Duurzame vooruitgang

Jasper Mekkes

Make the Yuletide gay!

In 2018 is wel duidelijk geworden dat de gemiddelde zich progressief wanende Nederlander minder bang is voor de sharia van Donner dan voor Jerry Affriyie. Wat natuurlijk helemaal niet zo gek is. Of de one-issue van dienst nu immigratie, de brandstofprijzen of racisme is, het zijn allemaal slechts aspecten van wat echt nodig is: integrale duurzame vooruitgang. En een tunnelvisie op één onderwerp kan zorgen voor de zeker in Noord-Europa zo gevreesde chaos; namelijk wanneer de voor integrale vooruitgang noodzakelijke visie ontbreekt.

Toch is die sharia van Donner een potentieel gevaar, zolang de Laïcité niet op verstandige wijze is ingevoerd. Die obsessie met het conserveren van een suboptimale versie van een democratie om de eigen machtspositie en het eigen monopolie op de waarheid veilig te stellen kan namelijk juist tot een gevaarlijke vorm van chaos leiden. Want zelfs een Vindicator als Buma zou zijn eigen variant op de sharia invoeren als hij de kans kreeg – en stel je eens voor dat ons land werd aangevoerd door Buma. Een fanatiek conservatieve politicus, van alle visie gespeend, die recent nog een – zij het wat onbeholpen – poging doen de gele hesjes te kapen voor zijn obsessieve ondergangsgeloof in het tegengaan van duurzame ontwikkeling.

Xenofobe ondergangsdroom

Maar of je protest tegen het neoliberalisme nu gekaapt wordt door xenofobe conservatieve fanatici als Bres, Wagensveld, Dijkgraaf of Buma, je bent altijd in de aap gelogeerd. Voor je het weet ben je opeens slaaf van de ondergangsreligie van dienst. Ondergangsreligies die overal ter wereld tot in de eeuwigheid proberen revoluties te kapen om de één of andere xenofobe ondergangsdroom in te voeren. Het belang van sociale hygiëne werd nog nooit zo mooi onderstreept als toen de frikandellenbuik van wannabe-politicus Jan Dijkgraaf zichzelf ongevraagd aan kop van de gele hesjes probeerde te manouvreren.

Wat in de Sturm und Drang naar achteren wel eens wordt vergeten is dat fanatieke christenbroeders in de politiek (zoals de alom gerespecteerde Donner) de natuurlijke bondgenoot zijn van alle xenofobe conservatieve fanatici, waar ook ter wereld. Fanatici die zich in Nederland soms liever ‘cultuurchristen’ noemen om de xenofobe wrok beter te kunnen kanaliseren in de richting van de zo innig gekoesterde islamofobie.

Zelfverzekerd en kritisch

Een echte transformatie van een oneerlijke economie gebeurt echter niet door te heulen met fascisten of xenofobe conservatieve fanatici zoals Buma, maar door echt en weldoordacht op te staan voor vooruitgang. Door na te denken waar het naartoe moet zodat individuen zich blijvend duurzaam kunnen ontwikkelen – en door vervolgens van je te laten horen. Door net als Jerry Affriyie gebruik te maken van je mensenrecht: vrijheid van meningsuiting. Als je daarbij zelfverzekerd en kritisch durft te zijn tegenover de macht ben je van onschatbare waarde voor die vooruitgang. Ook wanneer je je zoals Jerry slechts focust op één aspect van die vooruitgang.

Het wordt tijd dat ook machthebbers dat gaan beseffen. Het wordt tijd dat we stoppen met het sluiten van compromissen om het neoliberale vaasje maar niet te laten vallen. Alleen zo kunnen we zorgen dat het land en haar inwoners straks niet in scherven op de grond liggen. Misschien moeten we in plaats van te polderen maar eens echt gaan verbinden – en besluiten samen vooruit te gaan. Misschien moeten we ook een voorbeeld gaan nemen aan een land als Frankrijk, waar tienduizenden gele en groene hesjes samen meededen aan de mars voor het klimaat, in het besef dat de echte vijand niet de vluchteling is maar de politicus die ervoor zorgde dat individuen op de vlucht slaan, vanwege rampen als armoede, honger, geweld en oorlog als gevolg van vermijdbare zaken zoals klimaatverandering.

Duurzame ontwikkeling

Het is hoog tijd om te eisen dat bestuurders nu eindelijk de noodzakelijke besluiten gaan nemen voor duurzame ontwikkeling, en zich hard gaan maken voor echte vooruitgang; van individuen. Besluiten die ons inmiddels op een presenteerblaadje en met wijd opengesperde ogen aan liggen te staren, maar tegengehouden worden onder het mom van het poldermodel, dat in zijn huidige vorm zoals we eerder zagen, nooit die echte keuzes voor vooruitgang kan maken.

Neoliberaal Rutte ziet immers nergens zo tegenop als tegen het nemen van besluiten die niet het neoliberalisme maar transparantie, diversiteit en gelijke kansen voor individuen bevorderen en niet de centrale overheid, maar de regio’s waarin die individuen wonen, duurzaam laten ontwikkelen. Want wat Rutte met zijn verlate Sinterklaasgedicht vooral onderstreepte, is dat hij nog steeds niet begrijpt hoe je de vooruitgang eigenlijk versnelt. Voor hem is Nederland immers zo geweldig omdat het een land is waar ‘niemand echt helemaal zijn zin krijgt’.

Breekbaar vaasje

De aversie van machtsbeluste politici tegen het nemen van de beste besluiten voor iedereen wordt niet voor niets alleen maar groter wanneer die besluiten afgedwongen worden door vooruitstrevende individuen die op durven te staan voor vooruitgang, zoals de echte politicus van het jaar, Sylvana Simons, en Jerry Affriyie, of door degenen die een geel hesje aantrekken omdat ze gewoon, heel feitelijk, aan het eind van de maand geen geld meer over hebben om van te eten.

Helden die het wagen vragen te stellen bij autoriteit verdienen juist daarom de steun van iedereen die vooruit wil naar een duurzamere, socialere wereld. Steun die er voor zal zorgen dat integrale duurzame vooruitgang voor iedereen werkelijkheid wordt. Gewoon omdat het kan, ook al wordt het door het achterhoedegevecht van conservatieve fanatici nog even opgehouden onder het mom van het poldermodel, het voorkomen van chaos – of een breekbaar vaasje.

Achterhaald systeem

Het is de behoudzucht die leidt tot angst om de fout van een neoliberaal systeem en de verbeterpunten van onze democratie te benoemen. Het poldermodel is daarbij helemaal niet bedoeld om individuen vooruit te helpen, maar om bestaande machtsposities te behouden. En iemand als Rutte weet dat als geen ander. Vandaar dat hij de kans grijpt om dat beeld om te draaien, met een vaasje.

Maar een neoliberaal is helemaal niet bang voor het breken van zijn vaasje, maar voor het breken van zijn machtspositie – in een achterhaald systeem. Die neoliberaal weet namelijk heel goed dat de uiterste houdbaarheidsdatum van zijn inmiddels stinkende, vrijwel lege vaasje, al lang is verstreken.

Jasper Mekkes is ingenieur en vooruitgangsfilosoof.

Tweet

Jasper Mekkes, 20.12.2018 @ 09:27

[Home]