Doe het niet, Frans!
Fons Kockelmans
De kans op een coalitie van GroenLinks-PvdA, VVD en NSC, aangevuld met D66, is ‘buitengewoon klein’, heeft partijleider Frans Timmermans van eerstgenoemde partij aan informateur Kim Putters laten weten.
Wat mij betreft is een dergelijk centrumlinks samenwerkingsverband zelfs onmogelijk, maar ik kan er op zich wel begrip voor hebben dat Timmermans uit tactische overweging nog een achterdeurtje openhoudt. Op de extreemrechtse flank schijnt bij veel lieden de complottheorie te leven dat een kabinet waarvan Timmermans premier wordt altijd al de bedoeling is geweest in deze kabinetsformatie. Het lijkt me niet verkeerd deze lieden zo lang mogelijk zenuwachtig te houden.
Maar in werkelijkheid is centrumlinks vanzelfsprekend uitgesloten. Toch? Een kabinet van deze samenstelling zou lijken op Rutte II. Dat mag dan al zeven jaar geleden zijn termijn hebben uitgediend, bij de PvdA zal de herinnering eraan niet zijn verschrompeld. De sociaaldemocraten verloren bij de verkiezingen van 2017 maar liefst 29 zetels. De grootste nederlaag die een partij, van welke ideologische richting dan ook, ooit heeft geleden! Zoiets wil je natuurlijk niet nog eens meemaken.
Dat zal ook niet meer gebeuren, al was het maar omdat de partij (die tegenwoordig min of meer samengegaan is met GroenLinks) niet eens zoveel zetels meer heeft. De GroenLinkse broederclub heeft overigens nog nooit geregeerd, maar ze kent ongetwijfeld de pijn die het PvdA-avontuur heeft veroorzaakt.
Etterende wonde
Het verschil tussen Rutte II en een regering als bovenstaande is dat Timmermans er premier van zou zijn. Heel interessant, maar het zal niet meer zijn dan een veel te kleine pleister op een hevig etterende wonde. De rol van een premier is niet zo groot dat ze een megaverlies bij de volgende verkiezingen kan compenseren.
En dat verlies ligt erg in de lijn van de verwachtingen. Want de PVV is bij de laatste stembusgang overtuigend eerste geworden. Je kunt dat betreuren. Je kunt er zelfs je onbegrip over uitspreken. Maar het blijft een onloochenbaar feit.
Misschien dat er ooit nog een herkansing komt voor centrumlinks, als de PVV bij de volgende verkiezingen aanzienlijk inlevert ten gunste van de Linkse Wolk. Voorlopig kun je een half progressief samenwerkingsverband evenwel vergeten.
Migratie
Hoe zou een links-rechts regeerakkoord er ook moeten uitzien? De VVD heeft Rutte II laten vallen omdat (althans in haar fantasie) de asielcijfers sterk opliepen. De liberalen willen eindelijk komaf maken met de toestroom van nieuwkomers. Ze hebben zich in hun hersenloze hoofd gezet dat ze hun verkiezingsnederlaag kunnen ombuigen in een glanzende overwinning als ze de komst van vluchtelingen naar dit land krachtig hebben gereduceerd. Ze kunnen wat dat aangaat op steun rekenen van BBB en helaas van het merendeel van de kiezers. Trouwens ook van NSC, al zal die partij vermoedelijk niet gaan regeren omdat ze te veel ongrondwettelijke neigingen bij Geert Wilders en zijn mede-PVV’ers bespeurt.
GroenLinks-PvdA heeft (net als D66) heel andere opvattingen over migratie. Het maakt zich liever druk over bijvoorbeeld de opwarming van de aarde. Een probleem dat de andere partijen niet ontkennen, maar ze geven er kennelijk een beperkte prioriteit aan.
Politiek bestaat er bij de VVD ook weinig tot geen neiging om het over de linkse boeg te gooien. Partijleider Dilan Yeşilgöz heeft gezegd bang te zijn dat er dan ‘halfbakken oplossingen’ in het regeerakkoord terecht zullen komen. Bij NSC is de zaak wat onduidelijk, maar ik krijg niet de indruk dat Pieter Omtzigt staat te springen om onder Timmermans te gaan dienen. D66 uiteraard wel.
Ego
Is de mogelijkheid dat er uiteindelijk toch een kabinet-Timmermans I gaat regeren dan helemaal uitgesloten? Ik twijfel. Als je Timmermans met het mes op de borst vraagt of hij premier wil worden, zal het antwoord naar ik veronderstel ‘ja’ luiden. Zonder mes op de borst ook trouwens. Zijn ego is vermoedelijk groter dan zijn realiteitsbesef. Uitspraken (van een paar weken terug) waarin hij Yeşilgöz opriep uit te leggen waarom ze niet met zijn partij in zee wil, doen het ergste vrezen. Als hij een gaatje ziet, zal hij waarschijnlijk toch springen, luid toegejuicht door de linkse meute.
Ik zou zeggen: doe het niet, Frans.
Fons Kockelmans (1952) werkte lange tijd bij het ANP, vooral als politiek verslaggever. Later publiceerde hij onder meer op Joop, Historiek en The Post Online.
Fons Kockelmans, 29.02.2024 @ 15:46
RSS