Duitslands onvoorwaardelijke steun aan Israël dient Joden niet
Michael Blok
Een overgrote meerderheid van de mensheid heeft grote moeite met de campagne van Israël in de Gazastrook. Ook in Westerse landen wil een ruime meerderheid een wapenstilstand en in Ierland, Spanje en minstens 13 andere landen is vervolging van de Israëlische regering voor oorlogsmisdaden in gang gezet. Alleen Duitsland is een in het oog springende uitzondering; daar is juist ruime en onvoorwaardelijke steun voor Israël vanuit een heilige strijd tegen antisemitisme. Maar ligt dat wel zo simpel?
Overal in Europa zijn er spanningen over de situatie in het Midden-Oosten, vooral rondom demonstraties. Maar Duitsland gaat verder. In veel steden is er een verbod op demonstraties voor de Palestijnse zaak. Zelfs eenlingen met een “Palestijnse” sjaal of vlag zijn gearresteerd, een kritische Nederlandse voetballer werd ontslagen en een Joods-Israëlisch-Duitse vrouw die “stop de genocide” op een bord zette werd gearresteerd. Een tentoonstelling in Essen van een kunstenaar die hetzelfde zei op Instagram werd geschrapt. Zelfs een tentoonstelling over het leven van moslims in Berlijn: geschrapt ondanks de erkenning van het museum dat de installatie niets met het Midden-Oosten van doen heeft. Toen Bondskanselier Olaf Scholz herhaaldelijk zei dat “Israël zich aan de hoogste maatstaven van internationaal recht houdt” en dat “iedere andere suggestie absurd is” maakte hij zijn land belachelijk.
Veilige thuishaven
Voor zulk verregaand handelen is een bijzondere noodzaak vereist. Die is in de Duitse gedachtegang de bescherming van het Joodse volk. Het narratief is dat Jodenhaat een uniek probleem is dat tot een unieke misdaad leidde: de Joodse Holocaust door Duitse hand. Om herhaling te voorkomen is een absoluut veilige thuishaven voor Joden nodig. En daarom heeft die thuishaven het recht op extreem hard ingrijpen als hij bedreigd wordt, en daarbij op maximale steun van Duitsland. Sterker nog, met de doctrine van “Staatsräson” is de veiligheid van de staat Israël als essentieel landsbelang verklaard dat zelfs binnenlandse wetten mag inperken. En dat gebeurt dus ook.
Het voorkomen van een herhaling van de vervolging van Joden is inderdaad een heilige taak van Duitsers, net als van iedere nette Europeaan. Maar de logica van Duitsland botst met de werkelijkheid en gaat daarmee ver aan zijn doel voorbij.
In de eerste plaats was de aanval vanuit Gaza op 7 oktober heel vreselijk, maar niet serieus te beschouwen als een bedreiging voor het voortbestaan van kernmacht Israël. Ook is de openlijke keuze die nu gemaakt is om Gaza met de grond gelijk te maken en dan te annexeren bepaald geen recept voor veiligheid. Die vereist juist vredesonderhandelingen en een menswaardig bestaan voor Palestijnen. Dat een extreem-rechtse Israëlische regering zo handelt is voorspelbaar, maar dwingt een Europees land niet om de analyse te delen dat verovering van land Joden veiliger maakt. En al helemaal niet als actieve steun aan dergelijke misdaden tot vervolging van Duitse ministers kan leiden. Is het voorkomen daarvan niet een mooie “Staatsräson”?
Anti-Joodse wetten
Ook wordt de Holocaust als schild gebruikt. Overal in Duitsland klinkt nu “Nie Wieder ist Jetzt”, alsof een nieuwe Jodenvervolging in aantocht zou zijn. De VN-ambassadeur van Israël verscheen met een Jodenster in de vergadering nadat de VN-Secretaris Generaal klaagde dat al meer dan 100 van haar medewerkers zijn gedood. Dit maakte de directeur van het Holocaustherdenkingscentrum Yad Vashem boos: Israël wordt helemaal niet in zijn bestaan bedreigd en er is nergens voedingsbodem voor anti-Joodse wetten. Het strooien van Holocaustlaster als pepernoten vermindert de waarde van de Jodenvernietiging als waarschuwing.
Etnische zuivering
Ook de uitwerking op internationaal recht brengt risico’s voor Joden. Netanyahu en zijn mannen zijn openlijk Gaza aan het veroveren met een hoofdrol voor (tot nu toe meer dan 20.000) aanvallen op burgerdoelen. Een Gaza dat net als de Westoever expliciet en op papier al behoort tot het Israël van de rivier tot de zee. De Nederlandse ambassade in Tel Aviv spreekt over “dreigende genocide” en een hoge ambtenaar stapte op omdat ze niet kan leven met Nederlandse “steun aan genocide”. Als dit echt een etnische zuivering en geplande massamoord is, maakt dat ook een herhaling tegen andere volkeren, ook Joden, minder ondenkbaar.
