De troost van Masterchef Australië
Fréderike Geerdink
Scène uit: Adventures of Zatoichi
In aflevering 37 van Masterchef Australië bereidt Loki een proeverij die de schepping viert. Een liefdesdrank, een explosie, conceptie, chaos, allemaal prachtig gekookt en opgediend. Jurylid George gaat er helemaal van tintelen en móet Loki even huggen.
De aflevering draait erom dat eerdere afvallers van de kookwedstrijd één poging mogen doen om terug te komen in de competitie. Loki haalt het niet. Maar het geeft niet, want iemand anders haalt het wel, en iedereen is uitzinnig van vreugde voor hem/haar (geen spoilers!). Er wordt gejuicht, omhelsd, geapplaudiseerd en gesprongen, en door de winnaar van de dag gestameld van geluk. Ik bekijk het via een anonieme verbinding die de Net5-servers laat denken dat ik in Nederland ben, terwijl ik in Zuid-Koerdistan achter mijn laptop zit. Ik verdrink erin.
Koude kermis
Ik heb wel eens de neiging wat zwaar op de hand te zijn. Wie met mij wil babbelen, komt van een koude kermis thuis. Bloedjeserieus neem ik alles. De wereld, die moet veranderd, en die taak ligt op mijn schouders. Een paar maanden geleden zei mijn moeder met een wat bezorgde blik in de ogen tegen me dat dat dus niet kán, in je eentje de wereld veranderen. Daar ben ik het niet mee eens, er zijn zat mensen die dat in hun eentje klaargespeeld hebben dus waarom zou ik het niet blijven proberen?
Dat het ook lastig is, dat zware van mij, daar werd ik afgelopen zomer mee geconfronteerd. Ik bivakkeerde een flink deel van de zomer in Amsterdam en omdat ik veel loop, werd ik bijna elke dag geconfronteerd met witte mensen op bootjes met witbier en witte wijn. Na minstens een dozijn door zulke taferelen verstoorde wandelingen verdroeg ik het gewoon niet meer. Het eeuwigdurende bootjesfestijn werd een symbool voor alles wat ik verschrikkelijk vind aan Nederland: leef er maar zo een beetje op los tot het voorbij is, doe maar leuke dingen en geniet, (aargh! geniet!), wees je niet bewust van je privileges en zet ze dus ook niet in om nog maar te zwijgen over ertegen stríjden, en oh ja, geniet!
Maatschappelijke misstanden
In Nederland heerst een gebrek aan politiek. Niet een gebrek aan Haagse politiek, maar aan mensen die enig engagement hebben met maatschappelijke misstanden, vaak omdat die hen zelf niet direct raken. Terwijl ik tijdens mijn jaren in Koerdistan en zeker in mijn jaar bij de PKK steeds politieker ben geworden. Sterker nog: voor mij is álles politiek geworden. Nederland en ik zijn uit elkaar gegroeid.
Terwijl ik geagiteerd over de grachten stampte belde er een vriendin en collega. Hoe het ging? Nou, dat ging ik haar even vertellen, hoe het ging. Kom, we gaan nú lunchen, reageerde ze. Dus daar zat ik, oh ironie, op een terras met een glas witte wijn. De betreffende vriendin heeft als journalist nogal wat van de wereld en de mens gezien dus ze begreep me goed. Ernstig keek ze me aan: ‘Je moet meer lachen.’ Ik lachte schamper.
Een paar dagen later nodigde ze me uit voor een barbecue met nog meer vrouwen die hun sporen in de buitenlandjournalistieke modder hebben verdiend. Daar lachte ik me kapot. Met een paar wijntjes achter de huig zette ik mijn ideeën over mijn journalistieke toekomst uiteen. Zóveel journalistieke essays zou ik schrijven voor dát blad, en in Koerdistan zou ik dát van de grond tillen, enzoverder, tot collega L. mij liefdevol uitlachte en zei: ‘Nou, begin maar eens met een paar stukken in het komende half jaar.’ De rest van het gezelschap knikte instemmend. Daar zou ik inderdaad goed aan doen.
Politieke journalistiek
Gelijkgestemden en andere wereldverbeteraars opzoeken, realiseerde ik me weer, hielp. Ik zocht ze vaker op door naar lezingen en discussie-bijeenkomsten te gaan, naar politiek-maatschappelijke festivals en af en toe een demonstratie, vaak met een anti-racistisch thema. Plekken waar ik me niet altíjd op mijn gemak voelde, waarover een andere keer een stukje, maar dat niet iedereen de godganse dag op een dom bootje in de gracht zat te slempen, verzachtte mij.
Nu ga ik Malta erbij slepen. Daar ging ik in september naartoe, een maand voordat het een jaar geleden was dat daar journalist Daphne Caruana Galizia werd vermoord. Ik interviewde er journalist Caroline Muscat, mede-oprichtster van The Shift die journalistiek bedrijft in de geest van Caruana Galizia (lees de stukken daarover hier en hier). Dat was een feest van herkenning, want onze visies op het vak kwamen totaal overeen. Ik zag dat ze het zwaar had, want de druk op haar was, en is, enorm. Dus ik vroeg hoe ze het volhield. ‘Met welke muziek me ook maar raakt’, antwoordde ze. En ze begon over het glossy maandblad waar Daphne naast haar politieke journalistiek ook voor werkte, en waarvan ik had aangenomen dat ze dat deed voor geld in het freelance-laatje. Maar Caroline zei: ‘Dat deed ze omdat ze, naast alle bedreigingen en alle moeilijkheden die haar werk haar bracht, ook behoefte had aan schoonheid.’
Racistische beerput
Mijn schoonheid, dat is Masterchef Australië. Eerder vond ik het suf van mezelf dat ik daar langzamerhand verslaafd aan was geraakt want het gaat natuurlijk nergens over, zo’n kookwedstrijd, nietwaar? Maar als er weinig vastigheid is in je leven, als je al drie jaar geen vaste woonplek hebt (niet om dramatisch te doen maar het was wel zo, pas nu in Suleymanya heb ik weer een plek, al deel ik die met een huisgenoot), als je zoekt naar een nieuwe balans en als ondertussen je vak naar de kloten gaat en je moederland een racistische beerput blijkt te zijn en je dat ook nog eens bloedjeserieus allemaal wilt veranderen – ja lach maar! – dan is Masterchef Australië puur zielevoedsel.
Niet in de laatste plaats omdat het programma werkelijk druipt van de liefde en kameraadschap, bol staat van diversiteit en kracht en uiteindelijk alles draait om maar één ding: flavour and deliciousness. Je ziet hoe de wat onzekere mensen uit de eerste selectierondes elke aflevering groeien, gaan blaken van zelfvertrouwen en tegelijkertijd zó bescheiden en gul worden van het respect dat ze ontvangen als mens en als kok. Dit programma klópt, he-le-maal. Ik sla door als ik zeg dat Masterchef Australië is zoals de wereld zal zijn nadat die door een heel leger aan eenlingen en groepjes die de krachten hebben gebundeld is veranderd maar dat kan me niet schelen want het is gewoon waar.
Kick Out Zwarte Piet
Over krachten bundelen gesproken. Was ik nu in Nederland, dan ging ik zaterdag naar één van de demonstraties van Kick Out Zwarte Piet want zoals u weet is die schertsfiguur racistisch. Helaas kan ik maar op één plek tegelijk zijn. Gaat u in mijn plaats?
Fréderike Geerdink is journalist. Als Turkije-kenner en Koerdistan-correspondent leert ze veel over Nederland.
Fréderike Geerdink, 15.11.2018 @ 08:26