Een aanstellerige praatjesmaakster in Japan
Peter Breedveld
Foto: Yoshiyuki Iwase
Jantine Jongbloed, een schrijver waar ik nog nooit van had gehoord maar die blijkbaar zo succesvol is dat ze maandenlang in een veel te grote auto door Japan kan touren, schrijft in NRC een enorme dode zeerol over dat ze zich zo schaamt dat ze een vliegreis heeft gemaakt, terwijl ze had beloofd nooit meer te vliegen vanwege het klimaat.
Ze doet dat op de ongelukkigst mogelijke wijze, want ze zit op te scheppen over alle bergen die ze heeft beklommen en badhuizen die ze heeft bezocht en gyoza die ze heeft gegeten (alleen gyoza?), haar “nederig stemmende en verrijkende ervaringen”. Uiteraard heeft zij het authentieke Japan beleefd, zoals met het badhuisritueel, waarbij ze was omringd door louter niet-westerse vrouwen, die haar op sleeptouw namen.
Westerse uitverkorenen
Ze is gewoon één van die duizenden zelfgeobsedeerde westerlingen die door Japan struinen en je weigeren terug te groeten, jouw bestaan niet eens willen erkennen, want alleen zij doorgronden de Japanse ziel, alleen zij begrijpen het land. Alleen zij mogen logeren bij een 78-jarige mandarijnenkweekster. Alleen zij worden door Japanse vrouwen ingewijd in het “badritueel”, want die vrouwen zien dat witte mens binnenkomen en weten meteen, dit is er één, deze bijzondere vrouw, helemaal per vliegtuig vanuit Europa in Japan neergedaald, staat open voor ons unieke en exclusieve badritueel! Zij is speciaal!
En dan zien die westerse uitverkorenen jou en realiseren ze zich dat ze helemaal niet speciaal zijn. Dat ze gewoon toeristen zijn. Dat die 78-jarige mandarijnenkweekster het geld nodig heeft om haar kleinkinderen in Hokkaido te kunnen zien.
Valse nobelheid
Jongbloed schaamt zich helemaal niet voor haar vliegreis. Ze vindt dat die gerechtvaardigd is omdat zij allemaal superbelangrijke dingen doet die haar ziel verrijken en haar kunstenaarschap vergoddelijken. Mensen die zeggen nooit meer te vliegen en dat ook echt nooit meer doen, begrijpen dat toch niet en bovendien is hun vliegabstinentie “valse nobelheid”, een “als heldendaad verpakte drogreden die verbloemt dat je er gewoon geen zin in hebt”. Ze begrijpen toch niet wat een geestverruimende belevenis het is om met een man te praten over hoe het is om gay te zijn in een Japanse metropool. Dat het juist Jongbloed is die grootse dingen verricht in Japan, terwijl zij hun eigen passiviteit verkopen als activisme.
Flikker toch op. Zijn gays in Enschede te min voor je? Brabantse pruimenkwekers niet exotisch genoeg? Westerse vrouwen in de sauna te gewoon? Je ging naar Japan omdat iedereen en z’n grootje er opeens per se heen moeten. Omdat je een kuddedier bent, een volgzame koe. Sommige plekken in Japan zijn no-go-areas geworden door al die lompe bleekneuzen die schreeuwerig samendrommen voor hun unieke authentieke Japanse ervaring en hun selfies voor op Instagram.
Japans lullen
Ik kom ook net terug uit Japan, nou ja, uit Seoul, want ik heb drie weken Japan gedaan en een week Seoul. Gevlogen en zonder schaamte. Ik vind dat het vliegverkeer drastisch moet worden verminderd maar dat is een taak van de overheid, die moet zorgen voor goede en betaalbare treinverbindingen voor bestemmingen in Europa. Naar Japan met de trein is niet redelijk, daarom vlieg ik naartoe. En wat ectoplasmakwakkies als Wierd Duk en Sander de Luikjesnazi ervan vinden, zal me aan mijn reet roesten.
