Een 16e-eeuwse reality show
Peter Breedveld
In zijn bespreking van Hilary Mantels roman Wolf Hall, onlangs bekroond met de Booker Prize, suggereert NRC-recensent J.J. Peereboom dat de lezer veel van de Engelse geschiedenis moet weten om het boek te kunnen waarderen. En dat het boek buiten het Verenigd Koninkrijk weerstand zou oproepen omdat de monsterkoning Hendrik VIII al zo vaak is behandeld.
Een misvatting, want al heeft de lezer nog nooit van Hendrik VIII gehoord, dan nóg is Wolf Hall van begin tot eind te volgen. Misschien strekt zijn notoire gebrek aan historische kennis de Nederlandse lezer hier zelfs wel tot voordeel, want eigenlijk is Wolf Hall niet eens een historische roman, laat staan dat het boek over Hendrik VIII gaat.
Wolf Hall gaat over ideeën en principes, vrijheid van geloven en meningsuiting, over pragmatisme versus ideologie, over politiek en macht, over reputaties, beeldvorming, over normen en waarden. Man, je hoeft maar een paar elementen in het verhaal te veranderen en Wolf Hall zou gaan over de huidige clash of cultures.
Hoofdpersoon Thomas Cromwell is de zoon van een hoefsmid die het schopt tot adviseur van de koning, tot grote ergernis van de edelen aan het hof, die bijna allemaal schatplichtig zijn aan deze vlot pratende plebejer.
Cromwell was tevens één van de architecten van de verbreking van de Engelse banden met de Roomse kerk. Op het eerste gezicht draaide dat om Hendriks wens om van Catharina te scheiden en Anne Boleyn te trouwen, maar er was veel meer. Hendrik realiseerde zich dat de kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders in zijn land in feite agenten waren van een buitenlandse macht, het Vaticaan, die zijn eigen positie ondermijnden. Dáárom werden in zijn land mensen vervolgd die een bijbelvertaling in huis hadden, omdat de Paus dat niet wilde!
Mantel heeft hem als het ware een camera op zijn schouder geplaatst, zodat de lezer alles vanuit zijn perspectief meemaakt. Hier dus geen alwetende verteller, wij weten alleen wat Cromwell op dat moment óók weet en niks meer. Dat geeft Wolf Hall een verfrissende directheid. Het lijkt alsof we in een 16e-eeuwse reality show zijn beland, waarvan de afloop allerminst zeker is.
Hilary Mantel geldt in Engeland al vele jaren als één van de belangrijkste schrijvers en het lijkt erop dat met Wolf Hall eindelijk ook internationale erkenning komt (uitgeverij Signatuur brengt volgend jaar een Nederlandse vertaling uit). “Van al mijn romans zit hier het meeste van ‘mij’ in”, zei Mantel tegen Vrij Nederland. En dat maakt Wolf Hall een uitstekende inleiding tot haar indrukwekkende oeuvre.
Dit is de iets uitgebreide versie van de bespreking die vorige week in Vrij Nederland stond. Daarin heb ik de hoofdpersoon per ongeluk Thomas More genoemd. Nooit krijg ik ook maar één reactie op mijn stukken in VN, maar deze domme vergissing kwam me te staan op een tsunami aan e-mails van mensen die me inwreven dat mijn eigen historische kennis kennelijk ook te wensen overlaat.
boeken, Peter Breedveld, 27.10.2009 @ 14:10
9 Reacties
op 27 10 2009 at 14:30 schreef yurp:
Och, More en Cromwell zijn tijdgenoten van elkaar en beinvloeden beiden Henry VIII. De vergissing is dus niet zo ernstig. Als je Oliver en Thomas door elkaar had gehaald was het naar mijn idee ernstiger geweest ;)
op 27 10 2009 at 14:36 schreef Peter:
Nou, More en Cromwell zijn zo’n beetje elkaars tegenpolen, en in de verwikkelingen rond de scheiding van Hendrik VIII en de afscheiding van de Rooms-katholieke kerk elkaars tegenstanders. Toch blijf ik de twee door elkaar halen.
op 27 10 2009 at 14:55 schreef Tjerk:
Nu is het ook wel een blunder van formaat als je in een romanbespreking de naam van nota bene de hoofdpersoon verkeerd duidt.
Geef toe, als Stine Jensen zo’n fout zou maken, zou je niet hebben nagelaten dat breed uit te meten. Dan moet je er ook tegenkunnen als je hier zelf spitsroeden om moet lopen.
op 27 10 2009 at 14:57 schreef Peter:
Ik hoef geen spitsroeden te lopen en nee, ik zou een dergelijke vergissing nooit breed uitmeten, wie ‘m ook maakt. Het gaat me altijd om de argumentatie van types als Jensen, en de stemmingmakerij.
op 27 10 2009 at 15:00 schreef babs:
Ik vind het een erg boeiend boek, maar kom er wat moeilijk doorheen. Op de één of andere manier vind ik het niet prettig geschreven.
op 27 10 2009 at 16:21 schreef yurp:
Wellicht JUIST omdat ze tegenpolen bij hetzelfde onderwerp waren. Als yin en yang horen ze dan bij elkaar.
op 27 10 2009 at 20:49 schreef Louis:
Wat een mooie sensuele foto’s.
op 02 11 2009 at 18:46 schreef diadorim:
is me dat even toevallig, ik heb gisteren “A Place of Greater Safety” bestelt, omdat ik me nu met de franse revolutie bezig moet houden.
op 02 11 2009 at 18:51 schreef Peter:
Een hele kluif, maar je krijgt met dat boek wel een goed idee van hoe het ‘voelde’, die toestanden in Parijs.
RSS