De Soedanezen willen geen tweede Jemen worden
Hassnae Bouazza
Scène uit Doom Patrol
‘Helaas geen verbeteringen, iedereen is bang.’ Voor het eerst had het optimistische vertrouwen mijn vrienden in Soedan verlaten. De berichten over de escalatie van het geweld en stijgende aantallen doden, vraten aan de strijdlust van de activisten. ‘Schrijf over de bemoeienis van Saoedi-Arabië en De Verenigde Arabische Emiraten’, vraagt een vriend. De woede over hun ondermijnende invloed is groot. De mensen van Soedan willen geen tweede Jemen worden.
De euforie van de winst op Bashir en de hoop op een civiele overgangsregering zijn bruut neergeslagen door een nieuwe golf van geweld. Vrienden vonden de dood in Khartoem. Mensen werden bang om de straat op te gaan, want het was niet altijd duidelijk wie de vijand was.
Hij stuurt me een foto van zijn overleden vriend met de tekst erbij ‘hij leefde klein en stierf jong’.
Islamisten
Volgens iemand anders die ik sprak, zijn het de aanhangers van het oude regime die deel uitmaakten van de geheime dienst, die verantwoordelijk zijn voor het dodelijke geweld. ‘Het leger heeft de fout gemaakt geen schoon schip te maken en nu zitten we met aanhangers van het oude regime en islamisten die voor ellende zorgen. Hij noemt het bij regelmaat de deep state, de groep mensen die hun macht willen behouden en het land en haar mensen ondermijnen.
‘De Janjaweed zijn jochies met wapens, die kennen we wel. Het echte gevaar zijn deze oud-leden van de geheime dienst. Niemand weet wie ze zijn en we herkennen hen ook niet, omdat ze in burger zijn of zelfs als soldaat of agent. Er zijn mensen opgepakt en dan bleek hun broer er deel van uit te maken.’
Toch is deze vriend, ik laat namen maar achterwege, lichtelijk optimistisch. We zijn veilig, verzekert hij me. We hebben de naarste periode gehad, nu moeten we die achter ons zien te laten. Zijn hoop is gevestigd op een overgangsperiode die een einde maakt aan het nepotisme en de corruptie en die de islamisten en oude geheime dienst neutraliseert. Hoe?
‘Met veel geduld. We moeten over naar een systeem waarbij iemand die verstand heeft van energie aan het hoofd staat van het energiebedrijf, en niet omdat-ie de juiste connecties heeft. Het kost tijd, maar het moet lukken. We kunnen het ons niet permitteren dat deze groepen op sleutelposities blijven.’
vreedzame strijdlust
De bemiddelingspogingen door de Ethiopische regering wordt ook als gunstig zien, mensen hebben er hun hoop op gevestigd.
Het gesprek verlicht mijn zorgen een beetje, ik krijg de indruk dat de hel van de afgelopen dagen wellicht, hopelijk, voorbij is. Maar daarna spreek ik een andere vriend en hij fluistert bijna, zo pessimistisch is hij.
Ik hoop dat het optimisme wint, dat de vreedzame strijdlust de gewelddadige ondermijning verslaat en dat de droom van een vrij, vreedzaam, democratisch, multi-etnisch en multi-religieus Soedan aan de horizon staat. Deze generatie gaat er hopelijk voor zorgen. Zij belichamen hun ideaal.
Bruut geweld
Het internet is overigens nog steeds afgesloten, af en toe kunnen ze op locaties wat wifi meepikken, maar daar blijft het bij. Niet om veiligheidsredenen, zoals het leger beweert, maar om ’te voorkomen dat we elkaar foto’s en filmpjes gaan sturen van het geweld. Als ik internet had, zou ik ze je kunnen sturen. Het is afschuwelijk wat er is gebeurd en het leger wil niet dat de buitenwereld dit ziet’.
De verhalen over verkrachtingen en bruut geweld stemmen radeloos.
‘Het ergste wat er kan gebeuren, is dat mensen gewend raken aan het geluid van kogelschoten. We mogen daar niet aan gewend raken. Jongeren mogen daar niet aan gewend raken.’
Hassnae Bouazza is schrijver, journalist en documentairemaker, was eindredacteur van en regisseerde Femke Halsema’s serie Seks en de Zonde, doet de eindredactie en research van tal van televisieprogramma’s, notably Sign of The Times, schreef een boek over Arabieren, Arabieren Kijken. En ze heeft haar eigen hedonistische site, Aicha Qandisha.
Hassnae Bouazza, 15.06.2019 @ 10:34
RSS