De pornoster, de filosoof, diens stropoppen en het Grote Ongelijk

Marco de Baar

Pornolegende Ron ‘the hedgehog’ Jeremy is een onooglijk kalend kereltje met een opgeblazen gezicht, een kromme neus en waterige ogen. Als hij ‘acteert’ deinen zijn billen, wangen en pens slapjes op en neer. Ron heeft echter één troef die al deze tekortkomingen in een klap compenseert: Zijn penis heeft het formaat van een beschuitbus (24 centimeter).

Weinig mensen weten dat Jeremy een acteeropleiding heeft gevolgd. Hij probeert nog steeds erkenning te krijgen als acteur en duikt soms eventjes als figurant op in reguliere films. Jeremy schrijft boeken, speelt verdienstelijk piano en heeft drie academische titels. Dat interesseert natuurlijk niemand. Rons marktwaarde is precies zo groot als zijn penis en zo zijn er ‘Ron Jeremy-sigaren’ Ron Jeremy-dildo’s en Ron Jeremy-rum. Het heeft wat treurigs: De onbegrepen kunstenaar wordt nooit gevraagd voor zijn creativiteit en kennis, maar moet altijd opdraven om zijn met zijn kinderarmpje te zwaaien.

Rechts-reactionair kunstje

Jeremy doet me een beetje aan Thierry Baudet denken. Baudet is zo tevreden met zijn academische status dat hij er een stukje over schreef. Baudet speelt piano en wilde eigenlijk kunstenaar worden. Jeremy verkoopt vibrators en Baudet maakt zich zorgen over het gebruik ervan.

Het grote verschil is dat bij Baudet de aspiraties en opleiding juist worden benadrukt en geroemd voordat hij zijn rechts-reactionaire kunstje voor de media mag doen. In een interview in HP de Tijd (15 februari 2013) wordt Baudet gepositioneerd als wonderkind, intellectueel, schaker, kunstenaar én achterkleinkind van een vermaarde hoogleraar wiskunde, kleinzoon van een hoogleraar geschiedenis en zoon van een historicus en pianist.

Het is alsof deze pedigree Baudet ontslaat van de plicht om een logisch-consistent argument op te bouwen, en hij mag zonder enige motivatie tal van absurde uitspraken doen. Dat de oikofobische elite met behulp van atonale muziek en multiculturele dogma’s, de westerse cultuur kapotmaakt. Dat de PVV een avant-gardistische partij is. Baudet heeft nooit inhoudelijke kritiek ontvangen op zijn boek en zijn stukjes in het NRC. Integendeel, er worden enkel stropoppen opgeknoopt. De interviewer legt Baudet geen strobreed in de weg.

Grootste stropop

Maar is Baudet wel zo’n coherente denker? Laten we dan maar eens naar drie van zijn stukjes kijken.

In dit stukje over het klimaat schetst Baudet hoe Jan Terlouw ‘apocalyptische visioenen’ beschrijft, om hem daarna te laten concluderen dat we ‘het allemaal niet zeker weten.’ Baudet stelt dat de verhaaltrend van Terlouw vaker wordt gevolgd door alarmisten: ‘Eerst een opsomming geven van de meest verschrikkelijke doemscenario’s;  dan toegeven dat er wetenschappelijke twijfel bestaat; maar ten slotte oproepen tot het nemen van voorzorgsmaatregelen.’

Dit is echt de grootste stropop die ik ooit gezien heb.

Ten eerste geeft Baudet niet de woorden van Terlouw weer, maar zijn eigen interpretatie daarvan. Ten tweede wordt het statement dat we ‘het allemaal niet zeker weten’ niet nader toegelicht. Wat weet Terlouw niet zeker? Heeft Terlouw het hier over het verschil tussen verwachtingswaarde en onzekerheidsmarge? Of over fundamentele onzekerheden in de fysische modellering?

Standaardnonsens van klimaatsceptici

Baudet gaat er voor het gemak vanuit dat het om het laatste gaat. Hij maakt de vermeende positie van Terlouw – een politicus – representatief voor een heel wetenschappelijk veld. Dat is echt absurd! Zelfs als Terlouw de grootst mogelijke onzin had verkondigd, dan nog zou dat niet representatief zijn voor klimaatwetenschap. Waarom gaat Baudet niet in op de argumenten van mensen die wel precies weten hoe het zit?

Dan haalt Baudet het boek van Marcel Crok aan dat bekend staat om zijn bevooroordeeldheid en dist dan de standaardnonsens van de klimaatsceptici op. Statements die aantoonbaar onjuist zijn, en niets anders aantonen dan Baudets onbegrip. Baudet durft tenslotte ook nog, zonder zware modellen te evalueren of statistische operaties uit te voeren, uitspraken over risicomanagement te doen, maar legt niet uit waarom zijn uitspraken in tegenspraak zijn met de recente analyses van verzekeraar Munich Re.

