De staat versus de seks

Justine le Clercq

Illustratie: Suehiro Maruo

Prostitutie staat weer op de politieke agenda. U houdt zich natuurlijk niet met prostituees bezig, maar het wordt hoog tijd dat u nu toch even oplet. Want als het zo doorgaat, bepaalt straks de staat uw seksleven. Wat gaat er gebeuren? De heer Segers, voorzitter Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie (CU) wil, samen met de PvdA en de SP, een wetswijziging. De klant van een prostituee moet strafbaar gesteld kunnen worden.

Even terug: in 2000 werd in Nederland het werken als prostituee gelegaliseerd. Doel was om te zorgen dat het werk zichtbaar en hanteerbaar zou worden voor gemeenten; dat criminele uitwassen zouden verdwijnen en de werkomstandigheden zouden verbeteren. De Belastingdienst zou er ook wel bij varen. Het werd een echt beroep met alle daarbij behorende rechten en plichten. Prostituees en exploitanten blij, klanten en gemeenten blij. Kortom, verstandig besluit.

Zedelijk welzijn

Inmiddels heeft de anti-prostitutie lobby een impuls gekregen door de komst van een nieuwe leider, de beminnelijke en beheerste heer Segers die het goede met ons zedelijk welzijn voor heeft. Hij is zeer tegen prostitutie gekant. ‘Weg met de nachtmerrie van uitbuiting,’ zegt hij. Oftewel, een prostituee wordt altijd uitgebuit. Het liefst doekt hij de hele branche in één nacht op, maar omdat Nederlanders nooit echt te porren zijn voor een heksenjacht op prostituees, heeft hij een briljante strategie bedacht: opnieuw framen. Dag in dag uit bazuint hij rond, en met hem de hele anti-prostitutie lobby, dat prostitutie alleen maar draait om mensenhandel; dat geen vrouw dat werk vrijwillig doet; dat 60, nee 80, nee 90 procent gedwongen in dat werk zit.

Inderdaad, mensenhandel bestaat. Er worden mensen verhandeld die te werk worden gesteld in de bouw, in kwekerijen, en in de prostitutie. Strijdt de CU tegen al deze mensenhandel? Nee, dat niet. Ze strijden tegen de mensenhandel die leidt tot prostitutie. De heer Segers zegt: ‘De liberalisering heeft niet geleid tot minder slachtoffers, maar eerder tot meer slachtoffers.’ Kan hij dat onderbouwen met cijfers? Nee, dat dan weer niet. In een reportage van Nieuwsuur van 11 mei 2016 zegt de heer Segers dat de cijfers niet bekend zijn, maar dat hij zeker weet dat de mensenhandel is gestegen.

Anti-prostitutielobby

Onderbouwing schijnt dus niet een belangrijke voorwaarde te zijn voor zijn stellingen, maar het bij voortduring koppelen van mensenhandel aan prostitutie wel. Puike herframing. Of zoals Yvette Luhrs (woordvoerder van de Nederlandse belangenvereniging van sekswerkers Proud) zo treffend stelt: ‘Ik denk dat we wel kunnen stellen dat het fenomeen mensenhandel de melkkoe is geworden van de anti-prostitutielobby.’

Dat er prostituees zijn die het niet met hem eens zijn, daar heeft de heer Segers geen boodschap aan, of zoals hij zegt: ‘Dat is een kleine groep.’ Kleine groep? Hier heeft hij blijkbaar wel de cijfers paraat? Oh nee, toch niet.

Even terug naar de feiten die er wel zijn. De cijfers rond mensenhandel worden bijgehouden door Comensha. Je kan alle cijfers keurig terugvinden op hun site. Sinds de legalisering zie je door de jaren heen een lichte stijging (gemiddeld 100 mensen per jaar vanaf 1998), en die keldert weer. In 2013 kreeg CoMensha 1437 mogelijke slachtoffers aangemeld. Dat was een daling t.o.v. 2012 toen er 1711 werden aangemeld.

