Etnische bubbels zijn niet per se schadelijk
Yannick Coenders en Timo Koren
Zondag schreven we een brief aan maatschappijhistoricus Zihni Özdil. Hij schreef ons een brief terug. We hebben genoten. Van zijn brief, van de discussie op Twitter, de sterke inhoudelijke kritiek van reaguurders en van de persoonlijke verwijten die hij ons maakt.
Zihni noemt ons: ‘Multiculti betuttelaars’; ‘twee handen op één buik met de PVV’; een ‘groter gevaar dan de PVV’; we hebben ‘net leren plassen’; we willen ‘karaktermoord’ plegen, gebruiken leugenachtige frames en schreven een lachwekkende brief. De Zihni-strooit-verwijten-bingokaart konden we tweemaal afstrepen. Hij had voor zichzelf ook een passende kwalificatie bedacht: Godfather 3.
Het zou ons niet om de inhoud gaan. En dat terwijl we zoveel waardevolle, inhoudelijke kritiek hebben gekregen. Daar gaan we graag op in.
Integratie versus assimilatie
Een interessante reactie kregen we van twitteraar @Guher_A. Zij stelt dat wij integratie en assimilatie door elkaar gebruiken. Ze heeft gelijk: integratie veronderstelt een bepaalde mate van wederkerigheid, terwijl assimilatie eenrichtingsverkeer is.
Dit is een belangrijk analytisch verschil dat helaas te weinig wordt gemaakt. Dat we ons daar schuldig aan hebben gemaakt, komt door de manier waarop de discussie wordt gevoerd. Integratie en assimilatie zijn in het publieke debat inwisselbare termen geworden, die beide uitgaan van een eenzijdig proces. @Guher_A stelt terecht dat wij in ons stuk teveel uitgaan van de gevestigde terminologie. Het neemt niet weg dat de ideeën van Zihni vaak vergelijkbaar zijn met de integratieretoriek die beleidsmakers als Asscher gebruiken.
Etnische bubbels
Op Facebook bekritiseerde socioloog Laurens Buijs ons. Hij stelt dat competenties niet in isolement bestaan. Ook hij heeft gelijk. Wij geven in ons stuk te weinig blijk van de manier waarop competenties binnen een sociaal kader worden gevormd. Het gaat ons vooral om de selectieprocedure van grote bedrijven.
Zihni zegt dat je je aan hun wens moet aanpassen (het corps is daarbij zijn ongelukkig gekozen metonymie). Wij vinden dat die bedrijven – die Zihni een hand boven het hoofd houdt omdat ze diversiteitsbeleid voeren – daar in Nederland actiever mee bezig moeten zijn. Zoals Peter Breedveld zegt: ‘Bedrijven moeten in een bredere vijver vissen.’
In de reacties onder ons stuk stelt ene Babs dat Nederland wat dit betreft achter ligt. Maar hij stelt ook: ‘Vooral bedrijven in een streng gereguleerde markt kunnen zich nog veroorloven corpsvriendjes te blijven uitzoeken (…) Voor alle anderen geldt: ontwikkel je talenten en de meest succesvolle bedrijven zullen zich aan jou aanpassen.’ Dit kan volgens hem ook als je je organiseert als etnische groep.
Sociaalwetenschapper Min Zhou stelt dat de organisatiestructuur van de Koreaanse en Chinese immigrantengemeenschap in Los Angeles de basis heeft gelegd voor groter sociaal-maatschappelijk succes. Socioloog Loïc Wacquant stelt zelfs dat juist de sterke organisatie en concentratie van zwarte Amerikanen in getto’s de Civil Rights-movement mogelijk heeft gemaakt.
Pleiten we dus voor segregatie of gettovorming? Nee, maar het laat wel zien dat ‘etnische bubbels’ niet per definitie schadelijk zijn.
Cultureel burgerschap
Een andere reactie komt van Jelmer Renema, die het idee van burgerschap van Zihni Özdil verdedigt: ‘Het waardevolle aan die manier van denken is dat het een uitweg biedt uit de impasse tussen botte culturele assimilatie enerzijds en multiculturaliteit, die (zo is de redenering) in de praktijk altijd op tweederangs burgerschap neerkomt.’ Ook wij vinden, net als Zihni, dat het om burgerschap moet gaan. Het is zijn culturele invulling van dat burgerschap waar wij tegen ageren.