Principe van falsificatie

In dit stukje brengt Baudet Popper in stelling om aan te tonen dat de voorvechters van een verenigd Europa niet werken volgens het rationele principe van de falsificatie. Popper stelde falsificeerbaarheid voor als eis aan wetenschappelijke en politieke theorieën. Hij wees teleologische politieke visies, zoals het Marxisme, af. Het idee dat Baudet voor het voetlicht wil brengen is duidelijk: de pro-Europabeweging is niet rationeel, en neigt naar een Closed Society. Wat je ook van Europa vindt, dit stukje is om drie redenen slaapverwekkend.

Ten eerste had de wetenschapshistoricus Kuhn al aangetoond dat wetenschappers helemaal niet werken volgens het falsificatiemodel. Dat ambtenaren niet volgens de idealen van Popper werken mag dan geen verrassing meer zijn.

Ten tweede is het onduidelijk waarom Baudet de voorselectie maakt van de pro-EU-lobby. Waarom juist die? Doen die het slechter dan andere bewegingen? Als het antwoord daar positief op is, dan moet Baudet dat aantonen. En als het antwoord daar negatief op zou zijn, dan is Baudets analyse zinledig en bevooroordeeld.

Ten derde geeft Baudet de slechtste omschrijving van Poppers falsificatietheorie die ik ooit gelezen heb: ‘Wat zou iemand moeten aantonen, of wat zou er moeten gebeuren, om u van uw overtuiging af te brengen?’

Theorie en empirie

Poppers falsificatietheorie begint met de notie dat inductie, het verwerven van objectieve kennis uit experimentele waarnemingen, onmogelijk is. De ontwikkeling van kennis speelt zich af op het raakvlak van de theorie en de empirie. Een theorie genereert voorspellingen die experimenteel getoetst kunnen worden. Popper laat zien dat verificatie van een theorie logisch onmogelijk is, maar dat de falsificatie van een theorie tot de logische mogelijkheden behoort. Er rest, volgens Popper, de arme wetenschapper niets anders dan zijn theorie als hypothese te beschouwen totdat een voorspelling niet uitkomt, en de theorie gefalsificeerd is.

Waarom denkt u dat ik u lastigval met deze paragraaf over Popper?

Baudets stukje ‘Generaliseren over de islam’ deed veel stof opwaaien. Baudet presenteert hierin zijn mening over de koran, Mohamed en Jezus als waarnemingen die ‘gegeneraliseerd’ kunnen worden. Generaliseren, zo stelt Baudet, is een algemeen toegepaste methode in de wetenschap. Waarom kunnen we niet generaliseren over de Islam? vraagt Baudet zich af. Inhoudelijk is dit stukje al gekraakt door Hulspas en Özdil. Ik ga hun argumenten niet herhalen.

Intellectuele integriteit

Hulspas wees Baudet erop dat hij het verschil niet weet tussen generalisatie en inductie. Generalisatie is niet het veralgemeniseren van een aantal observaties, maar het vergroten van de reikwijdte van een theorie. Bij generalisatie ontstaan nieuwe effecten, die je met inductie nooit gevonden zouden kunnen worden.

De reden dat Popper zijn falsificatietheorie introduceerde, was nu juist om het inductieprobleem op te lossen. Je in het ene stukje zorgen maken over ambtenaren die niet volgens de idealen van de falsificeerbaarheid werken, en in een ander stuk beweren dat uit observaties algemene conclusies kunnen worden getrokken is intellectueel onverenigbaar. Uitlatingen doen over een vakgebied waar je niets van weet, zonder de specialisten te raadplegen, druist tegen iedere eis van intellectuele integriteit in.

Schaamlap van domrechts

Het heeft iets triests. Baudet wordt gepositioneerd als een conservatieve intellectueel, en mag daarna overal zijn mening verkondigen. Hij hoeft zich niet aan de feiten te houden en consistentie in zijn denken wordt niet geëist. Net als Jeremy moet Baudet zijn kunstje doen: suggereren dat er een intellectuele motivatie is voor abject gedachtegoed. Hij is verworden tot de schaamlap van domrechts.

Jeremy verschuilt zich tenminste niet achter een schaamlap.

Marco de Baar is als liberaal voor de volle ontplooiing van het individu, inclusief een rijke intellectuele en culturele ontwikkeling. Hij kan niet accepteren dat de VVD de anti-intellectuelen en de cultuurbarbaren van de PVV gedoogt. Bovenstaand stuk is eerder gepubliceerd op activescience, blog over Wetenschap en Wetenschapsbeoefening.

Tweet

Marco de Baar, 27.04.2013 @ 08:14

[Home]
 

Δ