Emotionele chantage

32 Reacties

op 02 10 2010 at 11:50 schreef MNb:

Kunst heeft altijd al maecenassen nodig gehad. In de tijden van Rembrandt en Mozart waren dat rijke koop- en edellieden. Anno nu is dat de overheid.
Smeets, kunst is in de gehele menselijke geschiedenis nog nooit gedragen door de maatschappij. Die dynamische, onafhankelijke kunstsector waar jij het over hebt kan er alleen maar zijn middels sponsoring, van bv de overheid. Je laatste alinea is dan ook holle retoriek.

op 02 10 2010 at 12:11 schreef Petrus de Rewa:

@MNB: In de vroegmoderne tijd kocht vrijwel iedereen kunst. De kunstenaar wist zijn werk te verkopen, zelfs boeren hadden schilderijenverzamelingen. In de inventarisatie van een oude molenaarsweduwe uit de 16e eeuw bevonden zich een aantal prachtige prenten. De rijke kooplieden waar u het over heeft steunden de echt goede kunstenaars: smaak prevaleerde boven geld. Hoe kan het zijn dat in onze tijd zelfs de zwaargesubsidieerde kunstuitleen het werk niet aan de straatstenen kwijt kan?

op 02 10 2010 at 12:15 schreef Lianne:

Hoe kan het zijn dat in onze tijd zelfs de zwaargesubsidieerde kunstuitleen het werk niet aan de straatstenen kwijt kan?

Misschien omdat kunst niet meer toegankelijk is?

op 02 10 2010 at 12:19 schreef Peter:

Nou, het is gewoon te duur. Kunstenaartjes zonder enige naam of faam vragen astronomische bedragen voor hun probeersels, alsof het om de versteende drollen van de profeet Mohammed gaat. Verwend natuurlijk, door de uit andermans leer snijdende mecenassen, die iedereen, die zich kunstenaar noemt, automatisch verheffen tot de hogepriesterklasse.

op 02 10 2010 at 12:27 schreef vetklep:

De piramide van Maslow illustreert dat er eerst aan een aantal basisbehoeftes moet worden voldaan voordat men behoefte krijgt aan kunst en cultuur.
Dus het ligt voor de hand om in zwaardere tijden eventjes de prioriteiten anders te stellen:
Zolang bejaarden nog een luier krijgen in plaats van zorg kunnen we het zoveelste nondescripte rotonde-object wel even laten zitten.

Daarnaast is er een stevige irritatie ontstaan over het soort kunst(enaars) waar de subsidies aan op gaan. Dat wordt samengevat als “linkse hobbies”.

Los daarvan zit er iets eigenaardigs in belasting betalen zodat daarvan kunst met peren kan worden gemaakt.

Ik denk dat dit een tijd is om kunst te maken waar ook daadwerkelijk iemand voor kan en wil betalen.

op 02 10 2010 at 12:29 schreef Peter:

Nou ja,dat geldt dan ook voor het door jou zo begeerde asfalt hè, Vetklep? Zolang bejaarden nog een luier krijgen in plaats van zorg kunnen we de zoveelste verbreding van een snelweg wel even laten zitten.

op 02 10 2010 at 12:35 schreef vetklep:

Nee, asfalt is noodzakelijk voor economie. Het is een reeele dagelijkse behoefte.
Automobilisten worden op schandalige wijze uitgeknepen en daarna nog extra bestolen vanwege het boetequotum. Daarvan gaat maar een fractie naar asfalt. Voor getreiter met drempels is wel budget. En voor linkse hobbies ook.

En het asfalt komt 30 jaar te laat.

op 02 10 2010 at 12:41 schreef Peter:

Ja, nee, dat we dat duidelijk hebben, dat jouw dagelijkse reële behoefte belangrijker is dan mijn dagelijkse reële behoefte.

op 02 10 2010 at 12:43 schreef yurp:

Kunst mag vooral niet te toegankelijk zijn anders is het geen KUNST, tenminste niet voor de cultuursector. Als je ziet wat er nog wordt aangekocht door de musea dan zie je dat ze niet onderdoen voor de Salon de Paris in de 19e eeuw qua stilstand en arrogantie.

op 02 10 2010 at 12:46 schreef vetklep:

De automobilisten hebben dat beetje asfalt al honderden keren betaald. En die kunst met peren helaas ook, zonder het te (willen) zien.

op 02 10 2010 at 13:07 schreef vetklep:

Wie bijvoorbeeld op Art Amsterdam is geweest, heeft met eigen ogen kunnen constateren waarom daar geen van de burgers gestolen geld aan mag worden uitgegeven.
Want een visuele woestijn was dat.

op 02 10 2010 at 13:47 schreef smeets:

Vetklep,

Het gaat niet om asfalt of cultuur. Dat is maar waar iemands zijn voorkeuren liggen en een afweging van belangen.
Dat cultuur slachtoffer wordt van de komende bezuiningingen heeft te maken met de maatschappelijke context waarin kunst functioneert. Er zal, buiten degenen de direkt belanghebbenden zijn, geen maatschappelijk verzet zijn.