Ik ga al jaren naar Japan, heb Japans gestudeerd, ben verknocht aan het land en hoopte er te kunnen werken als journalist. Dat is nooit gelukt, dus ga ik er jaarlijks naartoe om een beetje Japans met mensen te lullen en te wandelen. Ik loop kilometers door steden, door bossen, ik beklim bergen als dat gewoon lopend kan maar logeer niet bij 78-jarige mandarijnenkwekers en aan badrituelen doe ik niet. Ik slurp ramen in tenten met acht zitplaatsen rond een bar, waar je buiten een uur of anderhalf uur voor in de rij moet staan. Ik loop elke manga-zaak af om te vragen naar de serie Happy Mania van Moyocoo Anno. Heb ik natuurlijk weer te laat ontdekt. Ik eet in mijn favoriete restaurant l’Effervescence met alss afsluiting een theeritrueel. De ober, met wie het de afgelopen keer meteen klikte, zei na afloop “I love you” tegen me. “What’s not to love“, antwoordde ik. Met Hassnae’s favoriete nicht ben ik naar het Ghibli-park bij Nagoya geweest. Het Ghibli-museum in Tokio is leuker.
Sentimenteel gedoe
Laat ik ook eens opscheppen: ik ken Tokio op mijn duimpje. Ik ken veel plekjes die niemand weet. Ik heb alle plekken bezocht waarvan gezegd wordt dat het er spookt, ik heb er zelf een paar ontdekt. In het vliegtuig zat ik eens naast een inwoner van Tokio over zijn stad te praten, op een gegeven moment zei hij: “Jij kent Tokio beter dan ik!”
Ik hou van Tokio. Ik meen het, ik ben verknocht aan die stad. Toen ik vorig jaar, na een paar jaar te hebben moeten overslaan vanwege corona, eindelijk weer op Tokio Centraal aankwam, kreeg ik tranen in mijn ogen en ik ben doorgaans wars van sentimenteel gedoe.
Lompe lul
Ik zie een boel toeristen waarvan ik vind dat ze in Japan niks te zoeken hebben. Ze tonen geen respect, kunnen zich niet gedragen en ik zie het hier dezelfde kant opgaan als in Thailand. De houding van veel Japanners ten aanzien van toeristen verandert duidelijk merkbaar. Restaurants waar ik vroeger gewoon welkom was, moet ik nu reserveren via de receptie van mijn hotel en ik zie mensen tegen toeristen mopperen. Hun geduld begint op te raken. Shibuya, die wijk in Tokio met die kruisende zeebrapaden waar iedereen het altijd over heeft, is een hel geworden. Al die gekken die selfies vanzichzelf lopen te maken op dat kruispunt. Ik zag een vrouw rennen voor haar leven omdat ze te lang met zichzelf en haar selfiestick bezig was geweest, terwijl vrachtwagens en een motorrijder toeterend op haar afreden. Complete waanzin.
Ik zeg niet dat al die mensen thuis moet blijven omdat ze zich niet door een zenpriester laten inwijden in de origami en niks begrijpen van de Japanse kunst van het staanlezen in een konbini, maar de narcistische lompe lul uithangen kan op zoveel andere plekken die toch al niet meer te redden zijn. Ga lekker naar Benidorm.
Supergeheime rituelen
Maar de ergste toeristen in Japan zijn er die van het kaliber Jongbloed. De snobs die zichzelf wijsmaken dat zij het land en zijn inwoners doorgronden omdat ze twee maanden “native” zijn gegaan en door de inboorlingen zijn ingewijd in de supergeheime rituelen die normaal alleen voor de edelste Japanners weggelegd zijn.
Het is 19e-eeuws kolonialisme in niet eens een modern jasje. Gewoon het aloude westerse superioriteitscomplex.
Is het Vrije Woord u écht lief? Steun me dan met een financiële bijdrage. Doneer aan de enige dwarsdenkende, onafhankelijke (maar echt) site van Nederland. Rekeningnummer NL24 ASNB 8832 6749 39 (N.P. Breedveld, ASBN Rijswijk), BIC ASNB NL21.
Peter Breedveld, 03.08.2024 @ 15:17