Fred de Heij: ‘Ik wil het altijd op de ergste manier tekenen’
Peter Breedveld
Illustratie: Fred de Heij
Fred de Heij krijgt morgen op de Stripdagen in Gorinchem de Stripschapprijs uitgereikt. Vaste lezertjes van dit familiewebmagazine kennen zijn werk van de seksrubriek van Cocky Cox. De Heij heeft net een nieuw boek uit, Peking (‘Oorlog in de diplomatenwijk‘).
Voor stripblad Eppo tekent hij de oorlogsstripserie Haas. De grenzen van fatsoen en goede smaak overschrijdt hij ruimschoots in zijn eigen magazine Pulpman.
U hebt inmiddels interviews met hem gelezen in de kwaliteitskranten en hem gehoord bij de VPRO, maar Frontaal Naakt gaat met hem de diepte in.
Zeg Fred, je krijgt nou wel de Stripschapprijs, maar het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie heeft jouw subsidieaanvraag afgewezen omdat je tekenwerk onder de maat zou zijn.
“Omdat de adviescommissie van dat fonds mijn werk ‘in beeldend opzicht van matige kwaliteit’ vindt, inderdaad. De commissie vindt ook dat mijn werk niet vernieuwend is en niet aansluit op nieuwe tendenzen.”
Striptekenaar Edith Kuyvenhoven zit in die commissie; die lijk je het, gezien je harde reactie in je magazine Pulpman, vooral kwalijk te nemen.
“Ja, daar is Pulpman voor, dat vind ik leuk. Ik ken haar verder niet, en heb geen ruzie of problemen met haar, maar als die commissie klaagt over de kwaliteit van mijn werk en dat er geen aansluiting is op nieuwe tendenzen, vind ik het leuk om de tendenzen in haar werk op de hak te nemen. De lulligheid die je wel vaker in graphic novels ziet en waar ik niks mee heb.”
Wat bedoel je met lulligheid?
“Op de Rietveld Academie zag ik een paar jaar geleden een manifest van illustratoren hangen, geïnspireerd door het Dogma-manifest van die Deense filmers, waarin een aantal regels was opgesteld: perspectief mag niet, anatomische correctheid is taboe…”
Alles wat neigt naar een beetje behoorlijk tekenwerk is verboden.
“Die tendens inderdaad. Ik leg dat naast me neer.”
Maar ja, dan krijg je wel geen subsidie…
“De aanvraag was voor mijn net verschenen boek Peking en door die afwijzing moest dat worden ingekort van 80 naar 50 pagina’s.”
Trouwens best een ingetogen boek voor jouw doen, Peking. Ik bedoel qua seks en geweld.
“Ook weer niet zo ongewoon voor mij, hoor. In mijn werk voor de Tina wordt ook niet geneukt. Ik kan me makkelijk aanpassen aan mijn doelgroep en de strips in Pulpman maak ik puur voor de lol. De scenarioschrijver van mijn serie in de Eppo, Haas, waarschuwt me wel eens dat het geen horrorstrip is, dat het niet te heftig mag, maar dat is geen punt voor mij.”
Werk van De Heij voor Tina
Toch kunnen jouw verhalen in Pulpman best zonder al die seks- en geweldsscènes, dan zou er nog voldoende verhaal overblijven.
“Klopt. Laatst had ik een verhaal van acht pagina’s aangeboden aan de Eppo, maar daar was de hoofdredacteur niet in geïnteresseerd, dus toen heb ik wat seks en geweld toegevoegd zodat het in Pulpman kon.”
Je uitgever heeft wel eens geklaagd dat je op die manier het grote publiek van je afstoot.
“Niet alleen hij. Bevriende striphandelaren zeggen me dat ook steeds. Maar Pulpman maak ik echt alleen maar voor mezelf, dan wil ik geen rekening moeten houden met een doelgroep.”
Voor iemand die graag zulke expliciet seks- en geweldsscènes tekent, ben je een hele rustige, zelfs wel bedeesde man. Zou dat anders zijn als je die strips niet kon tekenen?
“Weet ik niet, want ik doe dit al sinds mijn twaalfde. Maar ik ben een pacifist. Daarom heb ik ook militaire dienst geweigerd.”
Nooit in moeilijkheden gekomen op school, of thuis, met je ouders?
“Mijn ouders vonden het alleen maar leuk.”
Die gingen niet met je naar de psychiater?
“Helemaal niet. Toen ik net op de Rietveld Academie zat, moesten we een boekje maken en ik tekende twaalf manieren om zelfmoord te plegen. Toen vroeg de psychologe van de Rietveld of ik misschien ergens over wilde praten. Ik zei nee hoor, dat doe ik alleen maar voor de lol.”
Maar waar komt dat dan vandaan?
“Ik weet niet wat eraan ten grondslag ligt en daar hou ik me ook helemaal niet mee bezig. Er zijn een heleboel erge manieren om iets verschrikkelijks in beeld te brengen, en ik wil altijd de ergste tekenen.”