Dit is overigens niet ons enige bezwaar. Ook zijn focus ligt verkeerd. Burgerschap moet door de overheid worden toegekend, wat je daar vervolgens zelf mee doet, is aan jou. Als er aan rechten gemorreld wordt, juichen wij elk verzet daartegen toe. Zoals bijvoorbeeld de Rotterdamse partij NIDA in dit stuk doet.
Wij verweten Zihni Özdil dat hij verschillen essentialiseert: een islamitische zwartekousenmentaliteit (een hyperbool) gaat niet samen met een baan in de zakelijke top. Hij vindt dat we hem daarin selectief quoten, omdat hij zegt dat ook een ‘Brabantse heikneuter’ zich tijdens de studie moet verbreden. Hij verdedigt zich tegen de claim dat hij te veel uitgaat van etnische verschillen, door een ander vermeend etnisch verschil sterk aan te zetten.
‘Brabantse heikneuter’ is ook een etnisch stereotype, waarmee het beeld van de ‘wereldvreemde provinciaal’ bevestigd wordt. In Tilburg en Eindhoven kun je ook op universitair niveau studeren, we hopen dat het ook vanuit daar mogelijk is de zakelijke of anderzijds maatschappelijke top te bereiken. En dan hebben we het nog niet eens over de Brabantse hogescholen. Zeg dan gewoon: iedereen moet zich verbreden tijdens zijn studie.
Intenties
We willen nog ingaan op twee verwijten die Zihni ons maakt. Hij vindt dat wij een gedichotomiseerd wereldbeeld hebben van hetzij allochtonen bashen hetzij allochtonen betuttelen in de naam van multiculturalisme. Daarmee probeert hij ons zijn wereldbeeld op te dringen. Aan de hand van dit wereldbeeld lijkt Zihni namelijk zijn eigen positie te bepalen: in het midden.
Dat wij kritisch zijn naar het multiculturalisme, had hij kunnen weten als hij op de link had geklikt naar het stuk van Maurice Crul dat wij aanhalen. Het heeft de titel: ‘Multiculturalisme is dood, rechtspopulisme is achterhaald’. Maar goed, hij lijkt beter dan onszelf te weten hoe wij ons positioneren.
Etnische zuivering
Tenslotte twijfelde hij aan onze intenties. Dat mag. Twijfel is iets goeds: neem niet zomaar iets voor waar aan. Wij twijfelen ook weleens aan zijn intenties. Bijvoorbeeld toen hij zich door GeenStijl liet interviewen – zoals Quinsy Gario schrijft ‘niet je nieuwe antiracistische vrienden’.
Het gaat ons niet primair om het medium, maar om de boodschap die Zihni Özdil erop verkondigt. Hij formuleert deze zo dat het mooi in het straatje van GeenStijl past: vrijheid van meningsuiting voorop, doe geen aangifte tegen Wilders, de rest van het politieke bestel is hypocriet. Zo stelt hij vrijheid van meningsuiting voor het bestrijden van een politicus die oproept tot etnische zuivering.
Racisme bestrijden
We vinden dat hij zijn principiële bezwaar onvoldoende onderbouwt: hij legt niet uit wat het verschil is tussen de woorden van Wilders en een racistische daad. Zoals communicatiewetenschapper Teun van Dijk stelt: woorden kunnen ook uitsluitend werken, omdat de taal van de elite doorslaggevend is in wie toegang heeft tot het publieke discours en wie niet. Jeroen van Rooij legt dat in dit artikel over Hafid Bouazza ook mooi uit.
Als laatste willen we nog zeggen: wij hebben niet het antwoord op hoe de multiculturele samenleving in te richten. Dat willen we geenszins pretenderen. Wel vinden we dat het bestrijden van racisme een topprioriteit is – daarin zijn we het ook met Zihni eens (en daarom is het ook knullig ons van karaktermoord te betichten, we willen hem niet de mond snoeren). Zoals gezegd: we hebben genoten van de discussie, wat geleerd en soms hardop gelachen.
Timo Koren (@TimoKoren) en Yannick Coenders (@Yantje90) zijn masterstudenten Social Sciences. Zij maken het blog Lekker Stereotyperen, te volgen op Tumblr en Facebook.