Mensenhandel

Nog wat cijfers: In 2013 zijn er 196 mogelijke slachtoffers van loverboys gemeld. Een daling van 29 procent t.o.v. 2012 toen er 278 gevallen werden gemeld. Sinds de legalisering is het aantal bordelen en escortbedrijven gedaald van rond de 1100 naar rond de 600.

Mensenhandel is vreselijk, daar zal iedereen het over eens zijn. Onze wetgeving biedt allerlei handvatten om het aan te pakken en voor de rechter te brengen. Daarvoor is geen nieuwe wetgeving op de prostitutie nodig of de afschaffing ervan.

Mensenhandel richt zich ook op de bouw en kwekerijen. Schaffen we daarom de bouw af? Of de teelt van champignons? Nee, natuurlijk niet. Waarom is dat dan wel een overweging als het om prostitutie gaat?

Omdat, zo beweert de anti-prostitutie lobby, de legalisering mislukt is. Goh, dat is gek, want uit evaluatierapporten komt een heel ander beeld naar voren. Zo staat er: “De ‘verstrengeling’ met criminaliteit lijkt minder hecht te zijn geworden, wat een van de doelstellingen van de wetswijziging van 2000 was. Ook wordt er door respondenten in de onderzoeken nauwelijks gewag gemaakt van grote openbare orde problemen. Tevens worden er bijna geen minderjarigen en sekswerkers zonder de juiste papieren in de legale bedrijven aangetroffen. Ook dit valt onder de doelstellingen van de wetswijziging van 2000, net als het tegengaan van onvrijwillige prostitutie (…) Maar aan één doelstelling van de wetswijziging: een betere positie voor de sekswerker, is niet voldaan.”

Legaal beroep

Dat laatste kan ik beamen, gezien de ervaringen die ik ken van enkele dames. Wie als zelfstandige in de prostitutie wil werken wordt het (legaal) werken onmogelijk gemaakt. Hoe doen gemeenten dat?

• Gemeenten kregen de volledige zeggenschap over het verlenen van vergunningen voor het exploiteren van een bordeel of escortbedrijf. Gevolg is dat gemeenten helemaal geen vergunningen meer verlenen. Het beleid is om de prostitutie zoveel mogelijk te weren en/of te laten verdwijnen. Wie als zelfstandige prostituee een bedrijf wil beginnen krijgt daarvoor geen vergunning.
• Dit betekent dat een vrouw niet anders kan dan gaan werken in een bestaand bordeel of escortbedrijf. Voor vrouwen die helemaal niet willen werken in zo’n omgeving, maar die zelfstandig willen werken, is er geen enkele mogelijkheid. Daar waar iedere journalist of accountant thuis mag werken, mag een prostituee dat niet zonder vergunning. Die ze dus niet krijgt.
• Sterker nog, zij wordt geweigerd bij de banken om een bankrekening te openen, ze wordt geweigerd bij verzekeraars en geweigerd bij een goede accountant: allemaal omdat het klantbeleid van deze bedrijven is dat ze prostituees niet accepteren.
• En of dat niet genoeg is, een prostituee moet zich aan een gesprek onderwerpen bij de gemeente waar een ambtenaar een ‘zelfbeschikkingsgesprek’ voert waarbij de vrouw moet accepteren dat er allerlei privévragen worden gesteld. De antwoorden worden geinterpreteerd door de gemeente en politie.
• Vervolgens wordt ze op een lijst gezet die wordt verspreid onder andere instanties, waaronder de politie en de woningbouwverenigingen. Vrouwen die een woning moeten huren via een woningbouwvereniging krijgen vervolgens geen woning meer toegewezen.
• Natuurlijk moet ze wel belasting betalen, want hé, ze heeft nu een legaal beroep.