Je doet het ook niet om te provoceren?
“Helemaal niet. Ik vind het gewoon grappig.”
Er komt ook geen enkel goedaardig personage voor in je verhalen.
“Nee, er zijn weinig personages waar ik enige sympathie voor voel, inderdaad.”
Spreekt daar jouw mensbeeld uit?
“Nee, ik vind dat humor.”
Je bent totaal pretentieloos.
“Ik heb natuurlijk wel de pretentie om een goeie strip te maken.”
Wat maakt een strip dan goed?
“Eentje die je met ontzettend veel plezier leest. De serie Bouncer, bijvoorbeeld. Als er een nieuw deel uit is, spring ik meteen op de fiets naar stripwinkel Lambiek. Dat had ik vroeger ook met de nieuwe Blueberry of Bernard Prince. Dat soort opwinding heb ik weinig bij de strips die nu in de Eppo staan.”
Scène uit Haas
En Haas dan?
“Die teken ik wel met veel plezier, maar ik heb nog nooit een compleet verhaal teruggelezen. Ik denk het eigenlijk niet.”
Maar wat moet een goede strip bevatten en wat per se niet?
“Ik moet meeleven met de personages, door het acteren, niet omdat ze sympathiek zijn, dat maakt me niks uit. Waar de meeste strips mijns inziens absoluut de mist ingaan, is door een aaneenschakeling van gebeurtenissen, van plot, en te weinig intermenselijk drama.”
Jij tekent ongelofelijk veel. Hoe doe je dat?
“Ik heb altijd het gevoel dat anderen juist weinig tekenen. Als ik lees dat Hanco Kolk een week doet over één pagina Gilles de Geus, vraag ik me af of hij maar één uur per dag werkt of zo.”
Hoelang doe jij over een pagina?
“Met een pagina Haas ben ik anderhalve dag bezig. Voor Pulpman maak ik meerdere pagina’s op een dag.”
Hoelang is jouw werkdag?
“Ik begin om een uur of half tien, nadat ik mijn mail heb gecheckt en zo, en ik ga door tot een uur of zeven.”
Waarom ziet je personage Pulpman eruit als een dikke clown?
“Die is begonnen als een kleurplaat voor C&A.”
Ha!
“Ja, die balletjes op zijn broek en zijn streepjestrui is zodat die kinderen wat in te kleuren hadden.”
Schilder je nog?
“Mijn laatste schilderij is alweer van een poosje geleden. Ik was druk met Peking en nu ben ik heel druk met Haas, dus het komt er maar niet van.”
Peter Breedveld, strips, 07.03.2014 @ 13:48
5 Reacties
op 07 03 2014 at 21:36 schreef Strotgrondel:
Goede tekenkunst, maar ik heb de indruk dat het verhaal ondergeschikt is voor de tekenaar.
In andere woorden: je kunt tekenen, verzin er eens een spannend verhaal bij.
op 07 03 2014 at 23:44 schreef Esther G.:
@Strotgrondel Ha, duidelijk iemand die nog nooit iets van Fred de Heij gelezen heeft. De Heij is een van de weinige dubbeltalenten (tekenaar en scenarist) en bovendien een zeldzame verteller. Begin met zijn korte verhalen in ‘Pulpman’ (of de bundeling ‘Pulpmania’), ‘De Schuilplaats’, of – als je van erotiek houdt – ‘Biechten’.
op 08 03 2014 at 09:57 schreef Boudewijn:
Wat vind ik het toch leuk dat hier zo geregeld aandacht wordt besteed aan het nogal onderbelichte medium van de strip. Ik heb door FN te lezen al verschillende voor mij voorheen onbekende tekenaars leren kennen, steeds tot groot genoegen.
Eén van mijn favoriete tekenaars is Carlos Latuff, een Braziliaanse cartoonist die dan misschien geen stripverhalen schrijft maar wel heel poignante politiek getinte cartoons maakt.
op 08 03 2014 at 10:38 schreef Pickelhaube:
Voor ik op vakantie ga kijk ik altijd even op Frontaalnaakt of ik nog tips kan vinden voor mooie graphic novels. Ik weet niet of Pulpman me nou zo aanspreekt, maar Portugal vond ik prachtig, Koma sprak me zeker aan, de Kat van de Rabbijn was onvolprezen, Joe Sacco leerde ik hier kennen, en de Weg naar Zoar stal meteen mijn hart.
Ik zit wel een beetje te wachten op Peter’s review van de nieuwe Sandman Overture serie, die werkelijk prachtig getekend is. En ik ben er een beetje verdrietig over dat Peter David Mack’s Kabuki niet kan waarderen, want the Alchemy vind ik echt een meesterwerk. Ook mc Kean’s Cages had wel wat meer aandacht mogen krijgen. Maar dat houd je toch.
op 08 03 2014 at 10:50 schreef Pickelhaube:
Overigens ben ik de nom de plume “Jabir” een beetje zat. Dus vanaf nu ga ik door als Pickelhaube.
RSS