Coenders en Koren, 23.04.2014 @ 07:07
26 Reacties
op 23 04 2014 at 09:10 schreef Natasha Gerson:
Helaas heeft Zihni zijn repliek weer verwijderd. Hebben jullie geen kopie?
op 23 04 2014 at 10:01 schreef Peter:
Zihni’s site ligt er helemaal uit: https://twitter.com/ZihniOzdil/status/458885114924388353
op 23 04 2014 at 10:07 schreef Ralph van der Geest:
“Zihni Özdil praat met zijn integratieretoriek teveel beleidsmakers als Lodewijk Asscher en xenofobe media als GeenStijl naar de mond.”
Ik denk dat het ook mag zijn: ‘….praat teveel xenofobe beleidsmakers als Lodewijk Asscher….’
Die schedelmeter deugt echt van geen kant, is zo fout als het maar kan zijn. Verder twee hele goede stukken van jullie. Dank.
op 23 04 2014 at 13:06 schreef Thomas E:
” twitteraar @Guher_A. Zij stelt dat wij integratie en assimilatie door elkaar gebruiken. Ze heeft gelijk (etc)”
Helaas is dit de reden waarom ik nav het vorige stuk in heftige discussie raakte met andere reageerders. Ik verdedigde een zekere mate van functionele integratie, waarna anderen mij beschuldigden van het toejuichen van assimilatie (zonder dit overigens zo te benoemen).
Het ging mij zuiver om de sociaal-filosofische discussie en niet specifiek om het gedachtengoed van Zihni, want ik had nog nooit van de man gehoord.
op 23 04 2014 at 16:24 schreef babs:
43%van de Nederlanders wil minder Marokkanen, volgens een enquête gehouden NADAT tot in de PVV zelf afstand werd genomen van Wilders.
Ik durf de stelling wel aan dat 50% minder Marokkanen had geantwoord als de enquête een paar weken eerder had plaatsgehad.
Dat betekent dat elke suggestie dat allochtonen de schuld van hun achterstand bij zichzelf moeten zoeken op dit moment ongepast is. Eerst moet de diepgaande xenofobie in Nederland aangepakt.
op 23 04 2014 at 16:50 schreef Thomas E:
In dat zelfde onderzoek wilde zelfs 79% van de ondervraagden minder buitenlanders (ongespecificeerd dus). Dat cijfer toont pas echt de ongenuanceerde xenofobie van de Nederlanders aan.
Nu weet ik niets over de opzet van het onderzoek: hoe representatief het is, welke vragen er gesteld werden etc. Maar het is wel een angstaanjagende uitkomst.
op 23 04 2014 at 17:38 schreef edo:
Ik kan me wel vinden in Zihnzi’s betoog voor zo goed als absolute vrijheid van meningsuiting. Ik vind alleen zolang het er niet is het niet heel verwonderlijk dat mensen aangifte doen van die uitspraken. En dan moet je je wat mij betreft richten op die wetgeving en niet op die mensen die volstrekt logischerwijs aangifte doen. En dan kan je je vervolgens ook richten op die Pvda uitspraken die ook kwalijk zijn. In plaats van aan de zijkant te zeggen dat je geen aangifte moet doen. Dat doen mensen toch wel. Wacht op de uitspraak van de rechter en ga daar al dan niet tegen in. Lijkt mij verstandiger. Bovendien als al die pvda ers zo racistisch zijn wat is Yoeri dan wel niet? Met zijn investering in Bert Brussen? Ja sorry welke maatstaf hanteert hij nou eigenlijk?
op 23 04 2014 at 19:33 schreef babs:
79% is nog erger dan ik dacht. Mijn inschatting is dat ongeveer 2/3 van de Nederlanders potentiële PVV-stemmers zijn.
op 23 04 2014 at 21:38 schreef edo:
Of Zihni sorry
op 23 04 2014 at 22:30 schreef vander f:
@Babs,
‘Eerst moet de diepgaande xenofobie in Nederland aangepakt.’ is an sich al een stigmatiserende uitspraak,
alsof dat een ‘Nederlands’ gegeven zou zijn terwijl het een universeel gegeven is, vind je overal waar je mensen aantreft.
Even los van het feit dat ‘diepgaand’ nogal overdreven op mij overkomt.
Mensen zijn huiverig voor vreemden, ook binnen ‘autochtone’ kringen. Ik heb eens een jaartje of twee in Volendam gewoond, daar wisten ze verdomde goed hoe ze mij als een buitenstaander moesten laten voelen.
Maar goed, laten we blij zijn dat we in Nederland in ieder geval de discussie hierover voeren, zo ver zijn ze in een groot deel van de wereld nog lang niet.
