieningen, zonder uitzicht op verlichting, verbetering, verhuizing.
Het zijn mensen die verwoesting zijn ontvlucht op zoek naar veiligheid en een beter leven en nu als insekten behandeld worden. Te midden van de oorlog hadden ze in ieder geval nog de hoop, de zelfbeschikking om keuzes te maken, een nieuw pad in te slaan, op zoek te gaan naar oplossingen.
In Europa zijn ze van die waardigheid gestript; ze moeten op straat slapen, mogen zich niet verplaatsen en zijn afhankelijk van hulpverleners voor eten en water.
Je ziet de kinderen op de koude grond slapen, met slechts een deken ter bescherming. Je ziet de radeloosheid bij de moeders, de vertwijfeling bij de mannen. Ze hebben niks, krijgen niks en de politiek gunt hun niets.
Ondertussen kijkt een flink deel van de stemgerechtigden tevreden toe. Hoewel ze zelf al van de leg raken als hun Tesla op afstand wordt gerepareerd en kortsluiting in hun hoofd krijgen omdat ze geen mondmasker willen (‘vrijheidsinperking’), vellen ze harde oordelen over de slachtoffers die ze van “emotionele chantage” betichten, want “hadden ze maar niet moeten komen”.
Helse plek
Terwijl ze druk bezig zijn hun leven naar hun smaak in te richten met alle decadente comfort die voorhanden is, proberen ze uit alle macht te voorkomen dat anderen, die er ietsje anders uitzien, een andere taal spreken en in een ander land zijn geboren, ook maar een fractie van diezelfde zelfbeschikking krijgen.
Ik kan me er geen voorstelling van maken: geboren worden zonder hoop, zonder perspectief, zonder horizon. Dat je op de wereld komt en alleen maar ellende kent, omgeven wordt door vijandigheid, moet leven van afdankertjes terwijl de jaren verstrijken, de wereld zich ontwikkelt en jij vastzit op die ene helse plek waartoe je veroordeeld bent. Geen kinderen die zullen studeren, geen huis met een tuin waar je altijd van droomde, geen bruiloft ooit of kleinkinderen. Niks. Alsof je minder mens bent. Geboren worden om te sterven.
Dat accepteren is het totale failliet van je menselijkheid. Ook de mensen in kamp Moria zijn niet in de wieg gelegd om ongelukkig te zijn.
Hassnae Bouazza is schrijver, journalist en televisiemaker. Bekijk hier de documentaire ‘De Klas van 94′, die ze samen met historicus Nadia Bouras maakte. Ze was ook eindredacteur van en regisseerde Femke Halsema’s serie Seks en de Zonde, schreef een boek over Arabieren, Arabieren Kijken. En ze heeft haar eigen hedonistische site, Aicha Qandisha.
Hassnae Bouazza, 12.09.2020 @ 11:25
RSS