De PvdA moet weer progressief worden
Jasper Mekkes
Scène uit Francisco Rovira Beleta’s Los Tarantos
Het tijdperk Wim Kok en Wouter Bos is gelukkig alweer een tijdje voorbij. En ook al heeft Diederik Samsom met Lodewijk Asscher weer iemand weten te strikken die het neoliberalisme met alle plezier nog een tijdje in het zadel probeert te houden, de PvdA verdient natuurlijk vooral medelijden. De partij is verworden tot een lege huls voor een ideologie die steeds conservatiever wordt.
Maar van medelijden alleen wordt niemand beter. Daarvoor is wel ietsje meer nodig. Een vooruitstrevende visie bijvoorbeeld, of nog beter: de bij zo’n visie horende concrete doelen voor het verbeteren van het leven van de burgers van een land.
De sociaaldemocratie is de zoektocht naar een beter leven voor vrije individuen echter een beetje uit het oog verloren sinds het begin van de 20ste eeuw, toen ze zelf onderdeel werd van de gevestigde orde. En dat werd ze dankzij het algemeen stemrecht voor de gewone man en vrouw. Het betere leven van de Ander reguleerde ze vervolgens van zich af met achteruitwerkende regels, opportunistische politiek en holle retoriek.
Gewone man
Met allerhande misverstanden tot gevolg. Het tot vervelens toe flirten met de xenofobe onderbuik om de stem van de ‘gewone’ man weer terug te winnen is maar één voorbeeld van zo’n misverstand. De PvdA verzuimt op tal van onderwerpen om met vooruitstrevende doelen te komen.
Naast minder focus op kwantiteit zou zo’n vooruitstrevend alternatief ook meer concrete aandacht voor kwaliteit moeten betekenen. Dus als Brussel er vliegveld Lelystad doordrukt om nog meer wegwerp-vakantievluchten mogelijk te maken, dan zou de PvdA dat als een uitgelezen kans moeten zien om met duurzame plannen voor bijvoorbeeld het ontwikkelen van elektrische vliegtuigen te komen.
Dat soort vernieuwing zou namelijk zorgen voor veel duurzamere werkgelegenheid dan het visieloos creëren van meer van hetzelfde. Tot nu toe kwam de PvdA echter niet veel verder dan het meeliften op toegewezen aanvragen van ontheffing voor Europese stikstof en fosfaatnormen onder het mom van ‘werkgelegenheid’ of ‘export’. En dat gaat dan ten koste van de milieukwaliteit en duurzame vernieuwing hier en in de rest van de wereld. Werkgelegenheid en export die naast stilstand vooral achteruitgang betekenen voor mens en milieu.
Verstandige keuzes
Ook kleine Europese boeren ondervinden hiervan de genadeloze gevolgen. De door overheid, universiteiten en banken aangejaagde afbraakprijzen voor voedsel zorgen ervoor dat die Europese boeren overal met torenhoge schulden blijven zitten die nooit afbetaald kunnen worden. De door een universiteitsbestuurder als Louise Fresco van de WUR aangemoedigde ‘massa is kassa’-gedachte is het spelen van Russische roulette met de levens van boeren (en consumenten van voedsel met gifresiduen) die voor de echte toekomst; regionale productie en distributie van biologische kwaliteit gaan.
De ‘gewone man’ zou veel meer geholpen zijn met de vernieuwingskracht die uitgaat van werk dat de ontwikkeling van zijn talenten bevordert. Werk dat alleen ontstaat door verstandige keuzes voor vooruitstrevende duurzame doelen.
Xenofobe conservatieve fanatici houden zich echter niet aan partij-grenzen en terwijl de kansen voor vooruitstrevende doelen legio zijn, gaat het bij fanatiek conservatieve politici dag in dag uit over het realiseren van misverstanden waar we vanaf dachten te zijn sinds mei ‘68.
Goedkoop karbonaadje
We mogen daarom ook best een beetje medelijden hebben met onszelf. Want eigenlijk zijn we nog weinig opgeschoten sinds de jaren vijftig. Nog steeds stemmen wij op politici die voornamelijk denken te moeten zorgen dat iedereen iedere dag een goedkoop karbonaadje kan eten en zo goedkoop mogelijk op vakantie kan gaan.
De ironie van het lot is dat de gewone man naar wiens stem de democratische PvdA lonkt met bakerpraatjes over de islam vervolgens iedere vakantie op bezoek gaat bij die andere ezel-dictator Thierry Erdogan van het islamitische land Turkije.
Het bevorderen van de ontwikkeling van vrije individuen dacht de PvdA van zich af te kunnen regelen met het aanschurken tegen de macht. Uit machtswellust omhelsde ze het probleem; het neoliberalisme van het verdrag van Maastricht, met als meest verwoestende gevolg (na Jeroen Dijsselbloem) een neoliberaal onderwijssysteem in een neoliberale markt. Een verwoesting die werd ingezet onder aanvoering van PvdA-minister Jo Ritzen.
De PvdA moet dan ook hoognodig weer vooruitstrevend worden, net zoals haar voorganger de SDAP dat in haar beginjaren van het ‘stemrecht voor allen’ was. Het is tijd om af te rekenen met nihilistische ideologieën die slechts leiden tot microfascisme.
Duurzame vooruitgang
Tijd dus voor vooruitstrevende en sociale democratie – geïnspireerd op een anti-ideologie; het libertair socialisme van Proudhon, Camus en Onfray. Met als eerste wapenfeit het uitsluiten van xenofobe conservatieve fanatici van het passief kiesrecht. En dat kan heel eenvoudig; door het verbeteren van onze democratie met een volstrekt transparante online kandidaatstellingprocedure, met gelijke kansen voor iedere burger om als onafhankelijke kandidaat gekozen te worden als volksvertegenwoordiger. Zodat in onze democratie niet ideologie maar een op de menselijke natuur gebaseerde metafysica de sleutel tot duurzame vooruitgang van een beschaving kan worden.
De steeds noodzakelijker wordende Linkse Lente zal dan ook naast medelijden vooral sociaal gevoel voor de talenten en de ontwikkeling van vrije individuen moeten bevatten. Want dogmatische ideologie is het probleem – en een goede ontologie is de oplossing.
Concrete verbeterpunten
Het wordt dus tijd om vooruit te gaan en de concrete verbeterpunten die ons steeds duidelijker aangrijnzen één voor één op te gaan pakken. Zonder medelijden met het bestaande maar achterhaalde, met een op de natuur en de lokale geografie gebaseerde visie en met sociaal gevoel voor degenen die ons vooruit zullen moeten gaan helpen: vrije, vooruitstrevende individuen en hun concrete regionale verbeterplannen voor onze gemeenschappelijke waarden en daarmee verbeterplannen voor onze diverse, multiculturele Europese beschaving.
Een partij als de PvdA, die hierbij weer onze natuurlijke bondgenoot zou kunnen worden, verdient daarvoor naast medelijden ook stevige opbouwende kritiek. Omdat zij de ‘gewone man’ nu slechts tevergeefse hoop biedt om beter te worden ten koste van de Enge Ander en ten koste van sociaal gevoel, gezondheid, diepgang, waarde, vooruitgang en ontwikkeling van een beschaving in het algemeen.
Jasper Mekkes is ingenieur en vooruitgangsfilosoof.
Jasper Mekkes, 18.09.2019 @ 07:05
RSS