Betaalde seks

Voor wie nog denkt dat ieder moraal goed gekoerste mens tegen prostitutie moet zijn: ook instellingen als Amnesty spreken zich uit voor het bestaansrecht van de prostituee. Of wat denk je van het standpunt van de Nederlandse Vrouwen Raad , waaronder ook de Soroptimisten , die stellen: Vrouwen vanaf 21 jaar moeten, als zij in vrijheid kiezen voor betaalde seks, ook de mogelijkheid krijgen om dit werk te kunnen uitvoeren.

De NVR wijst het Zweedse model, waarbij de klant altijd strafbaar is, af. En terecht. Wat is vrijheid als de overheid zich mag bemoeien met mijn lichaam? Het is aan mij of ik mijn lichaam wil volgieten met smoothies of alcohol, met chips om met appels. Het is aan mij hoe vaak en met wie ik neuk of zoen en of ik daar een colaatje of honderd euro voor terug wil. Het is aan mannen zelf of ze willen betalen voor seks.

Gaan we echt toe naar een staat die bepaalt wat ik met mijn lichaam doe? Als we deze anti-prostitutie lobby vrij spel geven wel. Dan ligt de weg open om klanten volledig en altijd strafbaar te stellen, en daarmee wordt de branche de das om gedaan. De heer Segers zegt aandoenlijk: ‘Seks en liefde horen bij elkaar, binnen het huwelijk.’ Aangezien dit vergezicht niet voor iedereen haalbaar is zijn er dan ook veel huwelijken die mij aan prostitutie doen denken.

Naar de hoeren gaan

Ondertussen hoor je niemand protesteren. Mannen doen niet mee aan de discussie omdat ze dan de verdenking op zich laden dat ze naar de hoeren gaan. En vrouwen die in het werk zitten en mee willen praten worden door de anti-prostitutie lobby opzij gezet. Yvette Luhrs van Proud zegt daarover: ‘Het is doodeng dat een politicus die niet bekend is met het vak regels gaat opstellen om onze veiligheid te garanderen.’

Nogmaals: mensenhandel is vreselijk. Het is dan ook strafbaar en moet bestreden worden. Daartoe hebben we binnen het strafrecht genoeg mogelijkheden. Prostitutie staat niet gelijk aan mensenhandel. Als prostituee werken staat niet gelijk aan slachtoffer zijn, zoals een bankmedewerker niet altijd een fraudeur is of een jeugdhulpverlener niet gelijk staat aan een verkrachter.

Prostitutie is een vak. Niet een vak voor iedereen, maar een vak waar een enkeling voor wil kiezen. Als je deze vakmensen hun plichten geeft, geef ze dan ook hun rechten en doe niet zo arrogant dat je niet met ze in gesprek gaat als je over ze wil beslissen. Scherm niet steeds met ontwikkelingen in het buitenland, want ook daar zijn tegengeluiden en blijken de effecten van het strafbaar stellen van klanten anders dan verwacht, zoals in Finland. En ga al helemaal niet schijnheilig roepen: ‘We willen geen afschaffing van prostitutie, we willen alleen maar de klant strafbaar stellen.’ Dat is zo gekmakend dom en treurig dat zelfs Kafka hiervan zal opkijken.

Eruptie van moraalridders

Iedereen mag zelf bepalen wat er met zijn lichaam gebeurt. Dat vinden we zo belangrijk dat het zelfs in de grondwet staat. Toch is er bij herhaling een aanmatigende eruptie van moraalridders die willen bepalen wat u en ik met ons lichaam doen. Niet omdat we een ander schade toebrengen, maar omdat ze hun eigen zeden als de enige echte waarheid zien. Waar dat soort extreme gedachten toe kunnen leiden zien we dagelijks om ons heen.

Lees ook: ‘Meer onzin over prostitutie in Nederland‘.

Justine le Clercq (1967) is schrijver en tentoonstellingsmaker en werkt als HBO-docent en projectleider in de zorgsector. Van haar verschenen twee boeken. Ze heeft een website en een Facebook-pagina.

Tweet

Justine le Clercq, 20.05.2016 @ 08:05

[Home]
 

Δ