Mnb,

Dat de cultuursector niet onafhankelijk kan zijn begrijp ik.
Maar maecenassen zullen geld niet steken in iets waar ze persoonlijk niet achter staan of waar het maatschappelijk belang nihiel is.

Nu wordt de artistieke keuze gemaakt door “onafhankelijke” experts omdat dezelfde overheid de kunsten niet onderwerp van debat wil laten zijn.
In mijn volgende artikel ga ik hier wat dieper op in.

op 02 10 2010 at 13:58 schreef vetklep:

Natuurlijk gaat het niet om asfalt of cultuur. Maar Peter begon een asfalt versus doorligbejaarde afweging.

Natuurlijk zal er geen maatschappelijk verzet zijn. Want er wordt maar bar weinig kunst gemaakt waar iemand iets aan zou missen. En die moet je dan tussen alle kunst met peren ook nog weten te vinden. En daar hebben de meeste belastingbetalers (de onvrijwillige sponsors dus) geen tijd voor of zin in.

op 02 10 2010 at 14:38 schreef yurp:

vetklep, er wordt bar veel kunst gemaakt die de moeite waard is. Nieuwe jonge kunstenaars die geen zin hebben om conceptuele bagger te maken onder het mom: als je het niet begrijpt zal het wel kunst zijn. Alleen deze worden amper serieus genomen door het gesubsidieerde cultuurveld en moeten hun eigen boontjes doppen. Wat ze vaak best aardig lukt en zonder steun van de overheid.

op 02 10 2010 at 15:23 schreef vetklep:

Er wordt zat moois gemaakt inderdaad. Maar dat gaat voor het allergrootste deel buiten het subsidietietciquit om. Want kunstpausen willen moeilijk en vooral nooit mooi.

op 03 10 2010 at 01:15 schreef mango:

De enige zinnige bijdrage die ik, voorafgaand aan dit verhaal, over het “cultuurdebat is dit clumsy betoog van de clumsy’e Ramsey Nasr in het nog veel clumsier Uitgesproken VARA:
http://uitgesproken.vara.nl/Nieuws-detail.7674.0.html?&tx_ttnews%5Btt_news%5D=32481&cHash=209ff557ca465d59dcbf2c916ca2bc45

Hij zegt daarin expliciet dat het hem niet om bedragen gaat, maar dat het om de onderkenning van het belang van kunst gaat door de politiek. Dat is hier ten lande altijd al een probleem (in tegenstelling tot bijvoorbeeld Vlaanderen, waar het belang van cultuur voor de eigen culturele identiteit t.o.v. Wallonie en de wereld wordt begrepen), maar nu voegt de politiek zich wel erg bij de straat.

Kunst heeft wat mij betreft “zin”, net als de wetenschap, als broedplaats voor nieuwe ideeen, als laboratorium, als avant-garde. In die zin heeft het een maatschappelijk nut waarvan ik denk dat het belangrijk is dat de politiek die zou onderkennen.

Kunst, en ook wetenschap, heeft soms als doel maatschappelijke waanbeelden te ondergraven. Subversiviteit zo u wilt.

De halve Vlaming Nasr moet zich bij terugkeer in Nederland kapotgeschrokken zijn.

Tegelijkertijd realiseer ik me dat ik kunst daarin serieuzer neem dan de meeste kunstenaars.

Het dienen van de structuren in de culturele wereld is iets heel anders dan het dienen van de kunst.

Maar dat vergt inzicht. En onderscheidend vermogen.

Iets waar bijvoorbeeld de Nederlandse film – als kunstvorm – om smeekt.