Nog even over ‘brabantse heikneuter’ van Zihni,
die heeft natuurlijk geen reedt te maken met studeren in Eindhoven of Tilburg, hoe komen ze daar nu weer bij?
Hij had ook Drentse heikneuter kunnen zeggen, bedoelt hij hetzelfde mee, wat hadden ze dan geantwoord, iets over studeren in Assen?
Coeders en Koren begrijpen Zihni hier volgens mij niet helemaal, of helemaal niet.
De metaforische heikneuter bestaat gewoon hoor, al is het niet zozeer een geografische aanduiding, heikneuters tref je ook in edn grote stad aan.
op 24 04 2014 at 08:43 schreef babs:
vander f,
De xenofobie van Nederland en sommige andere landen in de buurt gaat verder.
Spanjaarden zijn openlijk racistisch, maar overal waar ze komen neuken ze alles en iedereen. Nederlanders en Engelsen behouden in alle uithoeken van de wereld hun raszuiverheid.
Genocides komen overal voor, maar nergens zo geperfectioneerd als in Nederland en Duitsland. In Duitsland heerst wel een veel sterker ‘dit-nooit-weer’ gevoel.
op 24 04 2014 at 09:34 schreef Thomas E:
Nou babs……. in Indonesië barst het nog van de ‘Indische jongens en meisjes’ zoals dat heette. Halfbloeden dus. Idem dito in Den Haag. En zelfs in Venlo; peur maar eens in de roots van heer Wilders.
En wat geperfectioneerde genocide betreft kon de heer Stalin er met z’n 26 miljoen moorden ook wat van. De Hutu’s deden het dan wat minder geperfectioneerd, maar wel vol overgave. Dus dat wij Nederlanders, ondanks ons ‘optreden’ in het toenmalige Indië en onze medewerking aan de slavenhandel, in de top van de geperfectioneerde genocideplegers thuishoren waag ik te betwijfelen.
op 24 04 2014 at 09:45 schreef Thomas E:
Babs, ik bedenk me nu dat je met Nederlandse geperfectioneerde genocide ook het optreden van de NSB’ers tijdens de oorlog zou kunnen bedoelen. Daar heb je idd een punt; hoewel het eerder een laf faciliteren van genocide is geweest. Typisch Nederlands, denk aan Srebrenica.
op 24 04 2014 at 11:31 schreef edo:
Babs ben jij trouwens een hij? Ik dacht altijd dat je een vrouw was? No offence.
op 24 04 2014 at 11:46 schreef edo:
Ik vind het argument dat de sterke concentratie van donkere mensen in getthos de civil right movement heeft mogelijk gemaakt overigens niet een heel sterk argument. Dat een nadeel, wijken vol kansarme donkere mensen, een voordeel bleek te hebben, maakt niet dat het gewoon een slechte situatie was. Een situatie waar de donkere mensen in die wijken overigens geen schuld aan hadden en hebben. Ik raad iedereen overigens de serie The Wire aan, met de eerste 3 seizoenen van Community mijn lievelingsserie. Een serie over sociaal economische omstandigheden, macht en criminaliteit. Elke populistische blaaskaak zou die serie eigenlijk moeten zien voordat hij zijn kletskoek uit gaat kramen.
op 24 04 2014 at 12:22 schreef babs:
Ik ben een hij. Het gebeurt heel af en toe dat ik merk dat iemand me denigrerend toespreekt op basis van die meisjesnaam en dat is grappig. Is al een flinke tijd niet gebeurd overigens.
Thomas, ik doelde niet alleen op de NSB, ook op de politie, de fabrikanten en ontwikkelaars van identiteitspapieren, de ambtenaren van de burgelijke stand en al die andere burgemeesters in oorlogstijd.
De vermenging heeft in Indië nog wel een beetje plaatsgehad, maar het blijft onvergelijkbaar met Latijns Amerika. Verder zal er wel eens een slavin zijn verkracht, maar op het Westelijk halfrond is vrijwillige rassenvermenging met Nederlanders heel lang heel zeldzaam geweest. In sommige landen en staten was het zelfs verboden.
op 24 04 2014 at 13:39 schreef MNb:
@Babs: “Nederlanders en Engelsen behouden in alle uithoeken van de wereld hun raszuiverheid.”
