Een dolgedraaide columnist
Fréderike Geerdink
Illustratie: Kobayashi Eitaku
Moet ik het nog een keer uitleggen, de vrijheid van meningsuiting? Ja? Prima. Met liefde!
Als de hoofdredacteur van Metro, wie dat ook is, nu zou besluiten om Ebru Umar eruit te gooien als columnist, is dat géén aantasting van de vrijheid van meningsuiting. Het recht op vrijheid van meningsuiting draait er namelijk om dat je wordt beschermd tegen het beknotten daarvan door de staat. Als een rechtbank zou besluiten dat Umar geen columns meer mag tikken bijvoorbeeld, of als de overheid besluit Metro te verbieden, noem eens een dwarsstraat, of een journalist wegens zijn of haar stukken vervolgt, opsluit, het land uitgooit of juist in het land vasthoudt. Ten strijde!
Als Metro besluit Umars column niet meer af te nemen, is dat pech voor haar maar verder niets. Ze kan haar mening dan nog steeds vrij uiten, maar niet meer op die plek. Het zou echter óók betekenen dat Metro haar verantwoordelijkheid neemt. Een columnist die het verplicht steriliseren van asielzoekers oppert, stelt in feite voor ingrepen uit te oefenen die vallen in de categorie ‘misdaden tegen de menselijkheid’. Me dunkt dat daar wel een grens ligt. Nee, context doet er niet toe.
Vuig racisme of seksisme
En een krant of tijdschrift dat zichzelf journalistiek noemt, heeft nog wel meer verantwoordelijkheden. Het schrijven van columns biedt meer vrijheid dan andere journalistieke genres, zoals interviews, reportages of nieuwsberichten, maar betekent dat dat je als hoofdredacteur alles maar moet accepteren? Als een columnist keer op keer keihard liegt in een column en een argumentatie op die leugens bouwt, als er keer op keer vuig racisme of seksisme van een column druipt, wat ben je dan voor hoofdredacteur als je dat onder jouw verantwoordelijkheid blijft afdrukken en verspreiden? Hoe serieus neem je je vak dan als leidinggevende over een zelfbenoemd journalistiek medium, dat ernaar moet streven het publiek waarheidsgetrouw en eerlijk te informeren? Niet. Niet serieus, bedoel ik.
Het lijkt soms wel alsof hoofdredacteuren geen enkele zeggenschap hebben over hun columnisten. Alsof ze die alles maar moeten laten uitbraken omdat ze nou eenmaal ooit zijn aangesteld als columnist. Wie bewaakt nou de kwaliteit en de ethiek van je publicatie? Jij als hoofdredacteur, of een dolgedraaide columnist? Het is echt niet zo moeilijk. Als iemand keer op keer leugens verkoopt, ethische grenzen overschrijdt, bij voortduring racistisch en/of seksistisch is en godbetert suggesties voor misdaden tegen de menselijkheid uit zijn/haar pen laat vloeien (en Umar heeft al die categorieën de afgelopen jaren herhaaldelijk afgevinkt), dan stuur je toch gewoon een mailtje met ‘Je bent ontslagen’?
Verdienmodel
Waarom doet Metro dat niet? Of andere media, trouwens, want Umar is natuurlijk niet de enige die haar hoofdredacteur blijkbaar in de tang heeft. ‘Luuk Koelman is om minder weggestuurd’, zei een collega gisteren tegen me in een dm op Twitter. Columnist Koelman – een echte – moest een jaar of wat geleden weg bij Metro omdat hij in zijn columns net iets te veel tegen de uitgever had geschopt. Waarom is dát wel reden tot ontslag, en nazi-praktijken promoten niet? Simpel: Koelman krabde aan het verdienmodel, terwijl Umar het verdienmodel belichaamt. Er praat echt helemaal niemand meer over Metro als Umar eruit wordt geschopt. En dan haken adverteerders af, en dat is einde Metro. Umar houdt dat blaadje zowat in haar uppie overeind met tienduizenden kliks en #ophef.
Waarmee maar weer bewezen is dat uiteindelijk het kapitalisme de vijand is.
Zo zit dat.
Fréderike Geerdink is journalist. Als Turkije-kenner en Koerdistan-correspondent leert ze veel over Nederland.
Fréderike Geerdink, 23.01.2019 @ 08:01
RSS