Ik heb het gevoelen dat dat van de huidige generatie politici te veel gevraagd is.

op 03 10 2010 at 01:22 schreef mango:

Ramsey Nasrs betoog was een “edit” van zijn “Manifest van Terschelling”:
http://www.youtube.com/watch?v=ka8IkFq4uiU

Ook interessant in dit kader: Joan Nederlof roept op tot het “opkomen” voor het (begrip van) belang van kunst/toneel:
http://www.tf.nl/nl/tf-extra/staat-van-het-theater.aspx

En, omdat ze zo veelzeggend zijn, de reacties onder de uitzending met Nasr:

Reacties
luckybee
vrijdag, 01-10-10 17:15
Deblauwe diender schrijf:”Mooi betoog van Ramsey Nasr. Voor mij hele klare taal, voor politici zal het minder gemakkelijk te begrijpen zijn.
Dat klopt voor al kamelen kunnen dit betoog heel goed begrijpen.
luckybee
zaterdag, 25-09-10 14:52
Ramsey Nasr an zijn naam te ordelen is hij een Arabier hoe kan hij dan dichter des vaderland zijn? Is hij nu al onze baas geworden?
deblauwediender
vrijdag, 24-09-10 20:47
Mooi betoog van Ramsey Nasr. Voor mij hele klare taal, voor politici zal het minder gemakkelijk te begrijpen zijn. Zij zitten vaak aan de andere kant van de polariteit, aan de kant van de ratio. Voor kunst moet je meer gericht zijn op gevoel. Politici lijken gevoelloos, maar zijn dat natuurlijk niet. Zij hebben het gevoel vaak bewust op een laag pitje gezet, want met gevoel in de politiek krijg je alleen maar moeilijkheden, zo blijkt dagelijks. Ik schreef meer dan 40 jaar en kreeg geen cent subsidie en werd niet gesponsord. Ik kreeg er gewoon voor betaald want het was mijn beroep als vertegenwoordiger van Hermandad. Nu schrijf ik óver mijn politieleven en dat doe ik met plezier en vooral met gevoel. Voorlopig hoef ik aan niemand financiële ondersteuning te vragen, maar wie weet? Als het zover is zal ik eerst bij mijn uitgever aankloppen en niet bij de belastingbetaler. Beloofd!
Jacques Smeets

op 03 10 2010 at 03:08 schreef Marco Knol:

Luckybee; het was een tijdje geleden dat ik die voorbij zag komen. Geband op o.a. godvoordommen.nl wegens dit soort trollen. Niet iemand om serieus te nemen, echt niet.

Persoonlijk zie ik voldoende kunst voorbij komen die de moeite waard is. Of althans, dat vind ik. Gezien mijn budget ben ik aangewezen op zeefdrukken en dergelijke ipv echte schilderijen, maar een beetje kunstenaar kan daar ook redelijk een (deel van de) boterham mee verdienen.

Maecenassen zijn naar mijn mening inderdaad wel noodzakelijk. Vooral omdat de overheid voor een deel de middelmaat subsidieert. Niet te uitgesproken, niet te oubollig, iets waar we met z’n allen wat aan hebben. En ja, dan kom je wel eens uit op die non-descripte rotonde kunst. Laat maar dan. Maecenassen kunnen gewoon hun eigen gang gaan en hun eigen smaak bevoordelen. Een beetje als Jan Six destijds.

Voorgaande alinea’s geldt natuurlijk vooral de schilderkunst. Qua muziek wordt het al lastiger bijvoorbeeld. Want wie kan tegenwoordig z’n eigen symfonie-orkest betalen? En het bijbehorende gebouw? Met alle respect voor André Rieu (en dat meen ik, zijn Strauss-uitvoeringen zijn stukken leuker dan die van de Wiener), ik vraag me af of een KCO zou kunnen overleven zonder staatssteun. Net als andere gezelschappen.

Overigens, in het niet al te verre verleden is al de WIK ingevoerd en de BKR afgeschaft. Niet langer werd kunst van staatswege per definitie aangekocht om te verstoffen. Je krijgt nu 4 jaar de kans om je te bewijzen als kunstenaar, met een uitkering op bijstandsniveau. Lukt dat niet, jammer voor jou en zie je zelf maar hoe je je kunsten financiert. Maar voor geld ga je desnoods maar achter de lopende band.

Bezuinigen op kunst kan dan ook haast alleen nog op regelingen, gezelschappen en musea en dergelijke. In die zin kun je je afvragen of bezuinigen zoveel zin heeft, want ja, de creatieve sector heeft wel degelijk een toegevoegde waarde. Als je dan toch bezuinigt moet je je afvragen of je niet gewoon een paar gezelschappen opheft ipv bezuinigingen uit te smeren.

op 03 10 2010 at 08:31 schreef smeets:

Mango,

“Kunst heeft wat mij betreft “zin”, net als de wetenschap, als broedplaats voor nieuwe ideeen, als laboratorium, als avant-garde. In die zin heeft het een maatschappelijk nut waarvan ik denk dat het belangrijk is dat de politiek die zou onderkennen.”

