Dom, dommer, domst, morocraat
Jurriaan Reinders
Dat Peter Breedveld de term Domrechts muntte, is bekend. Sander Schimmelpenninck schreef er afgelopen jaar een boek over: ‘De Domheid regeert’. Op 4 maart jongstleden is er op Tzum een nieuw essay toegevoegd rond deze term door Hans van der Heijden: ‘Van demoratie naar morocratie‘. (‘Moros’ is Grieks voor idioot.)
Van der Heijden stelt hierin dat domheid niet zozeer ‘regeert’, als dat het functioneert als een al dan niet bewust aangenomen houding, die:
‘…gekenmerkt wordt door psychische gesteldheden van verongelijktheid, rancune en agressiviteit. Die anti-intellectualistisch, anti-internationalistisch, anti-pluriform en misogyn is. Deze domheid beschouwt feiten, waarheden, logica, argumentaties en nuanceringen allemaal als meningen, waarnaast daarvan afwijkende eigen meningen, ook als die niet door feiten, waarheden, logica en argumenten worden ondersteund of zelfs daarmee in strijd zijn, als minstens gelijkwaardig gelden en ook als zodanig gerespecteerd moeten worden.’
Echokamer
De morocraat heeft niet zozeer een eigen ideologie, maar hangt simpelweg het tegendeel aan van wat de elite vindt. Hierbij gaat hij vervolgens louter op zoek naar argumenten die de juistheid van dit tegendeel verder versterken. Domheid fungeert hierbij als echokamer die de morocraat hersenspoelt, hem in zijn eigen leugens laat geloven. Vervolgens gebruikt hij het als wapen om ten strijde te trekken tegen de “elite”, waartoe zo ongeveer iedereen die nadenkt wordt gerekend. De morocraat denkt wel, getuige de extensieve complottheorieën die hij aanhangt, maar hij denkt niet na. Hij twijfelt niet en zoekt louter argumenten die zijn vooroordeel bevestigen, terwijl je bij nadenken juist ook de tegenargumenten in overweging neemt.
‘Verongelijkt, rancuneus, agressief, anti-intellectualistisch, misogyn, homofoob, nostalgisch, en reactionair: de morocraat is een onaangenaam mens, met wie in het algemeen alleen andere morocraten sympathiseren en die, in het geval hij of zij een publiek figuur is, alleen door andere morocraten wordt bewonderd.’
Ik las zelden een treffender omschrijving van de sfeer anno nu op Twitter, van de PVV’ers in de Tweede Kamer, van de kliek rondom Trump. Toch, hoe deze domheid te bestrijden, daar is Hans van der Heijden het antwoord nog op schuldig.
‘De Amerikaanse schrijver Mark Twain waarschuwde er al voor: “Ga nooit in discussie met domme mensen, ze trekken je naar beneden tot hun niveau en verslaan je vervolgens met hun ervaring.”‘
Satire
In de column ‘Domme mensen managen‘ poneert Manfred Kets de Vries, managementwetenschapper en econoom, enkele strategieën om domme mensen te managen:
‘Bevorder reflectief denken, moedig een groter zelfbewustzijn aan, hou mensen met beide benen op de grond, gebruik satire als hulpmiddel en laat ze onderuitgaan.’
Deze laatste strategie is denk ik zowel de gevaarlijkste, als mogelijk nog enig overgebleven optie. Met Trump en Poetin zijn er in feite twee maffiosi aan de macht die de beschikking hebben over de twee grootste kernwapenarsenalen ter wereld en daarnaast over een niet aflatende steun van hun morocratische achterban. Samen willen ze nu de wereld onderling verdelen. Poetin mag Oekraïne en de Baltische staten. Trump Groenland en Canada. En daarna kijken ze wel weer verder. Mexico? Polen? Wie gaat ze stoppen? De morocraten volgen blindelings hun sterke leiders, ook al stelen deze leiders vooral het geld uit hun zakken en bogen zij uitsluitend op hun steun. Hoe dom wil je het hebben?
Maar om nog een citaat van Mark Twain te lenen: ‘Het is eenvoudiger om iemand voor de gek te houden, dan om iemand ervan te overtuigen dat hij voor de gek is gehouden.’
Overbevolking
Ik moest denken aan de film ‘Idiocracy‘ uit 2006, maar ook aan het boek ‘The Marching Morons‘ van Cyril Kornbluth. In dit boek ontwaakt de makelaar en oplichter John Barlow in de nabije toekomst in een maatschappij die door het merendeel van de bevolking, de ‘morons’, onleefbaar is gemaakt. Doordat de slimme mensen steeds minder kinderen krijgen, terwijl de domme mensen voor overbevolking zorgen, wordt Barlow voor de taak gesteld om een oplossing te bieden aan dit probleem. Als gerenommeerd oplichter orkestreert hij een propagandacampagne om de morons aan te moedigen naar de planeet Venus te emigreren. Massaal worden ze ingeladen in raketten die vervolgens de zee in worden gelanceerd. Een soort van holocaust der dommies, zogezegd.
De parallel met Elon Musk en zijn fantasie om Mars te koloniseren is niet anders te noemen dan: uncanny.
Jurriaan Reinders schrijft een semi-absurdistisch boek dat vermoedelijk nooit zal worden uitgebracht, houdt van eerlijkheid en is trots op zijn hoogontwikkeld schoonheidsgevoel.
Jurriaan Reinders, 13.03.2025 @ 08:33
RSS