‘Echte’ Joden
Blinde steun aan de daden van Israël vanuit een logica van antisemitisme schept ook op andere manieren risico’s voor Joden. De Duitse overheid en media doen alsof Joden eigenlijk vooral thuishoren in de staat Israël, en impliceren dat veiligheid hier in Europa niet gegarandeerd is. Daarmee worden Europese Joden deels buiten onze maatschappij gezet. Ook stelt de Duitse logica het joodse geloof, het Joodse volk, zionisme en de staat Israël gelijk. Dat is denken dat ook bij antisemieten leeft. Het ontneemt onze Joden ook hun recht om ieder voor henzelf te bepalen wat hun religie, identiteit en ideologie is. Een Joodse schrijver stelt vast dat het Duitse openbare discours alleen rechtse zionisten als “echte” Joden voorstelt.
Het gelijkstellen van het handelen van Netanyahu’s kabinet met dat van iedere Jood maakt Joden ook medeverantwoordelijk voor het handelen van de Israëlische autoriteiten. Daar hebben ze geen invloed op, en ook hebben ze allerlei verschillende meningen over. Heel veel Joden, zowel seculier als orthodox, zijn boos op de bezetting en de aanval op Gaza of vinden zelfs dat God de staat Israël verbiedt. Doen alsof Israël optreedt namens het Jodendom komt neer op neerkijken op Joden en verhoogt spanningen in de maatschappij.
Moslimhaat
Het narratief van de Duitsers dwingt mensen ook te concluderen dat moslims een hekel hebben aan Joden. Er zijn veel islamieten bij de demonstraties, er was al veel latente afkeer van moslims en “ingebouwde Jodenhaat” is een makkelijke manier om de aanval op Israël op 7 oktober weg te houden bij een breder verhaal van onderdrukking en bezetting.
Politici herhalen gretig de woorden van Netanyahu over “mensen van licht” (het Westen en Israël) die “de krachten van duisternis” en een “cultuur van de dood” (Palestijnen en/of Hamas) bestrijden. Politici, ook een Kamermeerderheid in Nederland, doen alsof een eenheidstaat met Palestijnse meerderheid automatisch zou leiden tot het vermoorden van alle Joden in Israël: de Arabier als wild beest. In Duitsland worden burgers van Arabische afkomst collectief door politieke leiders opgeroepen om loyaliteit aan de staat Israël te verklaren. En tienduizenden vermoorde Palestijnen tellen klaarblijkelijk minder dan 1.000 Israëli’s. Veel meer dan flauwe moslimhaat is dit allemaal niet.
Liefde voor Joden
Wie islamofobie zaait, zal uiteindelijk ook Jodenhaat oogsten. Rechtse krachten zijn makkelijk te activeren. Ze mikken graag op “out-groups” zoals moslims en homo’s maar ook op Joden. Het moslim-onvriendelijke openbare debat in Nederland baarde onvermijdelijk de openlijk antisemitische politici van Forum voor Democratie en JA21. Toen de Britse minister Braverman een vreedzame demonstratie voor een wapenstilstand een “haatmars” noemde kwamen rechtse relschoppers op bestelling naar Londen.
Wie denkt dat die fascisten handelden uit liefde voor de Joodse gemeenschap, bezit waarschijnlijk hectares moerasgrond in Florida. In Frankrijk mocht Marine Le Pen, de opvolger van de veroordeelde antisemiet Jean-Marie Le Pen, goede sier maken als co-organisator van een pro-Israëldemonstratie. Christelijke fundamentalisten, ook in Europa, zijn fanatieke zionisten omdat Joden terug moeten naar Het Beloofde Land voordat Jezus terug kan komen. Het activeren van wit nationalisme is altijd gevaarlijk voor Joden, ook als het zionisme dient.
Witte schuldgevoelens
Het heeft er daarom alle schijn van dat consequente steun aan de aanval op Gaza van Duitse en andere Europese leiders en media voor iedereen slecht is, maar zeker ook voor Joden. Het stoelt ook op denken dat niet per se heel ver van antisemitisme af ligt. Een vredige en rechtmatige toekomst kan alleen opgebouwd worden door iedereen te respecteren en gewoon recht te handhaven, welke etnische groep of staat ook stout of getroffen is. Witte schuldgevoelens over Jodenvervolging mogen geen excuus zijn voor misdaden tegen niet-witte mensen, en al helemaal niet als daarmee ook extra risico’s voor Joden ontstaan.
Michael Blok is consultant en ondernemer.
Gastschrijver, 18.11.2023 @ 11:53