Alleen hebben de subsidies dit geinstitionaliseerd. Een overheid die avant-garde op de been houdt is natuurlijk bizar.
Mijn eigen recente ervaring met de culturele voorhoede: http://www.frontaalnaakt.nl/archives/00001892.html

“Kunst heeft wat mij betreft “zin”, net als de wetenschap, als broedplaats voor nieuwe ideeen, als laboratorium, als avant-garde. In die zin heeft het een maatschappelijk nut waarvan ik denk dat het “

op 03 10 2010 at 10:21 schreef Wouter D:

Goed artikel. De kunstsubsidie is in de jaren ’30 ingesteld om het handjevol kunstenaars dat er toen was door de crisis heen te helpen. Dat lijkt mij een prima maatregel: het dient het doel om ‘cultuur’ veilig te stellen. Maar sindsdien is de subsidie niet meer verdwenen terwijl de cultuur al lang veilig gesteld was. Er zijn veel te veel kunstenaars bijgekomen. Veel meer dan dat er behoefte aan is.
(sprak een overbodige kunstenaar)

op 03 10 2010 at 11:22 schreef vetklep:

Goeie, Smeets!

op 03 10 2010 at 13:16 schreef Jona Lendering:

Ik ben het zelden zo met een stuk eens geweest. Inderdaad hebben de kunstorganisaties de ellende aan zichzelf te wijten. Een aantekening erbij is nog dat de kunstsubsidies worden verdeeld door, precies, kunstenaars. Dat betekent dat kunstenaars, om hun subsidie veilig te stellen, gaan werken voor de juries, en niet voor het publiek.

Een soortgelijke ontwikkeling vindt plaats aan de universiteiten. Wetenschappers schrijven voor hun publicatielijst, niet voor hun maatschappelijke taak.

op 03 10 2010 at 13:30 schreef MNb:

O ja, Petrus de Rewa? Dus al die armoedzaaiers en scharrelaars, die in de vroegmoderne tijd nauwelijks genoeg geld hadden om aan eten te komen gingen liever dood van de honger om maar die schilderijen te kopen?

@Smeets: daar was mijn reactie niet tegen bedoeld. Zij was bedoeld tegen je suggestie dat kunst maatschappelijk gedragen moet zijn. Dat is nooit het geval geweest, met één grote uitzondering: de pop/rockmuziek, die dan ook nauw verbonden is met de verdere democratisering van na 1945.
Dit heeft vanzelfsprekend nooit iets te maken gehad vragen naar esthetiek. Er is geen enkele reden om te veronderstellen dat maecenassen een betere smaak zouden hebben dan “onafhankelijke” experts.

Al die pogingen tot “objectieve”, “logische” redeneringen over kunst leiden uiteindelijk tot geleuter. De vraag is en eigenlijk is Vetklep de enige die dat inziet: hoeveel geld wil de overheid spenderen aan kunst? Als dat minder wordt kun je verwachten dat kunstenaars daartegen gaan protesteren, want hun broodwinning komt in gevaar. De rest is lulkoek, van beide kanten.
Dit betekent niet dat ik het met Vetklep eens ben. Om te beginnen heeft hij een bekrompen visie op de werking van een economie. De wet van vraag en aanbod houdt niet in – en hij was toch liberaal-kapitalist? – dat de overheid ongelimiteerd moet asfalteren. Ten tweede, en die reden is net zo subjectief als de zijne, hecht ik heel wat meer waarde aan het Nationaal Ballet en het Concertgebouworkest dan aan zijn auto.

op 03 10 2010 at 14:20 schreef smeets:

Mnb,

Kunst kan of hoeft niet “maatschappelijk gedragen” te zijn, maar kan nooit helemaal losstaan van de tijd en samenleving waarin ze functioneert. Zeker als ze ook nog verwacht dat dezelfde tijd en samenleving er wel geld voor over moet hebben. Er is een verschil tussen maatschappelijk gedragen en populistisch.