Dat klopt maar half: namelijk als er genoeg Nederlandse respectievelijk Engelse vrouwen beschikbaar zijn. Waar denk je dat in de Oost de Indo’s vandaan kwamen? Voor wat betreft India heb ik ergens gelezen – ik zou niet meer weten waar – dat de Engelsen prima met de ontwikkelde Indiërs konden opschieten tot er ergens voor 1850 een redelijke instroom van Engelse vrouwen op gang kwam.
op 24 04 2014 at 13:50 schreef MNb:
@Thomas: “waag ik te betwijfelen”
Hangt er vanaf wat je met perfect bedoeld. In termen van percentages scoort JP Coen (die van het standbeeld in Hoorn) huiveringwekkend hoog met zijn genocide op de Banda Eilanden: rond de 85%. Dat haalde Von Trotha niet eens met zijn Herero een dikke 100 jaar geleden. Maar ik sluit niet uit dat de Amerikanen de één of andere Indianenstam nog wat grondiger uitroeiden.
Natuurlijk spreekt dit je conclusie niet tegen – anderen deden het ook – maar Coen en Banda verdienen zeker een ereplaatsje.
op 24 04 2014 at 14:11 schreef Thomas E:
“genocide op de Banda Eilanden: rond de 85%.” Wist ik niet, idd walgelijk!!
op 24 04 2014 at 15:24 schreef babs:
Prima MNb, als er echt helemaal niks anders mogelijk is doet een Nederlander het wel met een inlander.
We scoren hoog in het vele generaties zuiver houden van het ras in de verste uithoeken van de planeet, we scoren hoog in genocide-percentages, we scoren bovengemiddeld in de minder-minderheden wens, we scoren uitstekend in gelijkhebberigheid
op 24 04 2014 at 22:36 schreef MNb:
Vooral op het laatste punt heb ik al vele steentjes bijgedragen ….
op 25 04 2014 at 07:44 schreef Mas Rob:
Nou Babs,
Dat “we” hoog scoren in het zuiver houden van het ras lijkt me een uitspraak die niet vol te houden is. Niet alleen in Indië maar ook in de kaapkolonie ontstonden gemeenschappen met zowel Europese als inheemse (voor)ouders. Koloniale racistische normen zijn niet hetzelfde als de realiteit van vermenging. Heb je eigenlijk wel een idee hoeveel procent van de “Europeanen” in Indië indo waren?
op 25 04 2014 at 13:08 schreef dewanand:
namaste Hooggeleerde Fnaakters,
Leuke tekst, maar wie is deze Zihni Özdil en waar hoort hij identitair en sociologisch bij? Definieert hij zijn begrippen wel exact?
Het is biologisch natuurlijk dat een specifieke mensapen soort (een etnisch collectief, met diverse unieke parameters van de eigen soort) streeft naar zelfbehoud, en continuiteit, voortbestaan, en om voldoende middelen van bestaan te hebben. Maw wij zijn allemaal als individuen Tribaal denkenden wezens, elk van ons hoort tot een of andere oermensapen stam. Kijk in jezelf en in de spiegel, graaf in je diepere oerinnerlijk en je zal je tribale zelfkant ontdekken, diep in je duistere innerlijk, of anders moet je je helemaal uitkleden en dan in die grote spiegel kijken.
Kijk, vanwege onderstaande analyse in mijn ouder onderzoek zeg ik nu tegen hindoestanen dat ik toch een gegermaniseerde koelie aapje ben uit kwatta jungle, een bruinlander oftewel Hindoelander soort in psychologische zin, zie dit stukje science:
13. Psychische integratie:
http://www.dewanand.com/dynamisch42.htm
Wij mensapen denken en voelen heel simpel, een mening komt heel simpel tot stand, zonder enig gereken of gedenk.
wij zijn simplisten.
op 25 04 2014 at 13:41 schreef MNb:
Heb jij enig idee hoe weinig daarvan een Nederlandse moeder hadden, Mas Rob?
op 25 04 2014 at 19:55 schreef Mas Rob:
Bijzonder weinig, natuurlijk. Europese mannen, Aziatische vrouwen… de indo geboren… Míjn geschiedenis – het verhaal van mijn voorouders.
We zouden er nog lang over kunnen praten.. over kolonialisme, machtsongelijkheid, onderdrukking en uitbuiting… maar die discussie maakt de bewering dat Nederlanders “hoog scoren in het zuiver houden van het ras” niet geloofwaardiger.
op 29 04 2014 at 20:19 schreef vander f:
Dat Nederlanders hoog scoren in raszuiverheid is volkomen uit de lucht gegrepen bullocks.
Wat een onzin zeg.
RSS