Popmuziek is een goed voorbeeld. Want waarom worden poppodia wel gesubsidieerd en Dance-feesten niet. Ik vond de Dance veel revolutionairder en meer maatschappelijk gedragen dan de popmuziek. Dance als muzikale exponent van de individualisering, als exponent van het einde van het tijdperk van de popcultuur met zijn hypocratie. Ondertussen zit cultureel Nederland nog steeds zelfgenoegzaam te marchanderen met zijn Sing en Song Writers. Babyboompubers die pappa,s en mamma,s gelijk moeten bevestigen. Ondertussen trekt de karavaan door.

Het gaat niet om de grootte van de zak geld maar hoe je verstarring in de keuzes probeert tegen te gaan. Dat bedoel ik met dynamiek.

op 03 10 2010 at 15:46 schreef mango:

@ Frans Smeets, Jona Lendering

Hear, hear. De kern van mijn betoog is dat de politiek de functie van kunst en wetenschap zouden moeten onderkennen. Maar dan zouden, inderdaad, eerst kunst en wetenschap de functie van kunst en wetenschap moeten onderkennen.

Zou ook erg benieuwd zijn naar een goed stuk van Jona hierover.

Tip:
http://www.imdb.com/title/tt0393288/
“Wees het zand in de machine, niet de olie”

op 03 10 2010 at 17:11 schreef vetklep:

Mnb, zonder auto plus asfalt heb je niks aan ballet of concertgebouworkest, om de simpele reden dat je er niet kan komen.

Bovendien zijn ballet en het concertgebouworkest bij uitstek voorbeelden van cultuuruitingen waarvoor de feitelijke doelgroep met gemak het volle pond zou kunnen betalen.

Ik heb er problemen mee dat stoffige ambtenaren met mijn of jouw geld wel eventjes zullen beslissen wie ze op welke cultuur zullen trakteren. Laat iedereen lekker zelf zijn eigen pleziertje betalen, dan komt het geld vanzelf daar waar men behoefte aan heeft.

Het hele idee van volksverheffing werkt niet. Ik zie nooit “arrebeiers” in het concertgebouw of in een museum. En zelden in een bibliotheek. Ik ben bang dat die SBS of RTL kijken. En af en toe naar een ongesubsidieerd concert of danceding gaan.

Overigens ben ik volgens de test waar Tjerk laatst naar linkte helemaal geen liberale kapitalist. En volgens mijzelf ook niet.

op 03 10 2010 at 18:51 schreef Nico:

Interessant idee van Jona Lendering, we laten het Nederlandse volk voortaan beslissen: niet alleen over kunst maar ook over onderzoeksvoorstellen op universiteiten. Want de meerderheid heeft altijd gelijk toch?

op 03 10 2010 at 20:20 schreef mango:

@ Nico

Waar schrijft Jona Lendering dat?

op 04 10 2010 at 01:22 schreef MNb:

Zeker nog nooit in de Stopera en in het Concertgebouw geweest, Kleppie? Ik wel. Doe dat ook eens. Moet je eens zien hoeveel studenten daar komen. Je moet ook eens nagaan hoeveel jongeren vanaf 18 jaar van klassieke muziek houden. Dat percentage ligt een stuk hoger dan je je in je natte autodroom kunt indenken.
Nee, die komen niet met de auto. Drogredenering Kleppie, veroorzaakt door je projectief-narcistische liefde voor je koekblik op wieltjes.
Wat ben je dan, Kleppie? Een autoritaire kapitalist?

op 04 10 2010 at 01:45 schreef vetklep:

autofiel of autistisch misschien?

Maar als ik daar niet af en toe kwam had ik me er geen stellige menng over gepermitteerd. Ik zie daar slechts zelden iemand van mijn leeftijd of jonger. En vrijwel altijd met een ouder. De uitzondering studeert waarschijnlijk aan een conservatorium.

op 06 10 2010 at 10:07 schreef Nico:

Een geluid uit een heel andere hoek: http://bit.ly/aiRadj

op 08 10 2010 at 09:32 schreef André Richard:

“Sinds wanneer wordt een cultuur door overheidssubsidies gedragen?”

Sinds mensenheugenis

“Daarin lijkt de kunst -en cultuursector veel op de ontwikkelingssamenwerkingssector van weleer. Die begon ook altijd direct te miepen zodra er korting dreigde.”

En niet alleen de ontwikkelingssamenwerkingssector. Iedere sector waarop wordt gekort gaat altijd miepen: studenten, defensie, bejaarden, you name it. Er is niet direct een reden de cultuursector te gaan vergelijken met de ontwikkelingssamenwerkingssector (3x woordwaarde trouwens)